Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV KK 326/11
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 26 stycznia 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jerzy Grubba (przewodniczący)
SSN Barbara Skoczkowska (sprawozdawca)
SSA del. do SN Henryk Komisarski
przy udziale prokuratora Prokuratury Generalnej Mieczysława Tabora
w sprawie Mirosława K.
skazanego z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na rozprawie w dniu 26 stycznia 2012 r.,
kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego, na korzyść skazanego,
od wyroku Sądu Rejonowego z dnia 15 listopada 2010 r.,
1. uchyla zaskarżony wyrok i uniewinnia Mirosława K. od popełnienia
zarzucanego mu czynu;
2. kosztami procesu obciąża Skarb Państwa.
2
UZASADNIENIE
Mirosław K. został oskarżony o to, że „w okresie od 22 września 2008
roku do 22 października 2008 roku w M. woj.X. działając z góry powziętym
zamiarem w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadził do
niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 67.602,15 zł przy
sprzedaży blachy na szkodę Dariusza Z. właściciela spółki S. – P. z/s w M.”,
tj. o czyn z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.
Sąd Rejonowy wyrokiem z dnia 15 listopada 2010r.:
1. „uznał oskarżonego Mirosława K. za winnego popełnienia
zarzucanego mu przestępstwa z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. i
za to na podstawie art. 286 § 1 k.k. oraz art. 33 § 2 i 3 k.k. skazał go
na karę 2 lat pozbawienia wolności oraz grzywnę w liczbie 80 stawek
dziennych ustalając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 10
złotych;
2. na podstawie art. 69 § 1 i 2 k.k., art. 70 § 1 pkt 1 k.k. wykonanie
orzeczonej kary pozbawienia wolności wobec Mirosława K.
warunkowo zawiesił na okres lat 3 tytułem próby;
3. na podstawie art. 72 § 2 k.k. zobowiązał oskarżonego Mirosława K.
do wpłacenia kwoty 67.602,15 zł na rzecz Spółki jawnej „S.-P." w M.
prowadzonej przez Dariusza Z. oraz Kornelię Z. w terminie 3 lat od
uprawomocnienia się wyroku;
4. na podstawie art. 626 § 1 k.p.k., art. 627 k.p.k. oraz art. 2 i 3 ustawy o
opłatach w sprawach karnych zasądził od oskarżonego Mirosława K.
na rzecz Skarbu Państwa 460 złotych opłaty oraz wydatki poniesione
w sprawie w kwocie 90 złotych”.
Wyrok ten nie został zaskarżony przez strony i uprawomocnił się bez
postępowania odwoławczego w dniu 23 listopada 2010 roku.
Kasację od prawomocnego wyroku Sądu Rejonowego z dnia 15 listopada
2010r., na korzyść oskarżonego Mirosława K., wniósł Prokurator Generalny.
3
Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił „rażące i mające istotny wpływ na treść
wyroku naruszenie przepisów prawa karnego procesowego, a mianowicie art.
413 § 2 pkt. 1 k.p.k., poprzez pominięcie w zawartym w sentencji
kwestionowanego orzeczenia opisie przypisanego oskarżonemu czynu
ustawowego znamienia przestępstwa określonego w art. 286 § 1 k.k. w postaci
istnienia zamiaru wprowadzenia pokrzywdzonego w błąd albo wyzyskania
błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania, co
skutkowało uznaniem Mirosława K. za winnego występku określonego w tym
przepisie, pomimo braku w przypisanym czynie wszystkich znamion czynu
zabronionego”. Podnosząc ten zarzut skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego
wyroku i uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu.
Zauważyć należy, że skarżący niezależnie od powyżej wskazanego
zarzutu, w uzasadnieniu kasacji dodatkowo podniósł, że Sąd Rejonowy rażąco
naruszył przepisy art. 387 § 2 k.p.k. oraz art. 6 k.p.k. Sąd przychylił się bowiem
do wniosku oskarżonego o wydanie wyroku skazującego i wymierzenie mu kary
przez niego zaproponowanej, pomimo tego, że dowody zebrane w sprawie w
sposób oczywisty wskazywały na istniejące istotne wątpliwości co do zamiaru z
jakim działał Mirosław K., a więc wątpliwości co do faktycznego wystąpienia w
jego działaniu wszystkich znamion przypisanego mu występku z art. 286 § 1
k.k. Nie uwzględniając natomiast wniosku obrońcy oskarżonego o odroczenie
rozprawy w celu przygotowania się do niej, sąd naruszył prawo oskarżonego do
obrony.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Podniesiony przez Prokuratora Generalnego w kasacji zarzut obrazy art.
413 § 2 pkt 1 k.p.k. jest zasadny, gdyż w opisie czynu przypisanego
Mirosławowi K. nie wskazano wszystkich ustawowych znamion przestępstwa
określonego w art. 286 § 1 k.k. Mając natomiast na uwadze treść art. 436 k.p.k.
Sąd Najwyższy ograniczył rozpoznanie kasacji tylko do tego uchybienia, gdyż
rozpoznanie w tym zakresie jest wystarczające do wydania orzeczenia.
4
Zgodnie z utrwaloną linią orzeczniczą Sądu Najwyższego, odnoszącą
się do prawidłowego sformułowania wyroku, wyrokowe ustalenie czynu
przypisanego powinno obejmować wszystkie elementy czynu mające znaczenie
dla prawidłowej kwalifikacji prawnej, zatem powinno zawierać wskazanie
czasu i miejsca jego popełnienia oraz wszystkie elementy zachowania sprawcy
wypełniające ustawowe znamiona czynu zabronionego (por. postanowienie z
dnia 4 lutego 2008 r., V KK 245/07, LEX nr 361543 oraz wyroki: z dnia 22
października 2009 r, IV KK 111/09, LEX nr 550462; z dnia 23 czerwca
2010r., III KK 373/09, LEX nr 598844). Nie użycie ustawowego zwrotu,
określającego alternatywnie możliwe czynności sprawcze, dopuszczalne jest
więc jedynie wtedy, gdy wskazuje się sposób zachowania sprawcy, który
odpowiadałby co najmniej jednemu czasownikowemu znamieniu
przestępstwa.
W niniejszej sprawie prokurator Prokuratury Rejonowej skierował akt
oskarżenia, a Sąd Rejonowy kwestionowanym wyrokiem skazał Mirosława K.
za występek z art. 286 § 1 k.k., pomijając w opisie czynu znamię konieczności
zaistnienia po stronie sprawcy zamiaru w postaci wprowadzenia
pokrzywdzonego w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego
pojmowania przedsiębranego działania. Znamię to pominięte zostało również w
opisie czynu zarzuconego Mirosławowi K. w toku dochodzenia.
Wskazane naruszenie prawa procesowego - art. 413 § 2 pkt 1 k.p.k.,
niewątpliwie miało rażący charakter i istotny wpływ na treść orzeczenia
uznającego Mirosława K. za winnego popełnienia występku z art. 286 § 1 k.k.
Z uwagi jednak na to, że upływ terminu wskazanego w art. 524 § 3 k.p.k.
uniemożliwia uzupełnienie opisu czynu o brakujące znamię, bowiem byłaby to
niewątpliwie zmiana na niekorzyść oskarżonego, konieczne było uwzględnienie
wniosku skarżącego i uniewinnienie Mirosława K. od popełnienia zarzucanego
mu czynu.
Rozstrzygnięcie o kosztach oparte jest o treść art.632 pkt 2 k.p.k.
5
Mając powyższe na uwadze, Sąd Najwyższy orzekł jak w części
dyspozytywnej wyroku.