IV CZ 23/12
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:29-07-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:V CZ 24/11
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt IV CZ 23/12
POSTANOWIENIE
Dnia 6 czerwca 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący)
SSN Antoni Górski
SSN Kazimierz Zawada (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa J. J.
przeciwko Ł. K. i Skarbowi Państwa - Prezesowi Sądu Okręgowego w G.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 6 czerwca 2012 r.,
zażalenia powoda
na postanowienie o kosztach procesu zawarte w punkcie drugim wyroku
Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 2 czerwca 2011 r.,
1) oddala zażalenie,
2) zasądza od powoda na rzecz Skarbu Państwa Prokuratorii
Generalnej Skarbu Państwa kwotę 450 (czterysta
pięćdziesiąt) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania
zażaleniowego przed Sądem Najwyższym,
3) przyznaje od Skarbu Państwa - Sądu Apelacyjnego
na rzecz radcy prawnego E. K. S. kwotę 900 (dziewięćset)
zł, powiększoną o należny podatek od towarów i usług,
tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej
udzielonej powodowi z urzędu w postępowaniu
zażaleniowym przed Sądem Najwyższym.
Uzasadnienie
2
Sąd Apelacyjny wyrokiem z dnia 2 czerwca 2011 r. oddalił apelację J. J. od
wyroku Sądu Okręgowego z dnia 20 września 2010 r., oddalającego powództwo
przeciwko Ł. K. i Skarbowi Państwa – Prezesowi Sądu Okręgowego w G. o zapłatę
przez każdego z pozwanych po 153 000 zł z określonymi odsetkami (pkt I) oraz
zasądził od powoda na rzecz Ł. K. i Skarbu Państwa – Prokuratorii Generalnej
Skarbu Państwa po 2700 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w
postępowaniu apelacyjnym (pkt II).
W zażaleniu na postanowienie o kosztach zawarte w pkt II wyroku Sądu
Apelacyjnego powód zarzucił naruszenie art. 102 k.p.c. przez jego bezpodstawne
niezastosowanie. W uzasadnieniu wskazał, że nie ma żadnego majątku,
odbywa karę pozbawienia wolności, obciążenie go zasądzonymi znacznymi
kwotami spowoduje trudności w przystosowaniu się do życia w społeczeństwie
po odbyciu kary.
W odpowiedzi na zażalenie Skarb Państwa – Prezes Sądu Okręgowego
w G., reprezentowany przez Prokuratorię Generalną Skarbu Państwa, wniósł
o oddalenie zażalenia i zasądzenie kosztów postępowania zażaleniowego według
norm przepisanych.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Artykuł 102 k.p.c. - który zgodnie z art. 391 § 1 k.p.c. ma odpowiednie
zastosowanie również w postępowaniu apelacyjnym - dopuszcza w drodze wyjątku
od zasady odpowiedzialności za wynik procesu (art. 98 § 1 k.p.c.) w szczególnie
uzasadnionych wypadkach ze względów słusznościowych zasądzenie od strony
przegrywającej tylko części kosztów procesu albo nawet nieobciążenie jej w ogóle
kosztami procesu. Przy ustalaniu, czy zachodzą „wypadki szczególnie
uzasadnione” należy mieć na względzie okoliczności konkretnej sprawy.
Sąd w świetle art. 102 k.p.c. dysponuje znaczną swobodą w ocenie, czy w danej
sprawie takie wypadki występują.
3
Pominięcie przez Sąd Apelacyjny art. 102 k.p.c. przy orzekaniu o kosztach
postępowania apelacyjnego i nałożenie tych kosztów na powoda zgodnie z zasadą
odpowiedzialności za wynik procesu nie daje w okolicznościach sprawy podstaw do
oczekiwanego przez pozwanego stwierdzenia naruszenia art. 102 k.p.c.
Podnoszona w zażaleniu sytuacja majątkowa powoda i fakt zwolnienie go od
kosztów sądowych nie wystarczały do zastosowania w sprawie w zakresie
odnoszącym się do kosztów postępowania apelacyjnego art. 102 k.p.c.
Nie mogłoby być uznane za słuszne obarczenie pozwanych kosztami postępowania
apelacyjnego tylko ze względu na trudne położenie majątkowe powoda, gdy
kierując się przywiązaniem do swych niepodzielonych przez Sąd pierwszej instancji
twierdzeń inicjuje on to postępowanie bez liczenia się z jego kosztami
(zob. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 15 czerwca 2011 r., V CZ 24/11,
LEX nr 898277).
Z tych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 39814
w związku z art.
3941
§ 3 k.p.c. oddalił zażalenie powoda.
