Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I CZ 58/11
POSTANOWIENIE
Dnia 9 września 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Krzysztof Strzelczyk (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Marta Romańska
SSA Marek Machnij
w sprawie ze skargi M.G., W. O. i J. A.
o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym postanowieniem
Sądu Okręgowego z dnia 27 lutego 2008 r., w sprawie z wniosku M. G.
przy uczestnictwie W. O., J. A. i Miasta Stołecznego Warszawa
o stwierdzenie nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 9 września 2011 r.,
zażalenia skarżących na postanowienie Sądu Okręgowego
z dnia 24 lutego 2011 r.,
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
2
Postanowieniem z dnia 24 lutego 2011 r., Sąd Okręgowy odrzucił skargę
M.G., W. O. i J. A. o wznowienie postępowania w sprawie z wniosku M. G.,
z udziałem W. O., J. A. i m. st. Warszawy, w przedmiocie stwierdzenie nabycia
własności nieruchomości przez zasiedzenie, zakończonej prawomocnym
postanowieniem tego Sądu z dnia 27 lutego 2008 r. W uzasadnieniu Sąd Okręgowy
wskazał, że jako nowy dowód powołano w skardze wyrys planu gruntów wsi „S. lit.
B." z 1889 r., na którym oparta była także poprzednia skarga o wznowienie tego
postępowania, odrzucona postanowieniem tego Sądu z dnia 17 listopada 2009 r. Z
tego względu, biorąc pod uwagę przewidziany w art. 407 § 1 k.p.c. trzymiesięczny
termin do wniesienia skargi c wznowienie, liczony od dnia dowiedzenia się przez
stronę o podstawie wznowienia Sąd Okręgowy uznał, że ponowna skarga została
wniesiona z przekroczeniem tego terminu. Ponadto Sąd przyjął, że według art. 416
§ 1 k.p.c. nie jest dopuszczalne dalsze wznowienie postępowania zakończonego
prawomocnym orzeczeniem wydanym na skutek skargi o wznowienie. Odnosząc
się natomiast do dołączonych do skargi odbitek z dodatku „Polska Zbrojna - Rewja"
z dnia 19 lipca 1925 r. i z czasopisma „Świat" z 1926 r. oraz wyciągów
internetowych, Sąd Okręgowy przyjął że skarżące miały możliwość ich
wykorzystania w toku postępowania prawomocnie zakończonego, stąd nie mogą
stanowić podstawy wznowienia określonej w art. 403 § 2 k.p.c. Jako podstawę
prawną rozstrzygnięcia Sąd Okręgowy przyjął art. 410 § 1 art. 416 § 1 k.p.c.
W zażaleniu na to postanowienie skarżące zarzuciły naruszenie art. 416 § 1
k.p.c. polegające na przyjęciu, że odrzucenie poprzedniej skargi o wznowienie
postępowania stanowi przeszkodę do ponownego żądania wznowienia. Zarzuciły
też błędne zakwalifikowanie jako podstawy wznowienia wspomnianego wyrysu
z 1889 r. w sytuacji, gdy według treści skargi „nową okoliczność" stanowić miała
informacja z dnia 13 września 2010 r., pochodząca od Archiwum Państwowego dla
m.st. Warszawy, według której wyrysu tego nie odnaleziono w zasobach
archiwalnych. Zdaniem skarżących na podstawie tej informacji oraz w związku
z tym, że wiedzę o istnieniu wspomnianego wyrysu skarżące powzięły od W. G.
dopiero w dniu 3 maja 2009 r., należało przyjąć, że przesłanki z art. 403 § 2 k.p.c.
3
zostały spełnione, a przewidziany w art. 407 § 1 k.p.c. termin zachowany. Skarżące
podniosły także, że wspomniane odbitki z 1925 r. i 1926 r. zostały wykryte przez W.
