V CSK 166/10
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:29-10-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:I PZ 25/05 III CZ 104/05 IV CK 385/05 IV CSK 165/05 I CKN 335/98 II CK 367/03 II CKN 272/00 II CKN 576/99 III CKN 534/97 IV CKN 58/00
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt V CSK 166/10
POSTANOWIENIE
Dnia 22 października 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Krzysztof Strzelczyk
w sprawie z wniosku B. N. i M. K.
przy uczestnictwie K. H., B. J. i M. R.
o stwierdzenie nabycia spadku,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 22 października 2010 r.,
na skutek skargi kasacyjnej uczestniczki postępowania K. H. od postanowienia Sądu
Okręgowego w W. z dnia 15 września 2009 r., sygn. akt II Ca (…),
odrzuca skargę kasacyjną.
Uzasadnienie
Sąd Okręgowy w W. w sprawie z wniosku B. N. i M. K. przy udziale K. H., B. J. i
M. R. o stwierdzenie nabycia spadku postanowieniem z 15 września 2009 r. oddalił
apelację uczestniczki K. H. od postanowienia Sądu Rejonowego z 12 marca 2008 r.
Uczestniczka postępowania K. H. powyższe orzeczenie zaskarżyła w całości i
wniosła o jego uchylenie oraz uchylenie poprzedzającego go postanowienia wstępnego
Sądu Rejonowego z 12 marca 2008 r.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga kasacyjna jest szczególnym środkiem prawnym wnoszonym przez stronę
poza tokiem instancji, którego celem jest kontrola legalności prawomocnych orzeczeń
sądu drugiej instancji. Skarga kasacyjna jest też kwalifikowanym pismem procesowym,
o podwyższonych w stosunku do innych pism wymaganiach formalnych. Według art.
2
3984
k.p.c. skarga kasacyjna powinna zawierać: 1) oznaczenie orzeczenia, od którego
jest wniesiona, ze wskazaniem, czy jest ono zaskarżone w całości czy w części, 2)
przytoczenie podstaw kasacyjnych i ich uzasadnienie, 3) wniosek o uchylenie lub
uchylenie i zmianę orzeczenia z oznaczeniem zakresu żądanego uchylenia i zmiany.
Oprócz tych wymagań skarga kasacyjna powinna zawierać wniosek o przyjęcie do
rozpoznania i jego uzasadnienie, a nadto powinna czynić zadość wymaganiom
przewidzianym dla pisma procesowego, a w sprawach o prawa majątkowe powinna
zawierać również oznaczenie wartości przedmiotu zaskarżenia.
Artykuł 3984
k.p.c. w zakresie, w którym wskazuje na obowiązek przytoczenia
podstaw kasacyjnych i ich uzasadnienia należy odczytywać w związku z art. 3983
§ 1
k.p.c., w myśl którego skargę kasacyjną strona może oprzeć na podstawie naruszenia
prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie lub na
podstawie naruszenia przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny
wpływ na wynik sprawy.
Skarga kasacyjna, która nie spełnia wymagań określonych w art. 3984
§ 1 k.p.c.,
w szczególności, nie zawiera przytoczenia podstaw kasacyjnych i ich uzasadnienia
podlega odrzuceniu przez sąd drugiej instancji (art. 3986
§ 2 k.p.c.), a w wypadku jej nie
odrzucenia, przez Sąd Najwyższy (art. 3986
3 2 k.p.c.).
W utrwalonym orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjmuje się, że wymóg
przytoczenia podstaw kasacyjnych zostaje spełniony, gdy podniesione w skardze
kasacyjnej zarzuty zostały skonkretyzowane przez odniesienie ich do wyraźnie
określonych przepisów prawa, które w ocenie skarżącego zostały naruszone.
Obowiązkiem skarżącego jest wskazanie, poza naruszonymi przepisami, także sposobu
ich naruszenia (błędna wykładnia lub niewłaściwe zastosowanie), zaś w wypadku
zarzutów naruszenia przepisów postępowania także wykazanie, że uchybienie to mogło
mieć istotny wpływ na wynik sprawy (zob. np. wyrok SN z 5 czerwca 1998 r., III CKN
534/97, nie publ.; wyrok SN z 6 sierpnia 1998 r., I CKN 335/98, nie publ.; wyrok SN z 29
czerwca 2004 r., II CK 367/03, nie publ.; wyrok SN z 29 marca 2006 r., IV CSK 165/05,
nie publ.). W konsekwencji przyjmuje się, że niewskazanie naruszonego przepisu,
sposobu jego naruszenia oraz, w wypadku przepisów postępowania, wpływu naruszenia
na wynik sprawy jest równoznaczne z brakiem powołania podstawy kasacyjnej
(postanowienie SN z 31 października 2005 r., IV CK 385/05, nie publ.). Z punktu
widzenia poprawności przytoczenia podstaw kasacyjnych nie bez znaczenia jest
również to, że podstawę skargi kasacyjnej stanowić mogą jedynie te przepisy, które w
3
tej podstawie, a nie w dowolnym miejscu wywodów jej uzasadnienia, zostały wskazane
(wyrok SN z 16 czerwca 2000 r., IV CKN 58/00, nie publ.). Inaczej rzecz ujmując,
przytoczenie w uzasadnieniu skargi kasacyjnej np. przepisów prawa procesowego, nie
oznacza, że skarga kasacyjna została oparta na drugiej podstawie kasacyjnej (zob.
wyrok SN z 23 stycznia 2002 r., II CKN 576/99, nie publ.).
W niniejszej sprawie uczestniczka postępowania nie sprostała obowiązkowi
przytoczenia podstaw kasacyjnych. W tym zakresie ograniczyła się do gołosłownego
stwierdzenia, że: „kasację opiera na naruszeniu prawa materialnego przez błędną jego
wykładnię i niewłaściwe zastosowanie oraz naruszeniu przepisów postępowania, które
to uchybienie miało istotny wpływ na wynik sprawy”. Skarżąca nie wskazała natomiast
jakichkolwiek przepisów prawa materialnego, czy też prawa procesowego cywilnego nie
mówiąc już o wskazaniu sposobu ich naruszenia, zaś w wypadku przepisów prawa
procesowego o wykazaniu, że uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy.
Wprawdzie pełnomocnik skarżącej zarządzeniem sędziego z 22 lutego 2010 r.
został wezwany do uzupełnienia braków formalnych skargi kasacyjnej m.in. przez
wyraźne przytoczenie podstaw kasacyjnych i ich uzasadnienie, co też uczynił w piśmie
procesowym z 16 marca 2010 r. to jednak należy wskazać, że po pierwsze, tego typu
braki nie podlegają uzupełnieniu przez Sąd drugiej instancji, bowiem zgodnie z art. 3986
§ 2 k.p.c. skarga kasacyjna nie zawierająca przytoczenia podstaw kasacyjnych podlega
odrzuceniu ad limine, po drugie uzupełnienie tych braków nastąpiło już po terminie do
wniesienia skargi kasacyjnej, a zatem już z tego względu uzupełnienie skargi nie może
zostać uznane za skuteczne. Jak trafnie wyjaśnił Sąd Najwyższy w postanowieniu z 11
stycznia 2006 r., III CZ 104/05, (nie publ.): „Strona, która wniosła skargę kasacyjną
dotkniętą brakami w zakresie elementów konstrukcyjnych, może skutecznie uzupełnić
wspomniane braki, jeżeli uczyni to nie tylko przed upływem terminu z art. 3985
§ 1 k.p.c.,
lecz także przed wydaniem przez sąd drugiej instancji postanowienia o odrzuceniu
skargi nieodpowiadającej wymaganiom określonym w art. 3984
§ 1 k.p.c.” (zob. też,
postanowienie SN z 5 stycznia 2006 r., I PZ 25/05, OSNP 2007, Nr 1-2, poz. 14; wyrok
SN z 19 kwietnia 2000 r., II CKN 272/00, (nie publ.).
Mając powyższe na uwadze Sąd Najwyższy na podstawie art. 3986
§ 3 k.p.c.
orzekł jak na wstępie,
POSTANOWIENIE
Dnia 22 października 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Krzysztof Strzelczyk
w sprawie z wniosku B. N. i M. K.
przy uczestnictwie K. H., B. J. i M. R.
o stwierdzenie nabycia spadku,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 22 października 2010 r.,
na skutek skargi kasacyjnej uczestniczki postępowania K. H. od postanowienia Sądu
Okręgowego w W. z dnia 15 września 2009 r., sygn. akt II Ca (…),
odrzuca skargę kasacyjną.
Uzasadnienie
Sąd Okręgowy w W. w sprawie z wniosku B. N. i M. K. przy udziale K. H., B. J. i
M. R. o stwierdzenie nabycia spadku postanowieniem z 15 września 2009 r. oddalił
apelację uczestniczki K. H. od postanowienia Sądu Rejonowego z 12 marca 2008 r.
Uczestniczka postępowania K. H. powyższe orzeczenie zaskarżyła w całości i
wniosła o jego uchylenie oraz uchylenie poprzedzającego go postanowienia wstępnego
Sądu Rejonowego z 12 marca 2008 r.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga kasacyjna jest szczególnym środkiem prawnym wnoszonym przez stronę
poza tokiem instancji, którego celem jest kontrola legalności prawomocnych orzeczeń
sądu drugiej instancji. Skarga kasacyjna jest też kwalifikowanym pismem procesowym,
o podwyższonych w stosunku do innych pism wymaganiach formalnych. Według art.
2
3984
k.p.c. skarga kasacyjna powinna zawierać: 1) oznaczenie orzeczenia, od którego
jest wniesiona, ze wskazaniem, czy jest ono zaskarżone w całości czy w części, 2)
przytoczenie podstaw kasacyjnych i ich uzasadnienie, 3) wniosek o uchylenie lub
uchylenie i zmianę orzeczenia z oznaczeniem zakresu żądanego uchylenia i zmiany.
Oprócz tych wymagań skarga kasacyjna powinna zawierać wniosek o przyjęcie do
rozpoznania i jego uzasadnienie, a nadto powinna czynić zadość wymaganiom
przewidzianym dla pisma procesowego, a w sprawach o prawa majątkowe powinna
zawierać również oznaczenie wartości przedmiotu zaskarżenia.
Artykuł 3984
k.p.c. w zakresie, w którym wskazuje na obowiązek przytoczenia
podstaw kasacyjnych i ich uzasadnienia należy odczytywać w związku z art. 3983
§ 1
k.p.c., w myśl którego skargę kasacyjną strona może oprzeć na podstawie naruszenia
prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie lub na
podstawie naruszenia przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny
wpływ na wynik sprawy.
Skarga kasacyjna, która nie spełnia wymagań określonych w art. 3984
§ 1 k.p.c.,
w szczególności, nie zawiera przytoczenia podstaw kasacyjnych i ich uzasadnienia
podlega odrzuceniu przez sąd drugiej instancji (art. 3986
§ 2 k.p.c.), a w wypadku jej nie
odrzucenia, przez Sąd Najwyższy (art. 3986
3 2 k.p.c.).
W utrwalonym orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjmuje się, że wymóg
przytoczenia podstaw kasacyjnych zostaje spełniony, gdy podniesione w skardze
kasacyjnej zarzuty zostały skonkretyzowane przez odniesienie ich do wyraźnie
określonych przepisów prawa, które w ocenie skarżącego zostały naruszone.
Obowiązkiem skarżącego jest wskazanie, poza naruszonymi przepisami, także sposobu
ich naruszenia (błędna wykładnia lub niewłaściwe zastosowanie), zaś w wypadku
zarzutów naruszenia przepisów postępowania także wykazanie, że uchybienie to mogło
mieć istotny wpływ na wynik sprawy (zob. np. wyrok SN z 5 czerwca 1998 r., III CKN
534/97, nie publ.; wyrok SN z 6 sierpnia 1998 r., I CKN 335/98, nie publ.; wyrok SN z 29
czerwca 2004 r., II CK 367/03, nie publ.; wyrok SN z 29 marca 2006 r., IV CSK 165/05,
nie publ.). W konsekwencji przyjmuje się, że niewskazanie naruszonego przepisu,
sposobu jego naruszenia oraz, w wypadku przepisów postępowania, wpływu naruszenia
na wynik sprawy jest równoznaczne z brakiem powołania podstawy kasacyjnej
(postanowienie SN z 31 października 2005 r., IV CK 385/05, nie publ.). Z punktu
widzenia poprawności przytoczenia podstaw kasacyjnych nie bez znaczenia jest
również to, że podstawę skargi kasacyjnej stanowić mogą jedynie te przepisy, które w
3
tej podstawie, a nie w dowolnym miejscu wywodów jej uzasadnienia, zostały wskazane
(wyrok SN z 16 czerwca 2000 r., IV CKN 58/00, nie publ.). Inaczej rzecz ujmując,
przytoczenie w uzasadnieniu skargi kasacyjnej np. przepisów prawa procesowego, nie
oznacza, że skarga kasacyjna została oparta na drugiej podstawie kasacyjnej (zob.
wyrok SN z 23 stycznia 2002 r., II CKN 576/99, nie publ.).
W niniejszej sprawie uczestniczka postępowania nie sprostała obowiązkowi
przytoczenia podstaw kasacyjnych. W tym zakresie ograniczyła się do gołosłownego
stwierdzenia, że: „kasację opiera na naruszeniu prawa materialnego przez błędną jego
wykładnię i niewłaściwe zastosowanie oraz naruszeniu przepisów postępowania, które
to uchybienie miało istotny wpływ na wynik sprawy”. Skarżąca nie wskazała natomiast
jakichkolwiek przepisów prawa materialnego, czy też prawa procesowego cywilnego nie
mówiąc już o wskazaniu sposobu ich naruszenia, zaś w wypadku przepisów prawa
procesowego o wykazaniu, że uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy.
Wprawdzie pełnomocnik skarżącej zarządzeniem sędziego z 22 lutego 2010 r.
został wezwany do uzupełnienia braków formalnych skargi kasacyjnej m.in. przez
wyraźne przytoczenie podstaw kasacyjnych i ich uzasadnienie, co też uczynił w piśmie
procesowym z 16 marca 2010 r. to jednak należy wskazać, że po pierwsze, tego typu
braki nie podlegają uzupełnieniu przez Sąd drugiej instancji, bowiem zgodnie z art. 3986
§ 2 k.p.c. skarga kasacyjna nie zawierająca przytoczenia podstaw kasacyjnych podlega
odrzuceniu ad limine, po drugie uzupełnienie tych braków nastąpiło już po terminie do
wniesienia skargi kasacyjnej, a zatem już z tego względu uzupełnienie skargi nie może
zostać uznane za skuteczne. Jak trafnie wyjaśnił Sąd Najwyższy w postanowieniu z 11
stycznia 2006 r., III CZ 104/05, (nie publ.): „Strona, która wniosła skargę kasacyjną
dotkniętą brakami w zakresie elementów konstrukcyjnych, może skutecznie uzupełnić
wspomniane braki, jeżeli uczyni to nie tylko przed upływem terminu z art. 3985
§ 1 k.p.c.,
lecz także przed wydaniem przez sąd drugiej instancji postanowienia o odrzuceniu
skargi nieodpowiadającej wymaganiom określonym w art. 3984
§ 1 k.p.c.” (zob. też,
postanowienie SN z 5 stycznia 2006 r., I PZ 25/05, OSNP 2007, Nr 1-2, poz. 14; wyrok
SN z 19 kwietnia 2000 r., II CKN 272/00, (nie publ.).
Mając powyższe na uwadze Sąd Najwyższy na podstawie art. 3986
§ 3 k.p.c.
orzekł jak na wstępie,