II PZ 34/10
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:29-04-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt II PZ 34/10
POSTANOWIENIE
Dnia 17 listopada 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Jerzy Kuźniar (przewodniczący)
SSN Beata Gudowska (sprawozdawca)
SSN Roman Kuczyński
w sprawie z powództwa M. K.
przeciwko W. Towarzystwu Koszykówki Sportowej Spółki Akcyjnej o przywrócenie
do pracy,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 17 listopada 2010 r.,
zażalenia powoda na postanowienie Sądu Okręgowego w W.
z dnia 21 maja 2010 r.,
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 21 maja 2010 r. Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych odrzucił skargę kasacyjną powoda M. K. od wyroku tego
Sądu z dnia 10 lutego 2010 r. jako nienależycie opłaconą. Wskazał, że opłata, którą
należy wnieść nie, zależy od wskazanej w skardze wartości 16.815 zł i
odpowiadającej jej opłacie podstawowej w kwocie 30 zł, lecz z art. 35 ust. 1 zdanie
drugie ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych
(jednolity tekst – Dz.U. z 2010 r., Nr 90, poz. 594 ze zm.) wynika, że właściwe
opłacenie skargi kasacyjnej wymaga uiszczenia opłaty stosunkowej. Zważył, że
wyrokiem objętym skargą oddalono apelację powoda od wyroku Sądu Rejonowego
z dnia 21 października 2009 r. oddalającego powództwo o przywrócenie do pracy
2
oraz że w sprawie tej Sąd Okręgowy w postanowieniu z dnia 4 lutego 2009 r. ustalił
wartość przedmiotu sporu na kwotę 67.256,64 zł, a także w orzeczeniu
oddalającym apelację nakazał pobrać nieuiszczoną część opłaty od apelacji w
kwocie 3.333 zł.
W zażaleniu powód zarzucił naruszenie art. 383 k.p.c. w związku z art. 45
k.p. „przez uznanie, że nie przysługuje mu prawo do zmiany powództwa” oraz art.
231
k.p.c. „przez przyjęcie, że zmiana roszczenia z żądania przywrócenia do pracy
na żądanie zasądzenia odszkodowania stosownie do art. 45 k.p. nie pociąga za
sobą zmiany wartości przedmiotu sporu”. Podniósł, że do prawomocnego
zakończenia sprawy pracownik może dokonać wyboru roszczenia i w miejsce
przywrócenia do pracy zażądać odszkodowania, więc skoro złożył oświadczenie o
takiej zmianie roszczenia – inaczej niż przyjmuje Sąd Okręgowy – wartość
przedmiotu sporu uległa zmianie i nie wynika już z wartości jednorocznego
wynagrodzenia, lecz wyłącznie z dochodzonej kwoty odszkodowania. Skarga
kasacyjna została więc opłacona odpowiednio do tej kwoty opłatą podstawową w
kwocie 30 zł.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 35 ust. 1 zdanie drugie ustawy o kosztach sądowych w
sprawach cywilnych, w sprawach z zakresu prawa pracy, w których wartość
przedmiotu sporu przewyższa kwotę 50.000 złotych, pobiera się od wszystkich
podlegających opłacie pism procesowych (od apelacji, zażalenia, skargi kasacyjnej
i skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia) opłatę
stosunkową. Rodzaj koniecznej opłaty zależy od wartości przedmiotu sporu, toteż
jeżeli wartość przedmiotu sporu określona według reguł art. 19 i nast. k.p.c.
przekracza wskazaną kwotę, to od pism procesowych podlegających opłacie
pobiera się opłatę stosunkową, niezależnie od wartości przedmiotu zaskarżenia
(por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 21 września 2006 r., II PZ 34/06,
OSNP 2007 Nr 19-20, poz. 282, z dnia 23 listopada 2006 r., II PZ 43/06,
OSNP2007 Nr 23-24, poz. 353, z dnia 17 lipca 2008 r., II PZ 14/08, niepubl.).
3
W orzecznictwie Sądu Najwyższego zwrócono już uwagę, że wartość
przedmiotu zaskarżenia nie może być wyższa od wartości przedmiotu sporu (por.
postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 18 grudnia 1996 r., I CKN 21/96, OSNC
1997 Nr 4, poz. 42), przy czym podkreślono, że o wysokości wartości przedmiotu
sporu decyduje całe dochodzone w pozwie "roszczenie główne", natomiast pojęcie
"przedmiot zaskarżenia" użyto w kodeksie na określenie zakresu zaskarżenia
orzeczenia ("w całości lub w części"). Niezbędne jest więc uwzględnienie, że
przedmiot zaskarżenia jest - w istocie - zawsze ten sam, a różny może być jedynie
zakres, w jakim zapadłe w sprawie rozstrzygnięcie jest kwestionowane; czy środek
wnosi się od całego rozstrzygnięcia, czy też zaskarża się jedynie określoną jego
część. Konsekwencją tego jest to, że tożsamość zakresu rozstrzygnięcia
kwestionowanego w apelacji i w skardze kasacyjnej wyłącza dopuszczalność
oznaczenia w skardze kasacyjnej "wartości przedmiotu zaskarżenia" w kwocie innej
niż poprzednio w apelacji (por. np. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19
czerwca 1997 r., III CZ 25/97, OSNC 1997 Nr 10, poz.162, postanowienie z dnia 17
stycznia 1997 r., I PKN 59/96, OSNAPUS 1997 Nr 17, poz. 315).
