Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V CZ 77/10
POSTANOWIENIE
Dnia 3 listopada 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Mirosław Bączyk (przewodniczący)
SSN Barbara Myszka
SSA Anna Kozłowska (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa A. B. i M. C.
przeciwko J. P.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 3 listopada 2010 r.,
zażalenia pozwanego na orzeczenie o kosztach, zawarte w wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 28 września 2007 r., sygn. akt I ACa (…),
1. zmienia zaskarżone postanowienie i zamiast kwoty 2700 (dwa tysiące
siedemset) zł zasądza od powodów solidarnie na rzecz pozwanego kwotę
3600 (trzy tysiące sześćset) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania za
drugą instancję,
2. zasądza od powodów solidarnie na rzecz pozwanego kwotę 165 (sto
sześćdziesiąt pięć) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego.
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 8 lutego 2007 r. Sąd Okręgowy w K. zasądził solidarnie od
pozwanych na rzecz powoda kwotę 203.657,30 zł z ustawowymi odsetkami od 29
października 2005 r., oddalił powództwo w pozostałej części i orzekł o kosztach procesu.
2
Na skutek apelacji powodów od tego wyroku, w części oddalającej powództwo co
do kwoty 97.826,40 zł, Sąd Apelacyjny wyrokiem z dnia 28 września 2007 r. oddalił
apelację i zasądził od powodów solidarnie na rzecz pozwanego kwotę 2700 zł tytułem
kosztów postępowania za drugą instancję. W uzasadnieniu rozstrzygnięcia o kosztach
procesu Sąd Apelacyjny wskazał, że rozstrzygnięcie obejmuje koszty zastępstwa
procesowego i jakkolwiek z przepisów rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia
28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez
Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr
163, poz. 1348 ze zm.) wynikałoby, iż pełnomocnik pozwanego jest uprawniony do
uzyskania w instancji odwoławczej wynagrodzenia odpowiadającego 100% stawki, co
przy wartości przedmiotu zaskarżenia wynosi 3.600 zł, to jednak wynagrodzenie
to należało ograniczyć do kwoty 2.700 zł. Z uzasadnienia wynika, że obniżenie stawki
nastąpiło z powodu oceny Sądu nakładu pracy pełnomocnika, zakresu podjętych przez
niego czynności, charakteru sprawy i wkładu pełnomocnika w przyczynienie się do
wyjaśnienia i rozstrzygnięcia sprawy.
Postanowienie o kosztach procesu zaskarżył zażaleniem powód domagając się
jego zmiany i zasądzenia na jego rzecz kosztów zastępstwa procesowego w kwocie
3600 zł. Skarżący zarzucił naruszenie art. 98 k.p.c. w związku z art. 109 § 2 k.p.c. i § 13
ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w
sprawie opłat za czynności adwokacie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów
nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz.1348 ze zm.).
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie jest uzasadnione.
Określona w przepisach powołanego wyżej rozporządzenia wysokość stawek
minimalnych za poszczególne czynności lub za udział w oznaczonych postępowaniach
musi być traktowana jako wiążąca sąd. Stawki te odczytywać należy jako formę ryczałtu
skalkulowanego przez ustawodawcę z uwzględnieniem wszelkich okoliczności
charakterystycznych dla danego rodzaju czy też typu sprawy. W stawkach tych ujęta jest
swoista wycena koniecznego nakładu pracy pełnomocnika związana ze specyfiką
określonego rodzaju postępowania. Charakter przeto tych stawek, a przy tym określenie
ich jako minimalne, prowadzi do wniosku, że nie jest możliwe zasądzenie
wynagrodzenia niższego niż stawka minimalna. Kryteria wpływające na wysokość
wynagrodzenia, wymienione w § 2 ust. 1 rozporządzenia, to jest niezbędny nakład pracy
pełnomocnika, charakter sprawy i wkład pełnomocnika w przyczynienie się do
3
wyjaśnienia i rozstrzygnięcia sprawy winny być brane pod uwagę wówczas gdy w grę
wchodziłoby podwyższenie stawki minimalnej. Przepisy rozporządzenia przewidują
zasądzenie wynagrodzenia niższego niż stawka minimalna w jednym tylko wypadku, to
jest wówczas gdy z umowy adwokata z klientem wynika, że z uwagi na sytuację
majątkową lub rodzinną klienta albo z uwagi na rodzaj sprawy w umowie tej została
uzgodniona stawka niższa – wówczas Sąd może zasądzić koszty zastępstwa w
wysokości ustalonej przez adwokata (por. § 3 ust. 2 i ust. 3 rozporządzenia). Istnienie
takiego wypadku nie zostało w sprawie dowiedzione, a ponadto brzmienie przepisu
wskazuje na brak związania sądu umówioną kwotą wynagrodzenia niższą niż stawki
minimalne.
Biorąc przeto pod uwagę, że w sprawie niniejszej należne pełnomocnikowi
pozwanego wynagrodzenie w instancji odwoławczej, obliczone od wartości przedmiotu
zaskarżenia, wynosiło 3.600 zł, zaskarżone postanowienie należało zmienić i zasądzić
od powodów na rzecz pozwanego tę kwotę tytułem zwrotu kosztów zastępstwa
procesowego w postępowaniu apelacyjnym.
Z tych też przeto przyczyn orzeczono na podstawie 3941
§ 1 pkt 2 i § 3 k.p.c. w
związku z art. 39816
k.p.c.
O kosztach postępowania zażaleniowego orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i §
2 k.p.c. w związku z § 6 pkt 2 i w związku z § 13 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra
Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie....,
uwzględniając nadto poniesioną przez skarżącego opłatę od zażalenia w kwocie 30 zł.