II CZ 93/12
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:16-11-2012
Dodatkowe informacje:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt II CZ 93/12
POSTANOWIENIE
Dnia 23 sierpnia 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Barbara Myszka (przewodniczący)
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (sprawozdawca)
SSA Andrzej Niedużak
w sprawie z powództwa M. B.
przeciwko Skarbowi Państwa - Sądowi Apelacyjnemu
o odszkodowanie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 23 sierpnia 2012 r.,
zażalenia powoda
na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 9 grudnia 2011 r.,
1. zmienia zaskarżone postanowienie i nie obciąża powoda
kosztami postępowania apelacyjnego,
2. zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 900
(dziewięćset) złotych tytułem zwrotu kosztów
postępowania zażaleniowego.
Uzasadnienie
2
Postanowieniem z dnia 9 grudnia 2011 r. Sąd Apelacyjny zasądził od
powoda M. B. na rzecz Skarbu Państwa – Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa
kwotę 5 400 zł tytułem zwrotu kosztów procesu w instancji odwoławczej, jako
podstawę prawną rozstrzygnięcia wskazując art. 98 k.p.c.
Postanowienie to zaskarżył zażaleniem powód, zarzucając naruszenie art.
102 k.p.c. i wnosząc o zmianę postanowienia i nieobciążanie go kosztami procesu
za drugą instancję.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Przepis art. 98 k.p.c. wyraża zasadę odpowiedzialności za wynik procesu.
Zgodnie z tą zasadą powód, który przegrał sprawę, powinien zwrócić przeciwnikowi
procesowemu koszty procesu. Zasada ta w szczególnych okolicznościach może
jednak doznać wyłomu. Taką możliwość przewiduje art. 102 k.p.c., wyrażający
zasadę słuszności, zgodnie z którą w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd
może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów procesu, albo nie
obciążać jej w ogóle kosztami. Do wypadków „szczególnie uzasadnionych” należą
zarówno okoliczności związane z przebiegiem procesu, do których zalicza się
sytuacje wynikające z charakteru żądania, jego znaczenia dla strony, subiektywne
przekonanie strony o zasadności żądania itp., jak również leżące poza procesem.
Wchodzi tu w grę sytuacja majątkowa i rodzinna strony. Sama okoliczność
zwolnienia strony od kosztów sądowych nie jest wystarczająca dla zastosowania
art. 102 k.p.c., powinna jednak stanowić przyczynek do rozważań, czy nie zachodzi
ów „szczególny wypadek”, o jakim mowa w powołanym przepisie. Jeśli się zaś
porówna wysokość miesięcznych zarobków (poniżej 700 zł), stanowiących obecnie
jedyne źródło utrzymania skarżącego, z wysokością zasądzonych kosztów procesu
(5 400 zł), to trzeba w wątpliwość poddać twierdzenie o możliwości oszczędzenia
na potrzeby procesu tak dużej sumy. Niezależnie zaś od tego, że roszczenie
dochodzone w tym procesie prawomocnie uznane zostało za nieuzasadnione, nie
można pominąć okoliczności, że - w przekonaniu powoda - ma ono związek
z faktem utraty oszczędności życiowych. Wszystkie te okoliczności dają
3
podstawę do uznania, że zachodził „szczególnie uzasadniony wypadek”
w rozumieniu art. 102 k.p.c.
Wobec powyższego orzeczono jak w sentencji na podstawie art. 3941
w związku z art. 39815
k.p.c.
jw
POSTANOWIENIE
Dnia 23 sierpnia 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Barbara Myszka (przewodniczący)
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (sprawozdawca)
SSA Andrzej Niedużak
w sprawie z powództwa M. B.
przeciwko Skarbowi Państwa - Sądowi Apelacyjnemu
o odszkodowanie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 23 sierpnia 2012 r.,
zażalenia powoda
na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 9 grudnia 2011 r.,
1. zmienia zaskarżone postanowienie i nie obciąża powoda
kosztami postępowania apelacyjnego,
2. zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 900
(dziewięćset) złotych tytułem zwrotu kosztów
postępowania zażaleniowego.
Uzasadnienie
2
Postanowieniem z dnia 9 grudnia 2011 r. Sąd Apelacyjny zasądził od
powoda M. B. na rzecz Skarbu Państwa – Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa
kwotę 5 400 zł tytułem zwrotu kosztów procesu w instancji odwoławczej, jako
podstawę prawną rozstrzygnięcia wskazując art. 98 k.p.c.
Postanowienie to zaskarżył zażaleniem powód, zarzucając naruszenie art.
102 k.p.c. i wnosząc o zmianę postanowienia i nieobciążanie go kosztami procesu
za drugą instancję.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Przepis art. 98 k.p.c. wyraża zasadę odpowiedzialności za wynik procesu.
Zgodnie z tą zasadą powód, który przegrał sprawę, powinien zwrócić przeciwnikowi
procesowemu koszty procesu. Zasada ta w szczególnych okolicznościach może
jednak doznać wyłomu. Taką możliwość przewiduje art. 102 k.p.c., wyrażający
zasadę słuszności, zgodnie z którą w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd
może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów procesu, albo nie
obciążać jej w ogóle kosztami. Do wypadków „szczególnie uzasadnionych” należą
zarówno okoliczności związane z przebiegiem procesu, do których zalicza się
sytuacje wynikające z charakteru żądania, jego znaczenia dla strony, subiektywne
przekonanie strony o zasadności żądania itp., jak również leżące poza procesem.
Wchodzi tu w grę sytuacja majątkowa i rodzinna strony. Sama okoliczność
zwolnienia strony od kosztów sądowych nie jest wystarczająca dla zastosowania
art. 102 k.p.c., powinna jednak stanowić przyczynek do rozważań, czy nie zachodzi
ów „szczególny wypadek”, o jakim mowa w powołanym przepisie. Jeśli się zaś
porówna wysokość miesięcznych zarobków (poniżej 700 zł), stanowiących obecnie
jedyne źródło utrzymania skarżącego, z wysokością zasądzonych kosztów procesu
(5 400 zł), to trzeba w wątpliwość poddać twierdzenie o możliwości oszczędzenia
na potrzeby procesu tak dużej sumy. Niezależnie zaś od tego, że roszczenie
dochodzone w tym procesie prawomocnie uznane zostało za nieuzasadnione, nie
można pominąć okoliczności, że - w przekonaniu powoda - ma ono związek
z faktem utraty oszczędności życiowych. Wszystkie te okoliczności dają
3
podstawę do uznania, że zachodził „szczególnie uzasadniony wypadek”
w rozumieniu art. 102 k.p.c.
Wobec powyższego orzeczono jak w sentencji na podstawie art. 3941
w związku z art. 39815
k.p.c.
jw