UZASADNIENIE

Ubezpieczona J. W. w odwołaniu od decyzji wydanej przez organ rentowy Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. z dnia 28.10.2011r. nr (...) oraz decyzji z dnia 28.10.2011r. nr (...) domagała się ich zmiany poprzez orzeczenie, że nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej oraz ze nie jest zobowiązana do opłacania składek na Fundusz Pracy za okres od 21.5.2010r. do 13.9.2010r. W uzasadnieniu podała, że działalność nie była wykonywana ponieważ w tym okresie przebywała na urlopie wychowawczym w związku z urodzeniem bliźniąt, które wymagały szczególnej troski i opieki w związku z tym, że ciąża była zagrożona , a dzieci urodziły się z niedowagą i często chorowały. Okoliczności te spowodowały, że mimo iż nie wykonywała w tym czasie działalności gospodarczej to zajęta dziećmi zapomniała o wyrejestrowaniu jej.

Pozwany Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie i zasądzenie kosztów postępowania. W uzasadnieniu wniosku wskazał, że ubezpieczona od 21.5.2010 do 13.9.2010r. przebywała na urlopie wychowawczym. W tym okresie pobierała zasiłek wychowawczy, była zatrudniona w ramach umowy o prace w firmie (...) i. zgłosiła się tylko do ubezpieczenia zdrowotnego.

Wyrokiem z dnia 28 lutego 2012r. Sąd Okręgowy V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w S. oddalił odwołanie ubezpieczonej w pkcie I , a w pkcie II nie obciążył jej kosztami postępowania.

Na skutek apelacji wniesionej od tego rozstrzygnięcia przez ubezpieczoną Sąd Apelacyjny wyrokiem z dnia 13 grudnia 2012r. uchylił zaskarżony wyrok i sprawę przekazał do ponownego rozpoznania w uzasadnieniu wyroku zawarł zalecenia dotyczące przeprowadzenia postępowania dowodowego w granicach wskazanych przez strony w tym z dokumentów, zeznań świadków i stron, jeśli takie dowody zostaną zgłoszone.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy

Sad Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczona J. W. od 12 lutego 2008r. była wpisana do rejestru jako osoba prowadząca działalność gospodarczą polegającą na prowadzeniu usług ubezpieczeniowych na rzecz (...). Działalność gospodarczą prowadziła jednoosobowo i zgłosiła się do ubezpieczenia społecznego.

Dowód zgłoszenie (...)

Od dnia 13 marca 2009r. z uwagi na zatrudnienie ubezpieczonej na podstawie umowy o pracę w S. (...) w S. po stronie ubezpieczonej istniał obowiązek opłacania tylko składek na ubezpieczenie zdrowotne.

/bezsporne/

Wyrejestrowanie działalności gospodarczej nastąpiło z dniem 28.9.2010r.

Dowód: zgłoszenie (...) k-96

Ubezpieczona od marca 2009r. była w ciąży. /vide oświadczenie ubezpieczonej k-8/ Z uwagi na zagrożona ciąże mnogą ubezpieczona od 11 maja 2009r. przebywała w szpitalu. Następnie przebywała w szpitalu od 25.9.2009r. do 31.10.2009r. w Oddziale Neonatologii w U.. Urodziła bliźniaki, był to poród przedwczesny. Schorzenia opisane w karcie informacyjnej ze szpitala wystąpiły zarówno po stronie matki jak i dzieci. Stwierdzono u bliźniąt nie tylko wcześniactwo i żółtaczkę, ale również bezdechy i infekcje wtórną. Wystąpiła też niedokrwistość. Z epikryzy wynika , że ciąża była zagrożona, występowały krwawienia i groźba poronienia, a także zagrażający poród przedwczesny.

Dowód: karta informacyjna ze szpitala k-110.

Dzieci przez całą dobę wymagały opieki. Bezdechy występowały także w nocy. Ubezpieczona nie mogła pracować w ramach prowadzonej działalności gospodarczej ponieważ uzyskanie zarobku związane było z jej bezpośrednim kontaktem z klientem a o tym w jej sytuacji rodzinnej nie mogło być mowy. Ta działalność po jej wykreśleniu nie została wznowiona. Problemy rodzinne były tak poważne, że ubezpieczona zapomniała o zawieszeniu lub wykreśleniu działalności gospodarczej, której faktycznie nie prowadziła. Ubezpieczona zapłaciła składkę zdrowotną, ale z opóźnieniem i z odsetkami po wezwaniu jej przez ZUS.

Dowód: zeznania świadka M. P. k-11 i zapis 00:14;50, oraz zeznania strony J. W. k-112 i zapis 00:31,32

Przebywając na zasiłku macierzyńskim ubezpieczona uzyskała dochód w postaci tegoż zasiłku w kwocie 6.846 zł co wynika również z zaświadczenie z Urzędu Skarbowego o dochodach

Dowód PIT-36 k-46 do 48 i zaświadczenie k -84

Ubezpieczona w 2010r. nie uzyskała żadnych dochodów z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej .

Dowód; podatkowa księga przychodów i rozchodów k-45, PIT /B k-49.

Sąd dał wiarę świadkowi i ubezpieczonej, że w okresie wskazanym w zaskarżonych decyzjach nie prowadziła ona działalności gospodarcze. Dał tę wiarę tym bardziej, że zeznania te potwierdzają dokumenty złożone przez ubezpieczoną a będące dowodem w sprawie. Zasady logiki i doświadczenia życiowego wskazują, że w sytuacji gdy istnieje potrzeba stałej całodobowej opieki nad dwójką niemowląt których życie i zdrowie jest zagrożone tym bardziej, że wystąpiła u nich nie tylko niedokrwistość ale bezdechy, to jest oczywiste, że uwaga rodzica skierowana jest przede wszystkim na dzieci i zapewnienie im warunków do normalnego rozwoju i poprawy stanu zdrowia.

Powyższe okoliczności w ocenie Sadu Okręgowego wskazują, z działalność gospodarcza od 21.5.2010r. do 13.9.2010r. nie była prowadzona.

Pozwany organ rentowy wydał tego samego dnia dwie decyzje stwierdzające obowiązkowe podleganie ubezpieczeniu społecznemu i obowiązek opłaty składek na Fundusz Pracy, które to decyzje zaskarżyła ubezpieczona.

Dowód: decyzja nr (...)i (...) w aktach ZUS.

Należy podkreślić, że pozwany przyznał, że nie prowadził żadnego postępowania w aspekcie wykazania, ze jednak działalność gospodarcza była prowadzona./vide pismo k-94/

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Stosownie do art. 6 ust 1 pkt 5 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych/ zwaną dalej ustawa sus/ / Dz U Nr 205, poz 1585/ osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą podlega obowiązkowi ubezpieczeń społecznych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej do dnia jej zaprzestania, natomiast zgodnie z art. 13 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu podlegają osoby fizyczne prowadzące działalność pozarolniczą - w okresie od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności. Osoba pozostająca w stosunku pracy i prowadząca działalność gospodarczą nie ma obowiązku opłacania składek z tytułu ubezpieczeń społecznych, obowiązek taki dotyczy składek na ubezpieczenia zdrowotne.

