UZASADNIENIE

R. P. został oskarżony o to, że:

w okresie nie wcześniej niż od lipca 2005 roku i nie później niż do października 2009 roku w P., działając w krótkich odstępach czasu w wyniku z góry powziętego zamiaru, nieustaloną ilość razy dopuścił się innych czynności seksualnych wobec swojego syna J. P. (1) – małoletniego poniżej 15 roku życia, poprzez dotykanie jego okolic intymnych, wkładanie palca do odbytu, a także doprowadził go do wykonywania takich czynności poprzez dotykanie przez dziecko swojego członka,

tj. o przestępstwo z art. 200 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

Wyrokiem z dnia 26 sierpnia 2014 r. Sąd Rejonowy Poznań – Stare Miasto w P. (sygn. akt III K 521/13):

-: oskarżonego R. P. uznał winnym tego, że w okresie nie wcześniej niż od lipca 2005 roku i nie później niż do 2 października 2009 roku w P., działając w krótkich odstępach czasu w wyniku z góry powziętego zamiaru, nadużywając stosunku zależności ojciec – syn, co najmniej kilkukrotnie, dopuścił się innych czynności seksualnych wobec swojego syna J. P. (1) – małoletniego poniżej 15 roku życia, poprzez dotykanie jego okolic intymnych, wkładanie palca do odbytu, a także doprowadził go do wykonywania takich czynności poprzez dotykanie przez dziecko swojego członka, tj. popełnienia przestępstwa z art. 199 k.k. w zw. z art. 200 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. i art. 12 k.k. (na podstawie art. 4 § 1 k.k. w brzmieniu obowiązującym na dzień 1 lipca 2005 roku ) i za to na podstawie art. 200 k.k. w zw. z art.11 §3 k.k. (w brzmieniu obowiązującym na dzień 1 lipca 2005 roku ) wymierzył mu karę 3 lat pozbawienia wolności,
-: na podstawie art. 415 § 4 k.p.k. na rzecz pokrzywdzonego J. P. (1) tytułem odszkodowania z urzędu od oskarżonego zasądził kwotę 10 000 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia następnego po uprawomocnieniu się wyroku,
-: na podstawie art. 626 k.p.k. i art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych (Dz. U. z 1973 r. Nr 27 poz. 152 ze zm.) zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe w wysokości
3 292, 94 zł w tym wymierzył opłatę w wysokości 400 zł.

Powyższy wyrok został zaskarżony w całości przez obrońcę oskarżonego, który zarzucił rozstrzygnięciu:

1. obrazę przepisów postępowania -- art. 7 k.p.k., która to miała wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia, poprzez naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów, wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, polegające na przyjęciu, iż:

a) wyjaśnienia oskarżonego w których wskazuje on, iż stawiane mu zarzuty zostały wykreowane przez żonę i teściową na potrzeby toczącego się w tle postępowania rozwodowego, są tylko i wyłącznie linią obrony oskarżonego,

b) fakt konfliktu dotyczącego opieki nad małoletnim w sprawie rozwodowej jak i fakt umorzenia przeciwko oskarżonemu postępowania o znęcanie się fizyczne i psychiczne nad J. P. (2), nie wpływa deprecjonujące na wartość zeznań H. W. i J. P. (2),

c) zeznania świadka J. W. są w pełni wiarygodne, podczas, gdy osoba ta jest silnie skonfliktowana z oskarżonym i była zaangażowana w sprawie rozwodowej oskarżonego i J. P. (2).

d) zeznania świadka A. P. nie mogły wpłynąć na uznanie przez Sąd za wiarygodnych zeznań świadków H. W., J. P. (2) i J. P. (1),

e) zeznania pokrzywdzonego J. P. (1) w dużym stopniu pozwoliły na uwiarygodnienie zeznań matki i babci pokrzywdzonego, podczas gdy pokrzywdzony wypowiadał się ogólnikowo i nie podawał szczegółów, a wszystkie okoliczności zdarzeń opisane zostały tylko przez babcię pokrzywdzonego - H. W.,

f) opinia biegłego M. S. (1) jest w pełni przydatna do sprawy, podczas, gdy biegły na terminie rozprawy nie potrafił odpowiedzieć na pytanie czy biegli (wdający opinię w RODK) mogli nie wychwycić czy dziecko jest poddawane przemocy,

