UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych O. C. na podstawie art. 114 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych złożył wniosek o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Katowicach z dnia 8 lipca 2013r. w sprawie o sygn. akt XU 1133/13 wskazując, iż w sprawie ujawniły się nowe okoliczności faktyczne, które wystąpiły przed datą uprawomocnienia się wyroku, a które mają wpływ na wynik sprawy.

Organ rentowy domagał się wznowienia w/w postępowania oraz uchylenia prawomocnego wyroku z dnia 8 lipca 2013r. w sprawie o sygn. akt XU 1133/13 oraz umorzenia postępowania w sprawie z odwołania od decyzji z dnia 25 marca 2013r.

Organ rentowy stwierdził, że wykonanie prawomocnego wyroku z dnia 8 lipca 2013r. nie jest możliwe, gdyż ubezpieczona w dniu 13 lutego 2014r. złożyła oświadczenie, z którego wynika, że cofa żądanie zawarte w pkt 2 wniosku z dnia 26 listopada 2012r. w sprawie nadpłaty emerytury zawieszonej od 1 października 2011r. wraz z odsetkami i wnosi o umorzenie postępowania. W zakresie umorzenia postępowania organ rentowy powołał się na art. 116 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Sąd ustalił, co następuje :

Ubezpieczona A. Z. jest zatrudniona w (...) Oddział w C. od 1 lutego 1990r. na stanowisku starszego aprobanta w Wydziale Świadczeń E. -Rentowych.

Emerytura została jej przyznana od 1 maja 2009r., decyzją z dnia 29 czerwca 2009r. Świadczenie emerytalne ubezpieczona pobierała do 30 września 2011r.

Decyzją z dnia 28 września 2011r. organ rentowy od 1 października 2011r. zgodnie z art. 28 ustawy o zmianie ustawy o finansach publicznych wstrzymał wypłatę emerytury ubezpieczonej.

W piśmie z dnia 26 listopada 2012r. ubezpieczona wystąpiła z wnioskiem o podjęcie wypłaty emerytury wstrzymanej od 1 października 2011r. oraz nadpłatę świadczenia za okres od 1 października 2011r. wraz z odsetkami, powołując się na wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13 listopada 2012r.

Decyzją z dnia 25 marca 2013r. organ rentowy odmówił ubezpieczonej wypłaty świadczenia za okres od 1 października 2011r. do 21 listopada 2012r.

Ubezpieczona wniosła odwołanie od w/w decyzji.

Wyrokiem z dnia 8 lipca 2013r. w sprawie sygn. akt XU 1133/13 Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Katowicach zmienił decyzję organu rentowego z dnia 25 marca 2013r. w ten sposób, że zobowiązał organ rentowy do wypłaty emerytury ubezpieczonej A. Z. za okres od 1 października 2011r. do 21 listopada 2012r. W uzasadnieniu orzeczenia Sąd wskazał, iż ubezpieczona nabyła prawo do emerytury od 1 maja 2009r. Wypłata świadczenia została wstrzymana na podstawie decyzji organu rentowego z dnia 28 września 2011r. w zw. z art. 28 ustawy o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw. Decyzją z dnia 8 stycznia 2013r. ( na wniosek odwołującej się z dnia 26 listopada 2012r.) wydaną po wznowieniu postępowania w związkuz wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13 listopada 2012r., sygn.akt K 2)12, organ rentowy uchylił prawomocną decyzję w przedmiocie zawieszenia prawa do emerytury i podjął wypłatę emerytury od dnia 22 listopada 2012r., natomiast decyzją z dnia 25 marca 2013r. odmówił wypłaty świadczenia za okres wcześniejszy tj. od 1 października 2011r. do 21 listopada 2012r. Sąd Okręgowy uznał,iż ustalony w sprawie stan faktyczny i prawny uzasadnia wypłatę świadczenia zgodnie z żądaniem odwołującej się i orzekł o zmianie decyzji organu rentowego z dnia 25 marca 2013r.

Od w/w wyroku organ rentowy wniósł apelację w dniu 30 lipca 2013r., której odpis został doręczony ubezpieczonej 6 sierpnia 2013r.

W dniu 13 lutego 2014r. ubezpieczona złożyła w organie rentowym pismo, w którym wskazała, iż w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13 listopada 2012r. cofa żądanie zawarte w punkcie 2 wniosku z dnia 26 listopada 2012r. w przedmiocie nadpłaty emerytury zawieszonej od 1 października 2011r. wraz z odsetkami, wnosząc o umorzenie postępowania.Ubezpieczona składając w/w pismo wiedziała o toczącym się postępowaniu w Sądzie Apelacyjnym. Ubezpieczona chciała wycofać wniosek o nadpłatę emerytury, aby świadczenie to uzyskać w dogodnym dla siebie czasie, a nie w 2014roku.

W Sądzie Apelacyjnym nie cofnęła odwołania, nie kierowała żadnego wniosku do Sądu.

Organ rentowy pismem z dnia 13 maja 2014r. cofnął apelację od wyroku z dnia 8 lipca 2013r. w sprawie XU 1133/13..

Postanowieniem z dnia 12 czerwca 2014r., sygn. akt III AUA 2474/13Sąd Apelacyjny w Katowicach umorzył postępowania apelacyjne.

(akta organu rentowego, akta tut. Sądu (...))13, zeznania ubezpieczonej e-protokół k. 15).