Ustaleniem faktycznym Sądu Okręgowego było doprowadzenie do udzielenia odpowiedzi na pytanie czy działalność gospodarcza rzeczywiście jest wykonywana (a więc także czy zaistniała przerwa w jej prowadzeniu) ponieważ należy to do sfery ustaleń faktycznych, a istnienie wpisu do ewidencji nie przesądza o faktycznym prowadzeniu działalności gospodarczej, jednakże wpis ten prowadzi do domniemania prawnego, według którego osoba wpisana do ewidencji, która nie zgłosiła zawiadomienia o zaprzestaniu prowadzenia działalności gospodarczej, jest traktowana jako prowadząca taką działalność. W konsekwencji domniemywa się, że skoro nie nastąpiło wykreślenie działalności gospodarczej z ewidencji, to działalność ta była faktycznie prowadzona i w związku z tym istniał obowiązek zapłaty składek na ubezpieczenie społeczne (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 11 stycznia 2005 r. I UK 105/2004 OSNP 2005/13 poz. 198, z dnia 25 listopada 2005 r. I UK 80/2005 OSNP 2006/19-20 poz. 309 oraz z dnia 30 listopada 2005 r. I UK 95/2005 OSNP 2006/19-20 poz. 311). Domniemanie to może być obalone w drodze przeprowadzenia przeciwdowodu, który obciąża stronę twierdzącą o faktach przeciwnych twierdzeniom wynikającym z domniemania. Skoro ani Prawo działalności gospodarczej ani przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych nie przewidywały instytucji zawieszenia bądź przerwy w prowadzeniu działalności gospodarczej do dnia 31.3.2009r. Po tej dacie przepisy prawne regulowały już kwestie zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej poprzez możliwość jej zawieszenia. ,W realiach przedmiotowej sprawy należy podkreślić, że w początkowym okresie prowadzenia działalności gospodarczej takie przepisy nie obowiązywały, przeto nawet zgłoszenie takiej przerwy w organie ewidencyjnym, a w szczególności tylko w organie rentowym, nie korzystało z domniemania prawnego, z którego wynikałoby czasowe zaprzestanie prowadzenia działalności gospodarczej. W rezultacie ciężar dowodu wystąpienia przesłanek uzasadniających ustanie obowiązku ubezpieczenia społecznego (rzeczywistego zaistnienia przerwy w prowadzeniu działalności) obciąża tę stronę, która z faktu tego wywodzi skutki prawne w zakresie ustania obowiązku ubezpieczenia. W realiach przedmiotowej sprawy ciężar dowodu spoczywał na ubezpieczonej zgodnie z art. 6 kc.

Z ustaleń Sądu Okręgowego wynika, że ubezpieczona mimo wpisu do ewidencji działalności gospodarczej i braku jej zawieszenia, nie prowadziła w okresie wskazanym w zaskarżonej decyzji działalności gospodarczej. W ocenie Sądu Okręgowego utrzymywanie się stanu stałego braku dochodów z działalności gospodarczej przez kilkanaście następujących po sobie miesięcy kalendarzowych jest dowodem na nieprowadzenie w rzeczywistości działalności gospodarczej i niepodleganie ubezpieczeniom społecznym w tym okresie mimo nie wykreślenia z ewidencji działalności gospodarczej. Kolejnym argumentem przemawiającym w ocenie Sądu Okręgowego za tym, że działalność gospodarcza nie była prowadzona w terminach wskazanych w zaskarżonych decyzjach jest fakt, że ubezpieczona utraciła możliwość zarobkowania i uzyskiwania dochodów z przyczyn związanych z jej stanem zdrowia, a przede wszystkim z przyczyn obiektywnych jako że urodziła bliźniaki, a stan zdrowia niemowląt wymagał całodobowej opieki w wyniku czego ubezpieczona długotrwale bo co najmniej od 25.9.2009r. była niezdolny do zarobkowania która twa nawet po wykreśleniu działalności gospodarczej.

W związku z tym, że ubezpieczona udowodniła, że działalność gospodarcza faktycznie nie była wykonywana w okresie wskazanym w zaskarżonych decyzjach z przyczyn wyżej wskazanych, a w jej przypadku nigdy od tej daty nie podjęła już działalności gospodarczej, , Sąd orzekł w granicach spornego okresu wskazanego w zaskarżonych decyzjach i uwzględnił odwołanie ubezpieczonej orzekając iż w okresie od 21.5.2010r. nie podlegała obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym to jest emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu i nie jest zobowiązana do opłacania składek na Fundusz Pracy, o czym orzekł na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 kpc.jak w pkcie 1 sentencji. O kosztach orzeczono na podstawie § 11 ust 2 w zw z §5 rozporządzenia ministra Sprawiedliwości z 28 wrzesnia 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radce prawnego ustanowionego z urzędu /Dz.U. Nr 163,poz1349 ze zm/ przy uwzględnieniu, że odwołanie dotyczyło dwóch decyzji. Nadto uwzględniono koszt opłaty apelacji ubezpieczonej wynoszący 30 zł.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE