Pełny tekst orzeczenia

Uchwała z dnia 9 sierpnia 2012 r.
III PZP 5/12
Przewodniczący SN Kazimierz Jaśkowski (sprawozdawca), Sędziowie SN:
Bogusław Cudowski, Halina Kiryło.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 9 sierpnia 2012 r. sprawy
z powództwa Marcina J. przeciwko C.L.P. Spółce z o.o. w Bielsku-Białej o ustalenie
istnienia stosunku pracy, na skutek zagadnienia prawnego przekazanego postano-
wieniem przez Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gorzowie
Wielkopolskim z dnia 29 maja 2012 r. […]
„1) Czy umowa o pracę na czas określony zawierająca klauzulę o możliwości
jej wypowiedzenia zawarta przed dniem wejścia w życie ustawy z dnia 01 lipca 2009
roku o łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego dla pracowników i przedsiębior-
ców (Dz.U. nr 125, poz. 1035 ze zm.) na okres przekraczający 24 miesiące i tym sa-
mym naruszająca jej art. 13 w zw. z art. 35 ust. 2 - dotknięta jest nieważnością o ja-
kiej mowa w art. 18 ust. 2 kodeksu pracy,
2) w razie pozytywnej odpowiedzi na to pytanie : czy nieważność, o której
mowa w punkcie 1 zachodzi tylko wówczas kiedy okres trwania umowy o pracę prze-
kraczający 24 miesiące przypada po dniu wejścia w życie w/w ustawy,
) w razie pozytywnej odpowiedzi na w/w pytania: czy skutkiem uznania nie-
ważności takiej umowy o pracę jest uznanie jej za umowę o pracę na czas nieokre-
ślony (art. 18 § 2 in fine kodeksu pracy),
4) w razie negatywnej odpowiedzi na pytanie 1: czy umowa o pracę, o której
mowa, może być uznana za nieważną w trybie art. 58 § 1 kodeksu cywilnego w
związku z art. 300 kodeksu pracy i na mocy art. 58 § 3 kodeksu cywilnego zastą-
piona umową o pracę na czas nieokreślony, a jeżeli tak to od jakiego momentu?”
p o d j ą ł uchwałę:
Umowa o pracę na czas określony zawarta przed dniem 22 sierpnia 2009
r. rozwiązuje się w przewidzianym w niej terminie, choćby trwała ponad 24 mie-
2
siące po dniu 21 sierpnia 2009 r. (art. 13 ust. 1 w związku z art. 35 ustawy z dnia
1 lipca 2009 r. o łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego dla pracowników
i przedsiębiorców, Dz.U. Nr 125, poz.1035 ze zm.).
U z a s a d n i e n i e
W stanie faktycznym, który był podstawą przedstawionego zagadnienia praw-
nego, powód Marcin J. zawarł z pozwaną C.L.P. Spółką z o.o. w B.-B. umowę o
pracę na okres od 16 kwietnia 2009 r. do 31 października 2011 r. na stanowisku ope-
ratora środków transportu wewnętrznego - pracownika magazynowego. Była to
druga, kolejna umowa na czas określony w rozumieniu art. 251
k.p. We wrześniu
2011 r. powód zwrócił się do pozwanej z wnioskiem o zawarcie umowy o pracę na
czas nieokreślony, zgodnie z wymogami ustawy z dnia 1 lipca 2009 r. o łagodzeniu
skutków kryzysu ekonomicznego dla pracowników i przedsiębiorców (Dz.U. Nr 125,
poz. 1035 ze zm., dalej jako ustawa antykryzysowa). W odpowiedzi pozwana zwol-
niła go z obowiązku wykonywania pracy do końca obowiązywania umowy i oświad-
czyła, że umowa ulegnie rozwiązaniu w umówionym terminie. Wyrokiem z dnia 19
grudnia 2011 r. Sąd Rejonowy w Słubicach ustalił, że między powodem a pozwaną
istnieje stosunek pracy na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony. Sąd ten
stwierdził, że na podstawie art. 13 ustawy antykryzysowej umowa o pracę zawarta na
czas określony nie może trwać ponad 24 miesiące poczynając od dnia wejścia jej w
życie (22 sierpnia 2009 r.), co na mocy art. 35 ust. 1 i 2 tej ustawy stosuje się także
do umów zawartych przed tym dniem. Ponieważ po upływie dozwolonego czasu
trwania umowy, czyli po 22 sierpnia 2011 r., powód nadal za wiedzą i zgodą pozwa-
nej świadczył pracę, spowodowało to zawarcie umowy na czas nieokreślony.