Sąd zważył, co następuje:

Wniosek organu rentowego o wznowienie postępowania nie zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do treści art. 114 ust. 1ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tj. Dz.U. z 2013r., poz. 1440), zwanej dalej ustawą emerytalną, prawo do świadczeń lub ich wysokość ulega ponownemu ustaleniu na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji w sprawie świadczeń zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub na ich wysokość.Jeżeli prawo do świadczeń lub ich wysokość ustalono orzeczeniem organu odwoławczego, organ rentowy na podstawie dowodów lub okoliczności, o których mowa w art. 114 ust. 1 ustawy emerytalnej występuje do organu odwoławczego z wnioskiem o wznowienie postępowania przed tym organem, gdy z przedłożonych dowodów lub ujawnionych okoliczności wynika, że prawo do świadczeń nie istnieje lub że świadczenia przysługują w niższej wysokości; z wnioskiem tym organ rentowy może wystąpić w każdym czasie ( art. 114 ust. 2 ustawy emerytalnej);

Podstawową przesłanką zastosowania trybu wskazanego w art. 114 ust. 2 pkt 2 ustawy emerytalnej (przewidzianego tylko dla organu rentowego) jest uprzednie ustalenie prawa do świadczeń (lub ich wysokości) orzeczeniem organu odwoławczego.

Wznowienie postępowania w sprawach emerytur i rent przed sądem na podstawie art. 114 ust. 2 ustawy emerytalnej, to instytucja prawa ubezpieczeń społecznych, która reguluje w sposób odrębny - szczególny i korzystający z pierwszeństwa w stosunku do przepisów k.p.c. i k.p.a. - procedurę ponownego ustalania prawa do emerytur/rent i ich wysokości (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 września 1999 r., II UKN 103/99, OSNAPiUS 2001, nr 2, poz. 52, notka; postanowienia SN: z dnia 14 stycznia 1997 r., II UKN 50/96, OSNAPiUS 1997, nr 17, poz. 328; z dnia 28 lutego 1997 r., II UKN 76/96, OSNAPiUS 1997, nr 24, poz. 501 i z dnia 9 grudnia 1999 r., II UKN 694/99, OSNAPiUS 2001, nr 11, poz. 401, notka). Niezbędnym warunkiem ponownego ustalenia prawa do świadczeń przed sądem jest powołanie przez organ rentowy nowych dowodów lub wskazanie okoliczności istniejących przed wydaniem decyzji, które mogą mieć wpływ na istnienie tego prawa.

Szczególny charakter wznowionego postępowania odwoławczego polega na tym, że w istocie nie chodzi w nim o zakwestionowanie prawomocnego orzeczenia sądowego, lecz podważenie wadliwej decyzji organu rentowego. Stąd wystarczającym warunkiem wszczęcia postępowania w przedmiocie ponownego ustalenia prawa do świadczeń, o którym mowa w art. 114 ust. 2 pkt 2, jest przedłożenie nowych dowodów lub ujawnienie takich okoliczności istniejących przed wydaniem decyzji, z których wynika, że prawo do świadczenia nie istnieje, niezależnie od tego, czy organ rentowy mógł się na nie powołać w poprzednim postępowaniu (vide : wyroki Sądu Najwyższego z dnia 26 maja 2010 r., II UK 354/09, LEX nr 604227 i z dnia 22 lutego 2010 r., I UK 247/09, LEX nr 585725).

Przenosząc powyższe na grunt przedmiotowej sprawy stwierdzić trzeba, że brak jest podstaw do uwzględnienia wniosku organu rentowego o wznowienie postępowanie.

Należy podkreślić, iż do uwzględnienia wniosku o wznowienie postępowania niezbędnym jest aby przesłanki określone w art. 114 ust. 1 ustawy emerytalnej zostały kumulatywnie spełnione.

Organ rentowy na poparcie wniosku o wznowienie postępowania wskazał, iż ubezpieczona w piśmie z dnia 13 lutego 2014r. cofnęła żądanie dotyczące nadpłaty emerytury zawieszonej w okresie od 1 października 2011r. do 21 listopada 2012r. wraz z odsetkami. Wymaga jednak podkreślenia, że wyrok Sądu Okręgowego z dnia 8 lipca 2013r. w sprawie sygn. akt XU 1133/13,co do którego ZUS domaga się wznowienia postępowania dotyczył decyzji z dnia 25 marca 2013r.Wniosek ubezpieczonej z dnia 13 lutego 2014r.nie został zatem złożony przed wydaniem decyzji z dnia 25 marca 2013r. lecz 11 miesięcy później. Z tych też względów wniosku ubezpieczonej z dnia 13 lutego 2014r. nie można potraktować jako nowej okoliczności istniejącej przed wydaniem decyzji. Zauważyć przy tym należy, że organ rentowy, mimo, że był w posiadaniu oświadczenia ubezpieczonej z dnia 13 lutego 2014r. o cofnięciu wniosku w przedmiocie wypłaty zaległych świadczeń, nie zawiadomił o tym fakcie Sądu Apelacyjnego, a nawet cofnął apelację od wyroku Sądu Okręgowego z dnia 8 lipca 2013r. Także ubezpieczona w dacie złożenia tego oświadczenia wiedziała o toczącym się postępowaniu apelacyjnym.

Mając powyższe na względzie na mocy powołanych przepisów i art. 477¹⁴ § 1 k.p.c. orzeczono jak w sentencji wyroku.

SSO Beata Torbus

Przewodniczący:	SSO Beata Torbus
Protokolant:	Małgorzata Sujka

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE

ZARZĄDZENIE