Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 lutego 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Rzeszowie, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 6 lutego 2013 r.

na rozprawie

sprawy z wniosku W. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w R.

o dodatek dla sieroty zupełnej - wyrównanie świadczenia

na skutek apelacji wnioskodawcy

od wyroku Sądu Okręgowego w Przemyślu

z dnia 24 września 2012 r. sygn. akt III U 1390/12

o d d a l a apelację.

Sygn. akt III AUa 1127/12

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 21 maja 2012r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. przyznał W. B. prawo do renty rodzinnej wraz z dodatkiem dla sieroty zupełnej, począwszy od 1 maja 2012r.

W podstawie prawnej decyzji organ rentowy powołał ogólnie przepisy ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2009r., Nr 153, poz. 1227 ze zm.) oraz ustawy z dnia 27 czerwca 2003r. o rencie socjalnej (Dz.U. Nr 135, poz. 1268 ze zm.).

W. B. złożył odwołanie od powyższej decyzji domagając się jej uchylenia i przyznania mu dodatku dla sieroty zupełnej od dnia śmieci ojca tj. od 30 kwietnia 2011 r. podając, iż od urodzenia mieszkał
z rodzicami. Z dniem śmierci ojca został sierotą zupełnym, ponieważ wcześniej w dniu 13 stycznia 2011 r. zmarła jego matka. Odwołujący wskazał, iż jest osobą upośledzoną umysłowo z (...)i spodziewał się pomocy oraz pełnej informacji ze strony organu rentowego przy ustalaniu formalności związanych z przejściem na rentę rodzinną.

Podniósł, iż nie został poinformowany w ZUS o przysługującym mu dodatku dla sieroty zupełnej, o czym dowiedział się przez przypadek
w(...) Ośrodku (...)w R. w maju 2012 r.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, wskazując, iż wnioskodawca decyzją z dnia 11 sierpnia 2011 r. ma ustalone prawo do renty rodzinnej od dnia 30 kwietnia 2011 r., tj. od dnia śmierci ojca, jednakże wniosek o przyznanie dodatku dla sieroty zupełnej wraz z odpisem skróconym aktu zgonu matki został złożony w dniu
11 maja 2012 r.

Powołując się na treść art. 129 ustawy o emeryturach i rentach
z FUS Zakład wskazał, iż podstawą do rozpatrzenia uprawnień i przyznania prawa do świadczenia jest złożenie wniosku o to świadczenie przez osobę zainteresowaną. Ponadto podał, iż przepisy nie przewidują możliwości przyznania takiego świadczenia z urzędu oraz nie nakładają na organ rentowy obowiązku informowania zainteresowanego o konieczności złożenia wniosku o świadczenie. Końcowo ZUS wskazał, że wniosek o dodatek dla sieroty zupełnej został złożony dopiero w dniu
11 maja 2012 r., dlatego brak jest podstaw prawnych do dokonywania jakiegokolwiek wyrównania za okres wsteczny, a prawo do tego dodatku zostało przyznane od dnia 1 maja 2012 r., tj. od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek.

Po rozpoznaniu odwołania W. S. Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Przemyślu wyrokiem z dnia
24 września 2012r., sygn. akt III U 1390/12 odwołanie oddalił.

Sąd I instancji ustalił, iż wnioskodawca ur. (...), aktualnie ma przyznane prawo do renty socjalnej oraz renty rodzinnej wraz z dodatkiem dla sieroty zupełnej.

W dniu 13 maja 2011 r. złożył wniosek o rentę rodzinną, załączając do wniosku m.in. odpis skrócony aktu zgonu ojca B. B., zmarłego w dniu (...)

Organ rentowy po rozpatrzeniu złożonego wniosku decyzją z dnia 11 sierpnia 2011 r. przyznał W. B. prawo do renty rodzinnej na stałe od 30 kwietnia 2011 r., tj. od dnia śmierci B. B..

Dalej Sąd ustalił, że skarżący jest osobą całkowicie niezdolną do pracy, jak również niezdolną do samodzielnej egzystencji, ponadto (...) Komisja (...)zaliczyła go do drugiej grupy inwalidów na stałe, co pozwoliło na przyznanie uprawnień do renty socjalnej.

W dniu 11 maja 2012 r. siostra wnioskodawcy przedłożyła do akt organu rentowego odpis skrócony aktu zgonu matki M. B., zmarłej w dniu (...). W tych okolicznościach Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. wydał zaskarżoną decyzję, przyznając wnioskodawcy dodatek dla sieroty zupełnej od dnia 1 maja 2012 r., tj. od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek.

Zdaniem Sądu I instancji zebrany materiał dowodowy pozwala na ustalenie daty wniosku o przyznanie dodatku dla sieroty zupełnej, w tym przedłożenia odpisu skróconego aktu zgonu matki wnioskodawcy.

