V CZ 50/12
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:18-03-2013
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt V CZ 50/12
POSTANOWIENIE
Dnia 15 listopada 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Zbigniew Kwaśniewski (przewodniczący)
SSN Jan Górowski
SSN Hubert Wrzeszcz (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa C. D.
przeciwko A. sp. z o.o.
o uchylenie lub stwierdzenie nieważności uchwały,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 15 listopada 2012 r.,
zażalenia powoda na postanowienie o kosztach postępowania apelacyjnego
zawarte w punkcie II wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 21 grudnia 2011 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie co do kwoty 2000
(dwa tysiące) zł i w tym zakresie przekazuje sprawę Sądowi
Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu
Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania
zażaleniowego.
Uzasadnienie
2
Sąd Apelacyjny postanowieniem, zamieszczonym w punkcie drugim
sentencji wyroku z dnia 21 grudnia 2011 r., zasądził od powoda na rzecz pozwanej
2270 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego. W uzasadnieniu tego
postanowienia przytoczył jako podstawę prawną rozstrzygnięcia art. 98 § 1 k.p.c. i §
12 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w
sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb
Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego
ustanowionego z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1349, dalej: „rozporządzenie MS”).
Wyjaśnił też, że zasądzone koszty obejmują opłatę od apelacji w wysokości 2000 zł
i opłatę za czynności radcy prawnego – 270 zł.
Postanowienie zaskarżył powód w części dotyczącej uwzględnienia
w zasądzonych kosztach opłaty od apelacji i wniósł o jego zmianę w ten sposób,
„że strona powodowa będzie zobowiązana do zapłaty stronie pozwanej 270 zł
tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego”. Zdaniem skarżącego
zasądzone koszty nie powinny obejmować opłaty od apelacji, ponieważ został on
zwolniony od kosztów sądowych. Wskazał też na okoliczności sprawy
przemawiające – w jego przekonaniu – za nieobciążeniem go w zaskarżonym
zakresie kosztami postępowania apelacyjnego na postawie art. 102 k.p.c.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Błędne jest przekonanie skarżącego, że zasądzone koszty postępowania
apelacyjnego nie mogły obejmować opłaty od apelacji z powodu uzyskania przez
niego całkowitego zwolnienia od kosztów. Nie ulega bowiem wątpliwości,
że uzyskane przez stronę zwolnienie od kosztów sądowych na postawie art. 101
ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych
(tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r., Nr 90, poz. 594 ze zm.; dalej – „u.k.s.c.”)
nie obejmuje zwolnienia tej strony od obowiązku zwrotu przeciwnikowi, który wygrał
proces, poniesionych przez niego kosztów procesu z tytułu kosztów sądowych.
Zgodnie bowiem z art. 98 k.p.c. strona przegrywająca proces jest zobowiązana
zwrócić przeciwnikowi poniesione przez niego koszty niezbędne do celowego
dochodzenia praw i celowej obrony. Zatem uzyskanie przez stronę zwolnienia
3
od kosztów sądowych - wbrew przekonaniu skarżącego - nie stanowi przeszkody
do obciążenia jej kosztami postępowania apelacyjnego obejmującymi także
poniesioną przez przeciwnika opłatę od apelacji, ponieważ należy ona
w rozumieniu art. 98 k.p.c. do kosztów niezbędnych do celowego dochodzenia
praw i celowej obrony.
Możliwe jest natomiast częściowe nieobciążenie strony przegrywającej
kosztami procesu na podstawie art. 102 k.p.c., jeżeli zachodzi w rozumieniu tego
przepisu wypadek szczególnie uzasadniony. Zastosowanie tego przepisu, co trafnie
podkreśla się także w literaturze, nie wymaga wniosku strony. W sytuacji, w której
skarżący wskazuje na zachodzące w sprawie okoliczności uzasadniające
zastosowanie art. 102 k.p.c., zwłaszcza na trwającą w dalszym ciągu stanowiącą
podstawę całkowitego zwolnienia go od kosztów sądowych sytuację życiową
i majątkową, zarzut wydania zaskarżonego postanowienia bez rozważenia
możliwości nieobciążenia go w części kosztami postępowania apelacyjnego
należało uznać za uzasadniony.
Z przedstawionych powodów Sąd Najwyższy orzekł, jak w sentencji
postanowienia (art. 39815
§ 1 i art. 108 § 2 w związku z art. 39821
).
jw
POSTANOWIENIE
Dnia 15 listopada 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Zbigniew Kwaśniewski (przewodniczący)
SSN Jan Górowski
SSN Hubert Wrzeszcz (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa C. D.
przeciwko A. sp. z o.o.
o uchylenie lub stwierdzenie nieważności uchwały,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 15 listopada 2012 r.,
zażalenia powoda na postanowienie o kosztach postępowania apelacyjnego
zawarte w punkcie II wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 21 grudnia 2011 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie co do kwoty 2000
(dwa tysiące) zł i w tym zakresie przekazuje sprawę Sądowi
Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu
Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania
zażaleniowego.
Uzasadnienie
2
Sąd Apelacyjny postanowieniem, zamieszczonym w punkcie drugim
sentencji wyroku z dnia 21 grudnia 2011 r., zasądził od powoda na rzecz pozwanej
2270 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego. W uzasadnieniu tego
postanowienia przytoczył jako podstawę prawną rozstrzygnięcia art. 98 § 1 k.p.c. i §
12 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w
sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb
Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego
ustanowionego z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1349, dalej: „rozporządzenie MS”).
Wyjaśnił też, że zasądzone koszty obejmują opłatę od apelacji w wysokości 2000 zł
i opłatę za czynności radcy prawnego – 270 zł.
Postanowienie zaskarżył powód w części dotyczącej uwzględnienia
w zasądzonych kosztach opłaty od apelacji i wniósł o jego zmianę w ten sposób,
„że strona powodowa będzie zobowiązana do zapłaty stronie pozwanej 270 zł
tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego”. Zdaniem skarżącego
zasądzone koszty nie powinny obejmować opłaty od apelacji, ponieważ został on
zwolniony od kosztów sądowych. Wskazał też na okoliczności sprawy
przemawiające – w jego przekonaniu – za nieobciążeniem go w zaskarżonym
zakresie kosztami postępowania apelacyjnego na postawie art. 102 k.p.c.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Błędne jest przekonanie skarżącego, że zasądzone koszty postępowania
apelacyjnego nie mogły obejmować opłaty od apelacji z powodu uzyskania przez
niego całkowitego zwolnienia od kosztów. Nie ulega bowiem wątpliwości,
że uzyskane przez stronę zwolnienie od kosztów sądowych na postawie art. 101
ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych
(tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r., Nr 90, poz. 594 ze zm.; dalej – „u.k.s.c.”)
nie obejmuje zwolnienia tej strony od obowiązku zwrotu przeciwnikowi, który wygrał
proces, poniesionych przez niego kosztów procesu z tytułu kosztów sądowych.
Zgodnie bowiem z art. 98 k.p.c. strona przegrywająca proces jest zobowiązana
zwrócić przeciwnikowi poniesione przez niego koszty niezbędne do celowego
dochodzenia praw i celowej obrony. Zatem uzyskanie przez stronę zwolnienia
3
od kosztów sądowych - wbrew przekonaniu skarżącego - nie stanowi przeszkody
do obciążenia jej kosztami postępowania apelacyjnego obejmującymi także
poniesioną przez przeciwnika opłatę od apelacji, ponieważ należy ona
w rozumieniu art. 98 k.p.c. do kosztów niezbędnych do celowego dochodzenia
praw i celowej obrony.
Możliwe jest natomiast częściowe nieobciążenie strony przegrywającej
kosztami procesu na podstawie art. 102 k.p.c., jeżeli zachodzi w rozumieniu tego
przepisu wypadek szczególnie uzasadniony. Zastosowanie tego przepisu, co trafnie
podkreśla się także w literaturze, nie wymaga wniosku strony. W sytuacji, w której
skarżący wskazuje na zachodzące w sprawie okoliczności uzasadniające
zastosowanie art. 102 k.p.c., zwłaszcza na trwającą w dalszym ciągu stanowiącą
podstawę całkowitego zwolnienia go od kosztów sądowych sytuację życiową
i majątkową, zarzut wydania zaskarżonego postanowienia bez rozważenia
możliwości nieobciążenia go w części kosztami postępowania apelacyjnego
należało uznać za uzasadniony.
Z przedstawionych powodów Sąd Najwyższy orzekł, jak w sentencji
postanowienia (art. 39815
§ 1 i art. 108 § 2 w związku z art. 39821
).
jw