Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III SK 17/10
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 4 listopada 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Kazimierz Jaśkowski (przewodniczący)
SSN Halina Kiryło
SSN Andrzej Wróbel (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa PGE Elektrociepłowni R. Spółki Akcyjnej
przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki
o umorzenie świadectwa pochodzenia,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 4 listopada 2010 r.,
skargi kasacyjnej strony pozwanej od wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie
z dnia 17 listopada 2009 r.,
1. oddala skargę kasacyjną,
2. zasądza od pozwanego Prezesa Urzędu Regulacji
Energetyki na rzecz powoda kwotę 270 (dwieście
siedemdziesiąt) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania
kasacyjnego.
2
UZASADNIENIE
Prezes Urzędu Regulacji Energetyki (Prezes Urzędu) decyzją z dnia 12
lutego 2008 r. umorzył Przedsiębiorstwu Elektrociepłowni . S.A. z/s (obecnie PGE
Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna S.A. z/s w B. – Oddział Elektrociepłownia
R., dalej jako powódka) świadectwo pochodzenia energii nr
K0000077/TCG/01/00104/2007.
Powódka zaskarżyła decyzję Prezesa Urzędu odwołaniem, zarzucając
naruszenie art. 9a ust. 8e Prawa energetycznego.
Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
wyrokiem z dnia 2 marca 2009 r., uchylił zaskarżoną decyzję, uznając że Prezes
Urzędu niezasadnie zastosował art. 9a ust. 8d Prawa energetycznego, pomijając
jednoznaczną dyspozycję przepisu art. 9a ust. 8e Prawa energetycznego,
wyłączającego zastosowanie art. 9a ust. 8d Prawa energetycznego w stosunku do
świadectw pochodzenia z kogeneracji uzyskanych przez wytwórców, o których
mowa w art. 2 pkt 7 ustawy z dnia 29 czerwca 2007 r. o zasadach pokrywania
kosztów powstałych u wytwórców w związku z przedterminowych rozwiązaniem
umów długoterminowych sprzedaży mocy i energii elektrycznej (Dz. U. Nr 130, poz.
905, dalej jako ustawa z 29 czerwca 2007 r.).
Prezes Urzędu zaskarżył powyższy wyrok w całości apelacją, zarzucając
naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. oraz art. 9a ust. 8d Prawa energetycznego przez
błędną interpretację niezastosowanie do stanu faktycznego sprawy i art. 9a ust. 8e
Prawa energetycznego przez błędną interpretację i niewłaściwe zastosowanie.
Sąd Apelacyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 17 listopada 2009 r., oddalił
apelację Prezesa Urzędu. Zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. uznał za chybiony,
gdyż z jego uzasadnienia wynikało, że nie dotyczył on wadliwej oceny
wiarygodności lub mocy dowodów, bądź przeprowadzenia sprzecznego z zasadami
logiki procesu myślowego, lecz uznania przez Sąd Okręgowy za spełnione
przesłanek zastosowania art. 9a ust. 8e Prawa energetycznego. Sąd Apelacyjny
nie uwzględnił również zarzutu naruszenia prawa materialnego. Według Sądu
3
Apelacyjnego na mocy ustawy z 29 czerwca 2007 r. wprowadzono do Prawa
energetycznego przepis art. 9a ust. 8e, który wyłącza zastosowanie art. 9a ust. 8d
Prawa energetycznego do świadectw pochodzenia energii z kogeneracji
uzyskanych przez wytwórców w rozumieniu art. 2 pkt 7 ustawy z 29 czerwca 2007
r. Według Sądu Apelacyjnego jednoznaczne brzmienie art. 9a ust. 8e Prawa
energetycznego uniemożliwia Prezesowi Urzędu umorzenie, na podstawie art. 9a
ust. 8d Prawa energetycznego, świadectwa pochodzenia energii wystawionego na
rzecz powódki, mimo iż we wniosku o wydanie świadectwa pochodzenia energii z
kogeneracji wyjaśniła, że koszty wytworzenia energii wytworzonej w jednostce
kogeneracji, dla której przedmiotowe świadectwo miało zostać wydane, zostały
uwzględnione w kosztach działalności przedsiębiorstw energetycznych zajmujących
się przesyłaniem lub dystrybucją energii elektrycznej. Zdaniem Sądu Apelacyjnego
w okolicznościach faktycznych niniejszej sprawy oraz mając na względzie stan
prawny po wejściu w życie art. 9a ust. 8e Prawa energetycznego, Prezes Urzędu
bezzasadnie zastosował art. 9a ust. 8d Prawa energetycznego. Przedmiotowe
świadectwo pochodzenia dotyczyło energii wytworzonej w jednostce kogeneracji,
powódka jest wytwórcą, o którym mowa w art. 2 pkt 7 ustawy z 29 czerwca 2007 r.,
przepis art. 9a ust. 8e Prawa energetycznego jest jasny, a ponadto spełnione
zostały przesłanki jego zastosowania. W ocenie Sądu Apelacyjnego przepis art. 9a
ust. 8e wyłączył zastosowanie art. 9a ust. 8d, co z kolei prowadzi do konkluzji, że w
odniesieniu do energii wyprodukowanej przez powódkę w jednostce kogeneracji w
okresie od 4 sierpnia do 31 grudnia 2007 r. należy wydać świadectwo pochodzenia
energii, które powinno zostać umorzone ze skutkiem zaliczenia na poczet
wypełnienia obowiązku wynikającego z art. 9a ust. 8 pkt 1 Prawa energetycznego.
Prezes Urzędu zaskarżył powyższy wyrok skargą kasacyjną w całości i
wniósł o jego uchylenie, podnosząc zarzut naruszenia art. 9a ust. 8e w związku z
ust. 8d Prawa energetycznego poprzez jego zastosowanie prowadzące do
naruszenia art. 32 ust. 1 i 2 Konstytucji RP, gdyż na skutek wyroku Sądu
Apelacyjnego Prezes Urzędu wydałby świadectwo z kogeneracji inkorporujące
prawa majątkowe, o których mowa w art. 9m ust. 1 pkt 1 w związku z art. 9e ust. 6
Prawa energetycznego, w sytuacji gdy powódka jest już beneficjentem pomocy
publicznej w postaci długoterminowej umowy sprzedaży mocy i energii elektrycznej,
4
o której mowa w ustawie z 29 czerwca 2007 r., zaś praw tych pozbawione są
przedsiębiorstwa, które nie zostały objęte przepisami tej ustawy oraz naruszenie
art. 32 ust. 1 i 2 Konstytucji RP poprzez ich niezastosowanie w sprawie, a także art.
3 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym oraz art. 193 Konstytucji RP poprzez
niezastosowanie.
W odpowiedzi na skargę kasacyjną Prezesa Urzędu, powódka wniosła o
oddalenie skargi kasacyjnej podnosząc, że treść art. 9a ust. 8e Prawa
energetycznego jest jasna i nie budzi żadnych wątpliwości w zakresie, w jakim
przepis ten wyłącza zastosowanie art. 9a ust. 8d Prawa energetycznego do
przedsiębiorstw energetycznych, do których adresowany jest art. 2 pkt 7 ustawy z
29 czerwca 2007 r.
Sąd Najwyższy zważył co następuje:
1. Skarga kasacyjna Prezesa Urzędu nie ma uzasadnionych podstaw.
2. Sąd Najwyższy w obecnym składzie w pełni podziela zapatrywania prawne
wyrażone w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 14 czerwca 2010 r., sygn. akt
III SK 6/10 (niepublikowany), zgodnie z którymi skutkiem wejścia w życie art.
9a ust. 8e Prawa energetycznego jest konieczność wydania przez Prezesa
Urzędu świadectwa pochodzenia energii z kogeneracji dla podmiotu
objętego zakresem zastosowania powołanego powyżej przepisu i umorzenia
przedmiotowego świadectwa z zaliczeniem na poczet wykonania przez to
przedsiębiorstwo energetyczne obowiązku, o którym mowa w art. 9a ust. 8
pkt 1 Prawa energetycznego.
3. Zgodnie z art. 9a ust. 8 pkt 1 Prawa energetycznego, przedsiębiorstwa
energetyczne zajmujące się wytwarzaniem energii elektrycznej i sprzedające
tę energię odbiorcom końcowym oraz przedsiębiorstwa zajmujące się
obrotem energią elektryczną i sprzedające tę energię odbiorcom końcowym,
zobowiązane są uzyskać i przedstawić do umorzenia Prezesowi Urzędu
świadectwa pochodzenia z kogeneracji. Świadectwa takie uzyskuje
pierwotnie wytwórca energii z kogeneracji. Otrzymane świadectwo może
przedstawić Prezesowi Urzędu do umorzenia celem zaliczenia na poczet
wykonania przez niego obowiązku, o którym mowa w art. 9a ust. 8 pkt 1
5
Prawa energetycznego albo sprzedać na odpowiednim rynku giełdowym. W
tym ostatnim przypadku inne przedsiębiorstwo energetyczne może
przedstawić Prezesowi Urzędu do umorzenia świadectwo pochodzenia
energii z kogeneracji celem zaliczenia na poczet wykonania obowiązku, o
którym mowa w art. 9a ust. 8 pkt 1 Prawa energetycznego.
4. Stosownie do art. 9a ust. 8d Prawa energetycznego, na poczet wypełnienie
powyższego obowiązku nie zalicza się świadectw pochodzenia z
kogeneracji, które zostały uzyskane dla energii elektrycznej wytworzonej w
jednostce kogeneracji w okresie, gdy wyższy koszt wytworzenia takiej
energii był uwzględniony w taryfach przedsiębiorstw zajmujących się
przesyłem energii lub jej dystrybucją. Jednakże dodany na mocy ustawy z 29
czerwca 2007 r. przepis art. 9a ust. 8e Prawa energetycznego wyłącza
zastosowanie przepisu art. 9a ust. 8d Prawa energetycznego do świadectw
pochodzenia z kogeneracji uzyskanych przez wytwórców, o których mowa w
art. 2 pkt 7 ustawy z 29 czerwca 2007 r.
5. Zdaniem Sądu Najwyższego przepis art. 9a ust. 8e Prawa energetycznego
modyfikuje zakres zastosowania art. 9a ust. 8d Prawa energetycznego w ten
sposób, że przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się wytwarzaniem
energii elektrycznej może zwolnić się z obowiązku, o którym mowa w art. 9a
ust. 8 pkt 1 Prawa energetycznego przedstawiając do umorzenia świadectwo
pochodzenia z kogeneracji, uzyskane dla energii objętej umowami
długoterminowymi. Przepisu art. 9a ust. 8d Prawa energetycznego nie
stosuje się bowiem do przedsiębiorstw, o których mowa w art. 2 pkt 7 ustawy
z 29 czerwca 2007 r., co oznacza, że wytwórcy w rozumieniu tego przepisu
mogą zaliczyć świadectwa pochodzenia na poczet wykonania przez siebie
obowiązku z art. 9a ust. 8 pkt 1 Prawa energetycznego.
6. Taka wykładnia art. 9a ust. 8e Prawa energetycznego nie powoduje
uprzywilejowania przedsiębiorstw energetycznych, do których przepis ten
jest adresowany, kosztem innych wytwórców energii. Uprzywilejowanie
wytwórców energii z kogeneracji objętych umowami długoterminowymi
występuje jedynie wówczas, gdy wytwórcy ci uzyskują przychód ze
sprzedaży świadectw pochodzenia energii z kogeneracji. Brak takiego
6
uprzywilejowania w sytuacji, gdy świadectwo uzyskane dla określonej ilości
energii, umarzane jest na rzecz wytwórcy tej energii w celu wykonania
ciążącego na nim obowiązku, o którym mowa w art. 9a ust. 8 pkt 1 Prawa
energetycznego. Takie umorzenie potwierdza jedynie, że dany wytwórca w
zakresie wynikającym z treści świadectwa, wywiązał się z obowiązku o
którym mowa w powołanym powyżej przepisie. Umorzenie świadectwa
pochodzenia takiej energii, z zaliczeniem jego wykonania na rzecz
przedstawiającego takie świadectwo wytwórcy, jest neutralne z punktu
widzenia funkcjonowania rynku i nie prowadzi do uprzywilejowania wytwórcy
objętego umowami długoterminowymi, kosztem wytwórców nie objętych
takimi umowami.
7. Z powyższego wynika, że wyrok Sądu Apelacyjnego nie narusza art. 9a ust.
8e w związku z ust. 8d Prawa energetycznego, ani nie prowadzi do
uprzywilejowania niektórych wytwórców energii w sposób sprzeczny z art. 32
Konstytucji RP. Tym samym Sąd Apelacyjny nie mógł naruszyć art. 3 ustawy
o Trybunale Konstytucyjnym i art. 193 Konstytucji RP, nie kierując pytania o
zgodność przepisów prawa energetycznego z Konstytucją.
8. Mając powyższe na względzie, Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji
wyroku. O kosztach orzeczono zgodnie z art. 98 w zw. z art. 108 § 1 oraz
art. 39821
k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c.