V CZ 74/11
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:17-01-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt V CZ 74/11
POSTANOWIENIE
Dnia 9 maja 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Lech Walentynowicz (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Wojciech Katner
SSN Anna Kozłowska
w sprawie z powództwa S. S.
przeciwko M. S.
o ochronę dóbr osobistych,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 9 maja 2012 r.,
zażalenia powoda na postanowienie o kosztach postępowania, zawarte w wyroku
Sądu Apelacyjnego
z dnia 3 lutego 2011 r.,
uchyla orzeczenie o kosztach procesu zamieszczone
w punkcie czwartym wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 3 lutego
2011 r. i sprawę w tym zakresie przekazuje temu Sądowi do
ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania
zażaleniowego.
2
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 3 lutego 2011 r. Sąd Apelacyjny, w następstwie apelacji
obu stron, uwzględnił częściowo apelację powoda oddalając ją w części pozostałej
oraz oddalił w całości apelację pozwanej. Orzekając o kosztach procesu stron za
instancję apelacyjną i kasacyjną zniósł je wzajemnie na podstawie art. 100 k.p.c.
W zażaleniu powód zakwestionował orzeczenie o kosztach procesu
zamieszczone w punkcie czwartym wyroku. Twierdził mianowicie, że orzeczenie te
narusza przepisy art. 98 § 1 i 3 k.p.c. oraz art. 100 k.p.c., ponieważ została
uwzględniona w całości jego skarga kasacyjna, a na etapie postępowania
apelacyjnego uległ tylko co nieznacznych części swoich żądań.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na
jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony
(art. 98 § 1 k.p.c.). Z tego przepisu wynika, że sąd obowiązany jest do weryfikacji
przedstawionych (poniesionych) przez strony kosztów pod względem ich celowości
i wysokości.
Jeżeli dochodzi do częściowego tylko uwzględnienia żądań powoda, co ma
miejsce w rozpoznawanej sprawie, sąd ma więcej możliwości, ponieważ może
koszty wzajemnie znieść, stosunkowo rozdzielić albo obciążyć kosztami tylko jedną
stronę (art. 100 k.p.c.). Decyzja sądu musi być wówczas poprzedzona ustaleniem
stopnia wygrania (przegrania) sprawy przez strony oraz rozmiaru poniesionych
przez nich kosztów. O stopniu wygrania (przegrania) sprawy decyduje porównanie
roszczeń dochodzonych z roszczeniami finalnie uwzględnionymi, a nie przez
porównanie wyników sprawy w poszczególnych instancjach (zob. orzeczenia Sądu
Najwyższego z dnia 12 sierpnia 1965 r., I CZ 80/65, OSNCP 1965, nr 3, poz. 47
oraz z dnia 10 października 2007 r., II PZ 36/07, OSNP 2008, nr 21-22, poz. 319).
Zasady słuszności sprzeciwiają się ponadto wzajemnemu zniesieniu kosztów na
podstawie art. 100 k.p.c. w razie istnienia znacznej różnicy kosztów poniesionych
przez każdą ze stron oraz różnicy w kosztach, które każda ze stron powinna
3
ponieść wskutek ostatecznego wyniku procesu (orzeczenia Sądu Najwyższego
z dnia 28 lutego 1985 r., II CZ 21/85 oraz z dnia 10 maja 1985 r., II CZ 56/86,
niepubl.).
Zaskarżone orzeczenie o kosztach nie zawiera w uzasadnieniu tych
koniecznych ustaleń i rozważań, przez co – z naruszeniem art. 328 § 2 k.p.c. –
uniemożliwia jego kontrolę instancyjną. Należało w konsekwencji uchylić
zaskarżone orzeczenia celem ponownego rozpoznania sprawy w tym zakresie
(art. 39815
k.p.c. w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c.).
md
POSTANOWIENIE
Dnia 9 maja 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Lech Walentynowicz (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Wojciech Katner
SSN Anna Kozłowska
w sprawie z powództwa S. S.
przeciwko M. S.
o ochronę dóbr osobistych,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 9 maja 2012 r.,
zażalenia powoda na postanowienie o kosztach postępowania, zawarte w wyroku
Sądu Apelacyjnego
z dnia 3 lutego 2011 r.,
uchyla orzeczenie o kosztach procesu zamieszczone
w punkcie czwartym wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 3 lutego
2011 r. i sprawę w tym zakresie przekazuje temu Sądowi do
ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania
zażaleniowego.
2
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 3 lutego 2011 r. Sąd Apelacyjny, w następstwie apelacji
obu stron, uwzględnił częściowo apelację powoda oddalając ją w części pozostałej
oraz oddalił w całości apelację pozwanej. Orzekając o kosztach procesu stron za
instancję apelacyjną i kasacyjną zniósł je wzajemnie na podstawie art. 100 k.p.c.
W zażaleniu powód zakwestionował orzeczenie o kosztach procesu
zamieszczone w punkcie czwartym wyroku. Twierdził mianowicie, że orzeczenie te
narusza przepisy art. 98 § 1 i 3 k.p.c. oraz art. 100 k.p.c., ponieważ została
uwzględniona w całości jego skarga kasacyjna, a na etapie postępowania
apelacyjnego uległ tylko co nieznacznych części swoich żądań.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na
jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony
(art. 98 § 1 k.p.c.). Z tego przepisu wynika, że sąd obowiązany jest do weryfikacji
przedstawionych (poniesionych) przez strony kosztów pod względem ich celowości
i wysokości.
Jeżeli dochodzi do częściowego tylko uwzględnienia żądań powoda, co ma
miejsce w rozpoznawanej sprawie, sąd ma więcej możliwości, ponieważ może
koszty wzajemnie znieść, stosunkowo rozdzielić albo obciążyć kosztami tylko jedną
stronę (art. 100 k.p.c.). Decyzja sądu musi być wówczas poprzedzona ustaleniem
stopnia wygrania (przegrania) sprawy przez strony oraz rozmiaru poniesionych
przez nich kosztów. O stopniu wygrania (przegrania) sprawy decyduje porównanie
roszczeń dochodzonych z roszczeniami finalnie uwzględnionymi, a nie przez
porównanie wyników sprawy w poszczególnych instancjach (zob. orzeczenia Sądu
Najwyższego z dnia 12 sierpnia 1965 r., I CZ 80/65, OSNCP 1965, nr 3, poz. 47
oraz z dnia 10 października 2007 r., II PZ 36/07, OSNP 2008, nr 21-22, poz. 319).
Zasady słuszności sprzeciwiają się ponadto wzajemnemu zniesieniu kosztów na
podstawie art. 100 k.p.c. w razie istnienia znacznej różnicy kosztów poniesionych
przez każdą ze stron oraz różnicy w kosztach, które każda ze stron powinna
3
ponieść wskutek ostatecznego wyniku procesu (orzeczenia Sądu Najwyższego
z dnia 28 lutego 1985 r., II CZ 21/85 oraz z dnia 10 maja 1985 r., II CZ 56/86,
niepubl.).
Zaskarżone orzeczenie o kosztach nie zawiera w uzasadnieniu tych
koniecznych ustaleń i rozważań, przez co – z naruszeniem art. 328 § 2 k.p.c. –
uniemożliwia jego kontrolę instancyjną. Należało w konsekwencji uchylić
zaskarżone orzeczenia celem ponownego rozpoznania sprawy w tym zakresie
(art. 39815
k.p.c. w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c.).
md