Temu stanowisku Sądu Rejonowego sprzeciwiła się pozwana podnosząc w
apelacji, że kwestia umów o pracę zawartych na czas określony przed wejściem w
życie ustawy, które pod jej rządem trwają ponad 24 miesiące, nie została uregulo-
wana w ustawie antykryzysowej. Nie należy do tej sytuacji stosować przepisów wy-
jątkowych (czyli ustawy antykryzysowej), lecz trzeba oprzeć się na przepisach ogól-
nych, zwłaszcza na art. 30 § 1 pkt 4 k.p., według którego taka umowa rozwiązuje się
z upływem czasu, na który była zawarta. Powód wniósł o oddalenie apelacji, podzie-
lając rozważania prawne Sądu Rejonowego.
3
Przedstawiając zagadnienie prawne Sądowi Najwyższemu do rozstrzygnięcia
Sąd Okręgowy podniósł, że od 1 maja 2004 r., po okresie zawieszenia, ponownie
obowiązuje art. 251
k.p. Co do zasady przewiduje on, że zawarcie trzeciej kolejnej
umowy o pracę na czas określony jest równoznaczne w skutkach z zawarciem
umowy na czas nieokreślony. Natomiast w okresie od 22 sierpnia 2009 r. do 31
grudnia 2011 r. obowiązywała ustawa antykryzysowa, której celem było złagodzenie
skutków kryzysu ekonomicznego dla pracowników i pracodawców. Analizując gene-
ralnie zmianę dokonaną przez jej art. 13, art. 34 i art. 35, Sąd Okręgowy uznał, że
zmieniła ona na korzyść pracownika sposób jego ochrony przed zawieraniem umów
na czas określony zamiast na czas nieokreślony. W miejsce ochrony polegającej na
określeniu maksymalnej dopuszczalnej liczby odnowień umów na czas określony
(art. 251
k.p.), ustawa antykryzysowa w art. 13 przewidziała ochronę polegającą na
wprowadzeniu maksymalnie 24 miesięcznej łącznej długości kolejnych umów o pracę
zawartych na czas określony. Oba te sposoby ochrony są zgodne z klauzulą 5 dy-
rektywy Rady z dnia 28 czerwca 1999 r. nr 99/70/WE w sprawie pracy na czas okre-
ślony.
Sąd Okręgowy stwierdził, że ponieważ sprawa dotyczy umowy zawartej na
czas określony przed wejściem w życie ustawy antykryzysowej, to zasadnicze zna-
czenie mają przepisy przejściowe tej ustawy (art. 34 ust. 2 i art. 35). Nie można jed-
nak pominąć zagadnienia skutków zawarcia, po wejściu ustawy w życie, umowy o
pracę na czas określony przekraczający 24 miesiące, gdyż umowa będąca przed-
miotem sporu trwała i była realizowana przez ponad 26 miesięcy w czasie obowią-
zywania tej ustawy. Ustawa antykryzysowa, odmiennie niż art. 251
k.p., nie zawiera
przepisu regulującego skutki przekroczenia 24-miesięcznego okresu zatrudnienia na
podstawie jednej lub kolejnych umów na czas określony (art. 251
k.p. jako sankcję
naruszenia przewidzianego w nim zakazu przewiduje traktowanie trzeciej kolejnej
umowy zawartej na czas określony jako umowy zawartej na czas nieokreślony).
Podniesiono, że w doktrynie prawa pracy został wyrażony pogląd, według którego nie
można traktować jako mniej korzystnego dla pracownika postanowienia umowy okre-
ślającego czas jej trwania w wymiarze przekraczającym 24 miesiące i dlatego nie
stosuje się w tym zakresie art. 18 § 2 k.p., co prowadziłoby do nieważności postano-
wienia umowy w tym zakresie.
Sąd Okręgowy przyjął, że w przypadku umowy o pracę zawartej po dniu wej-
ścia w życie ustawy na czas określony ponad 24 miesięcy, sankcją jest przekształce-
4
nie się tej umowy w umowę na czas nieokreślony. Natomiast w odniesieniu do takiej
umowy zawartej przed wejściem ustawy w życie, Sąd wskazał na dwa rozbieżne sta-
nowiska występujące w doktrynie. Według jednego z nich umowa rozwiązuje się w
terminie w niej określonym, zaś według drugiego - staje się umową zawartą na czas
nieokreślony. Wątpliwości prawne Sądu Okręgowego co do wyboru jednej z tych
koncepcji związane są z zasadą niedziałania prawa wstecz i zasadą swobody zawie-
rania umów. Stawia on zatem pytanie, czy można mówić o sankcji nieważności
czynności prawnej (zawartej w art. 18 k.p. lub art. 58 k.c.), która w momencie jej do-
konywania była zgodna z prawem, a następnie stała się z nim sprzeczna wskutek
zmiany przepisów prawa pracy.
Sąd Okręgowy wskazał w tym zakresie na wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19
listopada 1997 r., I PKN 379/97 (OSNAPiUS 1998 nr 23, poz. 676) dotyczący wejścia
w życie w 1996 r. przepisu art. 251
k.p. Stwierdzono w nim, że brzmienie art. 251
k.p.
nie uzasadnia stosowania tego przepisu do umów o pracę na czas określony, za-
wartych przed dniem wejścia w życie noweli do Kodeksu pracy. Również cel wpro-
wadzenia tego przepisu, połączony z zasadami pewności obrotu i zaufania obywateli
do prawa, nie pozwala przyjąć, że ustawodawcy chodziło o zaskoczenie pracodaw-
ców automatycznym przekształceniem umowy o pracę zawartej na czas określony -
w umowę o pracę na czas nieokreślony. Adresaci norm prawnych powinni bowiem
wcześniej wiedzieć, jakie mogą być skutki ich działań faktycznych i czynności praw-
nych. Gdy zaś chodzi o art. 251
k.p., pracodawcy powinni zdawać sobie sprawę ze
skutków prawnych wynikających z zawarcia umów terminowych. W związku z tym
Sąd Najwyższy sformułował tezę, że art. 251
k.p. nie ma zastosowania do umów o
pracę na czas określony zawartych przed dniem 2 czerwca 1996 r. Sąd Okręgowy
zauważył jednak, że stosowanie wprost tego orzeczenia byłoby mylące, ponieważ
przy nowelizacji Kodeksu pracy z 1996 r. do umów o pracę na czas określony za-
wartych przed wejściem w życie ustawy nie odnosił się żaden przepis przejściowy.
Tymczasem w ustawie antykryzysowej jednoznacznie tę kwestię uregulowano naka-
zując do umów o pracę na czas określony zawartych przed wejściem w życie ustawy,
stosować art. 13.
Sąd Okręgowy stwierdził, że w omawianej regulacji ustawy antykryzysowej
chodziło o większą ochronę pracowników, albowiem niezależnie od liczby zawartych
umów o pracę na czas określony, sprzeczne z ustawą są kolejne umowy lub jedna
umowa zawarta na okres przekraczający 24 miesiące. Dlatego przyjął, że bardziej
5
trafne jest uznanie umowy o pracę zawartej na czas określony przekraczający 24
miesiące (liczone od wejścia w życie ustawy) zawierającej klauzulę o możliwości jej
rozwiązania (art. 33 k.p.) za mniej korzystną dla powoda w porównaniu z umową o
pracę na czas nieokreślony i tym samym za nieważną w rozumieniu art. 18 § 2 k.p. i
opowiedział się za ustaleniem, że strony łączyła umowa o pracę na czas nieokre-
ślony, przy czym skutek nieważności umowy nastąpił od dnia 22 sierpnia 2011 r.
(czyli po upływie 24 miesięcy obowiązywania ustawy).
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
1. Wątpliwości prawne Sądu Okręgowego są uzasadnione ze względu na nie-
jasności ustawy antykryzysowej. Polegają one na nieokreśleniu w tej ustawie sankcji
z tytułu przekroczenia 24-miesięcznego okresu zatrudnienia (art. 13) oraz niejedno-
znaczności przepisów przejściowych (art. 34 i art. 35). Te jej niedoskonałości sta-
wiają pod znakiem zapytania sens wprowadzenia na okres 28 miesięcy regulacji epi-
zodycznej dotyczącej zmiany metody ochrony pracownika przed nadużywaniem
przez pracodawcę umów zawieranych na czas określony, która w założeniu ustawo-
dawcy, wynikającym z tytułu tej ustawy, ma łagodzić skutki kryzysu ekonomicznego
dla pracowników i przedsiębiorców.
2. Rozpoznawane zagadnienie prawne dotyczy tych pracowników, do których
stosuje się art. 13 ustawy antykryzysowej. Zgodnie z art. 3 ust. 1 i 2 tej ustawy, art.
13 stosuje się do wszystkich przedsiębiorców w rozumieniu art. 4 ustawy z dnia 2
lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (jednolity tekst: Dz.U. z 2007 r.
Nr 155, poz. 1095 ze zm.).
3. Przepisy ustawy antykryzysowej mające w sprawie zastosowanie stanowią,
co następuje: - Artykuł 13 ust. 1. Okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na
czas określony, a także łączny okres zatrudnienia na podstawie kolejnych umów o
pracę na czas określony między tymi samymi stronami stosunku pracy, nie może
przekraczać 24 miesięcy. - ust. 2. Za kolejną umowę na czas określony, w rozumie-
niu ust. 1, uważa się umowę zawartą przed upływem 3 miesięcy od rozwiązania lub
wygaśnięcia poprzedniej umowy zawartej na czas określony. - Art. 34 ust. 1. Prze-
dłużenie okresu rozliczeniowego czasu pracy, indywidualny rozkład czasu pracy pra-
cownika, obniżony wymiar czasu pracy oraz ograniczenia w zatrudnieniu pracownika
na podstawie umów o pracę na czas określony, stosowane na podstawie przepisów
6
rozdziału 2, obowiązują nie dłużej niż do dnia 31 grudnia 2011 r. - ust. 2. Do umów o
pracę zawartych na czas określony trwających w dniu 1 stycznia 2012 r. stosuje się
art. 251
ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy. - Art. 35 ust. 1. Do umów o
pracę zawartych na czas określony trwających w dniu wejścia w życie niniejszej
ustawy nie stosuje się przepisów art. 251
ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks
pracy. - ust. 2. Do umów, o których mowa w ust. 1, stosuje się przepisy art. 13. - ust.
3. Jeżeli termin rozwiązania umowy o pracę na czas określony zawartej przed dniem
wejścia w życie niniejszej ustawy, przypada po dniu 31 grudnia 2011 r., umowa roz-
wiązuje się z upływem czasu, na który została zawarta.
4. Przepis art. 251
§ 1 k.p., mający zastosowanie poza okresem obowiązywa-
nia art. 13 ustawy antykryzysowej, stanowi, że zawarcie kolejnej umowy o pracę na
czas określony jest równoznaczne w skutkach prawnych z zawarciem umowy o
pracę na czas nieokreślony, jeżeli poprzednio strony dwukrotnie zawarły umowę o
pracę na czas określony na następujące po sobie okresy, o ile przerwa między roz-
wiązaniem poprzedniej a nawiązaniem kolejnej umowy o pracę nie przekroczyła 1
miesiąca.
5. Każda z tych regulacji w inny sposób implementuje dyrektywę Rady z dnia
28 czerwca 1999 r. (99/70/WE) dotyczącą Porozumienia ramowego w sprawie pracy
na czas określony, zawartego przez Europejską Unię Konfederacji Przemysłowych i
Pracodawców (UNICE), Europejskie Centrum Przedsiębiorstw Publicznych (CEEP)
oraz Europejską Konfederację Związków Zawodowych (ETUC) (Dz.Urz. WE L 175 z
dnia 10 lipca 1999 r., s. 43 - Dz.Urz. UE - sp. 05, t. 3, s. 368). Klauzula 5 Porozumie-
nia, stanowiącego załącznik do dyrektywy, przewiduje w ust. 1 wprowadzenie - jeżeli
nie ma równoważnych rozwiązań prawnych - jednego lub więcej spośród następują-
cych środków prawnych w celu zapobiegania nadużyciom wynikającym z wykorzy-
stywania kolejnych umów o pracę zawieranych na czas określony: a) obiektywne
powody, uzasadniające odnowienie takich umów; b) maksymalną łączną długość
kolejnych umów o pracę; c) liczbę odnowień takich umów. Na mocy ust. 2 tej klauzuli
należy ustalić, na jakich warunkach umowy zawarte na czas określony będą uważa-
ne za „kolejne” oraz będą uważane za zawarte na czas nieokreślony.
Przepis art. 251
k.p. implementuje dyrektywę w sposób wskazany w ust. 1 lit. c
klauzuli 5, zaś art. 13 ustawy antykryzysowej - w sposób wskazany w ust. 1 lit. b tej
klauzuli. Wybór implementacji dyrektywy należy do Państwa Członkowskiego, dy-
rektywa nie zawiera w tym zakresie żadnych wskazań, nie ma w niej także przepisów
7
dotyczących zmiany przyjętej metody regulacji. Z klauzuli 8 Porozumienia, regulują-
cej jego wprowadzenie w życie, można wnosić, że jest ona dopuszczalna pod warun-
kiem zachowania ogólnego poziomu ochrony pracowników przewidzianego w Poro-
zumieniu.
6. Z przepisów art. 35 ust. 1 i 2 ustawy antykryzysowej wynika, że do umów
zawartych na czas określony trwających w dniu wejścia jej w życie nie stosuje się art.
251
k.p., lecz stosuje się art. 13 tej ustawy. Rozpoznawane zagadnienie prawne
związane jest z zakresem temporalnym obowiązywania tej regulacji. Można ją rozu-
mieć szeroko przyjmując, że odnosi się ona do wszystkich tego rodzaju umów, nie-
zależnie od umownie określonego końcowego terminu ich obowiązywania, byle na-
stąpił on przed 1 stycznia 2012 r. Regulacja ta może być także rozumiana wąsko,
jako odnosząca się tylko do tych umów zawartych przed dniem wejścia w życie
ustawy, których termin rozwiązania przypada najpóźniej z upływem 24 miesięcy od
tego dnia. Według tej koncepcji stosowanie art. 35 ust. 1 i 2 ustawy antykryzysowej
polega na wliczaniu okresu zatrudnienia po wejściu w życie ustawy do dopuszczal-
nego, 24-miesięcznego okresu zatrudnienia na podstawie kolejnych umów o pracę
zawartych na czas określony (art. 13 tej ustawy). Co do okresu zatrudnienia - na
podstawie umowy o pracę zawartej przed dniem wejścia ustawy w życie - przypada-
jącego przed tym dniem - Sąd Najwyższy podziela bowiem pogląd tego Sądu wyra-
żony w wyroku z 17 stycznia 2012 r., I PK 67/11, według którego nie podlega on wli-
czeniu do okresu 24 miesięcy, o którym mowa w art. 13 ust. 1 ustawy antykryzyso-
wej.
7. W ramach wykładni systemowej i funkcjonalnej art. 35 w związku z art. 13
ustawy antykryzysowej trzeba uwzględnić skutki umów o pracę na czas określony
zawartych na okres ponad 24 miesięcy w czasie jej obowiązywania. Dotyczy to
umów, które przewidywały ich rozwiązanie w okresie pomiędzy 22 sierpnia a 31
grudnia 2011 r. Ustawa antykryzysowa nie reguluje tego zagadnienia.
W doktrynie na ogół przyjmuje się, że te umowy uległy przekształceniu w
umowy zawarte na czas nieokreślony. Podnosi się, że z powodu przekroczenia do-
puszczalnego limitu trwania umów zawartych na czas określony, są one sprzeczne z
art. 13 ustawy antykryzysowej, a rozwiązanie tej sytuacji powinno nastąpić na pod-
stawie odpowiednio stosowanych przepisów Kodeksu cywilnego (art. 300 k.p.). We-
dług jednej koncepcji, opartej na art. 116 § 2 k.c. w związku z art. 94 k.c., określenie
terminu ustania umowy należy uznać za niezastrzeżone z powodu sprzeczności z
8
prawem. W drugiej koncepcji przyjęto nieważność umowy o pracę w części określa-
jącej termin jej rozwiązania (art. 58 § 1 i 3 k.c.). Obie te koncepcje wypełniają lukę w
ustawie antykryzysowej polegającą na nieustaleniu - wbrew wymaganiom określo-
nym w klauzuli 5 ust. 2 Porozumienia - na jakich warunkach umowy zawarte na czas
określony będą uważane za zawarte na czas nieokreślony.
Odnotować należy także pogląd, że taka umowa rozwiązuje się z upływem 24
miesięcy a dalsze faktyczne zatrudnienie pracownika powoduje zawarcie umowy na
czas nieokreślony przez tzw. dopuszczenie do pracy. Trzeba mieć jednak na uwa-
dze, że ta konstrukcja chroni pracowników tylko w części stanów faktycznych. Jeżeli
bowiem umowa o pracę rozwiązuje się po 24 miesiącach, a pracodawca ma świa-
domość tego faktu, to może uniknąć konieczności bezterminowego zatrudnienia pra-
cownika niedopuszczając go do pracy z upływem tego terminu.
8. Sąd Najwyższy uważa za trafne wąskie rozumienie art. 35 ust. 1 i 2 ustawy
antykryzysowej. Takie stanowisko było już uprzednio wyrażone w doktrynie obok nie-
których poglądów przyjmujących stosowanie wyżej wskazanych konstrukcji cywilnych
i konstrukcji rozwiązywania umowy po 24 miesiącach także do umów zawartych
przed wejściem w życie ustawy antykryzysowej.
Interpretacja art. 35 ust. 2 w związku z art. 13 ust. 1 tej ustawy musi uwzględ-
nić unormowania konstytucyjne, a w szczególności wynikające z art. 2 Konstytucji
zasady zaufania do państwa i stanowionego przez nie prawa oraz niedziałania prawa
wstecz. Pytanie prawne dotyczy zmiany w drodze ustawowej terminu końcowego
obowiązywania umowy o pracę, który został określony zgodnie z prawem przed
dniem wejścia ustawy w życie, a który upływa po tym dniu. Chodzi tu więc o mecha-
nizm działania prawa w odniesieniu do stosunku zobowiązaniowego o charakterze
ciągłym, który określony jest jako retrospektywny. Inaczej mówiąc, dotyczy to do-
puszczalności bezpośredniego działania ustawy na przyszłość wobec stosunku zo-
bowiązaniowego powstałego przed jej wejściem w życie. Takie działanie ustawodaw-
cy musi być uzasadnione koniecznością ochrony ważnych interesów państwa lub
obywateli oraz wprowadzone w racjonalny sposób. Oceniając analizowaną regulację
nie można przyjąć, aby te warunki zostały spełnione.
9. Poważne wątpliwości budzi zasadność i celowość wprowadzenia w ustawie
epizodycznej, obowiązującej nieco ponad 28 miesięcy, nowej regulacji chroniącej
pracowników przed nadużywaniem przez pracodawców zawierania umów na czas
określony, polegającej na ustaleniu dopuszczalnego okresu zatrudnienia na podsta-
9
wie jednej lub kolejnych umów w wymiarze 24 miesięcy, a więc obejmującym prawie
cały czas obowiązywania ustawy antykryzysowej. Przyjęcie poglądu odmiennego niż
Sądu Najwyższego, czyli uznanie, że umowa będąca przedmiotem pytania prawnego
staje się umową wiążącą przez czas nieokreślony oznaczałoby akceptację sytuacji, w
której czynność prawna (zawarcie umowy na czas określony) dokonana przed wej-
ściem w życie ustawy epizodycznej wywierałaby istotne skutki nie tylko w końcowym
okresie obowiązywania tej ustawy, ale przede wszystkim po upływie tego okresu.
Spowodowałoby bowiem powstanie stosunku pracy trwającego przez czas nieokre-
ślony.
Byłby to skutek, którego strony nie mogły przewidzieć w dniu zawarcia umowy,
a ponadto w znacznej mierze zależny od okoliczności przypadkowej, związanej z
terminem jej rozwiązania ustalonym przez strony. Gdyby bowiem termin ten ustalono
na początku 2012 r., czyli nieznacznie później, to wówczas na mocy art. 35 ust. 3
ustawy antykryzysowej umowa uległaby rozwiązaniu w umówionym terminie.
10. Regulacje ustawowe powinny zapewnić ochronę pracowników przewi-
dzianą w załączniku do dyrektywy 99/70/WE. Stanowisko Sądu Najwyższego ozna-
cza, że każda umowa zawarta na czas określony przed dniem wejścia w życie
ustawy antykryzysowej i rozwiązująca się w terminie w niej ustalonym, przypadają-
cym w czasie obowiązywania tej ustawy, jest pierwszą z kolejnych umów w rozumie-
niu jej art. 13 ust. 2. Wbrew pozorom nie chroni bardziej pracownika pogląd przyj-
mujący przekształcenie się analizowanej umowy po 24 miesiącach od wejścia w ży-
cie ustawy antykryzysowej w umowę na czas nieokreślony. Z reguły umowy zawarte
na czas określony przewidują bowiem dopuszczalność ich wypowiedzenia (art. 33
k.p.), co umożliwiało pracodawcom obronę przed ich przekształceniem się w umowy
na czas nieokreślony polegającą na wypowiedzeniu umowy zawartej na czas okre-
ślony z odpowiednim wyprzedzeniem przed upływem wskazanych 24 miesięcy. Dla
pracownika skutkiem tego było więc skrócenie okresu jego zatrudnienia.
Z tych względów orzeczono jak w sentencji.
========================================