V CZ 93/10
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:12-06-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:III CZP 142/07
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt V CZ 93/10
POSTANOWIENIE
Dnia 9 lutego 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Lech Walentynowicz (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Iwona Koper
SSN Marek Sychowicz
w sprawie z powództwa Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych
w W., Biura Terenowego we W.
przeciwko L. T.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 9 lutego 2011 r.,
zażalenia pozwanego na postanowienie Sądu Okręgowego Sądu Gospodarczego
w Ś.
z dnia 30 sierpnia 2010 r.,
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
2
Wyrokiem z dnia 18 maja 2010 r. Sąd Okręgowy w Ś. oddalił apelację
pozwanego wniesioną przez jego pełnomocnika – ustanowionego z urzędu radcę
prawnego. Pełnomocnikowi doręczony został odpis wyroku z uzasadnieniem, ale
nie wniósł on skargi kasacyjnej, ponieważ – na jego wniosek motywowany złym
stanem zdrowia – dziekan Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. pismem z dnia
21 czerwca 2010 r. wyznaczył innego pełnomocnika (A. D.), która złożyła skargę
kasacyjną z wnioskiem o zwolnienie pozwanego od opłaty kasacyjnej. Na
wezwanie sądowe o przedstawienie umocowania do działania w postępowaniu
kasacyjnym przedłożyła ona tylko pismo dziekana OIRP z dnia 21 czerwca 2010 r.,
wobec czego Sąd Okręgowy postanowieniem z dnia 30 sierpnia 2010 r. odrzucił
skargę kasacyjną na podstawie art. 3986
§ 2 k.p.c.
W zażaleniu pozwany (właściwie reprezentowany) wniósł o uchylenie tego
postanowienia, powołując się na naruszenie art. 3986
§ 2 k.p.c.
Skarżący wyraził zapatrywanie, że wnoszący skargę kasacyjną pełnomocnik
był uprawniony z mocy ustanowienia go pełnomocnikiem z urzędu. Ponadto Sąd
Okręgowy miał obowiązek rozstrzygnąć wniosek pozwanego o zwolnienie od opłaty
kasacyjnej, co było warunkiem ubiegania się o ustanowienie pełnomocnika
z urzędu w postępowaniu kasacyjnym. Zwrócił ponadto uwagę, że ewentualne
wygaśnięcie pełnomocnictwa w dacie wydania wyroku przez Sąd odwoławczy
uzasadniało doręczenie odpisu wyroku z uzasadnieniem bezpośrednio pozwanemu
z odpowiednim pouczeniem.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W uchwale z 5 czerwca 2008 r., III CZP 142/07 (OSNC 2008, nr 11, poz.
122), mającej moc zasady prawnej, Sąd Najwyższy stwierdził, że pełnomocnictwo
procesowe nie obejmuje z mocy samego prawa umocowania do wniesienia skargi
kasacyjnej i udziału w postępowaniu kasacyjnym. Wykładnia ta znalazła wyraz w
art. 118 § 2 k.p.c., wprowadzonym ustawą nowelizującą z dnia 17 grudnia 2009 r.
(Dz.U. z 2010 r., Nr 7, poz. 45). Nie jest zatem uzasadnione twierdzenie
pozwanego, że ustanowienie dla niego pełnomocnika (radcy prawnego) z urzędu
przed sądami powszechnymi rozciągnęło się na postępowanie kasacyjne. Skarżący
3
odwołał się w tym zakresie do judykatury, która utraciła aktualność,
w szczególności po dokonaniu zmian legislacyjnych.
Sąd Okręgowy trafnie dostrzegł nieumocowanie pełnomocnika wnoszącego
skargę kasacyjną i wezwał go do usunięcia tego braku w trybie art. 3986
§ 1 k.p.c.,
a następstwem niewykonania tego obowiązku było odrzucenie skargi kasacyjnej na
podstawie art. 3986
§ 2 k.p.c.
Skarżący nie wykazał, że czynności Sądu Okręgowego były nieprawidłowe
i miały wpływ na odrzucenie skargi kasacyjnej. Sąd ten nie miał obowiązku
ustanowienia pełnomocnika z urzędu, gdyż w skardze kasacyjnej taki wniosek
bezspornie nie został zamieszczony. Niesłusznie ponadto pozwany uważa, że
konieczną przesłanką ustanowienia pełnomocnika z urzędu jest wcześniejsze
zwolnienie strony od kosztów sądowych, w całości lub w części. Wymaganie takie
wprawdzie istniało, ale zostało derogowane z porządku prawnego wyrokiem
Trybunału Konstytucyjnej z dnia 16 czerwca 2008 r., P37/07 (Dz.U. Nr 110, poz.
706). Aktualna treść art. 117 § 2 k.p.c. nie przewiduje już takiego wymagania.
Nie można również podzielić sugestii skarżącego, iż jego osobiste działanie po
wydaniu wyroku odwoławczego mogłoby być bardziej skuteczne niż działanie za
pośrednictwem profesjonalnej pełnomocnika (por. art. 94 § 2 i 95 k.p.c.).
Należało w konsekwencji oddalić zażalenie (art. 39814
k.p.c. w związku z art.
