Sygn. akt II UZ 20/10
POSTANOWIENIE
Dnia 14 września 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Józef Iwulski (przewodniczący)
SSN Beata Gudowska (sprawozdawca)
SSN Andrzej Wróbel
w sprawie z wniosku R. D.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych
o rentę z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 14 września 2010 r.,
zażalenia wnioskodawczyni na postanowienie Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 27 kwietnia 2010 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie.
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 27 kwietnia 2010 r. Sąd Apelacyjny - Sąd Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych odrzucił zażalenie ubezpieczonej R. D. na
postanowienie tego Sądu z dnia 18 marca 2010 r., którym przywrócono skarżącej
termin do wniesienia skargi kasacyjnej i jednocześnie skargę odrzucono, gdyż
zażalenie nie zostało opłacone. Odrzucenie skargi kasacyjnej nastąpiło także z
powoduje jej nieopłacenia. Sąd drugiej instancji rozważył, że zgodnie z art. 36
ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U.
Nr 167, poz. 1398) w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych apelacja,
zażalenie, skarga kasacyjna i skarga o stwierdzenie podlega opłacie podstawowej
2
w kwocie 30 zł. Zażalenie zostało wniesione przez adwokata, więc stosownie do
art. 1302
§ 1 k.p.c. powinno zostać bez wzywania opłacone, pod przewidzianym w
art. 1302
§ 3 k.p.c. rygorem odrzucenia. Sąd miał przy tym na względzie uchylenie
wymienionego przepisu z dniem 1 lipca 2009 r. (art. 1 pkt 3 lit a ustawy z dnia
5.12.2008 r. zmieniającej kodeks postępowania cywilnego, Dz. U. Nr 234, poz.
1571) oraz treść art. 8 ust. 1 ustawy zmieniającej, stanowiący, że do postępowań
wszczętych – tak jak niniejsza – przed dniem wejścia zmiany w życie stosuje się
przepisy dotychczasowe.
W zażaleniu pełnomocnik ubezpieczonej, wnosząc o uchylenie
zaskarżonego postanowienia, zarzucił naruszenie art. 117 § 1 w związku z art. 130
§ 1 k.p.c., wyrażające się błędnym stanowisku, że zażalenie podlegało opłacie,
wskazując że ustanowienie pełnomocnika z urzędu oznacza jednoczesne
zwolnienie strony od kosztów sądowych. Przyznał, że postanowienie Sądu
Apelacyjnego z dnia 4 lutego 2010 r. w przedmiocie ustanowienia dla
ubezpieczonej pełnomocnika nie zawierało w swej treści orzeczenia o zwolnieniu
od kosztów, jednak „w samej rzeczy” przesłanka ta stanowiła istotę tego
postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
O zwolnieniu od kosztów sądowych orzeka sąd, jeżeli więc, tak jak w
rozpoznawanej sprawie, nie wydano postanowienia o zwolnieniu ubezpieczonej z
obowiązku uiszczenia kosztów sądowych, to brak podstaw do przyjmowania
domniemania, że takie zwolnienie przysługuje.
Poza tym pełnomocnik ubezpieczonej, mający dostęp do akt sprawy i
utrzymujący kontakt z ubezpieczoną, mógł bez trudu stwierdzić, że jego
mocodawczyni zwolnienia od kosztów sądowych nie udzielono oraz że o to nie
wnosiła. W tej sytuacji miał obowiązek, zgodnie z art. 36 ustawy z dnia 28 lipca
2005 r., o kosztach sądowych, uiścić od zażalenia opłatę w kwocie 30 zł.
Stosownie jednak do uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego,
mającej moc zasady prawnej, z dnia 15 czerwca 2010 r. II UZP 4/10 (BSN 2010 nr
3
6, poz. 18), skarga kasacyjna została złożona przez adwokata lub radcę prawnego
po wejściu w życie ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy - Kodeks
postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 234, poz. 1571)
podlega odrzuceniu tylko w razie niewykonania zarządzenia wzywającego do
opłacenia skargi (art. 3986
§ 2 k.p.c. w związku z art. 130 § 1 k.p.c.).
Skarżący nie został wezwany do uiszczenia opłaty, więc zażalenie okazało się
uzasadnione i Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji (art. 39815
k.p.c. w związku z
art. 39821
3 k.p.c.).