Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I CZ 121/11
POSTANOWIENIE
Dnia 1 grudnia 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Marian Kocon (przewodniczący)
SSN Krzysztof Strzelczyk
SSN Bogumiła Ustjanicz (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa M. L. Spółki z o.o. w W.
przeciwko J. K. i Z. K.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 1 grudnia 2011 r.,
zażalenia pozwanych na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 23 maja 2011 r.,
oddala zażalenie.
2
Uzasadnienie
Zaskarżonym postanowieniem Sąd Apelacyjny odrzucił apelacje pozwanych
J. K. i Z. K. od wyroku Sądu Okręgowego z dnia 24 lutego 2011 r., z uwagi na to, że
złożone zostały po upływie terminu przewidzianego w art. 369 § 2 k.p.c. Sąd ten
wskazał, że pismo o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia wyroku Sądu
Okręgowego z dnia 14 lutego 2011 r. pozwani złożyli w dniu 21 lutego 2011 r.
Doręczenie pozwanemu wymienionego wyroku wraz z uzasadnieniem nastąpiło w
dniu 10 marca 2011 r., a pozwanej w dniu 16 marca 2011 r.
Apelacje wniesione zostały odpowiednio w dniach 24 marca i 30 marca 2011 r. Sąd
Apelacyjny uznał, że pozwani nie złożyli skutecznie wniosku o sporządzenie i
doręczenie wydanego wyroku, a termin do dokonania tej czynności powinien być
liczony według art. 369 § 2 k.p.c., a zatem upłynął w dniu 17 marca 2011 r.
Pozwani w zażaleniu domagali się uchylenia kwestionowanego
postanowienia, zarzucając, że przyjęcie nieskuteczności żądania
sporządzenia i doręczenia uzasadnienia nie było zasadne. Wniosek wpłynął do
Sądu po ogłoszeniu wyroku, a adnotacja o jego wpływie dokonana została
28 lutego 2011 r. Przedwczesne złożenie wniosku ma miejsce jedynie wtedy, gdy
wpłynie on do sądu przed ogłoszeniem wyroku. Przepis art. 165 k.p.c. odnosi się do
sposobu określenia ostatniego dnia ustawowego lub wyznaczonego terminu.
Nie doszło do wydania postanowienia o odmowie sporządzenia i doręczenia
uzasadnienia wyroku.
Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:
Zaskarżenie wyroku sądu pierwszej instancji apelacją jest możliwe,
stosownie do art. 369 k.p.c., w terminie dwutygodniowym od doręczenia stronie
wyroku z uzasadnieniem, a jeśli żądanie uzasadnienia nie było zgłoszone,
dwutygodniowy termin liczony być powinien od dnia, w którym upłynął termin do
domagania się doręczenia uzasadnienia. Wniesienie apelacji nie jest uzależnione
od żądania sporządzenia i doręczenia uzasadnienia wyroku, ale termin do tego
zaskarżenia powiązany został z tym żądaniem. Przepis art. 328 § 1 k.p.c.
przewiduje, że żądanie sporządzenia uzasadnienia wyroku powinno być zgłoszone
3
w tygodniowym terminie od ogłoszenia sentencji wyroku, a odrzuceniu podlega
żądanie spóźnione. Regulacja ta obejmuje sytuacje, które zaistnieć mogą po
ogłoszeniu wyroku. Nie należy natomiast do nich zgłoszenie żądania zanim wyrok
został ogłoszony. Przyjęte zostało w orzecznictwie, podzielane w niniejszej sprawie
zapatrywanie, że wniosek o doręczenie wyroku z uzasadnieniem może być
zgłoszony najwcześniej po ogłoszeniu wyroku, a zatem wniosek poprzedzający to
ogłoszenie nie wywołuje skutków procesowych (por. uchwałę Sądu Najwyższego
z dnia 30 czerwca 1989 r., III CZP 67/89, OSP 1990/9/326; postanowienie z dnia
15 września 2000 r., I PKN 406/00, OSNP 2002/8/190). Dla określenia daty
zgłoszenia wniosku decydujące znaczenie, zgodnie z art. 165 § 2 k.p.c., ma data
złożenia go w sądzie lub data nadania go w polskiej placówce pocztowej operatora
publicznego (por. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 30 czerwca 1989 r., III CZP
67/89, OSP 1990/9/326).
Nie zasługuje na podzielenie zarzut skarżących dotyczący przyjmowania,
że datą złożenia wniosku jest data jego wpływu do sądu, jeśli wniosek został
oddany w polskiej placówce pocztowej operatora publicznego. Jednolicie na
gruncie art. 165 § 2 k.p.c. określane są konsekwencje wypełniania obowiązków
procesowych za pośrednictwem tego operatora. Twierdzenie, że przepis ten ma
zastosowanie jedynie w odniesieniu do określania końcowej daty terminu
procesowego nie znajduje potwierdzenia ani w literalnej wykładni tego przepisu, ani
systemowej, ani funkcjonalnej. Użycie zwrotu „oddanie pisma” bez określenia jego
charakteru oznacza, że przepis powinien mieć zastosowanie do wszystkich pism
procesowych. Umieszczenie go w tytule VI dziale II dotyczącym przepisów
ogólnych o czynnościach procesowych, w rozdziale regulującym terminy
przemawia za takim samym rezultatem. Nie ma podstaw do odmiennego wniosku
przy zastosowaniu wykładni funkcjonalnej, ponieważ założeniem przepisów
ogólnych jest przyjęcie zasady odnoszącej się w jednakowym stopniu do
wszystkich stron i składanych przez nich pism procesowych. Powołany już art. 328
§ 1 k.p.c. nie wprowadza wyjątku od zasady przewidzianej w art. 165 § 2 k.p.c.
Objęte art. 165 § 1 k.p.c. odesłanie do przepisów prawa cywilnego dotyczy
obliczania terminów (art. 111 do art. 116 k.c.). Nie ma podstaw do przyjęcia,
że zasady te w sposób niewłaściwy zostały zastosowane w zaskarżonym
4
postanowieniu. Stwierdzenie bezskuteczności żądania zgłoszonego przed
ogłoszeniem wyroku powinno skutkować wydaniem postanowienia oddalającego
wniosek obejmujący to żądanie, jak też nie było podstaw do doręczenia pozwanym
wyroku z uzasadnieniem. W odniesieniu do powyższego zaniechania
i bezpodstawnego doręczenia doszło do naruszenia przez Sąd pierwszej instancji
przepisów postępowania, które jednak nie miało wpływu na bieg terminu do
wniesienia apelacji, jak też dokonania przez Sąd Apelacyjny oceny skuteczności
zaskarżenia wyroku (art. 373 w związku z art. 370 k.p.c.).
Z powyższych względów pozbawione uzasadnionych podstaw zażalenie
podlegało oddaleniu w oparciu o art. 39814
w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c.