3941
§ 3 k.p.c.).
POSTANOWIENIE
Dnia 9 lutego 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Lech Walentynowicz (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Iwona Koper
SSN Marek Sychowicz
w sprawie z powództwa Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych
w W., Biura Terenowego we W.
przeciwko L. T.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 9 lutego 2011 r.,
zażalenia pozwanego na postanowienie Sądu Okręgowego Sądu Gospodarczego
w Ś.
z dnia 30 sierpnia 2010 r.,
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
2
Wyrokiem z dnia 18 maja 2010 r. Sąd Okręgowy w Ś. oddalił apelację
pozwanego wniesioną przez jego pełnomocnika – ustanowionego z urzędu radcę
prawnego. Pełnomocnikowi doręczony został odpis wyroku z uzasadnieniem, ale
nie wniósł on skargi kasacyjnej, ponieważ – na jego wniosek motywowany złym
stanem zdrowia – dziekan Okręgowej Izby Radców Prawnych w W. pismem z dnia
21 czerwca 2010 r. wyznaczył innego pełnomocnika (A. D.), która złożyła skargę
kasacyjną z wnioskiem o zwolnienie pozwanego od opłaty kasacyjnej. Na
wezwanie sądowe o przedstawienie umocowania do działania w postępowaniu
kasacyjnym przedłożyła ona tylko pismo dziekana OIRP z dnia 21 czerwca 2010 r.,
wobec czego Sąd Okręgowy postanowieniem z dnia 30 sierpnia 2010 r. odrzucił
skargę kasacyjną na podstawie art. 3986
§ 2 k.p.c.
W zażaleniu pozwany (właściwie reprezentowany) wniósł o uchylenie tego
postanowienia, powołując się na naruszenie art. 3986
§ 2 k.p.c.
Skarżący wyraził zapatrywanie, że wnoszący skargę kasacyjną pełnomocnik
był uprawniony z mocy ustanowienia go pełnomocnikiem z urzędu. Ponadto Sąd
Okręgowy miał obowiązek rozstrzygnąć wniosek pozwanego o zwolnienie od opłaty
kasacyjnej, co było warunkiem ubiegania się o ustanowienie pełnomocnika
z urzędu w postępowaniu kasacyjnym. Zwrócił ponadto uwagę, że ewentualne
wygaśnięcie pełnomocnictwa w dacie wydania wyroku przez Sąd odwoławczy
uzasadniało doręczenie odpisu wyroku z uzasadnieniem bezpośrednio pozwanemu
z odpowiednim pouczeniem.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W uchwale z 5 czerwca 2008 r., III CZP 142/07 (OSNC 2008, nr 11, poz.
122), mającej moc zasady prawnej, Sąd Najwyższy stwierdził, że pełnomocnictwo
procesowe nie obejmuje z mocy samego prawa umocowania do wniesienia skargi
kasacyjnej i udziału w postępowaniu kasacyjnym. Wykładnia ta znalazła wyraz w
art. 118 § 2 k.p.c., wprowadzonym ustawą nowelizującą z dnia 17 grudnia 2009 r.
(Dz.U. z 2010 r., Nr 7, poz. 45). Nie jest zatem uzasadnione twierdzenie
pozwanego, że ustanowienie dla niego pełnomocnika (radcy prawnego) z urzędu
przed sądami powszechnymi rozciągnęło się na postępowanie kasacyjne. Skarżący
3
odwołał się w tym zakresie do judykatury, która utraciła aktualność,
w szczególności po dokonaniu zmian legislacyjnych.
Sąd Okręgowy trafnie dostrzegł nieumocowanie pełnomocnika wnoszącego
skargę kasacyjną i wezwał go do usunięcia tego braku w trybie art. 3986
§ 1 k.p.c.,
a następstwem niewykonania tego obowiązku było odrzucenie skargi kasacyjnej na
podstawie art. 3986
§ 2 k.p.c.
Skarżący nie wykazał, że czynności Sądu Okręgowego były nieprawidłowe
i miały wpływ na odrzucenie skargi kasacyjnej. Sąd ten nie miał obowiązku
ustanowienia pełnomocnika z urzędu, gdyż w skardze kasacyjnej taki wniosek
bezspornie nie został zamieszczony. Niesłusznie ponadto pozwany uważa, że
konieczną przesłanką ustanowienia pełnomocnika z urzędu jest wcześniejsze
zwolnienie strony od kosztów sądowych, w całości lub w części. Wymaganie takie
wprawdzie istniało, ale zostało derogowane z porządku prawnego wyrokiem
Trybunału Konstytucyjnej z dnia 16 czerwca 2008 r., P37/07 (Dz.U. Nr 110, poz.
706). Aktualna treść art. 117 § 2 k.p.c. nie przewiduje już takiego wymagania.
Nie można również podzielić sugestii skarżącego, iż jego osobiste działanie po
wydaniu wyroku odwoławczego mogłoby być bardziej skuteczne niż działanie za
pośrednictwem profesjonalnej pełnomocnika (por. art. 94 § 2 i 95 k.p.c.).
Należało w konsekwencji oddalić zażalenie (art. 39814
k.p.c. w związku z art.
3941
§ 3 k.p.c.).