UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 78 listopada 2012r. znak: (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. odmówił wnioskodawcy T. C. prawa do emerytury górniczej. W uzasadnieniu tej decyzji organ rentowy powołując się na treść art. 49 w zw. z art. 34 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2004r., nr 39, poz. 353 ze zm.) stwierdził, iż wnioskodawca nie ma prawa do emerytury górniczej, gdyż nie rozwiązał stosunku pracy i nie spełnia warunku dotyczącego wymaganego okresu pracy górniczej. Ma bowiem zaliczony okres takiej pracy łącznie 19 lat, 8 miesięcy i 22 dni (wobec wymaganych 25 lat). Poza tym nie spełnia również przesłanek z art. 50a ust. 1 tej ustawy gdyż ma jedynie 14 lat, 3 miesiące i 15 dni pracy górniczej łącznie z okresami równorzędnymi (wobec wymaganych 25 lat).

Ponadto wskazał, iż nie uwzględnił okresu pracy górniczej wnioskodawcy w: (...) SA w L. na stanowisku pod ziemią referenta technicznego pod ziemią – od 1 listopada 19780r. do 2 stycznia 1981r. i od 13 kwietnia 1982r. do 31 lipca 1982r. oraz w (...) Sp. z o.o. w W. na stanowisku głównego mechanika ds. maszyn dołowych pod ziemią- szefa serwisu od 1 sierpnia 1996r. do 26 marca 2012r. – gdyż stanowiska, na których w tych okresach był zatrudniony nie zostały wymienione w załączniku do zarządzenia nr 9 Ministra Przemysłu i Handlu z dnia 23 grudnia 1994r. w sprawie określenia stanowisk kierownictwa ruchu i dozoru ruchu pod ziemia , w kopalniach siarki i w kopalniach węgla brunatnego, na których zatrudnienie uważa się za pracę górniczą.

Nie uwzględnił ponadto jako okresu pracy górniczej zatrudnienia wnioskodawcy w (...) SA w L. na stanowisku stażysty pod ziemią od 2 maja 1980r. do 31 października 1980r. – gdyż brak było informacji o tym czy praca taka była wykonywana przez niego stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pod ziemią.

W złożonym w dniu 12 grudnia 2012r. odwołaniu ubezpieczony T. C.domagał się zmiany tej decyzji i przyznania mu prawa do emerytury górniczej. Decyzji tej zarzucił, iż błędnie organ rentowy ocenił, iż w spornych okresach nie wykonywał pracy górniczej. Jego zdaniem stanowiska na których w spornych okresach pracował, są ujęte w załączniku do zarządzenia nr 9 Ministra Przemysłu i Handlu z dnia 23 grudnia 1994r. w sprawie określenia stanowisk kierownictwa ruchu i dozoru ruchu pod ziemia, w kopalniach siarki i w kopalniach węgla brunatnego, na których zatrudnienie uważa się za pracę górniczą. Ponadto powołując się na treść art. 50c ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach w FUS wskazywał, iż okres pracy w (...) Sp. z o.o.w W.na stanowisku głównego mechanika ds. maszyn dołowych pod ziemią- szefa serwisu jest praca górnicza wskazaną w pkt 3 tego przepisu zgodnie z którym, pracą górniczą jest zatrudnienie pod ziemią w przedsiębiorstwach montażowych, przedsiębiorstwach maszyn górniczych, zakładach naprawczych i innych podmiotach wykonujących dla kopalń określonych w pkt. 1 (tj. pod ziemią w kopalniach węgla, rud, kruszców, surowców ogniotrwałych, glin szlachetnych, kaolinów, magnezytów, gipsu, anhydrytu, soli kamiennej i potasowej, fosforytów oraz barytu) - podziemne roboty budowlano-montażowe, roboty przy naprawie maszyn i wdrażaniu nowych urządzeń; pracownikom zatrudnionym w tych przedsiębiorstwach, zakładach i innych podmiotach uznaje się za pracę górniczą te miesiące zatrudnienia, w których co najmniej połowę dniówek roboczych przepracowali pod ziemią. Wskazał, iż (...) Sp. z o.o.jest przedsiębiorstwem, które w swej działalności ma m.in. „produkcję maszyn dla górnictwa i do wydobywania (…).. Zaś jako główny mechanik ds. maszyn dołowych pod ziemią – szef serwisu wnioskodawca przepracował co najmniej połowę dniówek roboczych pod ziemią.

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. wniósł o jego oddalenie uzasadniając swe stanowisko jak w zaskarżonej decyzji.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca T. C.urodził się w dniu (...)na dzień wydania decyzji miał ukończone 55 lat.

W chwili złożenia wniosku o emeryturę górniczą (tj. 29 października 2012r.) pozostawał w zatrudnieniu – pracowała w (...) Sp. z o.o. w P..

Organ rentowy uznał wnioskodawcy:

1) 19 lat, 8 miesięcy i 22 dni okresów pracy górniczej i okresów zaliczanych do pracy górniczej (do 31 grudnia 2008r.) (ujętej w art. 36 ustawy emerytalnej)

2) 14 lat, 3 miesiące i 15 dni okresów pracy górniczej (wskazanej wart. 50c ww. ustawy) na stanowisku dozorcy maszynowego pz, sztygara maszynowego pz

Dowód: akta ubezpieczeniowe wnioskodawcy:

- wniosek k.1-2, kwestionariusz k.4, świadectwa pracy i zaświadczenia k. 5-8

- decyzja k. 10

Wnioskodawca był zatrudniony:

1) od 1 sierpnia 1996r. do 26 marca 2012r. ( 15 lat, 7 miesięcy i 26 dni) - w (...) Sp. z o.o. w W. na stanowisku głównego mechanika ds. maszyn dołowych pod ziemią- szefa serwisu

2) od 2 maja 1980r. do 31 października 1980r. na stanowisku stażysty pod ziemią, a od 1 listopada 1980r. do 2 stycznia 1981r .i od 13 kwietnia 1982r. do 31 lipca 1982r. na stanowisku referenta technicznego pod ziemią – w (...) SA w L.

3) w okresie od 3 stycznia 1981r. do 23 marca 1982r. odbywał zasadniczą służbę wojskową.

(...) Sp. z o.o.w W.to przedsiębiorstwo zajmujące się produkcja maszyn górniczych i narzędzi górniczych dla (...) SAoraz innych tego rodzaju firm za granicą. Ponadto zajmował się serwisowaniem wyprodukowanych dla potrzeb zakładów górniczych (...)maszyn i urządzeń zarówno w okresi gwarancyjnym jak i pogwarancyjnym. W początkowym okresie zajmujący się tego rodzaju pracami dział liczył 5 osób, ale od 1996r. został on rozbudowany do kilkudziesięciu osób, ze względu na to że (...)redukując koszty zlecał firmom zewnętrznym większy zakres prac związanych z produkcją wdrażaniem i obsługą maszyn górniczych. W tym czasie kierownikiem tego działu został wnioskodawca. Dział ten wykonywał remonty, naprawy, przeglądy wyprodukowanych dla kopalń (...) maszyn i urządzeń górniczych. Dla tych zadań utworzono wówczas bazy pod ziemią dla dwóch kopalń kombinatu a w pozostałych wyznaczone miejsce na komorze mechanicznej. W tych bazach odbywały się wszystkie prace związane z remontami, naprawami i obsługą wyprodukowanych maszyn i urządzeń górniczych.

W okresie zatrudnienia w (...) do obowiązków wnioskodawcy jako szefa serwisu należało zorganizowanie pracy na tych dwóch bazach i w pozostałych punktach w kopalniach pod ziemia, stała kontrola wykonywanej pracy, szkolenia pracowników pod ziemia, badania sprzętu i sposobu ich funkcjonowania, stały nadzór nad przebiegiem wykonywanych przez podległych pracowników napraw, przeglądów maszyn i urządzeń górniczych. W tych bazach i punktach zatrudnieni byli pracownicy na stanowiskach ślusarzy i mechaników, którzy bezpośrednio wykonywali naprawy, remonty i przeglądy maszyn i urządzeń górniczych. Wnioskodawca wykonywał również prace związane z rozliczaniem wykonanych zadań. Charakter jego obowiązków wymagał częstej, prawie codziennej obecności w bazach firmy pod ziemią na poszczególnych szybach kopalni (...). Powodowało to konieczność prawie codziennych zjazdów pod ziemię. Wykonywał ich nie mniej niż połowę dniówek roboczych.

Dowody: - akta osobowe wnioskodawcy (zakresy obowiązków)

- zeznania świadków: Z. C. 08:36-26:59

R. R. 27:18-38:35 ,

- wyjaśnienia wnioskodawcy 40:08-1:00:12

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie wnioskodawcy jest uzasadnione.

Zgodnie z treścią art. 50a ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2004r., nr 39, poz. 353 ze zm.) górnicza emerytura przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1)ukończył 55 lat życia;

2)ma okres pracy górniczej wynoszący łącznie z okresami pracy równorzędnej co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, w tym co najmniej 10 lat pracy górniczej określonej w art. 50c ust. 1;

3)nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego albo złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Sporną okolicznością było to czy wnioskodawca ma wymagany w jego sytuacji wyżej wskazanymi przepisami 25 – letni okres pracy górniczej.

Organ rentowy uznał wnioskodawcy łączny okres pracy górniczej w wymiarze 14 lat, 3 miesiące i 15 dni.

Wnioskodawca zaś twierdził, że ma wymagany 25 – letni staż pracy górniczej, wskazując, iż takim okresem pracy jest przede wszystkim jego zatrudnienie od 1 sierpnia 1996r. do 26 marca 2012r. w (...) Spółce z o.o. w W. a nadto w (...) od 1 listopada 1980r. do 2 stycznia 1981r., od 13 kwietnia 1982r. do 31 lipca 1982r.

Organ rentowy nie uznawał tego zatrudnienia jako okresu pracy górniczej, gdyż brak było dokumentów potwierdzających ilość zjazdów pod ziemię wnioskodawcy.

Zgodnie ze wskazanym wyżej przepisem art. 50a ustawy emerytalnej do uzyskania prawa do emerytury górniczej wnioskodawca musi legitymować się 25 – letnim okresem pracy górniczej i równorzędnej.

Jak wynika z przeprowadzonego postępowania dowodowego, a w szczególności zakresów obowiązków wnioskodawcy zawartych w aktach osobowych – zatrudnienie wnioskodawcy w (...) od 1 sierpnia 1996r. do 26 marca 2012r. (15 lat, 7 miesięcy i 26 dni) na stanowisku głównego mechanika ds. maszyn dołowych pod ziemią – szefa serwisu jest okres pracy górniczej wskazanym w art. 50c ust. 1 ustawy emerytalnej tj. zatrudnieniem: wskazanym w pkt. 3 tego przepisu: pod ziemią w przedsiębiorstwach montażowych, przedsiębiorstwach maszyn górniczych, zakładach naprawczych i innych podmiotach wykonujących dla kopalń określonych w pkt 1 podziemne roboty budowlano-montażowe, roboty przy naprawie maszyn i wdrażaniu nowych urządzeń; pracownikom zatrudnionym w tych przedsiębiorstwach, zakładach i innych podmiotach uznaje się za pracę górniczą te miesiące zatrudnienia, w których co najmniej połowę dniówek roboczych przepracowali pod ziemią.

Wprawdzie wnioskodawca nie dysponował dokumentami potwierdzającymi ilość zjazdów w tym okresie zatrudnienia, ale jak wynika ze wskazanych wyżej dowodów charakter wykonywanych przez niego obowiązków wymagał częstych, prawie codziennych zjazdów pod ziemię.

W związku z tym, że ten okres pracy górniczej wraz z zaliczonym przez organ rentowy – daje mu 25 lat okresów pracy górniczej, w tym ponad 10-letni okres pracy określonej art. 50c ust. 1 - bezprzedmiotowe było ustalanie charakteru jego zatrudnienia w (...).

Z tych względów na podstawie art. 477¹⁴ § 2 k.p.c. sąd zmienił decyzję i przyznał T. C. prawo do emerytury górniczej od dnia złożenia wniosku tj. od 29 października 2012r.

Odnośnie pkt II wyroku należy wskazać, iż przepis art. 85 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych - stanowi, że jeżeli Zakład - w terminach przewidzianych w przepisach określających zasady przyznawania i wypłacania świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia społecznego - nie ustalił prawa do świadczenia lub nie wypłacił tego świadczenia, jest obowiązany do wypłaty odsetek od tego świadczenia w wysokości odsetek ustawowych określonych przepisami prawa cywilnego. Nie dotyczy to przypadku, gdy opóźnienie w przyznaniu lub wypłaceniu świadczenia jest następstwem okoliczności, za które Zakład nie ponosi odpowiedzialności.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego wyrażono pogląd, że zawarte w art. 85 ust. 1 ustawy systemowej określenie: „nie ustalił prawa do świadczenia” oznacza zarówno nie wydanie w terminie decyzji przyznającej świadczenie, jak i wydanie decyzji odmawiającej przyznania świadczenia, mimo spełnienia warunków do jego uzyskania (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 marca 2001 r. II UKN 402/2000 OSNAPiUS 2002/20 poz. 501).

Przedmiotem przeprowadzonego postępowania dowodowego było ustalenie czy wydając zaskarżoną decyzję organ rentowy, popełnił błąd poprzez naruszenie przepisów prawa materialnego w zakresie nie uznania, że po stronie wnioskodawcy spełnione zostały wszystkie przesłanki do przyznania prawa do emerytury.

Istotnym dla rozstrzygnięcia rozpoznawanej sprawy jest zatem ustalenie, czy ZUS Oddział w L. mógł w prawidłowy sposób ustalić czy wnioskodawca spełnia przesłanki do uzyskania prawa do emerytur górniczej. Jednak należy mieć na uwadze, iż organ rentowy rozpoznając wniosek musi opierać się na przestawionych przez uprawnionego dokumentach dotyczących przebiegu i charakteru jego pracy. Takich dokumentów wnioskodawca nie złożył. Wobec czego dopiero na etapie postępowania sądowego możliwe było dokonanie oceny charakteru jego zatrudnienia, a w szczególności czy kwestionowany okres zatrudnienia w (...) to okres pracy górniczej, o której mowa w art. 50C ust. 1 ustawy emerytalnej. Tym samym po stronie ZUS nie zaistniały okoliczności, za które organ ten ponosi odpowiedzialność - za opóźnienie przyznaniu prawa do świadczenia.

Orzeczenie o kosztach uzasadnione jest treścią art. 98 kpc w zw. z § 11 ust. 2 rozporządzenia MS z 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (…) – Dz. U. nr 163, poz. 1348 ze zm.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE