Sygn. akt III CZ 34/12
POSTANOWIENIE
Dnia 6 czerwca 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Krzysztof Pietrzykowski (przewodniczący)
SSN Wojciech Katner (sprawozdawca)
SSN Anna Owczarek
w sprawie z powództwa M. R.
przeciwko Powszechnemu Zakładowi Ubezpieczeń S.A. w W.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 6 czerwca 2012 r.,
zażalenia powoda na postanowienie o kosztach zawarte
w wyroku Sądu Okręgowego
z dnia 21 lutego 2012 r.,
uwzględnia zażalenie i zmienia postanowienie zawarte
w wyroku z dnia 21 lutego 2012 r. Sądu Okręgowego przez
zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty 1200,-(jeden
tysiąc dwieście) złotych tytułem kosztów postępowania
apelacyjnego oraz kwoty 120,- (sto dwadzieścia) złotych
kosztów postępowania zażaleniowego.
2
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 21 lutego 2012 r. Sąd Okręgowy oddalił apelację pozwanego
Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń S.A. w W. od wyroku Sądu Rejonowego z
dnia 8 grudnia 2011 r. w sprawie z powództwa M. R. o zapłatę, zasądzając również
na rzecz powoda kwotę 600 złotych tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.
W zażaleniu powoda na postanowienie o kosztach postępowania zawarte
w wyroku Sądu Okręgowego zarzucone zostało naruszenie przepisów
postępowania cywilnego przez zasądzenie zamiast 1200 złotych kosztów kwotę
tylko 600 złotych. Błąd wyniknął, zdaniem skarżącego ze złego zastosowania
przepisu rozporządzenia wykonawczego, który stanowi, że w wypadku wartości
sporu przewyższającej 10000 złotych, minimalna stawka kosztów zastępstwa
prawnego wynosi w sądzie drugiej instancji, w razie reprezentowania strony przez
tego samego pełnomocnika - 50% od kwoty 2400 złotych, a zatem 1200 złotych.
Wartość przedmiotu sporu w niniejszej sprawie wynosiła 13.880 złotych.
Skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia i zasądzenie łącznie kwoty
1200 złotych tytułem kosztów postępowania apelacyjnego oraz zasądzenie od
pozwanej kosztów postępowania zażaleniowego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie jest zasadne.
Będące aktem wykonawczym do ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach
prawnych (Dz. U. Nr 123, poz. 1059 ze zm.) rozporządzenie Ministra
Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców
prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej
udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz.
1349 ze zm.) określa w rozdziale trzecim stawki minimalne, m.in. w sprawach
cywilnych. W § 6 tego rozporządzenia wskazane są stawki minimalne odnoszące
się do wartości przedmiotu sprawy. W sprawie, której dotyczy zażalenie miały
zastosowanie te właśnie stawki. Ze względu na wartość przedmiotu sprawy,
określoną przez pozwaną jako wartość zaskarżenia na kwotę 13880 złotych
3
minimalna stawka opłaty za czynności radcy prawnego wynosi 2400 złotych
(§ 6 pkt 5 rozporządzenia). Według § 12 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia stawka
minimalna za prowadzenie sprawy w postępowaniu apelacyjnym przed sądem
okręgowym, jeżeli występuje ten sam radca prawny wynosi 50% stawki minimalnej,
czyli w niniejszej sprawie - 1200 złotych. Powód wygrał sprawę apelacyjną
w całości, zatem zgodnie z art. 98 w związku z art. 391 § 1 k.p.c. należą mu się
koszty w całości.
Sąd Okręgowy obszernie uzasadnił postanowienie o kosztach zawarte
w zaskarżonym w tej części wyroku z dnia 21 lutego 2012 r. Powołał się
w szczególności na art. 98 § 3 k.p.c. i § 2 ust. 1 i 2 wskazanego rozporządzenia,
stwierdzając, że przepisy te zawierają zakaz ustalenia opłaty dla radcy prawnego
przekraczającej wielkość maksymalną, ale nie czynią tego odnośnie do stawek
minimalnych. Z uwagi na to, że pełnomocnik powoda, zdaniem Sądu Okręgowego
złożył odpowiedź na apelację pozwanego, uzasadniając swoje stanowisko
w zasadzie argumentacją przedstawioną przez Sąd pierwszej instancji
w uzasadnieniu wyroku, a to spowodowało, iż wkład pracy pełnomocnika
przyczyniający się do rozstrzygnięcia sprawy nie miał istotnego znaczenia, należało
przyznać połowę stawki minimalnej.
Pogląd Sądu drugiej instancji w zaskarżonym postanowieniu o kosztach
można by podzielić tylko w takim wypadku, gdyby ze względu na wyjątkowo złej
jakości odpowiedź na apelację należało uznać, że przedkładane pismo nie spełnia
przesłanek odpowiedzi na apelację i wówczas odmówić przyznania kosztów
w ogóle. Jeżeli jednak Sąd uznał, że pismo wniesione przez pełnomocnika strony
jest odpowiedzią na apelację, to nawet, jeśli nie zawiera ona takiej treści, jaka
mogłaby zostać uznana przez sąd za wystarczającą, nie można przyznać kosztów
poniżej stawki minimalnej, określonej przepisami. Dlatego stawka opłaty jest
nazwana minimalną, że nie można na podstawie art. 98 k.p.c., stronie wygrywającej
sprawę i reprezentowanej przez profesjonalnego pełnomocnika przyznać mniejszej
kwoty zwrotu kosztów, niż wynikająca z rozporządzenia wykonawczego
najmniejsza kwota odnosząca się do danej kategorii spraw (por. również
postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia
11 czerwca 2008 r., I FZ 177/08 i z dnia 17 marca 2011 r., I GZ 66/11).
4
Jeżeli zatem stronie zastępowanej w niniejszej sprawie przez radcę prawnego
należy się zwrot kosztów, związany z jego udziałem w postępowaniu apelacyjnym,
to stawka opłaty określona jako minimalna w powołanym rozporządzeniu nie może
na podstawie § 2 ust. 1 i 2 zdanie pierwsze tego rozporządzenia zostać
zmniejszona przez sąd w postanowieniu o kosztach.
Z tych względów należało na podstawie art. 39816
w związku z art. 3941
§ 3
k.p.c. zażalenie uwzględnić, orzekając o kosztach postępowania zażaleniowego na
podstawie art. 98 w związku z art. 391 § 1, art. 3941
§ 3 i art. 39821
k.p.c.