Zmiana przedmiotu sporu i jego wartości następuje oczywiście na skutek
zmiany powództwa (por. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 5 maja 2009 r., I PZP
1/09, OSNP 2009, Nr 23-24, poz. 304) i wówczas wartość przedmiotu zaskarżenia
decydująca o dopuszczalności kasacji może być różna od wartości przedmiotu
sporu oznaczonej w pozwie (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 1
grudnia 1997 r., I CZ 169/97, OSNC 1998 Nr 6, poz. 97), jednak w toku tej sprawy,
od czasu wydania postanowienia o ustaleniu wartości przedmiotu sporu przez Sąd
drugiej instancji, przedmiot sporu nie uległ zmianie; niezmiennie odpowiada
wartości roszczenia o przywrócenie do pracy, co wyraźnie podkreślił Sąd w wyroku
orzekającym o oddaleniu apelacji, stwierdzając, że zgłoszone w toku postępowania
apelacyjnego żądanie „przywrócenia terminu do zmiany powództwa na
odszkodowanie w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia” było
niedopuszczalne ze względu na ograniczenia wynikające z art. 383 k.p.c. Wskazał
trafnie, że zgodnie z tym przepisem, przedmiotem rozpoznania przez sąd drugiej
instancji może być tylko to, co było przedmiotem rozpoznania sądu pierwszej
instancji, a to oznacza, iż zmiana powództwa z roszczenia o przywrócenie do pracy
4
na roszczenie o odszkodowanie jest możliwa tylko do czasu zamknięcia rozprawy
przed sądem pierwszej instancji.
Wynika stąd, że określone w skardze kasacyjnej jako przedmiot zaskarżenia
roszczenie o odszkodowanie nie było materią postępowania i orzeczenia
apelacyjnego. Uwzględniając to Sąd Najwyższy orzekł, jak w postanowieniu (art.
3941
§ 3 w związku z 39814
k.p.c.).
POSTANOWIENIE
Dnia 17 listopada 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Jerzy Kuźniar (przewodniczący)
SSN Beata Gudowska (sprawozdawca)
SSN Roman Kuczyński
w sprawie z powództwa M. K.
przeciwko W. Towarzystwu Koszykówki Sportowej Spółki Akcyjnej o przywrócenie
do pracy,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 17 listopada 2010 r.,
zażalenia powoda na postanowienie Sądu Okręgowego w W.
z dnia 21 maja 2010 r.,
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 21 maja 2010 r. Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych odrzucił skargę kasacyjną powoda M. K. od wyroku tego
Sądu z dnia 10 lutego 2010 r. jako nienależycie opłaconą. Wskazał, że opłata, którą
należy wnieść nie, zależy od wskazanej w skardze wartości 16.815 zł i
odpowiadającej jej opłacie podstawowej w kwocie 30 zł, lecz z art. 35 ust. 1 zdanie
drugie ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych
(jednolity tekst – Dz.U. z 2010 r., Nr 90, poz. 594 ze zm.) wynika, że właściwe
opłacenie skargi kasacyjnej wymaga uiszczenia opłaty stosunkowej. Zważył, że
wyrokiem objętym skargą oddalono apelację powoda od wyroku Sądu Rejonowego
z dnia 21 października 2009 r. oddalającego powództwo o przywrócenie do pracy
2
oraz że w sprawie tej Sąd Okręgowy w postanowieniu z dnia 4 lutego 2009 r. ustalił
wartość przedmiotu sporu na kwotę 67.256,64 zł, a także w orzeczeniu
oddalającym apelację nakazał pobrać nieuiszczoną część opłaty od apelacji w
kwocie 3.333 zł.
W zażaleniu powód zarzucił naruszenie art. 383 k.p.c. w związku z art. 45
k.p. „przez uznanie, że nie przysługuje mu prawo do zmiany powództwa” oraz art.
