Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III SK 24/10
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 4 listopada 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Kazimierz Jaśkowski (przewodniczący)
SSN Halina Kiryło
SSN Andrzej Wróbel (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa PGE Zespołu Elektrowni […]
przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki
o wydanie świadectwa pochodzenia,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 4 listopada 2010 r.,
skargi kasacyjnej strony pozwanej od wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie
z dnia 13 października 2009 r.,
1. oddala skargę kasacyjną,
2. zasądza od pozwanego Prezesa Urzędu Regulacji
Energetyki na rzecz powoda kwotę 270 (dwieście
siedemdziesiąt) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania
kasacyjnego.
2
UZASADNIENIE
Prezes Urzędu Regulacji Energetyki decyzją z dnia 8 lutego 2009 r. umorzył
przedsiębiorstwu Zespół Elektrowni […] (obecnie PGE Zespół Elektrowni D. S.A.,
dalej jako powódka) świadectwo pochodzenia energii dla energii wytworzonej w
okresie od 1 lipca 2007 r. do 31 grudnia 2007 r. bez zaliczenia wymienionej w
przedmiotowym świadectwie ilości energii wytworzonej w kogeneracji na poczet
wypełnienia obowiązku, o którym mowa w art. 9a ust. 8 pkt 1 Prawa
energetycznego.
Powódka zaskarżyła powyższą decyzję w całości odwołaniem.
Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
wyrokiem z dnia 14 listopada 2008 r. uchylił decyzję Prezesa Urzędu, przyjmując że
9a ust. 8e Prawa energetycznego, który wszedł w życie w dniu 4 sierpnia 2007 r.
wyłącza zastosowanie w okolicznościach faktycznych niniejszej sprawy przepis art.
9a ust. 8d Prawa energetycznego. Sąd Okręgowy nie uznał za uzasadnione
stanowiska Prezesa Urzędu, zgodnie z którym wydanie świadectwa pochodzenia
energii dla powódki prowadziłoby do jej nieuzasadnionego uprzywilejowania
względem innych podmiotów i naruszenia zakazu kumulowania pomocy publicznej,
ponieważ Prezes Urzędu nie wskazał norm, z którymi przepis art. 9a ust. 8e Prawa
energetycznego byłby sprzeczny, a jego twierdzenia w tym zakresie są gołosłowne.
Prezes Urzędu zaskarżył wyrok Sądu Okręgowego w całości apelacją,
zarzucając naruszenie art. 9a ust. 8d i 8e Prawa energetycznego poprzez błędną
wykładnię.
Sąd Apelacyjny w Warszawie wyrokiem z 13 października 2009 r., oddalił
apelację Prezesa Urzędu. W uzasadnieniu orzeczenia Sąd Apelacyjny wyjaśnił, że
Prezes Urzędu bezzasadnie zastosował w odniesieniu do energii wytworzonej w
okresie od 4 sierpnia 2007 r. do 31 grudnia 2007 r. przepis art. 9a ust. 8d Prawa
energetycznego. Umorzone świadectwo pochodzenia energii dotyczyło energii
wytworzonej w jednostce kogeneracji, zaś powód jest wytwórcą energii, o którym
mowa w art. 2 pkt 7 ustawy z 29 czerwca 2007 r. Wprowadzony do Prawa
energetycznego na mocy ustawy z 29 czerwca 2007 r. przepis art. 9a ust. 8e
wyłącza zastosowanie art. 9a ust. 8d w odniesieniu do wytwórców energii w
3
rozumieniu art. 2 pkt 7 ustawy z 29 czerwca 2007 r. Zdaniem Sądu Apelacyjnego
prawidłowe zastosowanie art. 9a ust. 8e Prawa energetycznego prowadzi do
uznania, że umorzenie świadectwa pochodzenia dla energii wytworzonej w
jednostce kogeneracji należącej do powódki w okresie od 4 sierpnia do 31 grudnia
2007 r. stanowi wypełnienie obowiązku z art. 9a ust. 8 pkt 1 Prawa
energetycznego.
Prezes Urzędu zaskarżył powyższy wyrok skargą kasacyjną w całości i
wniósł o jego uchylenie, podnosząc zarzut naruszenia art. 9a ust. 8e w związku z
ust. 8d Prawa energetycznego poprzez jego zastosowanie prowadzące do
naruszenia art. 32 ust. 1 i 2 Konstytucji RP, gdyż na skutek wyroku Sądu
Apelacyjnego Prezes Urzędu wydałby świadectwo z kogeneracji inkorporujące
prawa majątkowe, o których mowa w art. 9m ust. 1 pkt 1 w związku z art. 9e ust. 6
Prawa energetycznego, w sytuacji gdy powódka jest już beneficjentem pomocy
publicznej w postaci długoterminowej umowy sprzedaży mocy i energii elektrycznej,
o której mowa w ustawie z 29 czerwca 2007 r., zaś praw tych pozbawione są
przedsiębiorstwa, które nie zostały objęte przepisami tej ustawy oraz naruszenie
art. 32 ust. 1 i 2 Konstytucji RP poprzez ich niezastosowanie w sprawie, a także art.
3 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym oraz art. 193 Konstytucji RP poprzez
niezastosowanie.
Sąd Najwyższy zważył co następuje:
1. Skarga kasacyjna Prezesa Urzędu nie ma uzasadnionych podstaw.
2. Sąd Najwyższy w obecnym składzie w pełni podziela zapatrywania prawne
wyrażone w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 14 czerwca 2010 r., sygn. akt
III SK 6/10 (niepublikowany), zgodnie z którymi skutkiem wejścia w życie art.
