WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 grudnia 2014r.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:	SSR del. do SO Monika Obrębska
Protokolant:	sekretarz sądowy Przemysław Dudziński

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 12 grudnia 2014r. w O.

sprawy z odwołania J. W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w P.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania J. W.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P.

z dnia 21.02.2014r. znak (...)

orzeka:

1. zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje J. W. prawo do emerytury począwszy od dnia 01.12.2013r;

2. stwierdza brak odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

3. zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych na rzecz J. W. kwotę 60 zł (sześćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego.

UZASADNIENIE

W dniu 05.12.2013r. J. W. złożył w Oddziale ZUS w P. Inspektorat w O., wniosek o ustalenie uprawnień do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych.

Po rozpoznaniu tego wniosku decyzją z dnia 21.02.2014r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. odmówił J. W. prawa do tego świadczenia uznając, iż nie udowodnił on wymaganego 15 - letniego okresu pracy w szczególnych warunkach.

J. W. decyzję powyższą zaskarżył, wnosząc od niej odwołanie. W uzasadnieniu odwołania wskazał, że w szczególnych warunkach przepracował wymagane 15 lat. Pełnomocnik odwołującego w toku postępowania kilkakrotnie modyfikował swoje stanowisko w sprawie, wnosząc ostatecznie o zaliczenie odwołującemu do stażu pracy w szczególnych warunkach okresu zatrudnienia w Fabryce (...) w W. od 29.01.1974r. do 31.08.1978r. i w (...) Przedsiębiorstwie (...) w W. od 08.09.1987r. do 09.01.1979r., gdzie odwołujący pracował jako kierowca samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym pow. 3,5 tony. Pełnomocnik odwołującego wniósł również o zaliczenie odwołującemu do pracy w szczególnych warunkach okresów zatrudnienia na stanowisku palacza CO w okresach od 15.10.1997r. do 40.04.1999r. w SPZOZ z W., od 15.10.1994r. do 28.04.1995r. i od 01.11.1995r. do 25.04.1996r. w Szkole Podstawowej w D.. Pełnomocnik odwołującego wnioskował też o zaliczenie do okresów pracy w szczególnych warunkach okresu od 01.09.1970r. do 20.06.1973r. tj. okresu nauki w Szkole dla Pracujących (...) Przedsiębiorstwa (...).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. Wskazał, że J. W. nie spełnia warunków do przyznania wcześniejszej emerytury, o których mowa w art. 184 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, gdyż nie udokumentował wymaganego 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach.

Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych ustalił i zważył, co następuje:

Odwołanie J. W. jest zasadne i zasługuje na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że podstawą do ubiegania się przez odwołującego o prawo do emerytury jest art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w zw. z § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, gdyż urodził się on 24.04.1953r. Zgodnie z tymi przepisami, prawo do emerytury przysługuje ubezpieczonemu urodzonemu po 01.01.1949r., jeżeli:

- osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn,

- nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego lub złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w OFE, za pośrednictwem Zakładu na dochody budżetu państwa,

- w dniu 01.01.1999r. udowodnił 25-letni okres składkowy i nieskładkowy, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Zgodnie z treścią § 2 ust. 1 powołanego rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Zasadniczo okresy pracy w szczególnych warunkach stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia lub w świadectwie pracy (tak: § 2 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r.). Zgodnie jednak z utrwalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego możliwe jest wykazywanie okoliczności, od których zależy nabycie uprawnień, w postępowaniu przed sądem ubezpieczeń wszelkimi dowodami (wyrok SN z dnia 06.09.1995r., II URN 23/95, OSNP 1996/5/77, wyrok SN z dnia 02.02.1996r., II URN 3/95, OSNP 1996/16/239).

Na podstawie przedłożonych dokumentów ZUS uznał odwołującemu staż pracy w szczególnych warunkach w wymiarze 7 lat, 11 miesięcy i 2 dni.

Za pozostałe sporne okresy odwołujący nie przedstawił świadectw wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Wobec powyższego zasadniczą kwestią wymagająca przesądzenia w przedmiotowej sprawie było więc rozstrzygnięcie, czy odwołujący zgromadził 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

W celu ustalenia rzeczywistego charakteru pracy odwołującego Sąd przesłuchał szereg świadków oraz odwołującego w charakterze strony, przeprowadził też dowód z dokumentów z akt osobowych odwołującego za sporne okresy zatrudnienia.

