Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV CNP 61/10
POSTANOWIENIE
Dnia 27 października 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Katarzyna Tyczka-Rote
w sprawie skargi dłużnika
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego postanowienia
Sądu Okręgowego w G. z dnia 19 marca 2008 r., sygn. akt III Cz (…),
w sprawie egzekucyjnej z wniosku wierzycieli Gminy Miasta W., Banku SA w W., (…)
Banku Regionalnego SA w W., Skarbu Państwa - Urzędu Skarbowego w W. i Urzędu
Skarbowego w Ś.
przeciwko dłużnikowi M. T.
przy udziale H. B.
o egzekucję świadczenia pieniężnego,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 27 października 2010 r.,
odrzuca skargę i nie obciąża skarżącego kosztami postępowania wywołanego tą
skargą.
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 6 kwietnia 2005 r., wydanym na podstawie art. 933 k.p.c.
Sąd Rejonowy w S. w sprawie egzekucyjnej prowadzonej przeciwko dłużnikowi M. T.
postanowił wprowadzić zarządcę w zarząd nieruchomości lokalowych, z których
prowadzona była egzekucja. W części wstępnej postanowienia wymieniony został
wierzyciel – (…) Bank Regionalny S.A. w W. i dłużnik M. T. Następnie, postanowieniem
2
z dnia 15 marca 2007 r. Sąd Rejonowy dokonał sprostowania powyższego
postanowienia zakresie oznaczenia stron postępowania poprzez wymienienie dalszych
podmiotów po stronie wierzycieli oraz poprzez wskazanie jako uczestniczki
postępowania H. B.
Postanowienie to zostało zaskarżone zażaleniami przez dłużnika i uczestniczkę
H. B. Na skutek obydwu zażaleń Sąd Okręgowy w G. postanowieniem z dnia 19 marca
2008 r. zmienił postanowienie Sądu Rejonowego. Zmiana polegała na ograniczeniu
liczby wierzycieli uwzględnionych w sprostowaniu, jako tych którzy winni widnieć w
części wstępnej postanowienia z 6 kwietnia 2005 r. obok (…) Banku Regionalnego S.A.
w W. do Gminy Miasta W., Banku S.A. w W., Skarbu Państwa - Urzędu Skarbowego w
W. oraz Urzędu Skarbowego w Ś. W pozostałym zakresie zażalenie zostało oddalone.
Od postanowienia Sądu Okręgowego dłużnik wniósł skargę o stwierdzenie
niezgodności z prawem tego orzeczenia, wskazując jako przepisy, z którymi jest ono
niezgodne art. 927 k.p.c., art. 350 § 1 k.p.c. i art. 365 § 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W dniu 25 września 2010 r. weszła w życie ustawa z dnia 22 lipca 2010 r.
o zmianie ustawy – Kodeks cywilny, ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz
ustawy – Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz. U. Nr 155, poz. 1037), która m.in.
dodała w art. 7674
k.p.c. paragraf 3 wyłączający możliwość złożenia skargi
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia w sprawach
egzekucyjnych. Ustawa nie zawiera przepisów przejściowych, co oznacza, że do
wprowadzonych przez nią zmian w przepisach proceduralnych stosować należy ogólna
regułę, zgodnie z którą przepisy nowe stosuje się od chwili ich wejścia w życie także do
zaskarżania orzeczeń wydanych wcześniej oraz do wszczętych już postępowań, o ile
inne zasady nie wynikają z przepisów szczególnych. Niewątpliwie bezpośrednie
włączenie zmienionych przepisów w tok postępowań należał do założeń nowelizacji,
ponieważ w uzasadnieniu projektu ustawy (druk nr 2525, Sejmu VI kadencji) znalazło
się stwierdzenie: „W związku z faktem, że uregulowania projektu zaprowadzają sytuację
korzystniejszą dla osób poszkodowanych, w projekcie nie zamieszczono przepisów
intertemporalnych. Przepisy projektowanej ustawy będą zatem miały zastosowanie
także do orzeczeń sądowych wydanych przed jej wejściem w życie.” Korzystniejsze
uregulowania, o których mowa w uzasadnieniu projektu polegają na ograniczeniu
wypadków – w których do dochodzenia roszczeń odszkodowawczych na podstawie art.
4171
§ 2 k.c. konieczne jest uzyskanie przez stronę prejudykatu w postępowaniu
3
o stwierdzenie niezgodności prawomocnego orzeczenia z prawem - do prawomocnych
wyroków sądu drugiej instancji kończących postępowanie w sprawie, oraz postanowień
co do istoty sprawy kończących postępowanie, wydanych przez sąd drugiej instancji w
postępowaniu nieprocesowym, w postępowaniu o uznanie i stwierdzenie wykonalności
orzeczeń sądów państw obcych oraz w postępowaniu o uznanie i stwierdzenie
wykonalności wyroku sądu polubownego wydanego za granicą lub ugody zawartej przed
sądem polubownym za granicą (art. 4241
, art. 5192
, art. 11481
§ 3, art. 11511
§ 3 i nowy
art. 1215 § 3 k.p.c.). Od innych prawomocnych orzeczeń, w tym w szczególności
wydanych w postępowaniu egzekucyjnym oraz upadłościowym i naprawczym, skarga
nie przysługuje (art. 7674
k.p.c. oraz art. 33 ust. 3 i art. 2231
ustawy - Prawo
upadłościowe i naprawcze). Jeżeli przez ich wydanie została wyrządzona szkoda, strona
może dochodzić jej wynagrodzenia bez uprzedniego stwierdzenia niezgodności
orzeczenia z prawem w postępowaniu przewidzianym w art. 4241
k.p.c. i nast., przed
sądem powszechnym, bezpośrednio od Skarbu Państwa, w sprawie o odszkodowanie
(art. 4241a
§ 3 k.p.c.).
W rezultacie od dnia 25 września 2010 r. niedopuszczalne są skargi od orzeczeń
wydanych w sprawach egzekucyjnych. Dotyczy to nie tylko sytuacji, kiedy orzeczenia
nie zostały jeszcze zaskarżone taką skargą, ale również wypadków, kiedy skarga
została już wniesiona, ale nie została prawomocnie rozstrzygnięta do dnia wejścia w
życie omawianej nowelizacji przepisów. Ustawa nowelizująca nie wprowadza bowiem
szczególnych zasad odnoszących się do będących już w toku postępowań ze skargi o
stwierdzenie niezgodności prawomocnego orzeczenia z prawem.
Z tych przyczyn skarga złożona przez dłużnika podlega odrzuceniu na podstawie
art. 4248
§ 1 k.p.c.
Orzeczenie o kosztach postępowania kasacyjnego oparte zostało na treści art.
102 k.p.c. w zw. z art. 42412
k.p.c., art. 39821
k.p.c., art. 391 § 1 k.p.c. i uzasadnione jest
trudna sytuacją majątkową i zdrowotną dłużnika, a także istotną dla losów wniesionej
przez niego skargi zmianą stanu prawnego w toku postępowania.