Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III K 16/13

WYROK ŁĄCZNY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 marca 2013 roku

Sąd Okręgowy w Białymstoku III Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSO Izabela Komarzewska

Protokolant: Monika Krajewska

w obecności prokuratora Ewy Minor-Olszewskiej

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 19 marca 2013 r.

sprawy

M. C. (1) syna J.i J.z domu R.,

urodzonego (...)w B.

skazanego prawomocnymi wyrokami:

1.  Sądu Rejonowego w Białymstoku z dnia 6 stycznia 2006 roku wydanym w sprawie o sygn. akt III K 1151/05 za czyn popełniony w grudniu 2004 roku z art. 291 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. na karę 10 (dziesięciu) miesięcy pozbawienia;

2.  Sądu Rejonowego w Białymstoku z dnia 19 października 2009 roku wydanym w sprawie o sygn. akt XV K 457/09 za czyn popełniony w dniu 24 lutego 2009 roku z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. na karę 1 (jednego) roku i 4 (czterech) miesięcy pozbawienia wolności;

3.  Sądu Rejonowego w Białymstoku z dnia 27 października 2009 roku wydanym w sprawie o sygn. akt VII K 462/09 za czyn popełniony w dniu 14 kwietnia 2009 roku z art. 226 § 1 k.k. w zb. z art. 222 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. na karę grzywny w wysokości 100 (stu) stawek dziennych ustalając stawkę dziennych na kwotę 20 (dwudziestu) złotych, na mocy art. 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonej kary grzywny zaliczono oskarżonemu okres rzeczywistego pozbawienia wolności w dniach 14 i 15 kwietnia 2009 roku uznając ją za uiszczoną w tej części;

4.  Sądu Okręgowego w Białymstoku z dnia 2 lutego 2011 roku wydanym w sprawie o sygn. akt III K 78/10 za czyn popełniony w nocy z 5/6 marca 2009 roku z art. 197 § 3 pkt 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. na karę 5 (pięciu) lat pozbawienia wolności; za czyn popełniony w październiku 2009 roku z art. 245 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. na karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności; na mocy art. 85 k.k., art. 86 § 1 k.k. orzeczono karę łączną 5 (pięciu) lat pozbawienia wolności, na mocy art. 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności zaliczono oskarżonemu okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 14 grudnia 2009 roku do dnia 27 maja 2010 roku;

5.  Sądu Rejonowego w Białymstoku z dnia 11 marca 2011 roku wydanym w sprawie o sygn. akt XV K 498/10 za czyny popełnione w dniach bliżej nie ustalonych przed 13 listopada 2009 r. i przed 19 października 2009 r. przyjmując, że stanowią one ciąg przestępstw, o którym mowa w art. 91 § 1 k.k. i za to na mocy art. 270 § 1 k.k. w zb. z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zb. z art. 297 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. na karę
1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności i grzywny w wysokości
50 (pięćdziesięciu) stawek dziennych po 20 (dwudziestu) złotych każda.

6.  Sądu Rejonowego w Białymstoku z dnia 17 grudnia 2012 roku w sprawie o sygn. akt
XV K 1130/12 za czyny popełnione w okresie od początku marca 2009 roku do końca września 2009 roku z art. 286 § 1 k.k. w zb. z art. 297 § 1 k.k. w zb. z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zb. z art. 297 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. w zw. z art. 64§ 1 k.k. na karę 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności, za czyn popełniony w okresie od 13 stycznia 2009 roku do dnia 15 grudnia 2009 roku z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zb. z art. 297 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. na karę 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności; na mocy art. 85 k.k., art. 86 § 1 k.k. orzeczono karę łączną 2 (dwóch) lat i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności

I.  Na mocy art. 85 k.k., art. 86 § 1 k.k. łączy kary pozbawienia wolności orzeczone wobec skazanego M. C. (1) wyrokami jednostkowymi wydanymi przez:

- Sąd Rejonowy w Białymstoku w sprawach o sygn. akt XV K 457/09 i XV K 1130/12 za czyn popełniony w okresie od początku marca 2009 roku do końca września 2009 roku oraz Sąd Okręgowy w Białymstoku w sprawie o sygn. akt III K 78/10 i orzeka karę łączną 7 (siedmiu) lat pozbawienia wolności;

- Sąd Rejonowy w Białymstoku w sprawach o sygn. akt XV K 498/10 i XV K 1130/12 za czyn popełniony w okresie od 13 stycznia 2009 roku do dnia 15 grudnia 2009 roku i orzeka karę łączną 2 (dwóch) lat i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności.

