Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 kwietnia 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Lublinie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 10 kwietnia 2013 r. w Lublinie

sprawy J. J.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w S.

o wysokość emerytury

na skutek apelacji pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału
w S.

od wyroku Sądu Okręgowego w Siedlcach

z dnia 19 grudnia 2012 r. sygn. akt IV U 974/11

oddala apelację.

Sygn. akt III AUa 190/13

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 27 października 2011 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. odmówił wnioskodawcy J. J. ustalenia wysokości emerytury z zastosowaniem art. 26 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( tekst jednolity: Dz. U. z 2009 roku, Nr 153 poz. 1227), gdyż wnioskodawca nie podlegał dobrowolnemu ubezpieczeniu emerytalno – rentowemu po dacie urodzin tj. nie został spełniony warunek określony w art. 55 tej samej ustawy.

Drugą decyzją z dnia 15 grudnia 2011 roku ZUS Oddział w S. działając na podstawie art. 83 ust. 1 pkt. 1 i 2, art. 68 ust. 1 pkt. 1 lit. A i lit. C, art. 34 ust. 2, art. 9 ust. 5 i art. 14 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych ( tekst jednolity: Dz. U. z 2009 roku, Nr 205 poz. 1585 ze zm.) stwierdził, że J. J. podlega z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu w okresie od 1 stycznia 1999 roku do 14 sierpnia 2011 roku; nie podlega z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej dobrowolnym ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowemu oraz obowiązkowemu ubezpieczeniu wypadkowemu w dniu 15 sierpnia 2011 roku oraz nie podlega z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej ani obowiązkowym ani dobrowolnym ubezpieczeniom w okresie od 16 sierpnia 2011 roku.

Odwołanie od obydwu decyzji złożył ubezpieczony J. J., który wnosił o ich zmianę zarzucając naruszenie art. 26 ustawy emerytalno – rentowej oraz naruszenie art. 55 tej samej ustawy i domagał się odnośnie pierwszej decyzji ustalenia wysokości emerytury z zastosowaniem art. 26 ustawy o FUS, zaś odnośnie decyzji z dnia 15 grudnia 2011 roku wnosił o jej zmianę poprzez ustalenie, że podlegał dobrowolnemu ubezpieczeniu emerytalno – rentowemu po dniu 15 sierpnia 2011 roku.

W odpowiedzi na odwołania od obu decyzji organ rentowy wnosił o ich oddalenie.

Wyrokiem z dnia 19 grudnia 2012 roku Sąd Okręgowy w Siedlcach zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał J. J. prawo do emerytury na podstawie art. 26 ustawy emerytalno0-rentowej w kwocie 2.573,93 zł począwszy od 15 sierpnia 2011 roku oraz oddalił odwołanie od decyzji z dnia 15 grudnia 2011 roku.

Sąd pierwszej instancji ustalił, że ubezpieczony J. J. urodzony (...) złożył w dniu 24 sierpnia 2011 roku wniosek o przyznanie mu prawa do emerytury. We wniosku wskazał, że domaga się obliczenia wysokości emerytury w myśl nowych zasad. Ubezpieczony w dacie złożenia wniosku o emeryturę prowadził pozarolniczą działalność gospodarczą jako adwokat. Decyzją z dnia 30 września 2011 roku pozwany oddział ZUS przyznał wnioskodawcy prawo do emerytury na podstawie art. 27 ustawy emerytalno – rentowej i obliczył jej wysokość w myśl art. 53 tejże ustawy. W pouczeniu zawartym na tej decyzji pozwany wskazał, że podjęcie wypłaty świadczenia w wysokości wyliczonej zgodnie z art. 26 ustawy o FUS nastąpi w przypadku przystąpienia do dobrowolnych ubezpieczeń emerytalnych i rentowych oraz opłacenie od dnia przyznania prawa do emerytury składki z tego tytułu. Przed otrzymaniem przedmiotowej decyzji ubezpieczony na skutek informacji uzyskanej od pracownika Inspektoratu ZUS wyrejestrował się z obowiązkowych ubezpieczeń społecznych od dnia 16 sierpnia 2011 roku na formularzu (...), natomiast w dniu 5 września 2011 roku dokonał zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego od dnia 16 sierpnia 2011 roku. Jednocześnie organ rentowy prowadził dalsze postępowanie odnośnie obliczenia emerytury na podstawie art. 26 ustawy o FUS. W dniu 5 października 2011 roku J. J. opłacił składkę na ubezpieczenie społeczne za okres dwóch ostatnich tygodni sierpnia 2011 roku na formularzu (...).

