Sygn. akt V CZ 39/10
POSTANOWIENIE
Dnia 18 czerwca 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Krzysztof Strzelczyk (przewodniczący)
SSN Irena Gromska-Szuster
SSN Grzegorz Misiurek (sprawozdawca)
w sprawie ze skargi Fundacji „C.(...)”
w J. w likwidacji
o wznowienie postępowania w sprawie z powództwa Skarbu Państwa - Prezydenta
Miasta J.
przeciwko Fundacji „C.(...)” w J. w likwidacji
o zapłatę,
zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu Apelacyjnego z dnia 11 grudnia 2002 r.,
sygn. akt I ACa (…)
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 18 czerwca 2010 r.,
zażalenia skarżącego na postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 22 lutego 2010 r.,
sygn. akt I ACa (…),
oddala zażalenie i zasądza od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa - Prokuratorii
Generalnej Skarbu Państwa 2.700 (dwa tysiące siedemset) zł tytułem zwrotu
kosztów postępowania zażaleniowego.
Uzasadnienie
Sąd Apelacyjny postanowieniem z dnia 22 lutego 2010 r. odrzucił skargę
pozwanej Fundacji „C.(...)” o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym
2
wyrokiem tego Sądu z dnia 11 grudnia 2002 r., oddalającym jej apelację od wyroku
Sądu Okręgowego w J. z dnia 9 lipca 2002 r., uwzględniającego powództwo Skarbu
Państwa reprezentowanego przez Prezydenta Miasta J. o zapłatę należności z tytuły
użytkowania wieczystego, jako wniesioną po upływie przepisanego terminu (art. 410 § 1
k.p.c.).
Sąd Apelacyjny stwierdził, że skarga została wniesiona 15 stycznia 2010 r., a
więc po upływie pięcioletniego terminu liczonego od uprawomocnienia się zaskarżonego
wyroku, przy czym nie została ona oparta ani na podstawie pobawienia skarżącej
możności działania, ani na podstawie związanej z jej nienależytą reprezentacją (art. 408
k.p.c.).
W zażaleniu na powyższe postanowienie pozwana wniosła o jego uchylenie,
podnosząc zarzuty naruszenia art. 328 § 2 w związku z art. 361 k.p.c. oraz art. 5 k.c.
przez pominięcie - jako okoliczności uzasadniającej wznowienie postępowania -
konieczności wyeliminowania z obrotu wyroku rażąco naruszającego prawo, a także art.
401 pkt 2 w związku z art. 408 k.p.c. przez nieuwzględnienie faktu, że w postępowaniu
objętym skargą pozwana nie była należycie reprezentowana.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie nie zasługiwało na uwzględnienie.
Przed przystąpieniem do merytorycznego rozpoznania skargi o wznowienie
postępowania sąd ma obowiązek skontrolować, czy spełnione zostały konieczne
warunki umożliwiające przeprowadzenie takiej oceny. Jednym z takich warunków jest
wniesienie skargi w przepisanym terminie. Na tym wstępnym etapie postępowania,
przewidzianym w art. 410 k.p.c., sąd nie ocenia zasadności skargi ani trafności
powołanej w niej podstawy.
Zgodnie z art. 407 § 1 skargę o wznowienie postępowania wnosi się w terminie
trzech miesięcy, przy czym termin ten liczy się od dnia, w którym strona dowiedziała się
o podstawie wznowienia, a gdy podstawą jest pozbawienie możności działania lub brak
należytej reprezentacji – od dnia, w którym o wyroku dowiedziała się strona, jej organ
lub jej przedstawiciel ustawowy. Skarga nie może być jednak skutecznie wniesiona po
upływie pięciu lat od uprawomocnienia się wyroku, z wyjątkiem wypadku, gdy strona
była pozbawiona możności działania lub nie była należycie reprezentowana (art. 408
k.p.c.).
Skarżąca w skardze o wznowienie postępowania powołała się na wyrok Sądu
Rejonowego w J. z dnia 14 grudnia 2009 r., który – w jej ocenie – zaświadcza, że w
3
okresie objętym zaskarżonym wyrokiem nie była użytkownikiem wieczystym. Tak
sformułowana podstawa wznowienia postępowania odpowiada formalnie podstawie
określanej w art. 403 § 2 k.p.c. Stwierdzenie to ma kluczowe znaczenie dla oceny
podniesionych w zażaleniu zarzutów.
Dokonując badania zachowania terminu do wniesienia skargi - w ramach jej
wstępnego badania – sąd ocenia spełnienia tego warunku wyłącznie przez pryzmat
wskazanej w skardze podstawy wznowienia. Termin do wniesienia skargi uregulowany
został bowiem w ścisłym powiązaniu z podstawą wznowienia, zaś sąd wznowieniowy
jest – jak to wynika z art. 412 § 1 k.p.c. - związany granicami podstaw wznowienia i nie
może brać pod uwagę podstaw nie wskazanych w skardze (por. postanowienie Sądu
Najwyższego z dnia 6 grudnia 2005 r. I CZ 138/05, niepubl.).
Sąd Apelacyjny, badając zachowanie terminu do wniesienia skargi o wznowienie
postępowania, nie był zatem władny rozważyć, czy skarżąca była pozbawiona możności
działania lub nie była należycie reprezentowana. Nie mógł też – z uwagi na wskazany
wyżej ściśle określony zakres wstępnego badania skargi - dokonać oceny zaskarżonego
wyroku z punktu widzenia jego zgodności z prawem i zasadami współżycia
społecznego. Trzeba przy tym podkreślić, że wadliwość orzeczenia wynikająca z obrazy
prawa materialnego nie może być kwalifikowana jako ustawowa podstawa wznowienia
(por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 4 kwietnia 2007 r., V CZ 25/27, niepubl.).
Podniesione w zażaleniu zarzuty, oparte na odmiennym założeniu, nie mogły
więc wywrzeć zamierzonego skutku.
Z tych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. art. 3941
§ 3 w związku z art.
39814
k.p.c. orzekł, jak w sentencji.