Odnośnie charakteru zatrudnienia odwołującego w (...) w W. Sąd przeprowadził dowód z zeznań świadków A. G. i T. R., którzy pracowali z odwołującym w spornym okresie. Z ich zeznań wynika, że J. W. pracował w (...) w W. wyłącznie jako kierowca samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym przekraczającym 3,5 tony. Jeździł M., J., woził towary z hurtowni po całej Polsce, oleje, smary techniczne, sprężyny. Innych czynności oprócz czynności kierowcy samochodów ciężarowych nie wykonywał. Z akt osobowych odwołującego za okres jego pracy w (...) wynika, że był on zatrudniony na stanowisku kierowcy (vide świadectwo pracy w 01.09.1978r., karta przyjęcia do pracy, meldunek o zwolnieniu (vide akta osobowe).

Odnośnie charakteru zatrudnienia odwołującego w (...) w W. Sąd przeprowadził dowód z zeznań świadków R. K. i J. Ś., którzy pracowali z odwołującym w spornym okresie. Z ich zeznań wynika, że J. W. pracował w tym okresie wyłącznie jako kierowca samochodu ciężarowego marki (...) o ładowności pow. 10 ton. Z akt osobowych odwołującego za sporny okres zatrudnienia wynika, że odwołujący był zatrudniony na stanowisku kierowcy (vide np. świadectwo pracy).

Odnośnie charakteru zatrudnienia odwołującego w Szkole Podstawowej w D. i SPZOZ w W. Sąd dopuścił dowód z zeznań świadków K. K., B. Ł. i K. W.. K. K. zeznał, że pracował z odwołującym z Szkole Podstawowej w D. i Ośrodku (...) w R., który podlegał pod SPZOZ w W., w sezonach grzewczych. Obaj pracowali jako palacze, na zmiany po 12 godzin. Obsługiwali dwa duże kotły wodne, które nie były zautomatyzowane. Wszystko musieli robić ręcznie. Świadek B. Ł., który pracował z odwołującym w Ośrodku (...) w R. również potwierdził, że odwołujący pracował tam jak palacz CO Świadek potwierdził, że po okresie grzewczym odwołujący został przeniesiony bezpośrednio z Ośrodka (...) do samego Szpitala, gdzie dalej pracował jako palacz. Świadek podał, że on nie zdecydował się na kontynuowanie pracy jako palacz w szpitalu. Fakt, że zarówno w Szkole Podstawowej w D., jak też w SPZOZ w W., w tym w Ośrodku (...) w R., odwołujący wykonywał wyłącznie pracę palacza potwierdziła też świadek K. W..

Zeznania świadków w pełni potwierdzają dokumenty z akt osobowych odwołującego za sporne okresy zatrudnienia, z których wynika, że w Szkole Podstawowej w D., jak też w SPZOZ w W. J. W. był zatrudniony wyłącznie jako palacz.

Odwołujący przesłuchany w charakterze w strony w pełni potwierdził zeznania przesłuchanych w sprawie świadków. Stanowczo podkreślił, że w (...) w W. i (...) pracował wyłącznie jako kierowca samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym pow. 3,5 tony w pełnym wymiarze czasu pracy. W (...) jeździł S. Wywrotką i J. z przyczepą. W (...) jeździł samochodem ciężarowym marki (...) o dopuszczalnym ciężarze całkowitym pow. 10 ton, który służył do przewozu mieszanek sypkich. Odnośnie pracy w Szkole Podstawowej w D. podał, że pracował tam dwukrotnie w sezonach grzewczych jako palacz wodnych pieców CO niezautomatyzowanych, które obsługiwał ręcznie. Zajmował się obsługą tych kotów i ich czyszczeniem. W takim samych charakterze, jako palacz, pracował w SPZOZ w W.. Początkowo, przez pierwszy sezon grzewczy pracował jako palacz w Ośrodku (...) w R., który podlegał pod SP ZOZ w W. a następnie został przeniesiony do samego Szpitala, gdzie zajmował się całoroczną obsługą kotła wodnego.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadków i odwołującego, nie znajdując żadnych podstaw by kwestionować ich szczerość i zgodność z rzeczywistym stanem rzeczy. Świadkowie nie mają żadnego interesu w składaniu fałszywych zeznań. Ich zeznania wzajemnie się uzupełniają, tworząc logiczną całość. Świadkowie pracowali razem z odwołującym w spornych okresach, zatem posiadali wiedzę w przedmiocie charakteru jego pracy. Również dokumenty z akt osobowych odwołującego za sporne okresy zatrudnienia nie budziły wątpliwości co do zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy.

Podkreślić w tym miejscu należy, że zgodnie z ugruntowanym w tym zakresie orzecznictwem i doktryną, to nie nazwa zajmowanego stanowiska, ale rodzaj powierzonej pracy, ma najistotniejsze znaczenie dla oceny czy pracownik wykonywał prace w szczególnych warunkach bądź szczególnym charakterze. Z przeprowadzonych dowodów wynika, zdaniem Sądu bezsprzecznie, że odwołujący zarówno w (...) w W. od 29.01.1974r. do 31.08.1978r., jak też w (...) od 08.09.1978r. do 09.01.1979r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym przekraczającym 3,5 tony. Stąd okresy te w łącznym wymiarze 4 lat, 11 miesięcy i 5 dni, należy odwołującemu zaliczyć do pracy w szczególnych warunkach.

Z przeprowadzonych dowodów wynika też, zdaniem Sądu bezsprzecznie, że odwołujący w okresach od 15.10.1994r. do 28.04.1994r. i od 01.11.1995r. do 25.04.1996r. w Szkole Podstawowej w D. i od 15.10.1997r. do 31.12.1998r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę palacza CO. Stąd okresy te w łącznym wymiarze 2 lata, 2 miesiące i 27 dni, należy odwołującemu zaliczyć do pracy w szczególnych warunkach.

Prace te są wyszczególnione w wykazie A dziale VIII poz. 2 (prace kierowców samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony) i dziale XIV poz. 1 (prace nie zautomatyzowane palaczy i rusztowych kotów parowych lub wodnych typu przemysłowego) Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Powyższe okresy po zsumowaniu z okresami uznanymi przez ZUS dają łącznie 15 lat, 1 miesiąc i 4 dni.

Jedynie na marginesie powyższych rozważań wskazać należy, że Sąd nie znalazł podstaw do zaliczenia do okresów pracy w szczególnych warunkach okresu nauki zawodu od 01.09.1970r. do 20.06.1973r. Po pierwsze okres ten został zaliczony – zgodnie z wnioskiem odwołującego - jako okres pracy w gospodarstwie rolnym rodziców. Ponadto okres nauki zawodu odbywanej przed 01.01.1975r. w ramach umowy zawartej na podstawie przepisów ustawy z 02.07.1958r. o nauce zawodu, może być wprawdzie zaliczony do okresów zatrudnienia, nie jest to jednak wystarczające do uznania tych okresów za okresy wykonywania pracy w szczególnych warunkach w myśl Rozporządzenia RM z 08.02.1983r. Nauka zawodu połączona była z obowiązkiem dokształcania. Stąd w okresie nauki zawodu odwołujący nie mógł wykonywać stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, pracy w szczególnych warunkach ( por. wyrok Sądu Najwyższego z 22.08.2012r., I UK 130/12, LEX nr 1265553)

J. W.spełnił wszystkie pozostałe przesłanki warunkujące nabycie uprawnień do wcześniejszej emerytury, wynikające z art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Na dzień 01.01.1999 r. udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący 25 lat, osiągnął wiek 60 lat w dniu (...) oraz nie jest członkiem OFE (vide: dokumenty z akt emerytalnych).

Biorąc pod uwagę powyższe Sąd w oparciu o art. 477 ¹⁴§2 kpc zmienił zaskarżoną decyzję z dnia 21.02.2014r. i przyznał J. W. prawo do emerytury począwszy od dnia 01.12.2013r. tj. pierwszego od dnia, w którym odwołujący złożył wniosek o świadczenie.

Zgodnie z treścią art. 118 ust. 1a ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, Sąd był zobowiązany, przyznając odwołującemu prawo do emerytury, do zamieszczenia z urzędu w sentencji wyroku rozstrzygnięcia w przedmiocie odpowiedzialności organu rentowego odnośnie do nieustalenia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji tj. zarówno przyznającego prawo do świadczenia, jak też jego brak ( vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28.04.2010 roku, II UK 330/09, LEX 604220). W ocenie Sądu Okręgowego w przedmiotowej sprawie brak było podstaw do obciążenia organu rentowego odpowiedzialnością za nieustalenie wszystkich okoliczności niezbędnych do wydania decyzji o przyznaniu odwołującemu prawa do wcześniejszej emerytury. Odwołujący za sporne okresy zatrudnienia nie przedłożył świadectw wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Dopiero na etapie postępowania sądowego po przeprowadzeniu stosownego postępowania dowodowego odwołujący w sposób niewątpliwy wykazał, że zgromadził wymagany ustawą 15 letni okres pracy w warunkach szczególnych. Z tych względów orzeczono jak w pkt. 2 wyroku.

O kosztach zastępstwa prawnego Sąd orzekł w oparciu o art. 98 § 1 i 3 kpc w zw. § 12 ust.2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.