g) opinia wydana przez RODK nr l w P. nie mogła stanowić istotnej przeciwwagi dla opinii psychologów z (...) w P.,

h) fakt doświadczenia przemocy seksualnej ze strony rodzica nie wyklucza obdarzenia go przez dziecko również pozytywnymi emocjami,

i) chłopiec w czasie sesji terapeutycznej, prowadzonej z psychologiem M. K. ujawnił zarówno w wypowiedziach jak i treściach pozawerbalnych w zabawie, że był dotykany w okolice intymne przez ojca, że był duszony, że miał wkładany palec w pupę, pojawiały się treści z oddawaniem moczu czy kału,

j) zeznania R. G. nie posiadały żadnej wartości dowodowej i nie przyczyniły się do poczynienia ustaleń faktycznych w sprawie,

2. obrazę przepisów postępowania - art. 5 § 2 k.p.k., poprzez jego niezastosowanie w stosunku do oskarżonego R. P., podczas gdy w niniejszym postępowaniu występowały nie dające się usunąć wątpliwości co do winy oskarżonego, które winny zostać rozstrzygnięte na jego korzyść, co miało wpływ na treść orzeczenia,

3. obrazę przepisów postępowania - art. 201 k.p.k. poprzez oparcie wyroku na opinii z dnia 3 i 11.01.2013 r., która to opinia w zakresie badań przeprowadzonych przez biegłego seksuologa K. K., jest niepełna i niejasna, a ustne jej uzupełnienie przez biegłego jest sprzeczne z jej wnioskami,

4, obrazę przepisów postępowania - art. 170 § 1 pkt 2 i 5 k.p.k. poprzez oddalenie wniosku dowodowego obrońcy oskarżonego o przeprowadzenie dowodu z nowej opinii biegłego seksuologa, gdy w świetle okoliczności sprawy, po przesłuchaniu biegłego seksuologa K. K. na rozprawie, opinia nowego biegłego mogła mieć doniosłe znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy,

5. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, który miał wpływ na jego treść, a w szczególności przyjęcia za udowodnione faktów bez dostatecznej ku temu podstawy, poprzez ustalenie, iż biegły M. S. (1) wykluczył, jakoby pokrzywdzony J. P. (1) podawał treści wyuczone czy zasugerowane.

Obrońca oskarżonego wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w całości poprzez uniewinnienie oskarżonego R. P. od zarzucanego mu czynu oraz o zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz oskarżonego zwrotu kosztów postępowania za obie instancje, w tym kosztów obrońcy w postępowaniu za obie instancje, według norm przepisanych, ewentualnie, o uchylenie zaskarżonego orzeczenia w całości i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Z najdalej idącej ostrożności procesowej, obrońca zarzucił wyrokowi rażącą niewspółmierność kary wymierzonej oskarżonemu, tj. jej nadmierną surowość poprzez orzeczenie bezwzględnej kary pozbawienia wolności w wymiarze trzech lat.

W odpowiedzi na apelację, kurator działający w imieniu oskarżyciela posiłkowego małoletniego J. P. (1) wniósł o nieuwzględnienie apelacji i utrzymanie w mocy zaskarżonego wyroku oraz o przyznanie kuratorowi wynagrodzenia według norm przepisanych za reprezentowanie małoletniego w postępowaniu odwoławczym.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja obrońcy oskarżonego okazała się zasadna, skutkująca koniecznością uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazaniem sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

Na wstępie stwierdzić należy, iż stosowanie do art. 436 k.p.k. Sąd Odwoławczy ograniczył rozpoznanie środka odwoławczego tylko do poszczególnych uchybień, podniesionych przez obrońcę oskarżonego, albowiem rozpoznanie w tym zakresie było wystarczające do wydania orzeczenia, a rozpoznanie pozostałych uchybień byłoby przedwczesne.

Po pierwsze wskazać należy, iż zgodnie ze wskazaniami wynikającymi z art. 2 § 1 pkt 1 i § 2 k.p.k., art. 4 k.p.k., art. 5 § 2 k.p.k., art. 7 k.p.k. i art. 410 k.p.k., to na sądzie orzekającym spoczywa obowiązek oparcia ustaleń faktycznych na całokształcie materiału dowodowego ujawnionego w toku rozprawy głównej, przy czym ten Sąd ma mieć na względzie wszystkie okoliczności istotne dla sprawy i dążyć do ich całkowitego wyjaśnienia i w związku z tym w taki sposób prowadzić postępowanie oraz – zgodnie z wymogiem art. 424 § 1 k.p.k. – na Sądzie orzekającym spoczywa obowiązek dokonania – zgodnie z zasadą swobodnej oceny dowodów – pełnej analizy i oceny zgromadzonego i przeprowadzonego materiału dowodowego, która winna być zgodna z zasadami wiedzy i doświadczenia życiowego oraz nie zawierać błędów faktycznych ani logicznych, a przede wszystkim wynikać z kompleksowej, wnikliwej i krytycznej analizy ujawnionego materiału dowodowego. Jednym z podstawowych obowiązków Sądu orzekającego, od którego zależy prawidłowość rozstrzygnięcia sprawy jest zatem przeprowadzenie tego postępowania nie tylko zgodnie z przepisami proceduralnymi ale również do przeprowadzenia z urzędu wszelkich dowodów potrzebnych do ustalenia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia o winie osoby oskarżonej. Drugi obowiązek sprowadza się natomiast do prawidłowej oceny całokształtu okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej, a więc poza zasięgiem rozważań Sądu nie mogą pozostać dowody istotne dla rozstrzygnięcia kwestii sprawstwa i winy oskarżonego lub ich braku, oceny prawnej jego czynu.

Sąd Okręgowy po zapoznaniu się z aktami niniejszej sprawy, uzasadnieniem zaskarżonego wyroku oraz treścią wniesionej apelacji podnosi, iż Sąd Rejonowy uznając sprawstwo i winę oskarżonego R. P. dopuścił się błędu w ustaleniach faktycznych, będącego wynikiem niepełności postępowania dowodowego jak również nieprawidłowej oceny części zebranego w sprawie materiału dowodowego. Zdaniem Sądu Okręgowego ocena przeprowadzonych przez Sąd Rejonowy dowodów została dokonana z naruszeniem wyrażonej w art. 7 k.p.k. zasady swobodnej oceny. Doszło również do naruszenia przepisów postępowania, mającego wpływ na treść orzeczenia, o czym w dalszej części uzasadnienia.

Przede wszystkim wątpliwości Sądu ad quem budzi dokonana przez Sąd I instancji ocena opinii sądowo - psychiatryczno - psychologiczno - seksuologicznej z dnia 3 i 11 stycznia 2013 r. sporządzona przez psychiatrów E. P. i W. C., psychologa M. S. (2) i seksuologa K. K.. Sąd Rejonowy w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku wskazał, iż opinia ta jest logiczna, konsekwentna i pełna, dodając ponadto, iż przesłuchany na okoliczność wydanej opinii biegły K. K. podtrzymał wnioski i wywody opinii pisemnej stwierdzając, iż osoba z niezaburzoną preferencją seksualną może dopuścić się zachowań zarzucanych oskarżonemu.

I tak, wskazać należy, iż opinia sądowo - psychiatryczno - psychologiczno - seksuologiczna z dnia 3 i 11 stycznia 2013 r., choć podpisana przez biegłego seksuologa K. K., wobec braku odpowiedniej tezy dowodowego w postanowieniach prokuratora z dnia 17 grudnia 2012 r. i 5 lutego 2013 r., w żaden sposób nie odnosi się do preferencji seksualnej oskarżonego R. P., w szczególności czy preferencje te są wykształcone oraz czy nie są zaburzone a nadto czy czyn zarzucany oskarżonemu mógł mieć charakter incydentalny.

W toku postępowania przygotowawczego, po zwrocie sprawy do prokuratury celem uzupełniania istotnych braków tego postępowania, prokurator postanowieniem z dnia 1 sierpnia 2013 r. uzupełnił postanowienie z dnia 17 grudnia 2012 r. i 5 lutego 2013 r. o powołaniu biegłych psychiatrów, psychologa i seksuologa celem ustalenia preferencji seksualnej oskarżonego R. P., w szczególności czy preferencje te są wykształcone oraz czy nie są zaburzone oraz czy czyn zarzucany oskarżonemu miał charakter incydentalny.

W opinii uzupełniającej z dnia 5 września 2013 r. biegli wskazali, iż nie stwierdzili u R. P. nieprawidłowych czy zaburzonych preferencji seksualnych, nie byli jednak w stanie wypowiedzieć się, czy zarzucany mu czyn ma charakter incydentalny czy powtarzany był wielokrotnie.

W toku niniejszego postępowania została również złożona do akt przez obrońcę oskarżonego prywatna opinia dr n. med. R. G., specjalisty psychiatry, który uznał, iż na podstawie badań konsultacyjnych stwierdził prawidłowy rozwój psychoseksualny i obecnie prawidłową sylwetkę psychoseksualną R. P.. Według R. G., prawidłowa osobowość stoi w wyraźnej sprzeczności z podejrzeniami badanego R. P. o zainteresowanie seksualne dziećmi, również o jakiekolwiek skłonności do molestowania własnego dziecka. R. G. nie stwierdził również nadmiernej i niekontrolowanej nadpobudliwości seksualnej, oceniając także popęd seksualny oskarżonego jako prawidłowo ukierunkowany.

Zdaniem Sądu ad quem, w okolicznościach niniejszej sprawy brak było podstaw do przesłuchania w charakterze świadka autora prywatnej opinii R. G.. Pamiętać należy, iż w świetle dominującego orzecznictwa, tzw. opinia prywatna opracowana na zlecenie oskarżonego lub jego obrońcy i przedłożona w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji stanowi jedynie informację o dowodzie. Stanowi oświadczenie wiedzy oskarżonego, co do możliwości przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego powołanego przez sąd. W takim wypadku, sąd meriti powinien z urzędu wydać postanowienie o powołaniu biegłego. Mimo, że nie ma przeszkód do wydania przez sąd postanowienia o powołaniu w charakterze biegłego autora wykonanej na zlecenie strony i przedstawionej sądowi „prywatnej opinii", jego przesłuchania w charakterze biegłego i włączenia jego pisemnej opinii (po jej podtrzymaniu) do materiału dowodowego sprawy, praktyka taka powinna należeć do rzadkości i wchodzić w grę wtedy tylko, gdy sąd nie poweźmie żadnych wątpliwości co do rzetelności i obiektywizmu autora takiej opinii, jego doświadczenia i ekspertalnych umiejętności, a także przydatności jego wiedzy specjalnej do opiniowania w wymagającej rozstrzygnięcia konkretnej kwestii. ( por. wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 16 kwietnia 2012 r., II AKa 67/12, OSAW 2013/3/294).

Taka sytuacja z pewnością nie miała miejsca w przedmiotowej sprawie, o czym świadczy dokonana przez Sąd Rejonowy ocena zeznań świadka R. G., które Sąd I instancji uznał za nie posiadające żadnej wartości dowodowej i nie mogące stać się podstawą poczynienia ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie, natomiast samą opinię sporządzoną przez świadka - za niemogącą być dowodem w sprawie.

W ocenie Sądu Odwoławczego, Sąd I instancji rozpoznając przedmiotową sprawę, dopuścił się naruszenia przepisu art. 200 § 3 k.p.k., stanowiącego, iż osoby, które brały udział w wydaniu opinii, mogą być, w razie potrzeby, przesłuchiwane w charakterze biegłych. Ustawa stanowi zatem , iż ma to miejsce „w razie potrzeby”, czyli wtedy gdy zachodzi taka konieczność. W doktrynie słusznie wskazuje się, że uzasadnione jest przesłuchanie biegłego - poza wypadkami gdy opinia jest niepełna lub niejasna albo zachodzi sprzeczność między opiniami - wówczas gdy organowi procesowemu jest trudno ocenić merytoryczne aspekty opinii ze względu na zawiłość problemu, analizowanie niektórych zagadnień na bardzo wysokim szczeblu fachowości albo gdy zachodzi potrzeba uściślenia wniosków, w sytuacji gdy nie mają one charakteru kategorycznego. W tym ostatnim wypadku może chodzić o ustalenie w toku przesłuchania, dlaczego nie wydano opinii kategorycznej oraz na jakiej podstawie stwierdza się ten, a nie inny stopień prawdopodobieństwa (T. T.: Przesłuchanie..., s. 49-52). Nie musi więc biegły zawsze być obecny na rozprawie. W orzecznictwie Sądu Najwyższego podnosi się w związku z tym, że biegłego należy przesłuchać, jeżeli jest to dowód mający istotne znaczenie dla winy oskarżonego albo jej stopnia, np. opinia psychiatryczna ( zob. np. wyrok Sądu Najwyższego z 7 grudnia 1988 r., IV KR 116/88, OSNKW 3-4/1989, poz. 30).

