Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV CSK 388/09
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 11 marca 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Marian Kocon (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Dariusz Dończyk
SSN Barbara Myszka
w sprawie z powództwa L. Spółki z o.o. w G.
i A. I. D.
przeciwko T. P. i P. S.
o zapłatę, nakazanie opublikowania oświadczenia i zaniechania naruszeń praw
na dobrach niematerialnych i zakazanie czynów nieuczciwej konkurencji,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 11 marca 2010 r.,
skargi kasacyjnej strony powodowej
od wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 18 lutego 2009 r.,
uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi
Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania i orzeczenia o
kosztach postępowania kasacyjnego.
2
Uzasadnienie
Sąd Apelacyjny wyrokiem z dnia 18 lutego 2009 r. oddalił apelację powódek
Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością „L.” w G. i A. I. D. od wyroku Sądu
Okręgowego w O., którym oddalono żądanie powódek skierowane przeciwko
pozwanym T. P. i P. S. o zakazanie bliżej określonych naruszeń praw z rejestracji
wzorów przemysłowych oraz praw ochronnych na wzory użytkowe, zakazanie
dopuszczania się bliżej określonych czynów nieuczciwej konkurencji, naruszania
praw autorskich, a także zasądzenia kwoty 240000 zł tytułem bezpodstawnie
uzyskanych korzyści w wyniku tych naruszeń. Podzielił pogląd Sądu pierwszej
instancji, że ustalenie, czy doszło do naruszenia przez pozwanych ustawy z dnia 16
kwietnia 1993 r. "o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji" (tekst jedn.: Dz. U. z 2003
r. Nr 153, poz. 1503 ze zm., określana dalej jako ZNKU), ustawy z dnia 30 czerwca
2000 r. "Prawo własności przemysłowej" (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz.
1117 ze zm., określana dalej jako PWPU) oraz ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o
prawie autorskim i prawach pokrewnych (jedn. tekst.: Dz. U. z 2000 r. Nr 80, poz.
904 ze zm., dalej: "pr. aut.") wymagało przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego
specjalisty do spraw wzornictwa przemysłowego. Powódki natomiast nie
wnioskowały dowodu z takiego biegłego, a w konsekwencji nie wykazały
zasadności swych roszczeń wynikających z praw autorskich, prawa z rejestracji
wzorów przemysłowych, prawa ochronnego na wzory użytkowe, a także z tytułu
czynów nieuczciwej konkurencji.
Skarga kasacyjna powódek od wyroku Sądu Apelacyjnego - oparta na
podstawie drugiej z art. 3983
k.p.c. – zawiera zarzut naruszenia art. 130, 217 § 2,
258, 278, 292, 309, 47912
k.p.c., i zmierza do uchylenia tego wyroku oraz
przekazania sprawy do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W sprawie oczywiste jest, że ustalenie faktów leżących u podstawy sporu
wymagało wykorzystania wiadomości specjalnych w rozumieniu art. 278 § 2 k.p.c.
Takie też stanowisko zajął Sąd Apelacyjny, przy czym uznał, że takich wiadomości
nie posiada rzecznik patentowy wskazany przez stronę powodową na biegłego.
3
W konsekwencji aprobował stanowisko Sądu pierwszej instancji, że nieustalenie
faktów, co do których konieczne są wiadomości specjalne, nie stoi na przeszkodzie
rozstrzygnięciu sprawy na podstawie reguł decydujących o rozkładzie ciężaru
dowodu. Inaczej mówiąc, na podstawie miarodajnej oceny zasadności
wytoczonego powództwa.
Rację ma Sąd Apelacyjny jedynie o tyle, o ile twierdzi, że z art. 278 § 1 k.p.c.
nie wynika iż w wypadkach wymagających wiadomości specjalnych sąd
w sprawach gospodarczych - niezależnie od wniosków stron - dopuszcza dowód
z opinii biegłego. Niewątpliwie, ustalenie faktu wymagającego wiadomości
specjalnych, jeżeli fakt ten jest sporny, nie jest możliwe na podstawie innych
dowodów (świadków, dokumenty itp.), ale możliwe jest dokonanie w tym zakresie
ustaleń na podstawie art. 6 k.c.
Niemniej jednak w sprawie strona powodowa zgłosiła wniosek
o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego rzecznika patentowego na
okoliczności umożliwiające ustalenie faktów leżących u podstawy sporu. Wbrew
jednak stanowisku Sądu Apelacyjnego, jak i Sądu pierwszej instancji, przy przyjęciu
za uprawniony wniosek tych Sądów, że wskazany biegły nie posiadał wymaganych
wiadomości, nie było przeszkód wynikających z art. 47912
k.p.c. do dopuszczenia
dowodu z innego biegłego posiadającego te wiadomości.
Według art. 278 § 1 k.p.c., sąd po wysłuchaniu wniosków stron co do liczby
biegłych i ich wyboru może powołać jednego lub kilku biegłych w celu zasięgnięcia
ich opinii w wypadkach wymagających wiadomości specjalnych. Biegły może być
powołany przez sąd z listy biegłych sądowych (stałych) lub spośród innych
bezstronnych osób posiadających odpowiednie kwalifikacje - biegłych w konkretnej
sprawie (ad causam, ad hoc). Obowiązek sprawdzenia kwalifikacji osoby powołanej
w charakterze biegłego spoczywa na sądzie. Wyjątkowo nie dotyczy to biegłego
sądowego, którego kwalifikacje sprawdzane są przed dokonaniem wpisu na listę
biegłych sądowych (art. 283 § 2 k.p.c.). Ze względu na źródło pochodzenia opinii
brak jest jakichkolwiek podstaw do jej różnego traktowania i oceny.
Wychodząc z tych założeń należy stwierdzić, że skoro z uwagi na składnik
w postaci wiadomości specjalnych dowód z opinii biegłego był w sprawie dowodem
4
tego rodzaju, iż nie mógł być zastąpiony inną czynnością dowodową, to rzeczą
Sądów niższej instancji było przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego w osobie,
w ich ocenie, posiadającej odpowiednie kwalifikacje. To sąd wyznacza biegłych
kierując się ich kwalifikacjami. Negatywna ocena biegłego wskazanego przez
stronę skarżącą nie uzasadniała, z powołaniem się na art. 47912
k.p.c., pominięcia
tego dowodu. W konsekwencji rację ma strona skarżąca, że Sądy niższej instancji
wychodząc z odmiennych założeń nie poczyniły ustaleń pozwalających na
miarodajną ocenę zasadności wytoczonego przezeń powództwa.
Z tych przyczyn orzeczono, jak w wyroku.