Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I PK 201/11
POSTANOWIENIE
Dnia 22 marca 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Zbigniew Myszka
w sprawie z powództwa B. Ć.
przeciwko K. Towarzystwu Budownictwa Społecznego Sp. z o. o.
o przywrócenie do pracy, wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 22 marca 2012 r.,
skargi kasacyjnej powódki od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych
z dnia 30 czerwca 2011 r.,
odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania i
zasądza od powódki na rzecz strony pozwanej kwotę 120 (sto
dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa
procesowego w postępowaniu kasacyjnym.
UZASADNIENIE
Wyrokiem z dnia 30 czerwca 2011 r. Sąd Okręgowy Wydział Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych oddalił apelację powódki B. Ć. od wyroku Sądu
Rejonowego z dnia 28 lutego 2011 r. zasądzającego od pozwanego K.
Towarzystwa Budownictwa Społecznego Sp. z o.o. na rzecz powódki kwotę
1.981,76 zł tytułem jednomiesięcznego odszkodowania za niezgodne z prawem
wypowiedzenie umowy o pracę oraz oddalającego powództwo o przywrócenie do
pracy.
2
Sąd Okręgowy podzielił stanowisko Sądu pierwszej instancji, że jakkolwiek
zarzuty wskazane w punktach 3, 6, 9, 10 i 11 wypowiedzenia umowy o pracę nie
zostały wykazane przez pracodawcę, to jednak wypowiedzenie należało uznać za
uzasadnione, ponieważ pozostałe przyczyny i wskazane konkretnie błędy,
zaniedbania, uchybienia i niestaranności w wykonywaniu obowiązków
pracowniczych znalazły przez powódkę znalazły potwierdzenie w zgromadzonym
materiale dowodowym. Wbrew zarzutom powódki wypowiedzenie zawierało zatem
skonkretyzowane zarzuty, z których większość została potwierdzona w
postępowaniu sądowym. Skoro powódka na zajmowanym odpowiedzialnym
stanowisko pracy - administratora osiedla wymagała ciągłej kontroli i nadzoru, to
pracodawca zasadnie uznał, że nie może być dalej zatrudniona.
W chronologii zdarzeń towarzyszących wypowiedzeniu umowy o pracę
powódka podjęła działania zmierzające do utworzenia Tymczasowej Komisji
zakładowej NSZZ Solidarność i została jej przewodniczącą już po uzyskaniu
wiadomości, że pozwany zaproponował jej rozwiązanie umowy o pracę w drodze
porozumienia stron, w kontekście zgłaszanych zastrzeżeń do jej pracy. Powódka
nie zaakceptowała tej propozycji, ale tego samego dnia skorzystała z urlopu na
żądanie, a następnie w okresie przebywania na długotrwałym zwolnieniu lekarskim
zarejestrowała wymienioną strukturę związkową w celu skorzystania ze wzmożonej
ochrony trwałości stosunku pracy jako jej przewodnicząca. Takie ustalenia
uzasadniały wniosek, że „w tym konkretnym przypadku nie mamy do czynienia z
naruszeniem przepisów związanych z działalnością związkową ani z powstaniem
organizacji związkowej”, co w szczególności wykluczało przywrócenie powódki do
pracy, które „byłoby nadużyciem prawa, sprzeczne ze społeczno-gospodarczym
przeznaczeniem tego prawa”, gdyż działalność związkowa nie może być
pretekstem do nieuzasadnionego uprzywilejowania pracownika w sferach
niedotyczących sprawowanej przez niego funkcji.
W skardze kasacyjnej powódka zarzuciła naruszenie prawa materialnego, w
szczególności: art. 32 ust. 1 pkt 1 ustawy o związkach zawodowych przez jego
niezastosowanie i nieuwzględnienie jej roszczenia o przywrócenie do pracy,
pomimo prawidłowego ustalenia, że rozwiązanie z nią umowy o pracę było
niezgodne z prawem, 2/ art. 8 k.p. przez jego niewłaściwe zastosowanie polegające
3
na przyjęciu, że roszczenie skarżącej o przywrócenie do pracy jest sprzeczne z
normami wynikającymi z tego przepisu, podczas gdy w niniejszej sprawie nie
zachodziły wyjątkowe okoliczności uzasadniające zastosowanie konstrukcji
nadużycia tego prawa, w szczególności okoliczności takich Sąd drugiej instancji
nie wskazał, 3/ art. 45 § 1 k.p. przez jego niewłaściwe zastosowanie prowadzące
do przyjęcia, że przyczyny wymienione w pkt 1, 4, 5, 7, 8 i 11 pisma
wypowiadającego skarżącej umowę o pracę uzasadniały wypowiedzenie umowy o
pracę, podczas gdy: „ a) przyczyna z pkt 1 sformułowana jako wystawienie
błędnego nazwiska i imienia najemcy w aneksie z dnia 23.07.2010 r. do umowy
najmu lokalu mieszkalnego nr 27 w budynku przy ul. S. 74a jest nieprawdziwa,
gdyż powódka nie wystawiła błędnego imienia i nazwiska w tym aneksie, b)
przyczyny z pkt 4 i 5 nie sporządzenia od marca 2010 r. umowy najmu dla
najemców, którzy utracili tytuł prawny do lokalu z tytułu zadłużenia w opłatach jest
nieprawdziwa, ponieważ powódka sporządziła takie umowy, c) przyczyna z pkt 7
dotycząca błędu w uchwale nr 8/2010 Wspólnoty Mieszkaniowej S. 20 z dnia 12
sierpnia 2010 r. jest nieprawdziwa, gdyż powódka nie sporządzała tej uchwały, d)
przyczyna z pkt 11 sformułowana jako wystawienie błędnych faktur VAT z dnia 26
lipca 2010 r. adresowanych do Wspólnot Mieszkaniowych z tytułu należności za
zarządzenie i sprzątanie nie jest uzasadniona, ponieważ faktury wystawione przez
administratorów osiedla weryfikuje pod względem poprawności dział księgowości i
zdarza się, że są one zwracane do poprawek, a ponadto pozwany nie zarzucał
powódce, aby popełniała „notorycznie” takie błędy, 4/ art. 30 § 4 k.p. przez jego
niezastosowanie i błędne przyjęcie, że zarzut wskazany w pkt 2 pisma
wypowiadającego spełniał wymagania wskazania konkretnej przyczyny
wypowiedzenia umowy o pracę, 5/ art. 6 k.c. w związku z art. 45 § 1 k.p. przez
przerzucenie ciężaru dowodu na stronę powodową i w związku z tym błędne
przyjęcie, że na skarżącej spoczywa obowiązek udowodnienia, iż przyczyna
wskazana w pkt 8 pisma wypowiadającego umowę o pracę jest nieprawdziwa,
podczas gdy to pracodawca zobowiązany jest wykazać prawdziwość przyczyny
wypowiedzenia umowy o pracę stawianej pracownikowi. W skardze zarzucono też
naruszenie przepisów postępowania, w szczególności: art. 233 § 1 k.p.c. przez
nierozważenie w sposób wszechstronny zebranego w sprawie materiału
4
dowodowego i pominięcie tak istotnych okoliczności w sprawie jak konflikt
pomiędzy pracodawcą a skarżącą jako przewodniczącą związku zawodowego, a w
konsekwencji nieustalenie, że rzeczywistą przyczyną wypowiedzenia umowy o
pracę była chęć pozbycia się powódki z pracy jako działacza związkowego. W
ocenie skarżącej podstawą do przyjęcia skargi do rozpoznania jest jej oczywiste
uzasadnienie z powodu naruszenia przez Sąd wskazanych w podstawie skargi art.