Sąd wskazał nadto, że organ rentowy pismem z dnia 17 października 2011 roku poinformował wnioskodawcę, że utrata dobrowolnych ubezpieczeń emerytalno – rentowych za sierpień 2011 roku nie nastąpiła, gdyż wpłata za sierpień 2011 roku została uiszczona w ustawowym terminie tj. 6 września 2011 roku. Pomimo udzielenia takiej informacji, ubezpieczony otrzymał decyzję z dnia 27 października 2011 roku odmawiającą mu obliczenia wysokości emerytury wg nowych zasad z uwagi na fakt niepodlegania dobrowolnym ubezpieczeniom społecznym po dacie urodzin, przy czym organ rentowy powołał się na deklaracje (...), którą złożył ubezpieczony w dniu 6 października 2011 roku o wyrejestrowaniu się z ubezpieczeń od dnia 16 sierpnia 2011 roku. Jednocześnie pozwany organ rentowy w dniu 15 grudnia 2011 roku wydał decyzję, w której stwierdził, że J. J. podlegał obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym do dnia 14 sierpnia 2011 roku, zaś w dniu 15 sierpnia 2011 roku podlegał ubezpieczeniom dobrowolnym, a od następnego dnia nie podlegał ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej.

Zdaniem Sądu Okręgowego, odwołanie ubezpieczonego od decyzji z dnia 27 października 2011 roku jest uzasadnione. Sąd podzielił ocenę prawną odwołującego się, iż skoro po osiągnięciu wieku a nie po dacie urodzin jak twierdził ZUS podlegał dobrowolnym ubezpieczeniom społecznym jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą to spełnił on przesłanki określone w art. 55 ustawy o FUS do obliczenia wysokości świadczenia z zastosowaniem art. 26. Sąd wskazał, że ustawodawca nie określił w art. 55 jak długo ma być kontynuowane dobrowolne ubezpieczenie społeczne aby uzyskać uprawnienie do wyliczenia świadczenia w oparciu o art. 26 ustawy o FUS. Organ rentowy, zdaniem Sądu pierwszej instancji, w tej kwestii nie przedstawił jednoznacznego stanowiska, bezzasadnie wskazując, że ubezpieczenie to ma być kontynuowane po dacie urodzin.

Oceniając odwołanie dotyczące decyzji z dnia 15 grudnia 2011 roku Sąd uznał, że jest ona prawidłowa merytorycznie, gdyż odzwierciedla rzeczywiste okresy podlegania ubezpieczeniom społecznym przez wnioskodawcę tj. fakt podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom do 14 sierpnia 2011 roku i dobrowolnemu ubezpieczeniu w dniu 15 sierpnia 2011 roku oraz braku podlegania ubezpieczeniom społecznym po tej dacie.

Sąd podniósł, że wysokość emerytury przysługującej ubezpieczonemu została ustalona w oparciu o wyliczenie organu rentowego, którego wnioskodawca nie kwestionował.

Mając na względzie powyższe Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 i 2 kpc orzekł jak w sentencji.

Apelację od tego wyroku złożył Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.. Zaskarżając wyrok w pkt. I apelujący zarzucił mu naruszenie prawa materialnego, t.j. art. 55 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz.U. z 2009 roku, Nr 153, poz. 1227 ze zm.) poprzez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie tego przepisu oraz przyjęcie, że ubezpieczony J. J. spełnił warunki wymagane do obliczenia emerytury na podstawie art. 26 wymienionej ustawy.

Wskazując na powyższe apelujący wniósł o zmianę wyroku w zaskarżonej części i oddalenie odwołania.

W uzasadnieniu apelacji skarżący zgadzając się z Sądem pierwszej instancji, że ustawodawca nie określił w art. 55 jak długo ma być kontynuowane dobrowolne ubezpieczenie społeczne aby uzyskać uprawnienie do wyliczenia świadczenia na podstawie art. 26 omawianej ustawy, podniósł, iż okres ten winien wynosić co najmniej 1 dzień po osiągnięciu wieku emerytalnego określonego w art. 27 ustawy. Tego warunku ubezpieczony, zdaniem apelanta, nie spełnił, co zostało potwierdzone w decyzji z dnia 15 grudnia 2011 roku, a od której odwołanie Sąd oddalił.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna i jako taka podlegała oddaleniu. Istota sporu w sprawie niniejszej sprowadzała się do rozstrzygnięcia, czy w świetle zaistniałej sytuacji faktycznej, ubezpieczony J. J. spełniał warunki określone w art. 55 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.), pozwalające na wyliczenie wysokości emerytury według zasad określonych w art. 26 tejże ustawy.

Przepis ten stanowi, że ubezpieczonemu spełniającemu warunki do uzyskania emerytury na podstawie art. 27, który kontynuował ubezpieczenia emerytalne i rentowe po osiągnięciu przewidzianego w tym przepisie wieku emerytalnego i wystąpił z wnioskiem o przyznanie emerytury po dniu 31 grudnia 2008 r., może być obliczona emerytura na podstawie art. 26, jeżeli jest wyższa od obliczonej zgodnie z art. 53.

W stanie faktycznym sprawy poza sporem pozostaje fakt (wynikający z prawomocnej decyzji ZUS z dnia 15 grudnia 2011 roku), że J. J. podlegał dobrowolnym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym w dniu 15 sierpnia 2011 roku, zaś od dnia 16 sierpnia 2011 roku został wyłączony z ubezpieczeń społecznych. Zasadnicze zatem znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy posiadało ustalenie, czy dzień 15 sierpnia 2011 roku przypadał po osiągnięciu przez ubezpieczonego wieku określonego w art. 27 ustawy, t.j. 65 roku życia.

Dokonując ustaleń w tym zakresie, zdaniem Sądu Apelacyjnego, należy zgodzić się ze stanowiskiem ubezpieczonego odnośnie zasad obliczania wieku osoby fizycznej, z tym tylko zastrzeżeniem, że wynikają one z treści art. 112, a nie jak twierdzi ubezpieczony z art. 118 Kodeksu cywilnego. Pierwszy z wymienionych przepisów stanowi mianowicie, że termin oznaczony w tygodniach, miesiącach lub latach kończy się z upływem dnia, który nazwą lub datą odpowiada początkowemu dniowi terminu, a gdyby takiego dnia w ostatnim miesiącu nie było - w ostatnim dniu tego miesiąca. Jednakże przy obliczaniu wieku osoby fizycznej termin upływa z początkiem ostatniego dnia. Oznacza to, że J. J. urodzony (...) ukończył 65 lat o północy z 14/15 sierpnia 2011 roku (por. Komentarz do art. 112 Kodeksu cywilnego Andrzeja Janiaka - WKP 2012 ). W konsekwencji po ukończeniu 65 roku życia J. J. podlegał jeden dzień ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym a zatem spełnił warunki określone w art. 55 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych do obliczenia emerytury na podstawie art. 26.

Sąd Apelacyjny podziela interpretację wskazanego przepisu dokonaną przez Sąd pierwszej instancji, którą zresztą akceptuje także apelujący, a dotyczącą długości okresu podlegania ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym po osiągnięciu wieku wskazanego w art. 27 ustawy.

Z tych też względów apelacja organu rentowego jako niezawierająca usprawiedliwionych zarzutów podlegała oddaleniu.

Mając powyższe na uwadze i z mocy art. 385 k.p.c. Sąd Apelacyjny orzekł jak w wyroku.