Sygn. akt IV CNP 88/10
POSTANOWIENIE
Dnia 20 stycznia 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Marek Sychowicz
w sprawie ze skargi powoda
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego postanowienia
Sądu Okręgowego
z dnia 2 czerwca 2009 r.,
w sprawie z powództwa J. J.
przeciwko Skarbowi Państwa - Sądowi Rejonowemu w G., Sądowi Okręgowemu w
G. i Prokuraturze Rejonowej
w G.
w przedmiocie zwolnienia od kosztów sądowych i ustanowienie pełnomocnika
z urzędu,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 20 stycznia 2011 r.,
odrzuca skargę;
nie obciąża skarżącego kosztami postępowania w sprawie.
2
Uzasadnienie
J. J. w dniu 1 czerwca 2010 r. wniósł skargę o stwierdzenie niezgodności z
prawem prawomocnego postanowienia Sądu Okręgowego z dnia 2 czerwca 2009
r., którym oddalone zostało zażalenie na postanowienie Sądu Rejonowego w G. z
dnia 20 stycznia 2009 r., oddalające wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych i
ustanowienie pełnomocnika z urzędu. Podstawą skargi jest naruszenie przepisów
postępowania - art. 102 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych
w sprawach cywilnych (Dz.U. Nr 167, poz. 1398 ze zm.) i art. 117 k.p.c. Skarżący
wskazał, że wydanie zaskarżonego orzeczenia spowodowało szkodę niemajątkową
(określoną przez niego na kwotę 70.000 zł) w postaci krzywdy, albowiem
spowodowało cierpienia moralne związane z poczuciem dyskryminacji ze względu
na fakt bycia osadzonym w areszcie.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Stosownie do art. 4245
§ 1 pkt 4 k.p.c. skarga o stwierdzenie niezgodności
z prawem prawomocnego orzeczenie powinna zawierać uprawdopodobnienie
wyrządzenia szkody, spowodowanej przez wydanie orzeczenia, którego skarga
dotyczy. Szkodą tą może być także szkoda niemajątkowa, gdyż uzależniając
dopuszczalność skargi od wyrządzenia szkody ustawa (art. 4241
§ 1 k.p.c.)
nie zastrzega, że ma to być wyłącznie szkoda majątkowa (postanowienie Sądu
Najwyższego z dnia 19 marca 2008 r., III CNP 10/08, OSNC-ZD 2009, nr A,
poz. 3). Szkodą taką może jednakże być tylko taka szkoda, której naprawienia
można skutecznie domagać się. W obowiązującym stanie prawnym
zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę może być przyznane jedynie
w wypadkach wskazanych w ustawie. Poza takimi wypadkami przewidzianymi
w przepisach szczególnych (np. w ustawie o prawie autorskim i prawach
pokrewnych, w ustawie o zakładach opieki zdrowotnej), kodeks cywilny dopuszcza
przyznanie zadośćuczynienia pieniężnego jedynie w razie uszkodzenia ciała
lub wywołania rozstroju zdrowia (art. 445 § 1 w zw. z art. 444 § 1), w wypadku
pozbawienia wolności oraz w wypadku skłonienia za pomocą podstępu, gwałtu
lub nadużycia stosunku zależności do poddania się czynowi nierządnemu (art. 445
3
§ 2 w zw. z § 1) oraz w razie naruszenia dobra osobistego (art. 24 § 1 zd. trzecie
i art. 448). Przewidziane w art. 4172
k.c. naprawienie szkody wyrządzonej
na osobie przez przyznanie zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę
obejmuje jedynie przypadki zgodnego z prawem wykonywania władzy publicznej
i krzywdy, za wyrządzenie której przysługuje zadośćuczynienie według innych
przepisów kodeksu. W obowiązującym stanie prawnym nie ma podstawy
do przyznania zadośćuczynienia pieniężnego za doznanie krzywdy w postaci
cierpień moralnych. Wskazanie przez skarżącego na cierpienia moralne, jako
źródło krzywdy stanowiącej szkodę spowodowaną przez wydanie zaskarżonego
orzeczenia nie stanowi więc wymaganego przez art. 4245
§ 1 pkt 4 k.p.c.
uprawdopodobnienia wyrządzenia szkody spowodowanej przez wydanie tego
orzeczenia.
Skargę, jako nie spełniającą wymagania określonego w art. 4245
§ 1 pkt 4
k.p.c., należało zatem odrzucić (art. 4248
§ 1 k.p.c.).
Ze względu na sytuację osobistą i majątkową skarżącego, korzystającego
ze zwolnienia od kosztów sądowych w sprawie, na podstawie art. 102 k.p.c.
nie obciążono go kosztami postępowania.