Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II CZ 108/10
POSTANOWIENIE
Dnia 28 października 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Henryk Pietrzkowski (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Mirosław Bączyk
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz
w sprawie z powództwa I. Ł.
przeciwko S. Ł.
o ustalenie nieważności umowy,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 28 października 2010
r.,
zażalenia powódki
na postanowienie o kosztach
zawarte w wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 11 czerwca 2010 r., sygn. akt I ACa (…),
oddala zażalenie i zasądza od powódki na rzecz pozwanego kwotę 300 (trzysta) zł
tytułem zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego.
Uzasadnienie
Zaskarżonym postanowieniem, zawartym w punkcie drugim wyroku z dnia 11
czerwca 2010 r., Sąd Apelacyjny zasądził od powódki I. Ł. na rzecz S. Ł. kwotę 2 700 zł
tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.
W zażaleniu pełnomocnik powódki zarzucił naruszenie art. 102 k.p.c. przez jego
niezastosowanie. Jego zdaniem, trudna sytuacja majątkowa i życiowa powódki oraz jej
stan zdrowia stanowiły okoliczności szczególne, które Sąd Apelacyjny powinien
2
uwzględnić. W konkluzji wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez
nieobciążanie powódki kosztami postępowania apelacyjnego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie nie jest zasadne. W procesie cywilnym obowiązuje zasada, że strona
przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty
niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (art. 98 § 1 k.p.c.). Tylko w
wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej
część kosztów procesu albo nie obciążać jej w ogóle kosztami (art. 102 k.p.c.). Przepis
art. 102 k.p.c. jako szczególny nie podlega wykładni rozszerzającej. W utrwalonym
orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjmuje się stosowanie art. 102 k.p.c., gdy strona
przegrywająca znajduje się w wyjątkowo ciężkiej sytuacji majątkowej, a wytaczając
powództwo była subiektywnie przeświadczona o słuszności dochodzonego roszczenia,
natomiast strona przegrywająca korzystała ze stałej obsługi prawnej i nie poniosła
dodatkowych nakładów na prowadzenie procesu (wyrok SN z dnia 17 listopada 1972 r.,
I PR 423/72, OSNCP 1973, nr 7-8, poz. 138), gdy dochodzone roszczenie wynika z
niejasno sformułowanych przepisów (wyrok SN z dnia 6 grudnia 1973 r., I PR 456/73,
OSNCP 1974, nr 9, poz. 154), gdy sprawa ma wątpliwy i dyskusyjny charakter
(postanowienie SN z dnia z 27 kwietnia 1971 r., I PZ 17/71, OSNCP 1971, nr 12, poz.
222), gdy rozstrzygnięcie sporu nastąpiło wyłącznie na podstawie okoliczności
uwzględnionych przez sąd z urzędu (postanowienie SN z dnia 3 maja 1966 r., II PR
115/66, OSP 1967, nr 1, poz. 8), gdy sprawa dotyczy stosunku prawnego, który może
być ukształtowany wyłącznie decyzją sądu, choćby zamiary stron były zgodne
(postanowienie SN z dnia 25 marca 1970 r., II CZ 14/70, OSNC 1970, nr 11, poz. 211),
gdy sprawa ma precedensowy charakter (postanowienie SN z dnia 29 sierpnia 1973 r., I
PR 188/73, OSNC 1974, nr 3, poz. 59).
W rozpoznawanej sprawie, wbrew twierdzeniom skarżącej, nie było podstaw do
zastosowania art. 102 k.p.c. Nie można uznać, że sytuacja majątkowa powódki jest na
tyle ciężka, by uzasadniała odstąpienie od obciążania jej kosztami procesu. Zauważyć
należy, że skarżąca w całym postępowaniu korzystała z pomocy pełnomocnika z
wyboru. Świadczy to co najmniej o tym, że była w stanie i przygotowała się finansowo
do prowadzenia procesu, powinna zatem liczyć się również z ewentualną możliwością
przegrania procesu.
Także choroba powódki, na którą wskazuje jej pełnomocnik w zażaleniu, nie
może wypełniać przesłanki szczególnie uzasadnionego wypadku, o którym mowa w art.
3
102 k.p.c., skoro powódka wiedziała o niej przed złożeniem apelacji, nie stanowiła
zatem zaskoczenia w trakcie postępowania apelacyjnego.
Z przytoczonych względów, na podstawie art. 3941
§ 3 w zw. z art. 39814
oraz art.
98 § 1 i 2 w zw. z art. 108 § 1 i art. 39821
k.p.c. oraz art. 3941
§ 3 k.p.c., Sąd Najwyższy
orzekł, jak w sentencji.

II CZ 108/10

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia