WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 stycznia 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie - Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:	SSA Zofia Rybicka - Szkibiel
Sędziowie:	SSA Jolanta Hawryszko (spr.) SSA Urszula Iwanowska
Protokolant:	St. sekr. sąd. Edyta Rakowska

po rozpoznaniu w dniu 22 stycznia 2013 r. w Szczecinie

sprawy B. D.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

o przyznanie emerytury

na skutek apelacji ubezpieczonego

od wyroku Sądu Okręgowego w Gorzowie Wlkp. VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 28 czerwca 2012 r. sygn. akt VI U 189/12

1.  oddala apelację,

2.  przyznaje adwokatowi M. G. od Skarbu Państwa – Sądu Apelacyjnego w Szczecnie kwotę 120 (sto dwadzieścia złotych) powiększoną o stawkę podatku od towarów i usług, tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej ubezpieczonemu z urzędu w postępowaniu apelacyjnym.

Sygn. akt III AUa 672/12

UZASADNIENIE

Decyzją z 19 stycznia 2012 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. odmówił B. D. przyznania prawa do emerytury z uwagi na brak stażu ubezpieczeniowego w wymiarze co najmniej 20 lat.

Ubezpieczony wniósł odwołanie od powyższej decyzji kwestionując odmowę zaliczenia do okresu składkowego zatrudnienia w (...) w G. od 13 października 1952 roku do 19 lutego 1957 roku.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie podnosząc, że sporny okres nie został przez ubezpieczonego udowodniony.

Wyrokiem z 28 czerwca 2012 roku Sąd Okręgowy w Gorzowie Wielkopolskim VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił odwołanie B. D..

Sąd pierwszej instancji ustalił, że ubezpieczony (ur. w (...) roku) po raz pierwszy wniosek o emeryturę złożył 14 sierpnia 2003 roku. Organ rentowy odmówił jednak przyznania prawa do świadczenia z uwagi na brak 20-letniego okresu ubezpieczenia. Okresu od 13 października 1952 roku do 19 lutego 1957 roku nie uwzględnił jako okresu składkowego. Wyrokiem z 4 lutego 2004 roku Sąd Okręgowy oddalił odwołanie skarżącego. Wyrok uprawomocnił się 10 stycznia 2006 roku. Kolejny wniosek o emeryturę B. D. złożył 13 stycznia 2012 roku żądając zaliczenia do stażu ubezpieczeniowego tego samego okresu. Do wniosku nie dołączył żadnych nowych dowodów, ani nie wskazał na żadne nowe okoliczności dotyczące zatrudnienia w spornym okresie. Na rozprawie 28 czerwca 2012 roku złożył jako nowy dowód zdjęcia z okresu swojej młodości. B. D. pobiera rentę wypadkową.

Po analizie przepisów art. 28 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych sąd okręgowy uznał, że ubezpieczony nie wykazał przesłanki 20 lat stażu ubezpieczeniowego. Sporny okres nie został uznany za składkowy, gdyż nie został przez ubezpieczonego udowodniony. Nie powiodło się pozyskanie dokumentacji pracowniczej ubezpieczonego z (...) wG., a spośród dwóch przedłożonych zdjęć tylko jedno miało przymiot nowego dowodu, drugie było już załączone w poczet materiału dowodowego w procesie zakończonym w 2006 roku. Sąd pierwszej instancji podkreślił, że zdjęcia te nie zostały opatrzone jakąkolwiek datą, czy opisem, co powodowało, że nie sposób określić ani czasu ani okoliczności jakie opisują. Sąd okręgowy wskazał też na sprzeczności pomiędzy dokumentami złożonymi do akt sprawy, a wnioskiem o rentę w zakresie wskazanych tam okresów składkowych. Za niewiarygodne uznał sąd pierwszej instancji wyjaśnienia skarżącego, że w tym samym czasie pracował w gospodarstwie rolnym rodziców, w Leśnictwie M. i w (...) w G. Ponadto, mając 14 lat, ubezpieczony był zobowiązany uczęszczać do szkoły. Sąd okręgowy oddalił wniosek o przesłuchanie w charakterze świadka siostry i bratowej B. D. , albowiem ubezpieczony przyznał, że z nim nie pracowały.