W oparciu o powyższe Sąd Okręgowy uznał, iż odwołanie wnioskodawcy jest nieuzasadnione z uwagi na treść art. 76 ust. 1 ustawy
z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z FUS. Ponadto wskazał, że przepisy ustawy o emeryturach i rentach z FUS regulują ogólne zasady wypłaty świadczeń, gdzie w myśl art. 129 ust. 1 - świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu, z uwzględnieniem ust. 2, który stanowi, iż w razie zgłoszenia wniosku o rentę rodzinną w miesiącu przypadającym bezpośrednio po miesiącu, w którym nastąpiła śmierć ubezpieczonego, emeryta lub rencisty, rentę rodzinną wypłaca się od dnia śmierci, nie wcześniej jednak niż od dnia spełnienia warunków do renty przez uprawnionych członków rodziny.

Sąd przywołując nadto przepisy rozporządzenia Ministra Pracy
i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 r. (Dz. U. Nr 237, poz. 1412 ze zm.) w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno - rentowe, w szczególności § 3 rozporządzenia, wskazał, że postępowanie
w sprawach świadczeń wszczyna się na podstawie wniosku zainteresowanego chyba, że przepisy ustawy przewidują wszczęcie tego postępowania z urzędu.

Wskazując na powyższe przepisy Sąd I instancji uznał odwołanie W. B. za nieuzasadnione, a zaskarżoną decyzję ZUS za trafną i odpowiadającą prawu, przy wskazaniu, że organ rentowy był zobowiązany do wydania decyzji przed dniem złożenia wniosku o to świadczenie.

W podstawie prawnej rozstrzygnięcia powołano ponadto art.
477 ¹⁴ § 1 kpc.

Powyższy wyrok apelacją zaskarżył wnioskodawca.

Zaskarżonemu orzeczeniu zarzucił błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia poprzez mylne uznanie, że organowi rentowemu nie można zarzucić niepełnego poinformowania o zasadach przyznawania świadczenia w postaci dodatku dla sieroty zupełnej oraz poprzez niewłaściwe uznanie, że z akt rentowych, w szczególności
z wniosku o rentę rodzinną po ojcu B. B. nie wynika, iż w dacie jego śmierci nie żyła już także matka M. B., podczas gdy w rubryce 12 tego wniosku zatytułowanej stan cywilny zmarłego ubezpieczonego znajduje się wpis, iż ojciec w momencie śmierci był wdowcem.

Wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja wnioskodawcy W. B. jest nieuzasadniona i jako taka podlega oddaleniu.

Wyrok, bowiem Sądu Okręgowego w Przemyślu z dnia 24 września 2012r. jest wyrokiem trafnym i odpowiadającym prawu. Sąd Apelacyjny podzielił w całej rozciągłości zarówno ustalenia faktyczne poczynione w postępowaniu przed Sądem I instancji, jak i ocenę prawną sprawy tego Sądu.

Bezspornym w sprawie jest, iż w dniu 11 maja 2012r. przedłożono do akt organu rentowego odpis skrócony aktu zgonu matki wnioskodawcy i od dnia 1 maja 2012r. przyznano W. B. dodatek dla sieroty zupełnej tj. od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek. Istotą sporu było właśnie ustalenie daty, od której powinna nastąpić wypłata dodatku sierocego do pobieranej przez wnioskodawcę renty rodzinnej.

Za datę zgłoszenia wniosku uważa się datę złożenia wniosku na piśmie w organie rentowym lub datę ustnego zgłoszenia wniosku do protokołu w organie rentowym. Postępowanie w sprawie wszczyna się na podstawie wniosku osoby zainteresowanej lub jej pełnomocnika,
a w przypadku renty rodzinnej dla nieletniego - wniosku opiekuna prawnego, zgłoszonego osobiście lub za pośrednictwem urzędu pocztowego, w dowolnej jednostce organizacyjnej ZUS.

W sytuacji zatem gdy wniosek złożony został wraz z odpisem skróconym aktu zgonu matki wnioskodawcy w dniu 11 maja 2012r. , nie może być mowy o przyznaniu tego świadczenia od dnia śmierci ojca tj. od 30 kwietnia 2011r.

Zaskarżona decyzja, jak i wyrok Sądu Okręgowego co do przyznania dodatku dla sieroty zupełnej od dnia 1 maja 2012r. tj. od miesiąca złożenia wniosku, jest więc prawidłowy.

W tym miejscu podzielić należy stanowisko wyrażone w wyroku SA w Katowicach z 8.01.2004 r., III AUa 2877/02 zgodnie z którym organ rentowy nie jest zobowiązany do każdorazowego informowania potencjalnego świadczeniobiorcy o wszystkich wynikających z obowiązujących przepisów możliwościach przyznawania dodatków.

Konsekwencją powyższego było podzielenie przez tut. Sąd w postępowaniu odwoławczym oceny prawnej sprawy Sądu Okręgowego

o braku podstaw do uwzględnienia żądania odwołującego tj. wypłaty dodatku sierocego za okres od 30 kwietnia 2011r.

Mając powyższe na uwadze - z braku dostatecznych podstaw faktycznych i prawnych - orzeczono jak w sentencji na podstawie art. 385 kpc.

Zarządzenie:

1.  (...)

2.  (...)