II.  W pozostałym zakresie nie objętym wyrokiem łącznym wyroki jednostkowe podlegające łączeniu pozostawia do odrębnego wykonania.

III.  Na mocy art. 577 k.p.k. na poczet kary łącznej 7 (siedmiu) lat pozbawienia wolności zalicza okres rzeczywistego pozbawienia wolności od dnia 14 grudnia 2009 roku do dnia 27 maja 2010 roku a na poczet obu kar łącznych pozbawienia wolności orzeczonych w punkcie I zalicza okresy dotychczas odbytych kar pozbawienia wolności w sprawach jednostkowych podlegających łączeniu.

IV.  Na mocy art. 572 k.p.k. umarza postępowanie w przedmiocie objęcia wyrokiem łącznym kar orzeczonych wyrokami Sądu Rejonowego w Białymstoku w sprawach o sygn. akt III K 1151/05 i VII K 462/09.

V.  Zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. Z.kwotę 144 (sto czterdzieści cztery) złotych oraz należny od niej podatek VAT w wysokości 23% tytułem zwrotu kosztów obrony z urzędu.

VI.  Zwalnia skazanego od ponoszenia kosztów sądowych przejmując je na rachunek Skarbu Państwa.

Sygn. akt III K 16/13

UZASADNIENIE

M. C. (1)został skazany prawomocnymi wyrokami:

7.  Sądu Rejonowego w Białymstoku z dnia 6 stycznia 2006 roku wydanym w sprawie o sygn. akt III K 1151/05 za czyn popełniony w grudniu 2004 roku z art. 291 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. na karę 10 (dziesięciu) miesięcy pozbawienia;

8.  Sądu Rejonowego w Białymstoku z dnia 19 października 2009 roku wydanym w sprawie o sygn. akt XV K 457/09 za czyn popełniony w dniu 24 lutego 2009 roku z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. na karę 1 (jednego) roku i 4 (czterech) miesięcy pozbawienia wolności;

9.  Sądu Rejonowego w Białymstoku z dnia 27 października 2009 roku wydanym w sprawie o sygn. akt VII K 462/09 za czyn popełniony w dniu 14 kwietnia 2009 roku z art. 226 § 1 k.k. w zb. z art. 222 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. na karę grzywny w wysokości 100 (stu) stawek dziennych ustalając stawkę dziennych na kwotę 20 (dwudziestu) złotych, na mocy art. 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonej kary grzywny zaliczono oskarżonemu okres rzeczywistego pozbawienia wolności w dniach 14 i 15 kwietnia 2009 roku uznając ją za uiszczoną w tej części;

10.  Sądu Okręgowego w Białymstoku z dnia 2 lutego 2011 roku wydanym w sprawie o sygn. akt III K 78/10 za czyn popełniony w nocy z 5/6 marca 2009 roku z art. 197 § 3 pkt 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. na karę 5 (pięciu) lat pozbawienia wolności; za czyn popełniony w październiku 2009 roku z art. 245 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. na karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności; na mocy art. 85 k.k., art. 86 § 1 k.k. orzeczono karę łączną 5 (pięciu) lat pozbawienia wolności, na mocy art. 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności zaliczono oskarżonemu okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 14 grudnia 2009 roku do dnia 27 maja 2010 roku;

11.  Sądu Rejonowego w Białymstoku z dnia 11 marca 2011 roku wydanym w sprawie o sygn. akt XV K 498/10 za czyny popełnione w dniach bliżej nie ustalonych przed 13 listopada 2009 r. i przed 19 października 2009 r. przyjmując, że stanowią one ciąg przestępstw, o którym mowa w art. 91 § 1 k.k. i za to na mocy art. 270 § 1 k.k. w zb. z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zb. z art. 297 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. na karę
1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności i grzywny w wysokości
50 (pięćdziesięciu) stawek dziennych po 20 (dwudziestu) złotych każda.