Apelację od wyroku wywiódł ubezpieczony, zarzucając sprzeczność istotnych ustaleń sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego i naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 233 § 1 k.p.c. Apelujący wniósł o zmianę wyroku poprzez przyznanie ubezpieczonemu emerytury, e wentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania. Zdaniem apelującego sąd pierwszej instancji dokonując oceny dowodów w niniejszej sprawie przekroczył jej swobodne granice poprzez odmówienie wiarygodności i mocy dowodowej zeznaniom B. D., które były logiczne i korespondowały z zebranym w sprawie materiałem dowodowym. Skarżący podniósł, że możliwą do pogodzenia była w jednym czasie pra­ca w Leśnictwie w M. oraz w (...) w G. Z zeznań B. D. wynika, że godził on prace wykonywane w różnych, niepokrywających się godzinach, pracując nawet po kilkanaście godzin na dobę. Z kolei pomoc w gospodarstwie rolnym rodziców była czymś naturalnym i nie kolidowała z pracą za­robkową. O niewiarygodności zeznań B. D. nie świadczy również okoliczność, że mając 14 lat ubezpieczony zobowiązany był uczęszczać do szkoły. Lata 1952-1957 charakteryzowały się odbudową powojennej Polski i obowiązek uczęszczania do szkoły nie był aktywnie egzekwowany przez ówczesne władze.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Apelacja ubezpieczonego nie zasługiwała na uwzględnienie. Sąd Apelacyjny zasadniczo podzielił i przyjął jako własne ustalenia sądu pierwszej instancji, przy czym podstawy do oddalenia odwołania ubezpieczonego dopatrzył się w innych niż sąd okręgowy przesłankach. Dostrzec bowiem należało, że w sprawie o to samo roszczenie tj. o prawo do emerytury, toczyło się już postępowanie sądowe w 2003 roku. Wyrokiem z 4 lutego 2004 roku Sąd Okręgowy, w sprawie VI U 1949/03 oddalił odwołanie skarżącego uznając, że ubezpieczony nie wykazał 20-letniego okresu ubezpieczenia, w szczególności nie udowodnił pracy w okresie od 13 października 1952 roku do 19 lutego 1957 roku. Wyrok uprawomocnił się 10 stycznia 2006 roku po oddaleniu apelacji ubezpieczonego (wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 10 stycznia 2006 roku, sygn. III AUa 1026/04). Kolejny wniosek o emeryturę B. D. złożył 13 stycznia 2012 roku ponownie żądając zaliczenia do stażu ubezpieczeniowego okresu od 13 października 1952 roku do 19 lutego 1957 roku.

W myśl utrwalonego orzecznictwa, zasadniczo uznaje się, że w sprawie z zakresu ubezpieczeń społecznych wyrok nie ma powagi rzeczy osądzonej, jeżeli dotyczy odmowy przyznania świadczenia z ubezpieczenia społecznego, a po jego uprawomocnieniu się organ rentowy wydał nową decyzję, opartą na nowych dowodach mających wpływ na ujawnienie rzeczywistego stanu faktycznego i jego prawidłową ocenę, gdyż wydanie nowej decyzji uprawnia ubezpieczonego do złożenia od niej odwołania i zobowiązuje sąd do sprawdzenia jej prawidłowości. W rezultacie więc, wydanie przez organ rentowy nowej decyzji, także co do świadczenia będącego przedmiotem wcześniejszej decyzji i postępowania wcześniej zakończonego prawomocnym wyrokiem sądu wszczętego w wyniku wniesienia od niej odwołania - co do zasady - uprawnia ubiegającego się o świadczenie do wniesienia kolejnego odwołania do sądu a wszczęta w ten sposób sprawa cywilna nie jest sprawą o to samo świadczenie w rozumieniu art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c. (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 19 lutego 2007 r., I UK 266/06, OSNP 2008 nr 5-6, poz. 79 oraz z dnia 21 maja 2008 r., I UK 370/07, LEX nr 491467). Jednak należy mieć na uwadze przepis art. 366 k.p.c., zgodnie z którym wyrok prawomocny ma powagę rzeczy osądzonej tylko co do tego, co w związku z podstawą sporu stanowiło przedmiot rozstrzygnięcia, a ponadto tylko między tymi samymi stronami. Zatem, skoro w postępowaniu w sprawie VI U 1949/03 sporna okoliczność pracy w okresie od 13 października 1952 roku do 19 lutego 1957 roku była już przedmiotem postępowania dowodowego i oceny sądu, należało uznać, że okoliczność ta została już prawomocnie przesądzona jako materialno-prawna przesłanka żądania prawa do emerytury i nie mogła być ponownie przedmiotem postępowania dowodowego i oceny jako przesłanka prawa do emerytury. W niniejszego postępowania stwierdzić więc należy, że skoro nie zostały wskazane żadne nowe okresy ubezpieczenia, a ten który był przywoływany został już prawomocnie przesądzony to odwołanie powinno zostać oddalone jako nieuzasadnione merytorycznie. W konsekwencji zarzuty apelującego, co do sprzeczności istotnych ustaleń sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego były bezprzedmiotowe dla rozpoznania sprawy. Zarazem należy wskazać, że odrzucenie odwołania na podstawie art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c. byłoby niewłaściwe proceduralnie wobec wydania przez organ rentowy decyzji merytorycznej i konstytucyjnej gwarancji prawa obywatela do zaskarżania orzeczeń i decyzji wydanych w pierwszej instancji (art.78).

Mając powyższe na względzie sąd drugiej instancji oddalił apelację jako bezzasadną na podstawie art. 385 k.p.c. P ełnomocnik B. D. z urzędu wniósł o przyznanie od Skarbu Państwa wynagrodzenia za pełnione obowiązki, zatem sąd apelacyjny na podstawie § 19 i 20 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adwokata kwotę 120,00 złotych tytułem wynagrodzenia. Następnie na podstawie § 2 ust. 3 przywołanego rozporządzenia sąd drugiej instancji podwyższył wynagrodzenie o stawkę podatku od towarów i usług przewidzianą dla tego rodzaju czynności w przepisach o podatku od towarów i usług, obowiązującą w dniu orzekania o tych opłatach (pkt 2).