32 ust. 1 pkt 1 ustawy o związkach zawodowych, art. 8 k.p., art. 45 § 1 k.p., art. 30
§ 4 k.p. oraz art. 6 k.c. w związku z art. 45 § 1 k.p.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W rozpoznawanej sprawie wniosek o przyjęcie skargi kasacyjnej do
rozpoznania został oparty na przesłance wymienionej w art. 3989
§ 1 pkt 4 k.p.c., tj.
na rzekomo oczywistej zasadności. Tymczasem wedle utrwalonego orzecznictwa
Sądu Najwyższego, przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania z uwagi na jej
oczywistą zasadność wymaga wykazania kwalifikowanej postaci naruszenia
przepisów prawa materialnego lub procesowego polegającej na jego kwalifikowanej
postaci (oczywistości), widocznej prima facie, przy wykorzystaniu podstawowej
wiedzy prawniczej i bez wnikania w szczegóły sprawy (por. postanowienie Sądu
Najwyższego z dnia 16 września 2003 r., IV CZ 100/03, LEX nr 82274). Spełnienie
tej przesłanki możliwe jest wyłącznie przy tak ewidentnym naruszeniu prawa,
którego stwierdzenie nie wymaga dokonywania pogłębionej analizy prawnej lub
prawniczej (por. postanowienie Sądu Najwyższego z 10 lipca 2007 r., II UK 45/07, a
także postanowienie z 2 sierpnia 2007 r., III UK 45/07, dotychczas niepublikowane).
Zarzuty skargi kasacyjnej nie potwierdzały tak rozumianej oczywistej
zasadności skargi. Ze względu na prawidłowo ustaloną w postępowaniu sądowym
chronologię zdarzeń, że „po rozmowie w dniu 13 sierpnia 2010 r. z prezesem i
propozycją rozwiązania umowy w drodze porozumienia stron, powódka dnia 19
sierpnia 2010 r. poprosiła o urlop na żądanie zgłoszony tego samego dnia, a
następnie od 17 sierpnia do 10 września 2010 r. przebywała na zwolnieniu
lekarskim”, w czasie którego „w dniu 25 sierpnia 2010 r. zarejestrowała w Regionie
/…/ NSZZ ‘Solidarność’ w O. Tymczasową Komisję Zakładową NSSZ Solidarność i
5
została (jej) przewodniczącą”, Sąd Okręgowy prawidłowo ustalił, że „zamiar
rozwiązania stosunku pracy ze strony pozwanego powstał przed rejestracją
organizacji związkowej”, co oznaczało, że skarżąca znała zastrzeżenia pracodawcy
do jakości świadczonej przez nią pracy. W tak ustalonej sekwencji zdarzeń
towarzyszących, założenie organizacji związkowej zmierzało do skorzystania ze
wzmożonej ochrony działaczy związkowych. Według trafnej oceny Sądu drugiej
instancji zasądzenie na rzecz powódki jednorazowego odszkodowania aż nadto
wyczerpywało jej roszczenia z tytułu uznania przez Sąd pierwszej instancji zarzutu
naruszenia art. 32 ust. 1 ustawy o związkach zawodowych. Dlatego w ustalonych
okolicznościach rozpoznanej sprawy przywrócenie powódki do pracy było
wykluczone jako ewidentny przejaw nadużycia prawa korzystania ze wzmożonej
ochrony przez działacza związkowego, który nienależycie wykonuje obowiązki
pracownicze.
Zawarta w skardze kasacyjnej polemika skarżącej z ustaleniami Sądu drugiej
instancji, który uznał, że potwierdziła się większość wskazanych powódce przyczyn
wypowiedzenia umowy o pracę, uchyla się spod kasacyjnego rozeznania co do
zasady (art. 3983
§ 3 k.p.c.). W żadnym razie te kontestowane przez skarżącą
ustalenia nie mogły być weryfikowane w kontekście wniosku o przyjęcie skargi
kasacyjnej do rozpoznania ze względu na gołosłowne twierdzenia o rzekomo
kwalifikowanej oczywistej zasadności wniesionej skargi kasacyjnej, której skarżąca
nie wykazała.
Przeciwnie wniesiona skarga kasacyjna okazała się oczywiście bezzasadna,
przeto Sąd Najwyższy odmówił przyjęcia jej do rozpoznania (art. 3989
§ 2 k.p.c.).