Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I CZ 76/11
POSTANOWIENIE
Dnia 28 października 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Krzysztof Strzelczyk (przewodniczący)
SSN Józef Frąckowiak
SSN Bogumiła Ustjanicz (sprawozdawca)
w sprawie z wniosku Z. L.
przy uczestnictwie K. L., M. H.
i E. O.
o stwierdzenie nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 28 października 2011 r.,
zażalenia wnioskodawczyni na postanowienie o kosztach zawarte w pkt 2
postanowienia Sądu Okręgowego
z dnia 18 listopada 2010 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie i przekazuje sprawę w tym
zakresie Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania i
rozstrzygnięcia o koszach postępowania zażaleniowego.
Uzasadnienie
2
Postanowieniem z dnia 18 listopada 2010 r. Sąd Okręgowy oddalił apelację
M. H. od postanowienia Sądu Rejonowego z dnia 5 czerwca 2008 r., którym
stwierdzono, że wnioskodawczyni nabyła przez zasiedzenie własność
nieruchomości, stanowiącej działkę o numerze 119, położoną w O. Jednocześnie
Sąd ten ustalił, że każdy uczestnik ponosi koszty związane ze swym udziałem w
sprawie, stwierdzając że podstawą rozstrzygnięcia o kosztach postępowania
apelacyjnego, a także kasacyjnego jest art. 520 § 1 k.p.c.
Wnioskodawczyni w zażaleniu domagała się uchylenia zaskarżonego
postanowienia w części dotyczącej orzeczenia o kosztach postępowania
apelacyjnego i kasacyjnego i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania.
Zarzuciła, że jej interes pozostawał w sprzeczności z interesami uczestników M. H.
i E. O., koszty postępowania apelacyjnego i kasacyjnego wywołane były apelacją
M. H., a przy pierwszym rozpoznaniu apelacji Sąd Okręgowy obciążył ją kosztami
postępowania apelacyjnego. Złożony spis kosztów obejmował umówione
wynagrodzenia adwokatów na wszystkich etapach postępowania oraz opłaty
skarbowe od pełnomocnictw. W odniesieniu do wynagrodzeń w postępowaniu
apelacyjnym była to kwota 5400 zł, w postępowaniu kasacyjnym kwota 10800 zł,
ponieważ wnioskodawczyni była reprezentowana przez innego pełnomocnika, a w
ponownym postępowaniu apelacyjnym 8100 zł, z uwagi na ustanowienie innego
pełnomocnika.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie jest uzasadnione. W rozpoznanej sprawie, zakończonej
postanowieniem uwzględniającym żądanie wnioskodawczyni stwierdzenia,
że nabyła własność opisanej w postanowieniu Sądu pierwszej instancji
nieruchomości przez zasiedzenie, interesy jej i uczestników postępowania były
sprzeczne. Wnioskodawczyni zgłosiła także wniosek o zasądzenie na jej rzecz
zwrotu poniesionych kosztów postępowania. Rzeczą Sądu drugiej instancji było
rozpoznanie tego wniosku w oparciu o jedną z zasad przewidzianych art. 520 k.p.c.
Zaskarżone postanowienie stanowi w zasadzie powtórzenie ogólnej zasady
przewidzianej art. 520 § 1 k.p.c., które mogło wyrażać intencję, że Sąd Okręgowy
3
nie znalazł podstaw do odstępowania od tej ogólnej zasady, chociaż w takiej
sytuacji należało oddalić wniosek o zasądzenie kosztów postępowania.
Takie zapatrywanie wyrażone zostało w postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia
9 grudnia 1999 r., III CKN 497/98, OSNC 2000/6/116 i podziela je również
Sąd w rozpoznawanej sprawie. Uzasadnienie zaskarżonego postanowienia
sprowadzone zostało do odwołania się do treści wymienionego przepisu, a zatem
nie odniosło się do żądania wnioskodawczyni. Nie wyjaśnia również przyczyn, które
legły u podstaw zastosowania przepisu, którego konsekwencją jest obciążenie
wnioskodawczyni kosztami, które poniosła w postępowaniu odwoławczym
i kasacyjnym, a wnioskodawczyni oraz uczestnicy postępowania nie byli w równym
stopniu zainteresowani wynikiem postępowania, jak też ich interesy nie były
wspólne. Wobec tego nie jest możliwe dokonanie kontroli zaskarżonego
orzeczenia, ponieważ zachodzi konieczność rozpoznania zgłoszonego przez
wnioskodawczynię żądania. Podkreślenia jednak wymaga, że przyjęcie jako
podstawy orzekania o kosztach postępowania jednej z zasad przewidzianych
przepisem art. 520 k.p.c. powinno uwzględniać jej adekwatność do wyniku
postępowania oraz wymagań określonych w § 2 i § 3 tego przepisu, które mają
charakter wyjątków od zasady ogólnej z § 1, a zatem powinny być ściśle
stosowane. Ponadto złożony przez pełnomocnika wnioskodawczyni spis kosztów
obejmuje określenie ich wysokości jako sumy wynagrodzeń w maksymalnych
stawkach, co nakłada na Sąd obowiązek dokonania oceny, zarówno
w odniesieniu do celowości i niezbędności poniesienia, jak też wysokości tych
kosztów, przy uwzględnieniu przesłanek przewidzianych art. 109 § 2 w związku
z art.13 § 2 i art. 391 § 1 k.p.c.
Z powyższych względów zaskarżone postanowienie należało, na podstawie
art. 39815
§ 1 w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c., uchylić i sprawę w tym zakresie
przekazać Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania oraz w oparciu o art.
108 § 2 w związku z art. 13 § 2, 3941
§ 3 i art. 39821
k.p.c. do rozstrzygnięcia
o kosztach postępowania zażaleniowego.

I CZ 76/11

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia