Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III KK 41/12
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 3 grudnia 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Tomasz Artymiuk (przewodniczący)
SSN Edward Matwijów (sprawozdawca)
SSN Zbigniew Puszkarski
Protokolant Jolanta Włostowska
przy udziale prokuratora Prokuratury Generalnej Zbigniewa Siejbika,
w sprawie K. P. W.
skazanego z art. 291 § 1 kk i innych kk
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na rozprawie
w dniu 3 grudnia 2012 r.,
kasacji, wniesionej przez obrońcę
od wyroku Sądu Okręgowego w L.
z dnia 25 października 2011 r.,
zmieniającego wyrok Sądu Rejonowego
z dnia 17 czerwca 2010 r.,
1. uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi
Okręgowemu do ponownego rozpoznania w postępowaniu
odwoławczym,
2. zwraca K. P. W. wniesioną opłatę od kasacji w kwocie 450 zł
(czterysta pięćdziesiąt złotych).
2
UZASADNIENIE
Sąd Rejonowy wyrokiem z dnia 17 czerwca 2010 r., uznał oskarżonego K.
W. za winnego tego, że
I. „w okresie od 10 października 1997 r. do dnia 25 stycznia 2001 r. w L.,
przyjął uzyskane za pomocą czynu zabronionego, poprzez skopiowanie
bez zgody producentów, programy komputerowe o łącznej wartości 79
894, 89 zł na szkodę niżej wymienionych firm:
1. M. C. - programy o łącznej wartości 65 639,20 zł, tj.:
WINDOWS 98 SE WGQHD-MJXJW-Y2W2D-BFFY4-MT738 szt. 2 o łącznej
wartości 960 zł,
- OFFICE 97 PROFESSIONAL wartości 2.380 zł,
- SOFTIMAGE EKTREME 3.7 wartości 58 219,20 zł,
- WINDOWS NT Server Finał wartości 3.440 zł,
- WINDOWS 95 OSR wydanie drugie wartości 370 zł,
- DOS 6.22 o wartości 270 zł,
2. A. - programy o łącznej wartości 3 980 zł, tj.:
- ILLUSTRATOR 7.0 wartości 2.180 zł,
- STREAMLINE 3.0 wartości 400 zł,
- ACROBAT 4.0 wartości 1.400 zł,
3. S. Gmbh - programy o łącznej wartości 1009 zł:
- NORTON COMMANDER FOR WIN. 95 wartości 190 zł,
- NORTON UTILITIES FOR WIN NT 4.0 wartości 180 zł,
- NORTON COMMANDER PL. I GB wartości 100 zł,
- NORTON UTILITIES V 3.0 FINAŁ wartości 289 zł,
- PC ANYWHERE 32 for WINDOWS 95 and NT wartości 250 zł,
4. M. - programy o łącznej wartości 255 zł, tj.:
- MKS VIR 5.31 wartości 85 zł,
- MKS VIR 5.44 wartości 85 zł,
- MKS VIR 6.06 wartości 85 zł,
- ADH SOFT - program Czarodziej Faktur nr 1.1 wartości 305 zł, 8.WA
PRO program WF MAG wartości 240 zł, 9.NOVELL - programy łącznej wartości
7705,69 zł, tj.:
- NETWARE WWEB SERVER 2.51 wartości 1.205,93 zł
3
- NETWARE CONNECT 2.0 wartości 1.614,72 zł,
- NETWARE 4.11 wartości 4.885,04 zł”,
tj. dokonania czynu wyczerpującego dyspozycję art. 293 § 1 k.k. w zw. z art. 291
§ 1 k.k. i za czyn ten na podstawie art. 291 § 1 k.k. w zw. z art. 293 § 1 k.k.
wymierzył oskarżonemu karę roku pozbawienia wolności;
II. „w okresie od 22 lipca 2000 r. do 25 stycznia 2001 r. wytwarzał i
wprowadzał do obrotu przedmioty służące do obchodzenia technicznych
zabezpieczeń CANAL+ Cyfrowy w W. przed odtwarzaniem ich
programów, tj. emulatory kart SECA -urządzenia zastępujące oryginalną
kartę abonamentową - po cenie 80 zł za 1 sztukę”, tj. popełnienia czynu
wyczerpującego dyspozycję art. 1181
ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994
r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych /Dz. U. Nr 24, poz. 83/ w
brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 22 ustawy z dnia 9 czerwca 2000 r.
o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. z
2000 r., Nr 53, poz.637) w zw. z art. 4 § 1 k.k. i za czyn ten na podstawie
powołanego wyżej przepisu art. 1181
ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994
r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych w brzmieniu nadanym przez
art. 1 pkt 22 ustawy z dnia 9 czerwca 2000 r. o zmianie ustawy o prawie
autorskim i prawach pokrewnych wymierzył oskarżonemu karę 6
miesięcy pozbawienia wolności;
III. na podstawie art. 85 k.k. i art. 86 § 1 k.k. wymierzone oskarżonemu kary
pozbawienia wolności połączył i wymierzył mu karę łączną roku i 3
(trzech) miesięcy pozbawienia wolności;
IV. na podstawie art. 69 § 1 i 2 k.k. i art. 70 § 1 pkt 1 k.k. wykonanie
orzeczonej kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił
oskarżonemu na okres próby wynoszący 3 (trzy) lata;
V. na podstawie art. 46 § 1 k.k. zobowiązał oskarżonego do częściowego
naprawienia szkody przez zapłatę na rzecz A. Soft Sp. z o.o. kwoty 305
zł., na rzecz Y. S.A. kwoty 61 zł., na rzecz W.- kwoty 240 zł., na rzecz
MKS Sp. z o.o. w Warszawie kwoty 250 zł., na rzecz I. Sp. z o.o. kwoty
700 zł., na rzecz N. Polska kwoty 3000 zł. (trzy tysiące złotych);
VI. na podstawie art. 121 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie
autorskim i prawach pokrewnych w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt
25 ustawy z dnia 9 czerwca 2000 r. o zmianie ustawy o prawie autorskim
4
i prawach pokrewnych orzekł przepadek na rzecz Skarbu Państwa
dowodów rzeczowych wymienionych w wykazie dowodów rzeczowych
nr 1 pod poz. 1 (k.6 akt sprawy); w wykazie dowodów rzeczowych z k.
1437 akt pod poz. 1, w wykazie dowodów rzeczowych z k. 1515 akt pod
poz. 1 oraz dowodów rzeczowych znajdujących się na k. 1651 i 1652 akt
sprawy;
VII. na podstawie art. 44 § 1 k.k. orzekł przepadek na rzecz Skarbu
Państwa dowodów rzeczowych wymienionych w wykazie dowodów
rzeczowych nr 1 pod poz. 3;
VIII. na podstawie art. 230 § 2 k.p.k. orzekł zwrot oskarżonemu K. W.
dowodów rzeczowych wymienionych w wykazie dowodów rzeczowych
nr 1 pod poz. 2, 4, 5, 7, 8, 12, w wykazie dowodów rzeczowych nr 2 pod
poz. 1, 2 oraz zwrot S. K. dowodu rzeczowego znajdującego się na k.
1653 akt sprawy.
Apelację od powyższego wyroku wniósł oskarżony, który zaskarżył
orzeczenie w całości i na podstawie art. 427 § 1 k.p.k. i art. 438 pkt 1 i 2 k.p.k.
zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:
1) obrazę przepisów prawa materialnego, tj. art. 1 § 1 k.k. poprzez bezzasadne
skazanie oskarżonego za przestępstwo z art. 293 § 1 k.k. w zw. z art. 291 §
1 k.k.,
2) obrazę art. 167 k.p.k. i art. 366 § 1 k.p.k. oraz art. 4, 7, 410, 424 § 1 pkt 1
k.p.k. poprzez powierzchowną, jednostronną ocenę dowodów.
Podnosząc powyższe dowody skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego
wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu.
Sąd Okręgowy wyrokiem z dnia 25 października 2011 r., po rozpoznaniu
apelacji wniesionej przez oskarżonego
I. po uprzednim uchyleniu orzeczenia w zakresie orzeczonej kary łącznej
pozbawienia wolności i warunkowego zawieszenia jej wykonania zmienił
zaskarżony wyrok w ten sposób, że: 1. w ramach czynu przypisanego
oskarżonemu w punkcie I - szym uznał go za winnego tego, że daty bliżej
nieokreślonej w okresie pomiędzy 30 czerwca 1999 roku a 25 stycznia 2001 roku w
L. przyjął uzyskane za pomocą czynu zabronionego poprzez skopiowanie bez
zgody producentów następujące programy komputerowe:
5
- Windows 98 SE WGQHD-MJXJW-Y2W2D-BFFY4-MT738, 2 sztuki o
łącznej wartości 960 złotych na szkodę M.,
- Acrobat 4.0 wartości 1.400 złotych na szkodę A.,
- MKS VIR 6.06 wartości 85 złotych na szkodę M. sp. z o.o.;
2. orzeczoną za ten czyn karę pozbawienia wolności obniżył do 6 (sześciu)
miesięcy,
3. na podstawie art. 85 k.k. i art. 86 § 1 i 2 k.k. orzeczone wobec
oskarżonego jednostkowe kary pozbawienia wolności za czyny przypisane mu w
pkt I i II połączył i jako karę łączną wymierzył mu karę 8 (ośmiu) miesięcy
pozbawienia wolności;
4. na podstawie art. 69 § 1 i 2 k.k. i art. 70 § 1 pkt 1 k.k. wykonanie
orzeczonej wobec oskarżonego kary łącznej pozbawienia wolności warunkowo
zawiesił na okres próby 2 (dwóch) lat;
5. uchylił rozstrzygnięcie o obowiązku naprawienia szkody na rzecz /…/,
6. uchylił rozstrzygnięcie o przepadku dowodów rzeczowych ujętych w
wykazie dowodów rzeczowych nr 1 pod poz. 3 i na podstawie art. 230 § 1 k.p.k.
nakazał ich zwrot K. W.;
7. zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa 180 (sto
osiemdziesiąt) złotych tytułem opłaty za obie instancje;
II. w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymał w mocy;
III. zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa 20 (dwadzieścia)
złotych tytułem wydatków postępowania odwoławczego.
Od tego prawomocnego wyroku kasację wniósł obrońca K. W.
Na podstawie art. 523 § 1 k.p.k. i art. 526 § 1 k.p.k. autor kasacji zarzucił
kwestionowanemu rozstrzygnięciu rażące naruszenie prawa procesowego mogące
mieć istotny wpływ na jego treść, a mianowicie art. 439 § 1 pkt 9 k.p.k. w zw. z art.
17 § 1 pkt 6 k.p.k. poprzez niezasadne zaniechanie uchylenia wyroku Sądu
Rejonowego z dnia 17 czerwca 2010 r. w zakresie dotyczącym czynu opisanego w
jego pkt. II, wyczerpującego dyspozycję art. 1181
ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994
r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych i umorzenia postępowania w tym
zakresie, pomimo tego, że w dacie wydania wyroku przez Sąd Okręgowy w L.,
karalność tego przestępstwa uległa przedawnieniu.
6
W oparciu o tak sformułowany zarzut skarżący wniósł o uchylenie
zaskarżonego wyroku Sądu Okręgowego i przekazanie sprawy temu Sądowi do
ponownego rozpoznania.
W odpowiedzi na sporządzoną kasację prokurator wniósł o jej uwzględnienie
i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zaważył, co następuje.
Kasacja obrońcy skazanego jest zasadna. Zgodzić się należy ze
stanowiskiem skarżącego wyrażonym w kasacji, iż w toku postępowania
odwoławczego doszło do mającej wpływ na treść wyroku, rażącej obrazy przepisów
art. 439 § 1 pkt 9 i art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k.
