Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV CZ 85/10
POSTANOWIENIE
Dnia 4 listopada 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jan Górowski (przewodniczący)
SSN Krzysztof Pietrzykowski
SSN Bogumiła Ustjanicz (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa J. K.
przeciwko Gminie Miasta G., Skarbowi Państwa – Ministrowi Spraw Wewnętrznych i
Administracji, Wojewodzie X. i Marszałkowi Województwa X.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 4 listopada 2010 r.,
zażalenia powoda
na postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 24 maja 2010 r., sygn. akt I ACa (…),
uchyla zaskarżone postanowienie i pozostawia rozstrzygnięcie o kosztach
postępowania zażaleniowego końcowemu orzeczeniu.
Uzasadnienie
Zaskarżonym postanowieniem Sąd Apelacyjny odrzucił skargę kasacyjną powoda
od wyroku tego Sądu z dnia 9 września 2009 r. wniesioną w dniu 17 marca 2010 r. Z
uzasadnienia tego orzeczenia wynika, że wniosek z dnia 17 marca 2010 r.
ustanowionego z urzędu dla powoda pełnomocnika o przywrócenie terminu do
wniesienia skargi kasacyjnej został odrzucony, z uwagi na złożenie go po upływie
tygodniowego terminu od uzyskania informacji o wyznaczeniu go do zastępowania
powoda. Już w dniu 18 lutego 2010 r. pełnomocnik ten zwrócił się do Sądu o
2
udostępnienie mu akt sprawy, a zatem wiedział o wyznaczeniu go pełnomocnikiem, nie
zaś w dniu 10 marca 2010 r., jak podał we wniosku. Skargę kasacyjną w imieniu
powoda złożył w terminie inny jego pełnomocnik. Wobec tego ta druga skarga jako
niedopuszczalna i spóźniona podlegała odrzuceniu.
W zażaleniu pełnomocnik powoda zarzucił kwestionowanemu postanowieniu
naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. przez błędne przyjęcie, że o wyznaczeniu go
pełnomocnikiem wiedział już w dniu 18 lutego 2010 r. i wniosek o przywrócenie terminu
do wniesienia skargi kasacyjnej złożony został po upływie terminu. Ponadto błędna
wykładnia art. 169 § 1, art. 171 i 3986
§ 2 k.p.c. była przyczyną uznania wniosku o
przywrócenie terminu za spóźniony, bezzasadnego odrzucenia go oraz
bezpodstawnego odrzucenia skargi kasacyjnej z dnia 17 marca 2010 r. Domagał się
rozpoznania również postanowienia z dnia 31 marca 2010 r. o odrzuceniu wniosku o
przywrócenie terminu do złożenia skargi kasacyjnej. Skarżący wniósł o uchylenie obu
tych postanowień i przyznanie mu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej świadczonej z
urzędu.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Na podzielenie zasługiwały podniesione przez skarżącego zarzuty naruszenia
prawa procesowego, dotyczące także oceny zasadności postanowienia o odrzuceniu
wniosku o przywrócenie terminu, wobec zgłoszenia w zażaleniu żądania rozpoznania, w
oparciu o art. 380 k.p.c., również tego postanowienia.
Dokonane przez Sąd Apelacyjny ustalenie, że pełnomocnik powoda wiedział o
wyznaczeniu go do reprezentowania powoda jeszcze przed dniem 18 lutego 2010 r., w
którym zwrócił się o udostępnienie mu akt sprawy, nie znajduje potwierdzenia w
złożonych do akt dokumentach. Z treści pisma z dnia 18 lutego 2010 r. wynika, że
potrzeba zapoznania się z aktami sprawy podyktowana była ustanowieniem adwokata
T. J. przez Sąd Rejonowy w G. pełnomocnikiem dla sporządzenia w imieniu powoda
skargi konstytucyjnej.
W związku z postanowieniem Sądu Apelacyjnego z dnia 8 stycznia 2010 r. o
ustanowieniu dla powoda pełnomocnika z urzędu celem wniesienia skargi kasacyjnej
wyznaczony został przez Izbę Adwokacką adwokat S. B., ale na wniosek powoda doszło
do zmiany osoby pełnomocnika i pismem z dnia 3 marca 2010 r. o wyznaczeniu
adwokata T. J. został powiadomiony Sąd i ten adwokat, do którego pismo dotarło w dniu
10 marca 2010 r. Wobec tego złożenie w dniu 17 marca 2010 r. wniosku o przywrócenie
terminu do złożenia pisma nazwanego skargą kasacyjną błędnie ocenione zostało przez
3
Sąd Apelacyjny, jako spóźnione. Ustanie przeszkody do wypełnienia nałożonego
postanowieniem obowiązku należało łączyć, stosownie do art. 169 § 1 k.p.c., z dniem
uzyskania informacji o wyznaczeniu pełnomocnika. Nie było zatem podstaw do
odrzucenia go, jako spóźnionego, w oparciu o art. 171 k.p.c.
Nietrafnie również Sąd Apelacyjny ocenił to pismo jako niedopuszczalne.
Podkreślenia wymaga, że ustanowienie adwokata dokonane zostało już po złożeniu
przez ustanowionego przez powoda pełnomocnika w osobie radcy prawnego A. B.
skargi kasacyjnej w terminie przewidzianym art. 3985
§ 1 k.p.c. Mimo tego w
postanowieniu Sądu Apelacyjnego oznaczony został zakres działania ustanawianego
pełnomocnika „celem wniesienia skargi kasacyjnej”. Stronie postępowania sądowego
przysługuje prawo do wniesienia jednej skargi kasacyjnej, co wynika wprost z art. 3981
k.p.c. Nie została natomiast wyłączona możliwość złożenia pisma uzupełniającego
podstawy lub zarzuty skargi kasacyjnej. Wobec tego pismo z dnia 17 marca 2010 r.,
nazwane zgodnie z zakresem dokonanego przez Sąd umocowania, pełni w istocie
funkcję pisma uzupełniającego wniesioną skargę kasacyjną. Rację ma skarżący, że
podniesione w nim zarzuty mogą być brane pod uwagę jedynie wówczas, gdy pismo
wniesione zostało w terminie przewidzianym do wniesienia skargi kasacyjnej.
Bezpodstawne było odrzucenie wniosku o przywrócenie terminu również w oparciu o
drugą z podstaw objętych art. 171 k.p.c.
Z powyższych względów zaskarżone postanowienie podlegało uchyleniu w
oparciu o art. 39816
w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c.
Na podstawie art. 108 § 2 w związku z art. 39821
, art. 391 § 1 i art. 397 § 2 k.p.c.
rozstrzygnięcie o kosztach postępowania zażaleniowego pozostawione zostało
końcowemu orzeczeniu.