Podstawę rozstrzygnięcia o kosztach postępowania zażaleniowego na rzecz
Skarbu Państwa – Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa stanowiły: art. 98 § 3
w związku z art. 99, art. 3941
§ 3, art. 39821
, art. 391 § 1 k.p.c. i art. 11 ust. 3
ustawy z dnia 8 lipca 2005 r. o Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa
(Dz.U.169.1417 ze zm.) oraz § 12 ust. 2 pkt 2 w związku z § 6 pkt 3 rozrządzenia
Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności
radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej
udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U.163.1349 ze zm.),
a o kosztach pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu – § 15 pkt 1
w związku z § 12 ust. 2 pkt 2, § 6 pkt 4 i § 2 ust. 3 tego rozporządzenia.
jw
POSTANOWIENIE
Dnia 6 czerwca 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący)
SSN Antoni Górski
SSN Kazimierz Zawada (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa J. J.
przeciwko Ł. K. i Skarbowi Państwa - Prezesowi Sądu Okręgowego w G.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 6 czerwca 2012 r.,
zażalenia powoda
na postanowienie o kosztach procesu zawarte w punkcie drugim wyroku
Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 2 czerwca 2011 r.,
1) oddala zażalenie,
2) zasądza od powoda na rzecz Skarbu Państwa Prokuratorii
Generalnej Skarbu Państwa kwotę 450 (czterysta
pięćdziesiąt) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania
zażaleniowego przed Sądem Najwyższym,
3) przyznaje od Skarbu Państwa - Sądu Apelacyjnego
na rzecz radcy prawnego E. K. S. kwotę 900 (dziewięćset)
zł, powiększoną o należny podatek od towarów i usług,
tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej
udzielonej powodowi z urzędu w postępowaniu
zażaleniowym przed Sądem Najwyższym.
Uzasadnienie
2
Sąd Apelacyjny wyrokiem z dnia 2 czerwca 2011 r. oddalił apelację J. J. od
wyroku Sądu Okręgowego z dnia 20 września 2010 r., oddalającego powództwo
przeciwko Ł. K. i Skarbowi Państwa – Prezesowi Sądu Okręgowego w G. o zapłatę
przez każdego z pozwanych po 153 000 zł z określonymi odsetkami (pkt I) oraz
zasądził od powoda na rzecz Ł. K. i Skarbu Państwa – Prokuratorii Generalnej
Skarbu Państwa po 2700 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w
postępowaniu apelacyjnym (pkt II).
W zażaleniu na postanowienie o kosztach zawarte w pkt II wyroku Sądu
Apelacyjnego powód zarzucił naruszenie art. 102 k.p.c. przez jego bezpodstawne
niezastosowanie. W uzasadnieniu wskazał, że nie ma żadnego majątku,
odbywa karę pozbawienia wolności, obciążenie go zasądzonymi znacznymi
kwotami spowoduje trudności w przystosowaniu się do życia w społeczeństwie
po odbyciu kary.
W odpowiedzi na zażalenie Skarb Państwa – Prezes Sądu Okręgowego
w G., reprezentowany przez Prokuratorię Generalną Skarbu Państwa, wniósł
o oddalenie zażalenia i zasądzenie kosztów postępowania zażaleniowego według
norm przepisanych.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Artykuł 102 k.p.c. - który zgodnie z art. 391 § 1 k.p.c. ma odpowiednie
zastosowanie również w postępowaniu apelacyjnym - dopuszcza w drodze wyjątku
od zasady odpowiedzialności za wynik procesu (art. 98 § 1 k.p.c.) w szczególnie
uzasadnionych wypadkach ze względów słusznościowych zasądzenie od strony
przegrywającej tylko części kosztów procesu albo nawet nieobciążenie jej w ogóle
kosztami procesu. Przy ustalaniu, czy zachodzą „wypadki szczególnie
uzasadnione” należy mieć na względzie okoliczności konkretnej sprawy.
Sąd w świetle art. 102 k.p.c. dysponuje znaczną swobodą w ocenie, czy w danej
sprawie takie wypadki występują.
3
Pominięcie przez Sąd Apelacyjny art. 102 k.p.c. przy orzekaniu o kosztach
postępowania apelacyjnego i nałożenie tych kosztów na powoda zgodnie z zasadą
odpowiedzialności za wynik procesu nie daje w okolicznościach sprawy podstaw do
oczekiwanego przez pozwanego stwierdzenia naruszenia art. 102 k.p.c.
Podnoszona w zażaleniu sytuacja majątkowa powoda i fakt zwolnienie go od
kosztów sądowych nie wystarczały do zastosowania w sprawie w zakresie
odnoszącym się do kosztów postępowania apelacyjnego art. 102 k.p.c.
Nie mogłoby być uznane za słuszne obarczenie pozwanych kosztami postępowania
apelacyjnego tylko ze względu na trudne położenie majątkowe powoda, gdy
kierując się przywiązaniem do swych niepodzielonych przez Sąd pierwszej instancji
twierdzeń inicjuje on to postępowanie bez liczenia się z jego kosztami
(zob. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 15 czerwca 2011 r., V CZ 24/11,
LEX nr 898277).
Z tych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 39814
w związku z art.
3941
§ 3 k.p.c. oddalił zażalenie powoda.
Podstawę rozstrzygnięcia o kosztach postępowania zażaleniowego na rzecz
Skarbu Państwa – Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa stanowiły: art. 98 § 3
w związku z art. 99, art. 3941
§ 3, art. 39821
, art. 391 § 1 k.p.c. i art. 11 ust. 3
ustawy z dnia 8 lipca 2005 r. o Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa
(Dz.U.169.1417 ze zm.) oraz § 12 ust. 2 pkt 2 w związku z § 6 pkt 3 rozrządzenia
Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności
radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej
udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U.163.1349 ze zm.),
a o kosztach pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu – § 15 pkt 1
w związku z § 12 ust. 2 pkt 2, § 6 pkt 4 i § 2 ust. 3 tego rozporządzenia.
jw