Zgodnie z pierwszym z powołanych przepisów Sąd odwoławczy, niezależnie
od granic zaskarżenia i podniesionych zarzutów oraz wpływu uchybienia na treść
orzeczenia, uchyla orzeczenie wówczas, gdy zachodzi jedna z okoliczności
wyłączających postępowanie, określonych w art. 17 § 1 pkt 5, 6 i 8-11 k.p.k. Sąd
odwoławczy zobowiązany był więc, niezależnie od granic środka odwoławczego, do
zbadania czy w odniesieniu do poszczególnych przestępstw przypisanych
skazanemu nie nastąpiło przedawnienie ich karalności.
O ile kwestia zarzutów podniesionych w apelacji została rozważona przez
Sąd odwoławczy w sposób szczególnie wnikliwie, o czym świadczy dokonana
przez ten Sąd daleko idąca korekta ilościowa przypisanego oskarżonemu czynu w
pkt. 1, o tyle Sąd ten niezależnie od granic środka odwoławczego, nie uczynił
zadość przedmiotem swoich rozważań, czy w odniesieniu do przestępstwa
przypisanego skazanemu w pkt. II wyroku Sądu I instancji nie nastąpiło
przedawnienie jego karalności. Do rozważań takich Sąd odwoławczy zobowiązany
był faktem, że czas popełnienia tego przestępstwa został ustalony w sprawie w
okresie od 22 lipca 2000 r. do 25 stycznia 2001 r.
W świetle okoliczności sprawy nie budzi wątpliwości fakt, że K. P.W. został
oskarżony, a następnie skazany za wytwarzanie i wprowadzanie do obrotu
przedmiotów służących do obchodzenia technicznych zabezpieczeń, a więc za
czyn wyczerpujący dyspozycję przepisu art. 1181
ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994
r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. Nr 24, poz. 83 w wersji
pierwotnej).
Przepis art. 1181
ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i
prawach pokrewnych w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 22 ustawy z dnia 9
7
czerwca 2000 r. o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U.
z 2000 r., Nr 53, poz. 637) w zw. z art. 4 § 1 k.k. penalizując czyn skazanego K. W.,
przewidywał za jego popełnienie karę grzywny, ograniczenia wolności albo
pozbawienie wolności do lat 3.
Sąd Okręgowy w wyroku z dnia 25 października 2011 r. zmieniając wyrok
Sądu pierwszej instancji, nie dostrzegł jednak, że w odniesieniu do popełnionego
przez skazanego w okresie od 22 lipca 2000 r. do 25 stycznia 2001 r. czynu, a
zakwalifikowanego z art. 1181
ust. 1 prawa autorskiego zagrożonego karą
ograniczenia wolności albo karą pozbawienia wolności do lat 3, zgodnie z
dyspozycją art. 101 § 1 pkt 4 i art. 102 k.k. zaistniała negatywna przesłanka
procesowa związana z przedawnieniem karalności tego przestępstwa. Zaistnienie
tej negatywnej przesłanki procesowej stanowiło okoliczność wyłączającą
prowadzenie postępowania karnego, określoną w art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k.
W świetle powyższego nie ulega wątpliwości, że w postępowaniu Sądu
odwoławczego – w wyniku rażącego naruszenia wskazanego przepisu prawa –
doszło do uchybienia określonego w art. 439 § 1 pkt 9 k.p.k implikującego
konieczność uchylenia zaskarżonego kasacją wyroku i przekazania sprawy Sądowi
Okręgowemu do ponownego rozpoznania w postępowaniu odwoławczym.
Z uwagi na konieczność dokonania dodatkowych rozstrzygnięć, nie było
możliwe wydanie w postępowaniu kasacyjnym orzeczenia bezpośrednio
korygującego tylko podniesione uchybienie.
Mając to wszystko na uwadze Sąd Najwyższy orzekł jak na wstępie.