12.  Sądu Rejonowego w Białymstoku z dnia 17 grudnia 2012 roku w sprawie o sygn. akt
XV K 1130/12 za czyny popełnione w okresie od początku marca 2009 roku do końca września 2009 roku z art. 286 § 1 k.k. w zb. z art. 297 § 1 k.k. w zb. z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zb. z art. 297 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. w zw. z art. 64§ 1 k.k. na karę 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności, za czyn popełniony w okresie od 13 stycznia 2009 roku do dnia 15 grudnia 2009 roku z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zb. z art. 297 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. na karę 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności; na mocy art. 85 k.k., art. 86 § 1 k.k. orzeczono karę łączną 2 (dwóch) lat i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności.

Skazany wniósł o wydanie wyroku łącznego i połączenie kar orzeczonych w wyrokach Sądu Rejonowego w Białymstoku w sprawach V K 1130/12, VII K 462/09, XV K 457/09, XV K 498/10 i III K 78/10 Sądu Okręgowego w Białymstoku i orzeczenie kary łącznej na zasadach pełnej absorpcji.

Sąd zważył co następuje:

Wniosek skazanego M. C. (1)o wydanie wyroku łącznego zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z dyspozycją przepisu art. 569 § 1 k.p.k. wyrok łączny wydaje się w sytuacji, gdy zachodzą warunki do wymierzenia kary łącznej na zasadach przewidzianych w przepisie art. 85 k.k. Ten przepis zaś stanowi, że przesłanką wymierzenia kary łącznej jest to, by przestępstwa ustalone różnymi wyrokami, popełnione zostały przez sprawcę zanim zapadł pierwszy wyrok, chociażby nieprawomocny, co do któregokolwiek z tych przestępstw i wymierzono za nie kary tego samego rodzaju albo inne podlegające łączeniu. Zawarty w art. 85 k.k. zwrot „zanim zapadł pierwszy wyrok” odnosi się do pierwszego chronologicznie wyroku, który zapadł przed popełnieniem przez sprawcę kolejnego (kolejnych) przestępstwa (vide uchwała składu 7 sędziów SN z 25 lutego 2005 r., I KZP 36/2004, OSNKW 2005, nr 2, poz. 13; zasada prawna).

Tym samym uznać należy, iż w świetle aktualnego orzecznictwa Sądu Najwyższego nie jest możliwe przyjęcie konfiguracji wyroków najkorzystniejszej dla skazanego bez uwzględnienia chronologicznej kolejności czynów i wyroków skazujących.

Poddając analizie wyroki wydane wobec skazanego Sąd brał pod uwagę nie tylko te, o połączenie których wnosił skazany, ale również wyrok Sądu Rejonowego w Białymstoku
III K 1151/05 wydany w dniu 6 stycznia 2006r., który mógł łączyć się ze skazaniami bezpośrednio po nim następującymi. Sąd natomiast nie brał pod uwagę skazań znacznie wcześniejszych, które zostały połączone w wyrokach łącznych Sądu Okręgowego w Białymstoku w sprawie sygn. akt III K 202/99 i Sądu Rejonowego w Białymstoku sygn. akt III K 1281/01, gdyż odstęp czasowy między skazaniami połączonymi w tych wyrokach łącznych, a późniejszymi wyrokami wykluczał możliwość zaistnienia między nimi przesłanek określonych w art. 85 k.k.

Analizę poszczególnych skazań Sąd rozpoczął od wyroku III K 1151/05, który zapadł w dniu 6 stycznia 2006 r. Wszystkie kolejne skazania dotyczyły czynów popełnionych przez M. C. (1)po tej dacie, bo zostały popełnione w 2009 roku.

Kolejnym chronologicznie wyrokiem skazującym M. C. (1)był wyrok Sądu Rejonowego w Białymstoku z dnia 19 października 2009 roku zapadły w sprawie o sygnaturze akt XV K 475/09. Kara orzeczona tym wyrokiem – w świetle przytoczonych wcześniej zasad - podlegała łączeniu z karami wymierzonymi w sprawie Sądu Okręgowego w Białymstoku III K 78/10 – za czyn popełniony w nocy z 5/6 marca 2009 r. i za czyn popełniony w październiku 2009 r. oraz z karą wymierzoną w sprawie Sądu Rejonowego w Białymstoku w sprawie XV K 1130/12 za czyn popełniony w okresie od początku marca 2009 r. do końca września 2009 roku.

Kolejne czyny skazany popełnił już po wydaniu wyroku w sprawie
XV K 475/09, a zatem nie podlegały one łączeniu do kary wymierzonej tym wyrokiem. Jednakże przed wydaniem wyroku w sprawie Sądu Rejonowego w Białymstoku XV K 498/10 w dniu 11 marca 2011 r. skazany popełnił w okresie od 13 stycznia 2009 r. do 15 grudnia 2009 r., czyn za który został skazany przez Sąd Rejonowego w Białymstoku w sprawie XV K 1130/12 wyrokiem wydanym w dniu 17 grudnia 2012 r. Skazanie za ten czyn nie podlegało łączeniu z karą wymierzoną w wyroku z dnia 19 października 2009 r. w sprawie XV K 457/09, ponieważ ostatnie zachowanie skazanego miało miejsce w dniu 15 grudnia 2009 r., a więc po dacie wydania wyroku w sprawie XV K 457/09.

W sprawie sygn. akt VII K 462/09 Sądu Rejonowego w Białymstoku M. C. (1)został skazany na samoistną karę grzywny za czyn popełniony w dniu 14 kwietnia 2009 r., a więc po dacie wydania wyroku w sprawie XV K 457/09, jednakże w żadnym z wyroków podlegających łączeniu ze sprawą XV K 457/09 nie orzeczono kary grzywny więc kara grzywny ze sprawy VII K 462/09 nie podlegała łączeniu.

Przy wymierzaniu kary łącznej pozbawienia wolności Sąd miał na uwadze, iż wymiar kary łącznej pozbawienia wolności powinien, zgodnie z dyspozycją przepisu art. 86 § 1 k.k., zawierać się w przedziale od 5 lat pozbawienia wolności do 9 lat i 4 miesięcy pozbawienia wolności w przypadku pierwszej kary łącznej i od 2 lat pozbawienia wolności do 3 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności przy drugiej karze łącznej, czyli w granicach od najwyższej z wymierzonych kar jednostkowych do ich sumy.

Sąd orzekając o karach łącznych pozbawienia wolności zdecydował o zastosowaniu mieszanej zasady asperacji i określił ich rozmiar odpowiednio na 7 lat oraz 2 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności.

Przy wymiarze tej kary Sąd miał wzgląd na zasadę wynikającą z orzeczenia Sądu Najwyższego: „Zastosowanie zasady absorpcji, asperacji czy kumulacji przy orzekaniu tak kary łącznej, jak i wydawaniu wyroku łącznego uwarunkowane jest przede wszystkim relacjami zachodzącymi pomiędzy prawomocnie osądzonymi czynami, objętymi tymże skazaniem. Relacje te sprowadzają się do określenia, jak bliski związek przedmiotowo – podmiotowy łączy te czyny oraz w jakich odstępach czasu zostały one popełnione.

Im bliższe są te relacje, tym bardziej wyrok łączny powinien być zbliżony do dopuszczalnego minimum, uwarunkowanego wysokością kar orzeczonych za przestępstwa, objęte tym wyrokiem” (wyrok SA w Łodzi z 9 maja 2001 r., II AKa 63/2001, Prok. i Pr. 2002/7 – 8, poz. 20).

Sąd Okręgowy skrupulatnie zbadał te relacje i stwierdził, że związek czasowo-przedmiotowy przestępstw pozostających w zbiegu nie jest na tyle ścisły, by zastosować zasadę całkowitej absorpcji. Pomiędzy przestępstwami zachodzi roczny odstęp czasowy, przestępstwa naruszały inne dobra chronione prawem. Pierwszy chronologicznie czyn skierowany był przeciwko mieniu, drugi zaś przeciwko wolności seksualnej, kolejne przeciwko mieniu i dokumentom. Poza powyższymi okolicznościami nie sposób pominąć życiowo racjonalnej argumentacji Sądu Najwyższego wyrażającej się w stanowisku, że za orzeczeniem kary łącznej surowszej niż kara wynikająca z dyrektywy pełnej absorpcji przemawia fakt popełnienia przez skazanego więcej niż dwóch przestępstw, co w orzecznictwie uznawane jest za istotny czynnik prognostyczny, przemawiający za orzekaniem kary łącznej surowszej od wynikającej z dyrektywy absorpcji (vide wyrok SA w Łodzi z 20 września 2001 r., II AKa 154/2001, Prok. i Pr. 2002/4 poz. 26).

Istotne znaczenie przy wymiarze kary łącznej ma także wzgląd na prewencyjne oddziaływanie kary, w znaczeniu prewencji indywidualnej i ogólnej. Kara łączna w wyroku łącznym dodatkowo powinna stanowić swego rodzaju korektę – poprzez pryzmat oceny dotychczasowego przebiegu okresu wykonywania poszczególnych kar jednostkowych - kar zawartych w podlegających łączeniu wyrokach (tak M. Szewczyk, glosa do uchwały SN z dnia 20.01.2005 roku, I KZP 30/04).

Podkreślić jednocześnie należy, iż przy wymiarze skazanemu kary łącznej istotne znaczenie mają jego właściwości i warunki osobiste.

Z opinii o skazanym wynika, że jego zachowanie w jednostce penitencjarnej było stabilne. Był on raz karany dyscyplinarnie, nagradzany zaś kilkunastokrotnie. W stosunku do przełożonych prezentuje postawę regulaminową, z innymi skazanymi relacje układa w sposób zgodny, nie zachowuje się agresywnie. Deklaruje uczestnictwo w podkulturze przestępczej, ale na tym tle nie zaobserwowano negatywnych zachowań. Skazany do popełnionych przestępstw jest mało krytyczny, bezrefleksyjny, zrzuca za nie odpowiedzialność na inne osoby. Z powodu wielokrotnej karalności M. C. (1)oceniany jest jako osoba o znacznym stopniu demoralizacji.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, iż zastosowanie całkowitej zasady absorpcji w przedmiotowej sprawie kłóciłoby się ze społecznym poczuciem sprawiedliwości. Działanie takie stanowiłoby w rzeczy samej działanie przeciwko wymogom prewencji indywidualnej i ogólnej.

Na poczet orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności Sąd zaliczył okresy dotychczas odbytych kar z połączonych wyroków.

Na mocy art. 572 k.p.k. postępowanie w przedmiocie objęcia wyrokiem łącznym kar orzeczonych wyrokami Sądu Rejonowego w Białymstoku w sprawach o sygn. akt
III K 1151/05 i VII K 462/09 zostało umorzone z powodu braku przesłanek do ich połączenia omówionych wyżej, przy analizie poszczególnych skazań.

O kosztach obrony z urzędu orzeczono na podstawie § 14 pkt. 5 i § 2 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu

Z uwagi na fakt odbywania przez skazanego kary pozbawienia wolności oraz jego trudną sytuację materialną, Sąd na mocy art.624 § 1 k.p.k. zwolnił go od kosztów sądowych uznając, że ich uiszczenie byłoby dlań zbyt uciążliwe.