Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 listopada 2012 r.

Sąd Apelacyjny we Wrocławiu

Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 5 listopada 2012 r. we Wrocławiu

sprawy z wniosku S. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

o datę przyznania emerytury

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

od wyroku Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Opolu

z dnia 13 czerwca 2012 r. sygn. akt V U 1133/12

zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że odwołanie oddala.

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 13 czerwca 2012 r. sygn. akt VU 1133/12 Sąd Okręgowy w Opolu zmienił decyzja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. z dnia 4 kwietnia 2012 r. i przyznał wnioskodawcy prawo do emerytury poczynając od 25 grudnia 2011 r.

Rozstrzygnięcie Sąd wydał w oparciu o następująco ustalony stan faktyczny sprawy:

S. K., (ur. (...)), w dniu 24.10.2011 r. złożył do organu rentowego wniosek o przyznanie mu prawa do emerytury. We wniosku tym podał, że pozostaje w stosunku pracy.

Decyzją z 02.11.2011 r. organ rentowy odmówił przyznania wnioskodawcy powyższego świadczenia podając w uzasadnieniu, że do 01.01.1999 r. nie udowodnił wymaganego 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach, nie osiągnął wieku 60 lat i nie rozwiązał stosunku pracy.

W dniu 21.11.2011 r. S. K. ponownie złożył wniosek o emeryturę, przy czym potwierdził dalsze pozostawanie w stosunku pracy.

Decyzją z 05.12.2011 r. organ rentowy odmówił wnioskodawcy przyznania prawa do tego świadczenia z uwagi na nie osiągnięcie wieku emerytalnego i nierozwiązanie stosunku pracy. Uznał jednocześnie, że posiada on na 01.01.1999 r. 17 lat, 10 miesięcy i 15 dni okresów pracy w warunkach szczególnych.

W dniu 22.12.2011 r. S. K. złożył do organu rentowego zaświadczenie firmy (...) - (...) sp. z o. o. w O. potwierdzające, że był zatrudniony na podstawie umowy zlecenia do 21.12.2011 r. W zaświadczeniu tym określone było również wynagrodzenie wnioskodawcy oraz wysokość składek opłacanych w związku z jego zatrudnieniem za październik i listopad 2011 r.

Kolejne zaświadczenia wymienionego pracodawcy potwierdzające fakt zatrudnienia na podstawie umowy zlecenia do 21.12.2011 r. wnioskodawca przedłożył w organie rentowym w dniu 21.03.2012 r. W dacie tej złożył również zaświadczenia potwierdzające zatrudnienie na podstawie umowy zlecenia w firmie (...) S. A. w O. w okresie od 01.10.2011 r. do 21.12.2011 r.

Stosunek pracy łączący wnioskodawcę z Przedsiębiorstwem Produkcyjno - Usługowo - Handlowym Agencją (...) Zakładem Pracy (...) w P. został rozwiązany w dniu 30.09.2011 r.

Zarówno w firmie (...) S. A. w O., jak też w firmie (...)- (...) sp. z o. o. w O. wnioskodawca był zatrudniony nie na podstawie umowy o pracę, lecz na podstawie umowy zlecenia.

W dniu 22.03.2012 r. wnioskodawca zawarł w protokole sporządzonym w organie rentowym pytanie kiedy otrzyma wypłatę emerytury, bowiem wniosek o świadczenie złożył 22.11.2011 r., a zaświadczenie dotyczące zak0l1czenia zatrudnienia w dniu 22.12.2011 r.

Decyzją z 05.12.2011 1'. organ rentowy odmówił wnioskodawcy przyznania prawa do tego świadczenia z uwagi na nie osiągnięcie wieku emerytalnego i nierozwiązanie stosunku pracy. U znał jednocześnie, że posiada on na 01.0 1.1999 1'. 17 lat, 10 miesięcy i 15 dni okresów pracy w warunkach szczególnych.

W dniu 22.12.2011 r. S. K. złożył do organu rentowego zaświadczenie firmy (...) - (...) sp. z o. o. w O. potwierdzające, że był zatrudniony na podstawie umowy zlecenia do 21.12.2011 r. W zaświadczeniu tym określone było również wynagrodzenie wnioskodawcy oraz wysokość składek opłacanych w związku z jego zatrudnieniem za październik i listopad 2011 r.

Kolejne zaświadczenia wymienionego pracodawcy potwierdzające fakt zatrudnienia na podstawie umowy zlecenia do 21.12.2011 r. wnioskodawca przedłożył w organie rentowym w dniu 21.03.2012 r. W dacie tej złożył również zaświadczenia potwierdzające zatrudnienie na podstawie umowy zlecenia w firmie (...) S. A. w O. w okresie od 01.10.2011 r. do 21.12.2011 r.