231
k.p.c. „przez przyjęcie, że zmiana roszczenia z żądania przywrócenia do pracy
na żądanie zasądzenia odszkodowania stosownie do art. 45 k.p. nie pociąga za
sobą zmiany wartości przedmiotu sporu”. Podniósł, że do prawomocnego
zakończenia sprawy pracownik może dokonać wyboru roszczenia i w miejsce
przywrócenia do pracy zażądać odszkodowania, więc skoro złożył oświadczenie o
takiej zmianie roszczenia – inaczej niż przyjmuje Sąd Okręgowy – wartość
przedmiotu sporu uległa zmianie i nie wynika już z wartości jednorocznego
wynagrodzenia, lecz wyłącznie z dochodzonej kwoty odszkodowania. Skarga
kasacyjna została więc opłacona odpowiednio do tej kwoty opłatą podstawową w
kwocie 30 zł.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 35 ust. 1 zdanie drugie ustawy o kosztach sądowych w
sprawach cywilnych, w sprawach z zakresu prawa pracy, w których wartość
przedmiotu sporu przewyższa kwotę 50.000 złotych, pobiera się od wszystkich
podlegających opłacie pism procesowych (od apelacji, zażalenia, skargi kasacyjnej
i skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia) opłatę
stosunkową. Rodzaj koniecznej opłaty zależy od wartości przedmiotu sporu, toteż
jeżeli wartość przedmiotu sporu określona według reguł art. 19 i nast. k.p.c.
przekracza wskazaną kwotę, to od pism procesowych podlegających opłacie
pobiera się opłatę stosunkową, niezależnie od wartości przedmiotu zaskarżenia
(por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 21 września 2006 r., II PZ 34/06,
OSNP 2007 Nr 19-20, poz. 282, z dnia 23 listopada 2006 r., II PZ 43/06,
OSNP2007 Nr 23-24, poz. 353, z dnia 17 lipca 2008 r., II PZ 14/08, niepubl.).
3
W orzecznictwie Sądu Najwyższego zwrócono już uwagę, że wartość
przedmiotu zaskarżenia nie może być wyższa od wartości przedmiotu sporu (por.
postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 18 grudnia 1996 r., I CKN 21/96, OSNC
1997 Nr 4, poz. 42), przy czym podkreślono, że o wysokości wartości przedmiotu
sporu decyduje całe dochodzone w pozwie "roszczenie główne", natomiast pojęcie
"przedmiot zaskarżenia" użyto w kodeksie na określenie zakresu zaskarżenia
orzeczenia ("w całości lub w części"). Niezbędne jest więc uwzględnienie, że
przedmiot zaskarżenia jest - w istocie - zawsze ten sam, a różny może być jedynie
zakres, w jakim zapadłe w sprawie rozstrzygnięcie jest kwestionowane; czy środek
wnosi się od całego rozstrzygnięcia, czy też zaskarża się jedynie określoną jego
część. Konsekwencją tego jest to, że tożsamość zakresu rozstrzygnięcia
kwestionowanego w apelacji i w skardze kasacyjnej wyłącza dopuszczalność
oznaczenia w skardze kasacyjnej "wartości przedmiotu zaskarżenia" w kwocie innej
niż poprzednio w apelacji (por. np. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19
czerwca 1997 r., III CZ 25/97, OSNC 1997 Nr 10, poz.162, postanowienie z dnia 17
stycznia 1997 r., I PKN 59/96, OSNAPUS 1997 Nr 17, poz. 315).
Zmiana przedmiotu sporu i jego wartości następuje oczywiście na skutek
zmiany powództwa (por. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 5 maja 2009 r., I PZP
1/09, OSNP 2009, Nr 23-24, poz. 304) i wówczas wartość przedmiotu zaskarżenia
decydująca o dopuszczalności kasacji może być różna od wartości przedmiotu
sporu oznaczonej w pozwie (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 1
grudnia 1997 r., I CZ 169/97, OSNC 1998 Nr 6, poz. 97), jednak w toku tej sprawy,
od czasu wydania postanowienia o ustaleniu wartości przedmiotu sporu przez Sąd
drugiej instancji, przedmiot sporu nie uległ zmianie; niezmiennie odpowiada
wartości roszczenia o przywrócenie do pracy, co wyraźnie podkreślił Sąd w wyroku
orzekającym o oddaleniu apelacji, stwierdzając, że zgłoszone w toku postępowania
apelacyjnego żądanie „przywrócenia terminu do zmiany powództwa na
odszkodowanie w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia” było
niedopuszczalne ze względu na ograniczenia wynikające z art. 383 k.p.c. Wskazał
trafnie, że zgodnie z tym przepisem, przedmiotem rozpoznania przez sąd drugiej
instancji może być tylko to, co było przedmiotem rozpoznania sądu pierwszej
instancji, a to oznacza, iż zmiana powództwa z roszczenia o przywrócenie do pracy
4
na roszczenie o odszkodowanie jest możliwa tylko do czasu zamknięcia rozprawy
przed sądem pierwszej instancji.
Wynika stąd, że określone w skardze kasacyjnej jako przedmiot zaskarżenia
roszczenie o odszkodowanie nie było materią postępowania i orzeczenia
apelacyjnego. Uwzględniając to Sąd Najwyższy orzekł, jak w postanowieniu (art.
3941
§ 3 w związku z 39814
k.p.c.).