9a ust. 8e Prawa energetycznego jest konieczność wydania przez Prezesa
Urzędu świadectwa pochodzenia energii z kogeneracji dla podmiotu
objętego zakresem zastosowania powołanego powyżej przepisu i umorzenia
przedmiotowego świadectwa z zaliczeniem na poczet wykonania przez to
przedsiębiorstwo energetyczne obowiązku, o którym mowa w art. 9a ust. 8
pkt 1 Prawa energetycznego.
4
3. Zgodnie z art. 9a ust. 8 pkt 1 Prawa energetycznego, przedsiębiorstwa
energetyczne zajmujące się wytwarzaniem energii elektrycznej i sprzedające
tę energię odbiorcom końcowym oraz przedsiębiorstwa zajmujące się
obrotem energią elektryczną i sprzedające tę energię odbiorcom końcowym,
zobowiązane są uzyskać i przedstawić do umorzenia Prezesowi Urzędu
świadectwa pochodzenia z kogeneracji. Świadectwa takie uzyskuje
pierwotnie wytwórca energii z kogeneracji. Otrzymane świadectwo może
przedstawić Prezesowi Urzędu do umorzenia celem zaliczenia na poczet
wykonania przez niego obowiązku, o którym mowa w art. 9a ust. 8 pkt 1
Prawa energetycznego albo sprzedać na odpowiednim rynku giełdowym. W
tym ostatnim przypadku inne przedsiębiorstwo energetyczne może
przedstawić Prezesowi Urzędu do umorzenia świadectwo pochodzenia
energii z kogeneracji celem zaliczenia na poczet wykonania obowiązku, o
którym mowa w art. 9a ust. 8 pkt 1 Prawa energetycznego.
4. Stosownie do art. 9a ust. 8d Prawa energetycznego, na poczet wypełnienie
powyższego obowiązku nie zalicza się świadectw pochodzenia z
kogeneracji, które zostały uzyskane dla energii elektrycznej wytworzonej w
jednostce kogeneracji w okresie, gdy wyższy koszt wytworzenia takiej
energii był uwzględniony w taryfach przedsiębiorstw zajmujących się
przesyłem energii lub jej dystrybucją. Jednakże dodany na mocy ustawy z 29
czerwca 2007 r. przepis art. 9a ust. 8e Prawa energetycznego wyłącza
zastosowanie przepisu art. 9a ust. 8d Prawa energetycznego do świadectw
pochodzenia z kogeneracji uzyskanych przez wytwórców, o których mowa w
art. 2 pkt 7 ustawy z 29 czerwca 2007 r.
5. Zdaniem Sądu Najwyższego przepis art. 9a ust. 8e Prawa energetycznego
modyfikuje zakres zastosowania art. 9a ust. 8d Prawa energetycznego w ten
sposób, że przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się wytwarzaniem
energii elektrycznej może zwolnić się z obowiązku, o którym mowa w art. 9a
ust. 8 pkt 1 Prawa energetycznego przedstawiając do umorzenia świadectwo
pochodzenia z kogeneracji, uzyskane dla energii objętej umowami
długoterminowymi. Przepisu art. 9a ust. 8d Prawa energetycznego nie
stosuje się bowiem do przedsiębiorstw, o których mowa w art. 2 pkt 7 ustawy
5
z 29 czerwca 2007 r., co oznacza, że wytwórcy w rozumieniu tego przepisu
mogą zaliczyć świadectwa pochodzenia na poczet wykonania przez siebie
obowiązku z art. 9a ust. 8 pkt 1 Prawa energetycznego.
6. Taka wykładnia art. 9a ust. 8e Prawa energetycznego nie powoduje
uprzywilejowania przedsiębiorstw energetycznych, do których przepis ten
jest adresowany, kosztem innych wytwórców energii. Uprzywilejowanie
wytwórców energii z kogeneracji objętych umowami długoterminowymi
występuje jedynie wówczas, gdy wytwórcy ci uzyskują przychód ze
sprzedaży świadectw pochodzenia energii z kogeneracji. Brak takiego
uprzywilejowania w sytuacji, gdy świadectwo uzyskane dla określonej ilości
energii, umarzane jest na rzecz wytwórcy tej energii w celu wykonania
ciążącego na nim obowiązku, o którym mowa w art. 9a ust. 8 pkt 1 Prawa
energetycznego. Takie umorzenie potwierdza jedynie, że dany wytwórca w
zakresie wynikającym z treści świadectwa, wywiązał się z obowiązku o
którym mowa w powołanym powyżej przepisie. Umorzenie świadectwa
pochodzenia takiej energii, z zaliczeniem jego wykonania na rzecz
przedstawiającego takie świadectwo wytwórcy, jest neutralne z punktu
widzenia funkcjonowania rynku i nie prowadzi do uprzywilejowania wytwórcy
objętego umowami długoterminowymi, kosztem wytwórców nie objętych
takimi umowami.
7. Z powyższego wynika, że wyrok Sądu Apelacyjnego nie narusza art. 9a ust.
8e w związku z ust. 8d Prawa energetycznego, ani nie prowadzi do
uprzywilejowania niektórych wytwórców energii w sposób sprzeczny z art. 32
Konstytucji RP. Tym samym Sąd Apelacyjny nie mógł naruszyć art. 3 ustawy
o Trybunale Konstytucyjnym i art. 193 Konstytucji RP, nie kierując pytania o
zgodność przepisów prawa energetycznego z Konstytucją.
8. Mając powyższe na względzie, Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji
wyroku. O kosztach orzeczono zgodnie z art. 98 w zw. z art. 108 § 1 oraz
art. 39821
k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c.