III CZ 13/12
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:31-01-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:IV CZ 48/11 V CZ 24/11
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt III CZ 13/12
POSTANOWIENIE
Dnia 30 marca 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Barbara Myszka (przewodniczący)
SSN Krzysztof Strzelczyk (sprawozdawca)
SSN Anna Owczarek
w sprawie z powództwa H. S. i M. S.
przeciwko Towarzystwu Ubezpieczeniowemu Allianz S.A. w W.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 30 marca 2012 r.,
zażalenia powodów na postanowienie o kosztach zawarte
w wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 31 sierpnia 2011 r.,
1) uchyla zaskarżone postanowienie i zmienia je w ten
sposób, że nie obciąża powodów kosztami
postępowania apelacyjnego,
2) zasądza od pozwanego na rzecz powodów kwotę 300
(trzysta) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania
zażaleniowego.
2
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 31 sierpnia 2011 r., Sąd Apelacyjny w pkt 1. oddalił
apelację powodów H. S. i M. S. od wyroku Sądu Okręgowego z dnia 12 stycznia
2010 r., oddalającego powództwo skierowane przeciwko pozwanemu Towarzystwu
Ubezpieczeniowemu Allianz S.A. w W. o zapłatę kwoty 150.000 zł tytułem
zadośćuczynienia oraz kwoty 3.200 zł miesięcznie tytułem renty uzupełniającej
za bliżej określony okres czasu, a w pkt 2. zasądził od powodów solidarnie na rzecz
pozwanego kwotę 2.700 zł tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.
W uzasadnieniu orzeczenia o kosztach Sąd Apelacyjny wskazał,
że w niniejszej sprawie brak było podstaw do zastosowania art. 102 k.p.c.
w stosunku do powodów jako strony przegrywającej proces. Nie są oni osobami
poszkodowanymi, a do sprawy wstąpili jedynie jako następcy prawni
zmarłego w toku procesu A. S. Ich trudna sytuacja finansowa sama w sobie nie
uzasadniała zastosowania art. 102 k.p.c. Została bowiem uwzględniona
przy zwolnieniu ich od obowiązku ponoszenia kosztów sądowych. Brak również
podstaw do przyjęcia, że strona pozwana postępowała niewłaściwie w trakcie
procesu.
Powodowie wnieśli zażalenie na postanowienie o kosztach zawarte w pkt 2.
powyższego wyroku. Podnieśli, że obecnie znajdują się w trudnej sytuacji
finansowej, a powództwo zostało wytoczone jeszcze za życia A. S., który także
korzystał ze zwolnienia z obowiązku ponoszenia kosztów sądowych. Podkreślili, że
ze względu na skomplikowany przypadek zachodzący w niniejszej sprawie Sąd
Apelacyjny przeprowadził dowód z kolejnej opinii biegłych lekarzy, której
przygotowanie zajęło blisko półtora roku. Powodowie prowadzili postępowanie
w sposób lojalny, dążąc do wyjaśnienia sprawy. Na tej podstawie powodowie
wnieśli o zmianę zaskarżonego postanowienia i nieobciążanie ich kosztami
procesu oraz zasądzenie kosztów postępowania zażaleniowego według norm
przepisanych.
W odpowiedzi na zażalenie pozwany wniósł o jego oddalenie i zasądzenie
kosztów postępowania zażaleniowego według norm przepisanych.
3
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie zasługuje na uwzględnienie.
Strona przegrywająca proces przed sądem pierwszej instancji, decydując się
na wniesienie apelacji, musi liczyć się z możliwością jej oddalenia i związanym
z tym obowiązkiem zwrotu przeciwnikowi kosztów poniesionych w postępowaniu
apelacyjnym. Decyzję taką powinna podjąć z uwzględnieniem wyników
postępowania przed sądem pierwszej instancji, które pozwoliły zweryfikować
słuszność zajmowanego w pozwie stanowiska. W judykaturze Sądu Najwyższego
przyjmuje się, że przekonanie strony o zasadności zajmowanego stanowiska,
które może przemawiać za nieobciążaniem jej kosztami przegranego procesu
przed sądem pierwszej instancji, przestaje być aktualne w postępowaniu
apelacyjnym (por. postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 15 czerwca 2011 r.,
V CZ 24/11, nie publ.; z dnia 5 października 2011 r., IV CZ 48/11, nie publ.).
W niniejszej sprawie na skutek apelacji wniesionej przez powódkę Sąd
Apelacyjny dopuścił kolejny dowód, tym razem z opinii instytutu medycznego celem
ustalenia, czy rozpoznanie choroby i leczenie A. S. były prawidłowe, pomimo tego,
że okoliczność ta była już rozważana i oceniana przed sądem pierwszej instancji na
podstawie innej opinii biegłego. Uzasadnia to wniosek, że wątpliwości powódki co
do słuszności rozstrzygnięcia sprawy w pierwszej instancji nie były w ocenie Sądu
Apelacyjnego całkowicie bezpodstawne. To zaś, łącznie z trudną sytuacją
materialną powódki wynikającą z treści dołączonego do apelacji oświadczenia
majątkowego, mogło przemawiać za nieobciążaniem jej kosztami postępowania
apelacyjnego.
Z tych względów Sąd Najwyższy, na podstawie art. 39816
zd. pierwsze w zw.
z art. 3941
§ 3 k.p.c., postanowił jak w sentencji, o kosztach postępowania
zażaleniowego orzekając na podstawie art. 98 § 3 w zw. z art. 99, art. 391 § 1,
art. 39821
, art. 3941
§ 3 k.p.c. oraz § 13 ust. 2 pkt 2 w zw. z § 6 pkt 3
rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie
opłat za czynności adwokackie... (Dz. U. Nr 163, poz. 1348 ze zm.).
POSTANOWIENIE
Dnia 30 marca 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Barbara Myszka (przewodniczący)
SSN Krzysztof Strzelczyk (sprawozdawca)
SSN Anna Owczarek
w sprawie z powództwa H. S. i M. S.
przeciwko Towarzystwu Ubezpieczeniowemu Allianz S.A. w W.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 30 marca 2012 r.,
zażalenia powodów na postanowienie o kosztach zawarte
w wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 31 sierpnia 2011 r.,
1) uchyla zaskarżone postanowienie i zmienia je w ten
sposób, że nie obciąża powodów kosztami
postępowania apelacyjnego,
2) zasądza od pozwanego na rzecz powodów kwotę 300
(trzysta) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania
zażaleniowego.
2
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 31 sierpnia 2011 r., Sąd Apelacyjny w pkt 1. oddalił
apelację powodów H. S. i M. S. od wyroku Sądu Okręgowego z dnia 12 stycznia
2010 r., oddalającego powództwo skierowane przeciwko pozwanemu Towarzystwu
Ubezpieczeniowemu Allianz S.A. w W. o zapłatę kwoty 150.000 zł tytułem
zadośćuczynienia oraz kwoty 3.200 zł miesięcznie tytułem renty uzupełniającej
za bliżej określony okres czasu, a w pkt 2. zasądził od powodów solidarnie na rzecz
pozwanego kwotę 2.700 zł tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.
W uzasadnieniu orzeczenia o kosztach Sąd Apelacyjny wskazał,
że w niniejszej sprawie brak było podstaw do zastosowania art. 102 k.p.c.
w stosunku do powodów jako strony przegrywającej proces. Nie są oni osobami
poszkodowanymi, a do sprawy wstąpili jedynie jako następcy prawni
zmarłego w toku procesu A. S. Ich trudna sytuacja finansowa sama w sobie nie
uzasadniała zastosowania art. 102 k.p.c. Została bowiem uwzględniona
przy zwolnieniu ich od obowiązku ponoszenia kosztów sądowych. Brak również
podstaw do przyjęcia, że strona pozwana postępowała niewłaściwie w trakcie
procesu.
Powodowie wnieśli zażalenie na postanowienie o kosztach zawarte w pkt 2.
powyższego wyroku. Podnieśli, że obecnie znajdują się w trudnej sytuacji
finansowej, a powództwo zostało wytoczone jeszcze za życia A. S., który także
korzystał ze zwolnienia z obowiązku ponoszenia kosztów sądowych. Podkreślili, że
ze względu na skomplikowany przypadek zachodzący w niniejszej sprawie Sąd
Apelacyjny przeprowadził dowód z kolejnej opinii biegłych lekarzy, której
przygotowanie zajęło blisko półtora roku. Powodowie prowadzili postępowanie
w sposób lojalny, dążąc do wyjaśnienia sprawy. Na tej podstawie powodowie
wnieśli o zmianę zaskarżonego postanowienia i nieobciążanie ich kosztami
procesu oraz zasądzenie kosztów postępowania zażaleniowego według norm
przepisanych.
W odpowiedzi na zażalenie pozwany wniósł o jego oddalenie i zasądzenie
kosztów postępowania zażaleniowego według norm przepisanych.
3
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie zasługuje na uwzględnienie.
Strona przegrywająca proces przed sądem pierwszej instancji, decydując się
na wniesienie apelacji, musi liczyć się z możliwością jej oddalenia i związanym
z tym obowiązkiem zwrotu przeciwnikowi kosztów poniesionych w postępowaniu
apelacyjnym. Decyzję taką powinna podjąć z uwzględnieniem wyników
postępowania przed sądem pierwszej instancji, które pozwoliły zweryfikować
słuszność zajmowanego w pozwie stanowiska. W judykaturze Sądu Najwyższego
przyjmuje się, że przekonanie strony o zasadności zajmowanego stanowiska,
które może przemawiać za nieobciążaniem jej kosztami przegranego procesu
przed sądem pierwszej instancji, przestaje być aktualne w postępowaniu
apelacyjnym (por. postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 15 czerwca 2011 r.,
V CZ 24/11, nie publ.; z dnia 5 października 2011 r., IV CZ 48/11, nie publ.).
W niniejszej sprawie na skutek apelacji wniesionej przez powódkę Sąd
Apelacyjny dopuścił kolejny dowód, tym razem z opinii instytutu medycznego celem
ustalenia, czy rozpoznanie choroby i leczenie A. S. były prawidłowe, pomimo tego,
że okoliczność ta była już rozważana i oceniana przed sądem pierwszej instancji na
podstawie innej opinii biegłego. Uzasadnia to wniosek, że wątpliwości powódki co
do słuszności rozstrzygnięcia sprawy w pierwszej instancji nie były w ocenie Sądu
Apelacyjnego całkowicie bezpodstawne. To zaś, łącznie z trudną sytuacją
materialną powódki wynikającą z treści dołączonego do apelacji oświadczenia
majątkowego, mogło przemawiać za nieobciążaniem jej kosztami postępowania
apelacyjnego.
Z tych względów Sąd Najwyższy, na podstawie art. 39816
zd. pierwsze w zw.
z art. 3941
§ 3 k.p.c., postanowił jak w sentencji, o kosztach postępowania
zażaleniowego orzekając na podstawie art. 98 § 3 w zw. z art. 99, art. 391 § 1,
art. 39821
, art. 3941
§ 3 k.p.c. oraz § 13 ust. 2 pkt 2 w zw. z § 6 pkt 3
rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie
opłat za czynności adwokackie... (Dz. U. Nr 163, poz. 1348 ze zm.).