Pełny tekst orzeczenia

WYROK Z DNIA 9 LISTOPADA 2011 R.
III KK 165/11
Niedopuszczalne jest sprostowanie w trybie określonym w art. 105 § 1
k.p.k. uzasadnienia wyroku sądu odwoławczego, w części obejmującej
merytoryczną treść motywów podjętego rozstrzygnięcia, bowiem z istoty
tego wyroku wynika, że dopiero jego uzasadnienie wskazuje na przyczyny
nieuwzględnienia (lub uwzględnienia) zarzutów przedstawionych w apelacji.
Takie postanowienie o sprostowaniu oczywistej omyłki nie pociąga za sobą
skutków prawnych.
Przewodniczący: sędzia SN D. Świecki.
Sędziowie SN: J. Sobczak, W. Wróbel (sprawozdawca).
Prokurator Prokuratury Generalnej: B. Mik.
Sąd Najwyższy w sprawie Grzegorza S., skazanego z art. 19 § 1 w
zw. z art. 291 § 1 k.k., po rozpoznaniu w Izbie Karnej na rozprawie w dniu 9
listopada 2011 r., kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego na
niekorzyść skazanego od postanowienia Sądu Okręgowego w O. z dnia 11
lutego 2011 r. oraz od wyroku Sądu Okręgowego w O. z dnia 1 grudnia
2010 r., utrzymującego w mocy wyrok Sądu Rejonowego w O. z dnia 28
maja 2010 r.,
u c h y l i ł zaskarżony wyrok Sądu Okręgowego w O. i sprawę
p r z e k a z a ł temu sądowi do ponownego rozpoznania w postępowaniu
odwoławczym.
2
U Z A S A D N I E N I E
Prokurator Prokuratury Rejonowej w S. oskarżył Grzegorza S. o to, że
w okresie pomiędzy dniem 23 września 2008 r. a dniem 14 października
2008 r., wspólnie i w porozumieniu z Pawłem J., wszedł w posiadanie
samochodu skradzionego na terenie Niemiec w ten sposób, że zakupił go
od mężczyzny narodowości białoruskiej, a następnie wprowadził ten
samochód na polski obszar celny, to jest o popełnienie przestępstwa z art.
291 § 1 k.k.
Wyrokiem z dnia 28 maja 2010 r. Sąd Rejonowy w O. uznał
Grzegorza S. winnego tego, że przez udzielanie rad i informacji pomógł
Pawłowi J. w nabyciu skradzionego samochodu od mężczyzny
narodowości białoruskiej, a następnie pomógł wprowadzić ten samochód
na polski obszar celny, co stanowi przestępstwo z art. 18 § 3 k.k. w zw. z
art. 291 § 1 k.k. i za to przestępstwo wymierzył mu karę roku pozbawienia
wolności, której wykonanie, na podstawie art. 69 § 1 i 2 k.k. w zw. z art. 70
§ 1 pkt 1 k.k., warunkowo zawiesił na okres próby 2 lat.
Od powyższego wyroku prokurator wniósł apelację na niekorzyść
Grzegorza S., w której podniósł zarzut błędu w ustaleniach faktycznych i
rażącej niewspółmierności kary. Apelację tę Sąd Okręgowy w O. uznał za
oczywiście bezzasadną i wyrokiem z dnia 1 grudnia 2010 r. utrzymał w
mocy wyrok Sądu pierwszej instancji. Na wniosek prokuratora, Sąd
Okręgowy w O. sporządził uzasadnienie wyroku. Następnie,
postanowieniem z dnia 11 lutego 2011 r., ten sam Sąd, powołując się na
art. 105 § 1 i 3 k.p.k., sprostował oczywistą omyłkę pisarską w
uzasadnieniu wyroku z dnia 1 grudnia 2010 r. w ten sposób, że część
zawierającą motywy rozstrzygnięcia, a odnoszącą się do sprawy o
przestępstwo z art. 178a § 1 k.k., zastąpił nowym tekstem bezpośrednio
dotyczącym zarzutów podniesionych w apelacji prokuratora. Uzasadniając
3
swoje postanowienie, Sąd Okręgowy wskazał na fakt sporządzenia
uzasadnienia w formie elektronicznej i oczywisty charakter omyłki.
Od postanowienia Sądu Okręgowego w O. zażalenie wniósł
prokurator, które to zażalenie Sąd Apelacyjny w B. pozostawił bez
rozpoznania postanowieniem z dnia 2 marca 2011 r.
Prokurator Generalny wniósł kasację od postanowienia Sądu
Okręgowego w O. z dnia 11 lutego 2011 r. w przedmiocie sprostowania
oczywistej omyłki pisarskiej oraz od wyroku Sądu Okręgowego w O. z dnia
1 grudnia 2010 r. utrzymującego w mocy wyrok Sądu Rejonowego w O. z
dnia 28 maja 2010 r., zaskarżając oba te orzeczenia w całości na
niekorzyść Grzegorza S. Prokurator Generalny zarzucił rażące i mające
istotny wpływ na treść zaskarżonego postanowienia naruszenie art. 105 § 1
k.p.k., polegające na wyrażeniu błędnego poglądu, iż w trybie sprostowania
oczywistej omyłki pisarskiej możliwa jest korekta każdego, niebudzącego
wątpliwości błędu, zawartego w uzasadnieniu orzeczenia, chociaż
prawidłowa wykładnia tego przepisu prowadzi do wniosku, że nie jest
dopuszczalne w tym trybie wprowadzenie do uzasadnienia orzeczenia, w
zakresie merytorycznych motywów rozstrzygnięcia, elementów w nim
pierwotnie pominiętych bądź też skutkujących zmianą jego treści. Ponadto
Prokurator Generalny zarzucił rażące naruszenie art. 433 § 2 k.p.k. w zw. z
art. 457 § 3 k.p.k., przez nierozważenie zarzutów i wniosków apelacji
prokuratora wniesionych na niekorzyść oskarżonego Grzegorza S., z uwagi
na przedstawienie w pierwotnym uzasadnieniu argumentów, pozostających
bez związku z treścią apelacji.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Bezsporne w sprawie jest, że pierwotne uzasadnienie wyroku Sądu
Okręgowego w O. z dnia 1 grudnia 2010 r., podpisane przez członków
składu orzekającego, tylko w części historycznej dotyczyło sprawy, w której
wyrok ten został wydany. Treść tego uzasadnienia, od strony 3, dotyczy
4
zupełnie innej sprawy, związanej z zarzutem popełnienia czynu
zabronionego z art. 178a § 1 k.k. Wydane następnie, w trybie art. 105 § 1
k.p.k., postanowienie o sprostowaniu oczywistej omyłki, polegające na
zastąpieniu pierwotnie sformułowanych motywów rozstrzygnięcia w istocie
nowym uzasadnieniem, było na gruncie tego przepisu niedopuszczalne.
W judykaturze Sądu Najwyższego przyjmuje się, że niedopuszczalne
jest prostowanie w trybie określonym w art. 105 § 1 k.p.k. merytorycznych
elementów wyroku (por. wyrok z dnia 19 lipca 2007 r., V KK 373/06, R-
OSNKW z 2007 r., poz. 1689). Pogląd ten w całej rozciągłości należy
odnieść także do próby zmiany w tym trybie uzasadnienia wyroku sądu
odwoławczego, w części obejmującej motywy podjętego rozstrzygnięcia,
bowiem z istoty tego wyroku wynika, że dopiero jego uzasadnienie
wskazuje na przyczyny nieuwzględnienia (lub uwzględnienia) zarzutów
przedstawionych w apelacji. Niedopuszczalne postanowienie o
sprostowaniu oczywistej omyłki nie pociąga za sobą skutków prawnych
(por. wyrok z dnia 3 kwietnia 2006 r., V KK 482/05; postanowienie z dnia 16
grudnia 2009 r., IV KK 347/09; wyrok z dnia 29 czerwca 2011 r., III KK
446/11, LEX 860623). Zakwestionowane w kasacji Prokuratora
Generalnego postanowienie Sądu Okręgowego w O. z dnia 11 lutego 2011
r. nie mogło więc wywołać skutków prawnych, a w związku z tym zbędnym
było jego uchylenie, o co wnosił składający kasację. Konieczne natomiast
stało się uchylenie wyroku Sądu Okręgowego w O. z dnia 1 grudnia 2010 r.,
bowiem pierwotnie sporządzone uzasadnienie tego wyroku w ogóle nie
odniosło się do zarzutów przedstawionych w apelacji prokuratora złożonej
od wyroku Sądu Rejonowego w O. z dnia 28 maja 2010 r.
W tym stanie rzeczy Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji.
Po ponownym rozpoznaniu sprawy w postępowaniu odwoławczym,
Sąd Okręgowy w O. zobowiązany będzie do wydania wyroku i
5
sporządzenia jego uzasadnienia zgodnie ze standardami wynikającymi z
art. 433 § 2 w zw. z art. 457 § 3 k.p.k.