Stosunek pracy łączący wnioskodawcę z Przedsiębiorstwem Produkcyjno - Usługowo - Handlowym Agencją (...) Zakładem Pracy (...) w P. został rozwiązany w dniu 30.09.2011 r.

Zarówno w firmie (...) S. A. w O., jak też w firmie (...)- (...) sp. z o. o. w O. wnioskodawca był zatrudniony nie na podstawie umowy o pracę, lecz na podstawie umowy zlecenia.

W dniu 22.03.2012 r. wnioskodawca zawarł w protokole sporządzonym w organie rentowym pytanie kiedy otrzyma wypłatę emerytury, bowiem wniosek o świadczenie złożył 22.11.2011 r., a zaświadczenie dotyczące zakończenia zatrudnienia w dniu 22.12.2011 r.

Decyzją z 04.04.2012 r. organ rentowy przyznał S. K. prawo do emerytury od 01.03.2012 r.

W tak ustalonym stanie faktycznym sprawy Sąd orzekł, że odwołanie wnioskodawcy jest zasadne.

W uzasadnieniu wyroku Sąd wskazując na treść art. 184 ustawy z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tj. Dz. U. z 2009 r. Nr 153 poz. 1227 ze zm.) stwierdził, że wnioskodawca spełnił wszystkie przesłanki umożliwiające przyznanie mu prawa do emerytury, tj. osiągnął wiek 60 lat, na 01.01.1999 r. posiadał 15-letni okres zatrudnienia w warunkach szczególnych i 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych, nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego i rozwiązał stosunek pracy łączący go z ostatnim pracodawcą, z którym miał zawartą umowę o pracę (nie zaś umowę zlecenia), tj. z Przedsiębiorstwem Produkcyjno - Usługowo - Handlowym Agencją (...) Zakładem Pracy (...) w P.. Sąd podkreślił, że stosunek pracy został bowiem rozwiązany z dniem 30.09.2011 r., co znalazło potwierdzenie w wydanym wnioskodawcy w dniu rozwiązania umowy o pracę świadectwie pracy. Dokument ten dołączony został do wniosku o emeryturę z 24.10.2011 r.

Sąd wskazał, że wprawdzie w okresie od 01.10.2011 r. do 21.12.2012 r. S. K. pracował nadal, jednakże nie wiązał go ani z firmą (...) S. A. w O., ani też z firmą (...) - spółką z o. o. w O. stosunek pracy tylko umowa zlecenie i dokumenty potwierdzające taki właśnie charakter stosunku prawnego łączącego wnioskodawcę z wymienionymi zakładami były dołączane przez niego wielokrotnie do akt rentowych w związku z poświadczaniem wysokości uzyskiwanego przychodu oraz faktu opłacania składek.

Powyższe oznacza, że brak było podstaw do uzależniania przyznania wnioskodawcy prawa do emerytury od wykazania rozwiązania tychże umów cywilnoprawnych.

Zarówno treść art. 184 jak też art. 103a powołanej na wstępie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych uzależnia możliwość przyznania prawa do emerytury od rozwiązania stosunku pracy, nie zaś innego rodzaju umowy, z której ubezpieczony uzyskuje przychody.

Skoro więc wszystkie dokumenty niezbędne do prawidłowej oceny uprawnień emerytalnych wnioskodawcy były dołączone już do wniosku z 21.11.2011 r. brak podstaw do uznania, że wnioskodawcy przysługuje emerytura nie od daty spełnienia przesłanek do uzyskania prawa do tego świadczenia, tj. od 25.12.2012 r., lecz od 01.03.2012 r. kiedy wnioskodawca wykazał rozwiązanie obydwu umów zlecenia, a więc okoliczności nieistotnych dla przyznania prawa do żądanego świadczenia. Istotne jest przy tym, że treść protokołu z 22.03.2012 r., w którym wnioskodawca interweniował w sprawie wypłaty świadczenia nie zawiera żadnych nowych okoliczności, które nie były znane organowi rentowemu już w grudniu 2011 r.

Wobec tak poczynionych ustaleń Sąd I instancji uznał odwołanie wnioskodawcy za zasadne i zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał wnioskodawcy prawo do emerytury poczynając od 25 grudnia 2011 r.

Z wyrokiem nie zgodził się organ rentowy wywodząc apelację i zarzucił Sądowi I instancji naruszenie art. 129 i 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS (Dz.U. 2009 r., Nr 153, poz. 1227) poprzez ustalenie, iż prawo do renty z tytułu pracy w szczególnych warunkach przysługuje wnioskodawcy poczynając od dnia 25 grudnia 2011 r.

Wobec tak przedstawionych zarzutów strona pozwana wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku w przedmiocie daty początkowej od której przyznano wnioskodawcy świadczenie ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Apelacja organu rentowego jest zasadna.

Spór w sprawie ograniczał się do wydania rozstrzygnięcia, w zakresie daty początkowej przyznania S. K. prawa do emerytury.

Organ rentowy zaskarżoną decyzją z dnia 4 kwietnia 2012 r. przyznał wnioskodawcy prawo do emerytury począwszy od dnia 1 marca 2012 r. tj. od pierwszego dnia miesiąca, w którym wnioskodawca złożył skuteczny wniosek o przyznanie prawa do świadczenia.

Sąd I instancji natomiast stwierdził, iż wnioskodawca wszystkie wymagane prawem warunki spełnił już w dniu 25 grudnia 2012 r. tj. w dniu ukończenia 60 r.ż., w związku z tym świadczenie winno mu zostać przyznane od tej daty. Jednocześnie Sąd zwrócił uwagę, że wnioskodawca na dzień 25.12.2011 r. wykazał, że rozwiązał stosunek pracy łączący go do dnia 30.09.2011 r. z Przedsiębiorstwem PHU Agencja (...) – Zakład Pracy (...) w P.. Wnioskodawca dołączył bowiem już do wniosku z dnia 24 października 2011r. świadectwo pracy potwierdzające tę okoliczność. Nadto Sąd podkreślił, iż fakt, że wnioskodawca w okresie od 1.10.2011r. do 21.12.2012 r. świadczył pracę oparciu o umowę zlecenia na rzecz Firmy (...) S.A w O. oraz z firmy (...) Spółka z o.o. w O., nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia w zakresie uprawnień do emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach albowiem ustawodawca uzależnia przyznanie prawa do emerytury od rozwiązania stosunku pracy, nie zaś innego rodzaju umowy.

Z powyższych względów Sąd I instancji uznał, iż organ rentowy winien przyznać wnioskodawcy prawo do emerytury, od dnia spełnienia przez niego ostatniej z wymaganych prawem przesłanek tj. od dnia 25 grudnia 2011 r.

Ze stanowiskiem Sądu I instancji nie można się zgodzić albowiem uszło uwadze Sądu, że wniosek S. K. z dnia 21 listopada 2011 r. został przez organ rentowy rozpoznany i decyzją z dnia 5 grudnia 2011r. Wskazaną decyzją organ rentowy odmówił wnioskodawcy przyznania prawa do emerytury z uwagi na nie osiągnięcie przez niego wieku 60 lat oraz nierozwiązanie stosunku pracy.

Jakkolwiek rację ma Sąd I instancji, że kwestia kontynuacji przez wnioskodawcę zatrudnienia w oparciu o umowę zlecenia, nie może mieć wpływu na decyzję o przyznaniu lub odmowie przyznania prawa do emerytury, to jednak zauważyć należy, iż na dzień wydania tejże decyzji przez organ rentowy wnioskodawca nie miał jeszcze ukończonego 60 roku życia.

Decyzja z dnia 5 grudnia 2011r. nie została przez wnioskodawcę zaskarżona, co oznacza, że jest decyzją prawomocną i funkcjonuje w obrocie prawnym.

W okresie od dnia 6 grudnia 2011 r. do dnia 21 marca 2012 r. wnioskodawca nie podjął żadnych czynności przed organem rentowym.

Dopiero w dniu 22 marca 2012 r. wnioskodawca zwrócił się po raz kolejny do organu rentowego, o przyznanie prawa do emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach (karta 22 akt emeryt.). Z tego też względu organ rentowy zaskarżoną decyzją z dnia 4 kwietnia 2012 r. nie mógł przyznać wnioskodawcy prawa do emerytury wcześniej aniżeli od dnia 1 marca 2012 r.

Zgodnie bowiem z treścią art. 129 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu(…). Z przepisu tego wynika wprost, że generalną zasadą prawa emerytalno-rentowego jest, że świadczenia wypłaca się na wniosek zainteresowanego, poczynając od dnia powstania prawa do lub renty, lecz nie wcześniej niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o świadczenie . Reguła powyższa wyklucza możliwość wstecznego wypłacania świadczeń, tj. za okres po nabyciu prawa, a przed złożeniem wniosku.

Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, że pomimo faktu, iż ostatni warunek niezbędny do przyznania wnioskodawcy prawa do emerytury został spełniony w dniu 25 grudnia 2011 r., to prawo do świadczenia może być wnioskodawcy przyznane dopiero od dnia 1 marca 2012 r. tj. od pierwszego dnia miesiąca w którym został złożony wniosek.

Z uwagi na powyższy stan sprawy Sąd Apelacyjny na mocy art. 386 § 1 kpc. orzekł jak w sentencji wyroku.

R.S.