Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE Z DNIA 11 STYCZNIA 2012 R.
II KK 328/11
Termin jednego roku, określony w art. 152 k.k.w., liczy się od dnia
wydania pierwszego postanowienia o odroczeniu wykonania kary i
obejmuje okresy odroczenia, a gdy wniosek o kolejne odroczenie został
złożony przed zakończeniem wcześniej udzielonego okresu odroczenia,
również okres pomiędzy dniem zakończenia wcześniej udzielonego
odroczenia a dniem kolejnego postanowienia o odroczeniu.
Przewodniczący: sędzia SN J. Sobczak.
Sędziowie SN: J. Grubba (sprawozdawca), E. Strużyna.
Sąd Najwyższy na posiedzeniu w trybie art. 535 § 5 k.p.k., po
rozpoznaniu w dniu 11 stycznia 2012 r. sprawy skazanego Bartłomieja S., z
powodu kasacji wniesionej przez Rzecznika Praw Obywatelskich od
postanowienia Sądu Okręgowego w W. z dnia 15 czerwca 2011 r.,
utrzymującego w mocy postanowienie Sądu Rejonowego w W. z dnia 10
marca 2011 r.
postanowił u c h y l i ć zaskarżone postanowienie oraz utrzymane nim w
mocy postanowienie Sądu Rejonowego i p r z e k a z a ć sprawę do
ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w W.
2
U Z A S A D N I E N I E
Wyrokiem Sądu Rejonowego w W. z dnia 5 maja 2009 r. Bartłomiej S.
został skazany na karę łączną roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności.
Wyrok ten został utrzymany w mocy wyrokiem Sądu Okręgowego w W. z
dnia 23 września 2009 r.
W dniu 13 listopada 2009 r. skazany złożył wniosek o odroczenie
wykonania kary pozbawienia wolności.
Postanowieniem z dnia 5 stycznia 2010 r. Sąd Rejonowy w W.
uwzględnił wniosek skazanego i odroczył mu wykonanie wymierzonej kary
na okres 6 miesięcy, tj. do dnia 5 lipca 2010 r.
Kolejny wniosek o odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności
skazany złożył w dniu 28 maja 2010 r.
Również ten wniosek został uwzględniony i Sąd Rejonowy w W.
postanowieniem z dnia 17 sierpnia 2010 r. odroczył wykonanie orzeczonej
wobec skazanego kary pozbawienia wolności na okres pięciu miesięcy tj.
do dnia 17 stycznia 2011 r.
W dniu 4 stycznia 2011 r. skazany złożył wniosek o zawieszenie
wykonania kary pozbawienia wolności w trybie art. 152 k.k.w.
Postanowieniem z dnia 10 marca 2011 r. Sąd Rejonowy w W. nie
uwzględnił wniosku wskazując, że skazany nie spełnia warunków do
skorzystania z możliwości warunkowego zawieszenia wykonania
wymierzonej mu kary w trybie art. 152 k.k.w. albowiem łączny okres
udzielonego mu odroczenia wykonania kary wynosił 11 miesięcy.
Orzeczenie to zaskarżył skazany wskazując, że w jego ocenie upłynął
okres 12 miesięcy odroczenia wykonania kary, co uprawniało go do
złożenia stosownego wniosku. Na poparcie swego stanowiska przywołał
stanowisko wyrażone w uchwale Sądu Najwyższego.
3
Sąd Okręgowy w W. postanowieniem z dnia 15 czerwca 2011 r.
utrzymał w mocy zaskarżone postanowienie.
Kasację od tego orzeczenia wywiódł Rzecznik Praw Obywatelskich
podnosząc w niej zarzut:
– rażącego naruszenia prawa, tj. art. 152 k.k.w. mającego istotny
wpływ na treść wydanego orzeczenia, co nastąpiło w następstwie
wyrażenia błędnego poglądu, że do łącznego rocznego okresu odroczenia
wykonania kary pozbawienia wolności – podczas, gdy kolejny wniosek o
odroczenie, złożony został przed upływem wcześniej udzielonego
odroczenia – nie wlicza się także czasu pomiędzy datą zakończenia tego
odroczenia, a datą kolejnego postanowienia o odroczeniu wykonania kary
pozbawienia wolności.
Podnosząc powyższe, skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego
orzeczenia oraz utrzymanego nim w mocy postanowienia i przekazanie
sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja Rzecznika Praw Obywatelskich jest zasadna w stopniu
oczywistym, tak jak wymaga tego art. 535 § 5 k.p.k.
Nie ulega wątpliwości, że Sąd Okręgowy wydając zaskarżone
orzeczenie dokonał błędnej wykładni art. 152 k.k.w. Co więcej, naruszył
również przepisy prawa procesowego, bo sporządzone przez ten Sąd
uzasadnienie orzeczenia nie spełnia elementarnych wymagań
kodeksowych.
Powyższe zachowanie Sądu, jest o tyle zaskakujące, że skazany w
swym zażaleniu wprost przywołał pogląd Sądu Najwyższego wyrażony w
uchwale z dnia 25 lutego 2009 r., I KZP 32/08, OSNKW 2009, z. 4, poz. 25,
co więcej, uchwała ta ma moc zasady prawnej. W tej sytuacji, stwierdzenie
tego Sądu, że: „cytowane w zażaleniu orzeczenie Sądu Najwyższego w
niczym nie może zmienić prawidłowych ustaleń dokonanych w niniejszej
4
sprawie”, nie tylko razi nonszalancją, ale wręcz wystawia jak najgorsze
świadectwo rzetelności wywiązania się z obowiązków orzeczniczych. Albo
bowiem autor uzasadnienia w ten sposób daje do zrozumienia, że nie
zgadza się ze stanowiskiem wyrażonym w przywoływanej uchwale, albo nie
dostrzega z jakiegoś powodu, że treść tego judykatu dotyczy sytuacji
analogicznej, jak rozpoznawana w niniejszej sprawie. Tylko co do tej
pierwszej sytuacji poczynić należy uwagę. Pogląd wyrażony w uchwale nie
był oczywiście dla Sądu wiążący, ale skoro został on jako argument
przywołany przez skarżącego, obowiązkiem Sądu było wyjaśnienie,
dlaczego uznał go za niezasadny.
Ponieważ w omawianej uchwale Sąd Najwyższy przedstawił swoje
stanowisko na gruncie stanu faktycznego identycznego, jak w
rozpoznawanej sprawie, nie ma potrzeby powtarzania tej argumentacji w
tym miejscu (została ona również wcześniej przedstawiona w innej uchwale
Sądu Najwyższego – z dnia 30 czerwca 2008 r., I KZP 15/08, OSNKW
2008, z. 7, poz.54). Nie istnieje również materiał, co wskazano powyżej,
pozwalający na polemikę z poglądem Sądu Okręgowego.
Sąd Najwyższy, niezmiennie stoi na stanowisku, że termin „jednego
roku” z art. 152 k.k.w., winien być liczony od daty wydania pierwszego
postanowienia o odroczeniu wykonania kary i obejmuje okresy odroczenia,
a gdy wniosek o kolejne odroczenie został złożony przed zakończeniem
wcześniej udzielonego okresu odroczenia, również okres pomiędzy datą
zakończenia wcześniej udzielonego odroczenia a datą kolejnego
postanowienia o odroczeniu.
W niniejszej sprawie ów roczny okres upłynął zatem w dniu 5 stycznia
2011 r.
Tak więc błąd zawierało już postanowienie Sądu Rejonowego w W. z
dnia 17 sierpnia 2010 r. określające datę końcową terminu odroczenia na
dzień 17 stycznia 2011 r. Orzeczenie zostało w tym zakresie wydane z
5
obrazą art. 151 § 3 k.k.w. (łączny okres odroczenia nie mógł bowiem
przekroczyć roku).
Zwrócić należy również uwagę na to, że niedopuszczalność zaistniałej
sytuacji wyjątkowo jaskrawie podkreśla treść postanowienia z dnia 15
września 2011 r., w którym z kolei uznano, że nie ma możliwości dalszego
odroczenia wykonania kary, bo skazanemu już udzielono odroczenia na
okres wyczerpujący limit z art. 151 § 3 k.k.w. (to postanowienie nie narusza
obowiązujących przepisów).
Kierując się przedstawionymi względami Sąd Najwyższy orzekł o
uchyleniu zaskarżonego orzeczenia. Zażalenie skazanego było w pełni
zasadne. Skoro zaś przyjąć należy, że nie istnieją przeszkody natury
formalnej uniemożliwiające skazanemu wystąpienie z wnioskiem w trybie
art. 152 k.k.w. należy obecnie przystąpić do jego merytorycznego
rozpoznania. Aby rozpoznanie to nie miało charakteru jednoinstancyjnego
Sąd Najwyższy uchylił również utrzymane w mocy przez Sąd Okręgowy
postanowienie Sądu Rejonowego w W.
Temu też Sądowi Rejonowemu sprawa została przekazana do
ponownego rozpoznania.