Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V KK 67/12
POSTANOWIENIE
Dnia 10 października 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Włodzimierz Wróbel
na posiedzeniu bez udziału stron (art. 535 § 3 k.p.k.)
po rozpoznaniu w dniu 10 października 2012 r.
sprawy K. D.
z powodu kasacji, wniesionej przez obrońcę skazanego
od wyroku Sądu Okręgowego
z dnia 1 września 2011 r.,
utrzymującego częściowo mocy wyrok Sądu Rejonowego
z dnia 30 maja 2011 r.,
na podstawie art. 535 § 3 k.p.k. oraz art. 636 § 1 w zw. z art. 518 k.p.k.
p o s t a n o w i ł:
1. oddalić kasację jako oczywiście bezzasadną,
2. zwolnić skazanego K. D. z obowiązku uiszczenia kosztów
sądowych postępowania kasacyjnego obciążając nimi Skarb
Państwa.
UZASADNIENIE
W kasacji obrońcy skazanego K. D. od wyroku Sądu Okręgowego z dnia 1
września 2011 r. utrzymującego częściowo w mocy wyrok Sądu Rejonowego z dnia
30 maja 2011 r., skazujący K. D. za czyn z art. 280 § 1 k.k. w zw. z art. 157 § 1 k.k.
w zw. z art. 11 § 2 k.k. na karę trzech lat i trzech miesięcy pozbawienia wolności,
zarzucono następujące naruszenie przepisów prawa procesowego i materialnego
przez Sąd odwoławczy:
2
1) „rażące naruszenie prawa materialnego: art. 233 § 1 k.k.”;
2) „rażące naruszenie prawa materialnego – art. 280 § 1 k.k. przez błędne
zastosowanie tego przepisu do stanu faktycznego sprawy, które miało
istotny wpływ na treść wyroku”;
3) „istotne naruszenie przepisu art. 439 § 1 punkt 7 k.p.k., skutkujące uchylenie
zaskarżonego wyroku”;
4) „istotne naruszenie przepisów k.p.k. przez dokonanie rozszerzenia liczby
urazów na niekorzyść oskarżonego mimo, że tylko jego obrońca wniósł
apelację”.
Podnosząc powyższe zarzuty, autor kasacji wniósł alternatywnie o:
1) „uchylenie zaskarżonego wyroku”;
2) „zmianę wyroku przez uznanie oskarżonego winnym za udział we wspólnej
bójce z R. O”.
Prokurator Prokuratury Okręgowej w odpowiedzi na kasację obrońcy skazanego
wniósł o oddalenie jej jako oczywiście bezzasadnej, wskazując, iż jest ona w istocie
skierowana przeciwko poczynionym przez Sąd I instancji ustaleniom faktycznym
oraz stanowi próbę ominięcia niedopuszczalności podnoszenia w kasacji zarzutu
błędu w ustaleniach faktycznych przez formułowanie zarzutu naruszenia prawa
materialnego, ponadto zaznaczając, że zmiany w opisie obrażeń pokrzywdzonego
dokonane przez Sąd II instancji nie wpłynęły na przyjętą kwalifikację prawną czynu.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Podniesione w skardze kasacyjnej zarzuty należy ocenić jako bezzasadne w
stopniu oczywistym w rozumieniu art. 535 § 3 k.p.k.
Sąd Najwyższy wielokrotnie podkreślał, że kasacja należy do środków
zaskarżenia o nadzwyczajnym charakterze, uzupełniających jedynie system kontroli
odwoławczej. Wzruszenie prawomocnego orzeczenia tą drogą możliwe jest jedynie
w wypadku stwierdzenia rażącego naruszenia prawa materialnego lub
procesowego, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na treść orzeczenia. Kasacja nie
służy zatem przeprowadzeniu od nowa „własnej” oceny zgromadzonych w sprawie
dowodów.
Odnosząc się do sformułowanych w nadzwyczajnym środku zaskarżenia
zarzutów nie sposób nie zauważyć, że skarżący tylko pozornie podnosi zarzuty
związane z naruszeniem prawa procesowego i materialnego, gdy w istocie kasacja
skierowana jest przeciwko poczynionym w sprawie ustaleniom faktycznym.
3
Zarzuty kasacyjne koncentrują się w głównej mierze wokół problemu
niewłaściwego – zdaniem skarżącego – uznania zachowania K. D. za przestępstwo
z art. 280 § 1 k.k. Tymczasem Sąd Okręgowy odniósł się w sposób należyty do
podniesionego w apelacji zarzutu obrazy prawa materialnego tj. art. 280 § 1 k.k.
Sąd ten wskazał przy tym precyzyjnie powody uznania zarzutu i wniosków apelacji
w tym zakresie za niezasadne. Uczynił to zgodnie z wymogami art. 457 § 3 k.p.k. i
art. 433 § 2 k.p.k. W tej sytuacji, powielanie w kasacji tych samych argumentów co
w apelacji stanowi w kontekście treści art. 519 k.p.k. oczywiste nieporozumienie.
Kasacja bowiem może być wnoszona przez strony jedynie od prawomocnych
wyroków sądów odwoławczych, kończących postępowanie. Nie mogą być zatem tą
drogą kwestionowane przez strony wyroki pierwszoinstancyjne. Nie budzi
wątpliwości prezentowana w uzasadnieniu Sądu Okręgowego ocena prawna
wskazanego w apelacji zarzutu obrazy art. 280 § 1 k.k. (s. 2-3 uzasadnienia wyroku
Sądu Okręgowego). Na marginesie można jedynie dodać, iż w orzecznictwie Sądu
Najwyższego wielokrotnie już wyrażano pogląd, że obraza prawa materialnego ma
miejsce wtedy, gdy stan faktyczny został w orzeczeniu prawidłowo ustalony, a nie
zastosowano do niego właściwego przepisu prawa materialnego, a także w sytuacji
niezastosowania określonego przepisu, gdy jego zastosowanie było obowiązkowe.
Natomiast nie zachodzi taka obraza, kiedy wadliwość zaskarżonego orzeczenia jest
wynikiem błędnych ustaleń przyjętych za jego podstawę lub naruszenia przepisów
prawa procesowego (wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 23 lipca 1974 r., V KR
212/74, OSNKW 1974, z. 12, poz. 233, z dnia 9 października 1980 r., Rw 342/80,
OSNPG 1981, z. 89, poz. 103, z dnia 12 października 1983 r., V KKN 213/83,
OSNPG 1984, z. 4, poz. 43, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 8 stycznia
2002 r., V KKN 214/01, LEX nr 53005). Sąd Najwyższy nie podziela więc poglądu,
że przy zarzucie obrazy prawa materialnego za punkt wyjścia należy przyjmować
nie to co sąd ustalił, lecz to co sąd powinien był ustalić. Tak bowiem ujmowany
zarzut obrazy prawa materialnego jest w istocie zarzutem błędu w ustaleniach
faktycznych przyjętych za podstawę wyroku (por. też Zb. Doda, A. Gaberle,
Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Komentarz, tom II. Kontrola odwoławcza w
procesie karnym, Warszawa 1997, s. 109). Uwagę tę poczyniono tylko i wyłącznie z
tego powodu, że sformułowany przez obrońcę skazanego zarzut obrazy art. 280 §
1 k.k. stanowi w istocie próbę ominięcia niedopuszczalności podnoszenia w kasacji
zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych.
4
W podobnym kontekście należy również ocenić zarzut obrazy art. 233 § 1
k.k. I tym razem, kwestia oceny zeznań pokrzywdzonego – jedynego zresztą
faktycznego świadka zdarzenia – była przedmiotem rozważań Sądu Okręgowego,
który przy wnikliwej ocenie zeznań w/w świadka nie stwierdził obrazy przywołanych
w apelacji przepisów (w apelacji zarzut ten przybrał postać błędu w ustaleniach
faktycznych – vide s. 2 uzasadnienia wyroku Sądu Odwoławczego).
Odnosząc się z kolei do zarzutu naruszenia art. 439 § 1 pkt. 7 k.p.k. należy
podzielić w tym zakresie jednoznaczne stanowisko prokuratora wyrażone w
pisemnej odpowiedzi na kasację (vide k. 9 akt SN).
Nie jest także zasadny zarzut objęty pkt. IV kasacji. Słusznie wskazuje
prokurator w odpowiedzi na kasację, że sąd nie jest związany ani samym opisem,
ani też kwalifikacją prawną czynu wskazaną przez oskarżyciela, wiąże go natomiast
czyn jako zdarzenie faktyczne i tych granic przekroczyć nie może. W niniejszej
sprawie Sąd Okręgowy zmienił jedynie opis czynu, wskazując, że opis
przedstawiony w wyroku Sądu I instancji jest nieścisły i nie odpowiada temu, co
zawarte było w dokumentacji medycznej i opiniach biegłego (k. 55, 57-58).
Zasadnie natomiast Sąd Okręgowy uznał, że opis czynu zarzuconego
oskarżonemu nie zawiera najpoważniejszego z doznanych przez pokrzywdzonego
obrażeń, tj. pourazowego tętniaka aorty klatki piersiowej. Jednakże wobec
zaskarżenia wyroku jedynie na korzyść oskarżonego, Sąd Okręgowy nie miał
możliwości weryfikowania tego opisu.
Mając powyższe okoliczności należało uznać kasację za oczywiście
bezzasadną i orzec jak w sentencji.