Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV CZ 11/12
POSTANOWIENIE
Dnia 6 czerwca 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący)
SSN Antoni Górski
SSN Kazimierz Zawada (sprawozdawca)
ze skargi uczestniczki postępowania o wznowienie postępowania
zakończonego prawomocnym postanowieniem Sądu Okręgowego
z dnia 12 sierpnia 2010 r., w sprawie z wniosku M. B. i J. B.
przy uczestnictwie J. S.
o rozgraniczenie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 6 czerwca 2012 r.,
zażalenia uczestniczki postępowania
na postanowienie Sądu Okręgowego
z dnia 31 marca 2011 r.,
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
2
Sąd Okręgowy postanowieniem z dnia 31 marca 2011 r. odrzucił na
podstawie art. 410 § 1 k.p.c. skargę J. S. o wznowienie zakończonego
prawomocnym postanowieniem tego Sądu z dnia 12 sierpnia 2010 r. postępowania
o rozgraniczenie w sprawie z wniosku M. B. i J. B., wyjaśniając że powołana w
skardze podstawa wznowienia, o której mowa w art. 403 § 2 k.p.c., nie występuje.
W szczególności za nowy dowód w rozumieniu tego przepisu nie może być, według
wspomnianego wyjaśnienia, uznany akt własności ziemi z dnia 17 maja 1975 r.,
sygn.[…], przekreślony dwiema krzyżującymi się liniami, z napisem „błędny”,
niedoręczony jej poprzedniczce prawnej.
W zażaleniu na postanowienie Sądu Okręgowego z dnia 31 marca 2011 r.
skarżąca zarzuciła Sądowi Okręgowemu naruszenie art. 403 § 2 k.p.c. przez
błędne przyjęcie, że przekreślony akt własności ziemi był jej znany w poprzednim
postępowaniu, którego była uczestniczką, oraz naruszenie art. 244 § 1 k.p.c. przez
uznanie, iż akt ten nie jest ważny.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 403 § 2 k.p.c., mającym odpowiednie zastosowanie także
w postępowaniu nieprocesowym (art. 13 § 2 k.p.c.), podstawą wznowienia może
być późniejsze wykrycie okoliczności faktycznych lub środków dowodowych, które
mogłyby mieć wpływ na wynik sprawy, a z których strona nie mogła skorzystać
w poprzednim postępowaniu. Muszą to być okoliczności faktyczne lub środki
dowodowe istniejące już w czasie trwania prawomocnie zakończonego
postępowania, ale stronie wówczas nieznane i tym samym niemożliwe do
wykorzystania przez nią. Muszą one przy tym dotyczyć podstawy faktycznej
żądania albo uzasadniać obronę przed żądaniem. Nie uwzględnia się zarazem tu
okoliczności wynikających już z materiału procesowego, jeżeli zostały one
pominięte przez stronę na skutek opieszałości, zaniedbania, zapomnienia lub
błędnej oceny potrzeby ich powołania (zob. np. postanowienie Sądu Najwyższego
z dnia 26 listopada 2009 r., III CZ 52/09, niepubl.).
Skarżąca trafnie podniosła, że Sąd Okręgowy nie miał wystarczających
podstaw do przyjęcia, iż przekreślony akt własności ziemi, opatrzony napisem
„błędny”, stanowił środek dowodowy, z którego uczestniczka mogła skorzystać
3
w prawomocnie zakończonym postępowaniu o rozgraniczenie. Dokumentu takiego
nie było w aktach uwłaszczeniowych o sygn. […] (k. 92, sygn. I Ca 285/10)
nadesłanych przez Starostę w wykonaniu zarządzenia przewodniczącego z dnia 24
października 2007 r. (k. 88 sygn. I Ca 285/10), a okoliczności podane przez
uczestniczkę w skardze o wznowienie oraz w jej wyjaśnieniach (k. 20-21)
uprawniają do przyjęcia, że nie mogłaby ona uzyskać odpisu tego dokumentu.
Mimo to zaskarżone postanowienie odpowiada prawu. Nie spełnione bowiem
zostało przez skarżącą inne wymaganie art. 403 §2 k.p.c. - aby później wykryty
środek dowodowy mógł mieć wpływ na wynik sprawy. W oddalającym apelację
uczestniczki postanowieniu zaskarżonym skargą o wznowienie Sąd Okręgowy
przyjął jako kryterium rozgraniczenia nieruchomości stan prawny. W związku z tym,
że poprzedniczka uczestniczki nabyła własność nieruchomości na podstawie
przepisów ustawy z dnia 26 października 1971 r. o uregulowaniu własności
gospodarstw rolnych (Dz.U.27.250 ze zm.) w sprawie miarodajny był stan prawny
nieruchomości wynikający z wejścia w życie tej ustawy. Według tej ustawy,
o wynikającym z niej stanie prawnym nieruchomości rozstrzygał – uwzględniony
w postępowaniu o rozgraniczenie, którego wznowienia domaga się skarżąca - stan
posiadania nieruchomości w dniu 4 listopada 1971 r. Wykrycie przez uczestniczkę
powołanego w skardze aktu własności ziemi nie mogłoby zmienić dokonanych
w sprawie o rozgraniczenie ustaleń co do stanu posiadania nieruchomości w dniu
4 listopada 1971 r., ponieważ według utrwalonej linii orzecznictwa, akt własności
ziemi stwierdza w sposób wiążący jedynie samo nabycie z mocy prawa własności
nieruchomości, natomiast nie jest wiążący w zakresie dotyczącym powierzchni
i granic nabytej nieruchomości, w związku z czym granice takiej nieruchomości są
ustalane samodzielnie w postępowaniu rozgraniczeniowym, według istniejącego
w dniu 4 listopada 1971 r. stanu posiadania nieruchomości (zob. orzeczenia Sądu
Najwyższego: z dnia 4 kwietnia 1975 r., III CZP 92/74, OSNC 1976, nr 3, poz. 34,
z dnia 8 lutego 2000 r., I CRN 126/94, LEX nr 465019, z dnia 25 stycznia 2001 r.,
I CKN 901/98, LEX nr 52706, z dnia 31 stycznia 2001 r., III CKN 1037/98, LEX nr
52696, z dnia 19 sierpnia 2009 r., III CZP 51/09, LEX nr 520036).
Odrzucenie zatem skargi w ostatecznym rezultacie nie stanowiło naruszenia
art. 403 § 2 i art. 410 § 1 k.p.c.
4
Z tych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 39814
w związku z art.
3941
§ 3 k.p.c. orzekł jak w sentencji.

IV CZ 11/12

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia