Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV CZ 124/10
POSTANOWIENIE
Dnia 10 lutego 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Zbigniew Kwaśniewski (przewodniczący)
SSN Irena Gromska-Szuster (sprawozdawca)
SSN Grzegorz Misiurek
w sprawie z powództwa J. H.
przeciwko M. S.
o rozwiązanie umowy i wydanie nieruchomości,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 10 lutego 2011 r.,
zażalenia pozwanego
na postanowienie Sądu Okręgowego […]
z dnia 9 września 2010 r.,
oddala zażalenie.
2
Uzasadnienie
Sąd Rejonowy wyrokiem z dnia 6 stycznia 2010 r. oddalił powództwo
wniesione na podstawie art. 3571
k.c. o rozwiązanie łączącej strony umowy
dzierżawy.
W wyniku apelacji powódki Sąd Okręgowy wyrokiem z dnia 1 czerwca 2010
r. zmienił orzeczenie Sądu pierwszej instancji w ten sposób, że określił wysokość
czynszu dzierżawnego na rzecz powódki od dnia 1 stycznia 2009 r. dodatkowo na
kwotę 20 000 zł rocznie, oprócz czynszu płatnego dotychczas na podstawie umowy
dzierżawy łączącej strony.
Zaskarżonym postanowieniem z dnia 9 września 2010 r. Sąd Okręgowy
odrzucił skargę kasacyjną pozwanego od tego wyroku stwierdzając, że choć
wskazano w niej jako wartość przedmiotu zaskarżenia kwotę 64 128 zł, to w
rzeczywistości przedmiotem zaskarżenia nie jest cała kwota czynszu rocznego
w wysokości 64 128 zł, po jej podwyższeniu przez Sąd Okręgowy, lecz tylko kwota
podwyżki w wysokości 20 000 zł, a zatem wartość przedmiotu zaskarżenia
obliczona zgodnie z art. 22 k.p.c. wynosi 20 000 zł i nie przekracza określonego
w art. 3982
§ 1 k.p.c. progu zaskarżalności skargą kasacyjną wynoszącego
50 000 zł.
W zażaleniu na to postanowienie pozwany zarzucił naruszenie art. 23 k.p.c.
stwierdzając, że zgodnie z art. 383 k.p.c. niedopuszczalna była zmiana w apelacji
roszczenie zgłoszonego na podstawie art. 3571
k.c. o rozwiązanie umowy
dzierżawy na roszczenie o podwyższenie wysokości czynszu dzierżawnego na
podstawie tego przepisu. Skoro Sąd drugiej instancji podwyższył czynsz
dzierżawny o kwotę 20 000 zł rocznie, to wynosi on obecnie 64 127,84 zł rocznie
i zgodnie z art. 22 k.p.c. kwota ta stanowi wartość przedmiotu zaskarżenia
w skardze kasacyjnej, co, zgodnie z art. 3982
§ 1 k.p.c., przesądza o jej
dopuszczalności. Wnosił o uchylenie zaskarżonego postanowienia.
3
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W postępowaniu zażaleniowym wywołanym zażaleniem na postanowienie
odrzucające skargę kasacyjną Sąd Najwyższy nie bada dopuszczalności zmiany
w postępowaniu apelacyjnym żądania zgłoszonego w pozwie ani zasadności
merytorycznego rozstrzygnięcia Sądu drugiej instancji. Dlatego bez znaczenia dla
rozstrzygnięcia zażalenia są zarzuty skarżącego dotyczące niedopuszczalności
zmiany przez powódkę w postępowaniu apelacyjnym roszczenia o rozwiązanie
umowy dzierżawy zgłoszonego na podstawie art. 3571
k.c., na roszczenie
o podwyższenie czynszu dzierżawnego w oparciu o ten sam przepis, jak również
zarzuty wskazujące na niedopuszczalność uwzględnienia przez Sąd drugiej
instancji takiego roszczenia.
Sprawdzając, czy wskazana w skardze kasacyjnej wartość przedmiotu
zaskarżenia jest prawidłowa Sąd Najwyższy oceny tej dokonuje w oparciu o treść
rozstrzygnięcia Sądu drugiej instancji i treść skargi kasacyjnej, a nie w oparciu
o przedmiot sporu i treść roszczenia wskazanego w pozwie i będącego
przedmiotem rozstrzygnięcia Sądu pierwszej instancji. Zgodnie bowiem z art. 3981
§ 1 k.p.c. skarga kasacyjna jest środkiem odwoławczym od orzeczenia sądu drugiej
instancji.
W rozpoznawanej sprawie przedmiotem orzeczenia Sądu drugiej instancji
było podwyższenie czynszu dzierżawnego o kwotę 20 000 zł rocznie w umowie
dzierżawy łączącej strony. W świetle art. 3982
§ 2 pkt 1 k.p.c. w takiej sprawie
skarga kasacyjna nie przysługuje bez względu na wartość przedmiotu zaskarżenia.
Zgodnie z utrwalonym stanowiskiem Sądu Najwyższego „sprawą o czynsz
dzierżawy” w rozumieniu tego przepisu jest zarówno sprawa o zapłatę czynszu, jak
i sprawa o ustalenie stosunku prawnego lub prawa, czy sprawa o ukształtowanie
takiego stosunku, jeżeli przedmiotem ustalenia bądź ukształtowania dokonywanego
orzeczeniem sądu ma być czynsz najmu lub dzierżawy, w tym także sprawa
o ustalenie wysokości czynszu lub o jego podwyższenie (porównaj między innymi
postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 17 kwietnia 1998 r. II CKN 587/97, OSNC
1998/12/213 i z dnia 10 czerwca 1999 r. III CKN 1237/98, niepubl.).
4
Niezależnie więc od tego, na jakiej podstawie prawnej strona dochodzi a sąd
orzeka o podwyższeniu czynszu dzierżawy, jest to sprawa o czynsz dzierżawy
w rozumieniu art. 3982
§ 2 pkt 1 k.p.c. i skarga kasacyjna w niej nie przysługuje.
Odnosi się to także do takiego rozstrzygnięcia wydanego na podstawie art. 3571
k.c. Z tego względu w rozpoznawanej sprawie skarga kasacyjna nie przysługuje.
Na marginesie więc tylko można stwierdzić, że nie przysługuje również ze
względu na wartość przedmiotu zaskarżenia (art. 3982
§ 1 k.p.c.) także przy
założeniu (błędnym), że rozpoznawana sprawa jest sprawą o rozwiązanie umowy
dzierżawy, jak przyjął skarżący. W takiej sytuacji wartość przedmiotu sporu
i zaskarżenia powinna być obliczana zgodnie z zasadami art. 23 k.p.c., a nie art.
22 k.p.c. Zgodnie z art. 23 k.p.c. w sprawach o rozwiązanie umowy dzierżawy
wartością przedmiotu sporu przy umowach zawartych na czas nie oznaczony jest
suma czynszu za okres trzech miesięcy, która w rozpoznawanej sprawie
niewątpliwie nie przekracza 50 000 zł. Także wartość przedmiotu sporu
i zaskarżenia obliczona na podstawie art. 22 k.p.c. jak w sprawie o podwyższenie
wysokości czynszu, nie przekracza tej kwoty, bowiem wartością przedmiotu sporu
jest wówczas jedynie kwota podwyżki czynszu jakiej żąda powód, obliczona za rok,
która w sprawie wynosi 20 000 zł, a nie jak przyjął skarżący suma całego czynszu
za rok: a więc zsumowana kwota czynszu już płaconego i kwota podwyżki. Takie
obliczenie wartości przedmiotu sporu jest nieuzasadnione, gdyż kwota już
płaconego czynszu nie jest przedmiotem roszczenia a tym samym nie może być
zaliczona do wartości przedmiotu sporu obliczanej zgodnie z art. 22 k.p.c.
Z tych wszystkich względów Sąd Najwyższy oddalił zażalenie na podstawie
art. 39814
w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c., bowiem zaskarżone postanowienie mimo
błędnego uzasadnienia odpowiada prawu.
md