O. i jej męża dopiero w październiku 2010 r., co miało zostać uprawdopodobnione
w drodze ich przesłuchania, czego jednak Sąd Okręgowy nie dopełnił. Według
skarżących brak było zatem podstaw do przyjęcia, że miały one możliwość
wykorzystania tych odbitek w poprzednim postępowaniu.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie, bowiem zaskarżone
postanowienie, mimo częściowo błędnego uzasadnienia, odpowiada prawu.
Za zasadny uznać należy podniesiony przez żalących zarzut naruszenia art.
416 § 1 k.p.c. Ponieważ art. 524 k.p.c. nie reguluje w sposób wyczerpujący
wznowienia postępowania nieprocesowego, odpowiednie zastosowanie
na podstawie art. 13 § 2 k.p.c. ma art. 416 § 1 k.p.c., który przewiduje
niedopuszczalność dalszego wznawiania takiego postępowania, jeżeli zakończone
zostało prawomocnym orzeczeniem wydanym na skutek skargi o wznowienie
Zarówno w doktrynie, jak i judykaturze Sądu Najwyższego przyjmuje się, że art.
416 § 1 k.p.c. nie stosuje się w sytuacji, gdy uprzednio wydano postanowienie
odrzucające skargę o wznowienie (postanowienie Sądu Najwyższego z 29 czerwca
2006 r., IV CZ 51/06, nie publ.). Skoro zatem postanowieniem Sądu Okręgowego
z dnia 17 listopada 2009 r. poprzednia skarga o wznowienie została odrzucona, to
Sąd ten błędnie wskazał art. 416 § 1 k.p.c. jako podstawę odrzucenia kolejnej
skargi o wznowienie. Pomimo tego, odrzucenie skargi w oparciu o art. 410 § 1
k.p.c. należy uznać za prawidłowe. W związku z podstawą wznowienia
przewidzianą w art. 403 § 2 k.p.c. trzeba wskazać, że informacja z dnia 13 września
2010 r. z Archiwum Państwowego dla m.st. Warszawy, jako środek dowodowy
powstały już po uprawomocnieniu się postanowienia Sądu Okręgowego z dnia 27
lutego 2008 r., nie może stanowić podstawy wznowienia przewidzianej w art. 403
§ 2 k.p.c. (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 21 lutego 1969 r., III PZP 63/68,
OSNCP 1969, nr 12, poz. 208). Ponadto zważywszy na treść ponownej skargi
o wznowienie oraz na to, że wspomniana informacja archiwum odnosi się do
wskazanego wyżej wyrysu z 1889 r. za prawidłowy uznać należy wniosek Sądu
Okręgowego, że skarżący, jako środek dowodowy przewidziany w art. 403 § 2
4
k.p.c., powołali w skardze również ten wyrys w dniu 3 maja 2009 r. Bez wątpienia
zatem oparcie na nim ponownej skargi, wniesionej w dniu 8 listopada 2010 r.,
odbyło się z przekroczeniem trzymiesięcznego terminu określonego w art. 407 § 1
k.p.c. Na akceptację zasługuje także wniosek Sądu Okręgowego, iż przed
prawomocnym zakończeniem postępowania o zasiedzenie żalący mieli możliwość
skorzystania z wyżej wymienionych odbitek z czasopism opublikowanych w 1925 r.
i 1926 r. Czasopisma te były bowiem dostępne i tylko od żalących zależało, czy
i kiedy powezmą wiadomość o ich treści i ewentualnie użyją jako materiału
dowodowego. Nie mogą one zatem stanowić środków dowodowych, o których
mowa w art. 403 § 2 k.p.c. Przewidziana tym przepisem niemożliwość skorzystania
ze środków dowodowych w poprzednim postępowaniu oznacza jedynie obiektywną
niemożliwość ich powołania (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 10 lutego
1999 r., II CKN 807/98, nie publ.).
Z tych przyczyn, na podstawie art. 39814
w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c., Sąd
Najwyższy postanowił jak w sentencji.
jz