W rozpoznawanej sprawie wprawdzie obrońca oskarżonego wnioskował o przesłuchanie na rozprawie jedynie biegłego sądowego K. K., niemniej z uwagi na wagę opinii sądowo - psychiatryczno - psychologiczno - seksuologicznej dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy a jednocześnie fakt, iż przedmiotowa opinia była dość lakoniczna i w sposób wyczerpujący i przekonujący nie odnosiła się do wszystkich istotnych kwestii, w ocenie Sądu Odwoławczego konieczne było przesłuchanie całego zespołu biegłych sporządzających przedmiotowa ekspertyzę w celu zadawania im przez Sąd lub strony pytań precyzujących wypowiedzi zawarte w opinii.

Ostatecznie zatem na rozprawie doszło jedynie do przesłuchania biegłego seksuologa K. K.. Zeznania tego biegłego są w ocenie Sądu Odwoławczego wewnętrznie sprzeczne, co nie pozwala na uznanie ich za wiarygodny i wartościowy materiał dowodowy mogący stać się podstawą ustaleń faktycznych niniejszej sprawy.

I tak, na rozprawie w dniu 19 sierpnia 2014 r. biegły podniósł, iż u oskarżonego nie stwierdzono zaburzeń preferencji seksualnych, co nie stoi w sprzeczności z charakterem zarzucanego mu czynu. Zdaniem biegłego, przy normalnym rozwoju seksuologicznymi niezaburzonej preferencji seksualnej mogą pojawiać się takie zachowania jak zarzucane oskarżonemu. Z drugiej jednak strony, po okazaniu biegłemu opinii R. G., biegły K. K. uznał ją za zbieżną z jego obserwacjami i odpowiadającą wnioskom jego badań. Tymczasem jak wskazano powyżej, w opinii prywatnej R. G. wskazał, że prawidłowa osobowość i rozwój psychoseksualny stoi w wyraźnej sprzeczności z zarzucanymi oskarżonemu zachowaniami. Treść zeznań biegłego seksuologa nie pozwala Sądowi Odwoławczemu na poznanie jednoznacznego stanowiska biegłego odnośnie preferencji seksualnych oskarżonego i możliwości popełnienia przez niego zarzucanego mu czynu. Sąd Okręgowy podnosi, iż wydaje się że Sąd I instancji owej sprzeczności w zeznaniach biegłego co do niezwykle istotnej kwestii, a mianowicie możliwości wystąpienia u oskarżonego tzw. epizodów pedofilskich nawet nie dostrzegł, uznając zeznania biegłego K. K. za logiczne, konsekwentne i pełne. Wprawdzie w postanowieniu z dnia 19 sierpnia 2014 r. o oddaleniu wniosku dowodowego o dopuszczenie dowodu z nowej opinii biegłego seksuologa Sąd Rejonowy wskazał, iż przedłożony przez obrońcę dokument sporządzony przez dr G. nie jest opinią w rozumieniu art. 193 § 1 k.p.k. i art. 201 k.p.k., tym samym złożona ustna opinia biegłego na rozprawie nie może być oceniana pod względem zgodności z zawartymi w tym dokumencie tezami, niemniej zdaniem Sądu ad quem, jeżeli biegły podziela stanowisko wyrażone w opinii prywatnej, które jest sprzeczne z jego własnymi wnioskami wskazanymi w sporządzonej przez niego opinii, to kwestia ta winna zostać przez Sąd I instancji wyjaśniona, bowiem rodzi to wątpliwości co do fachowości i rzetelności biegłego.

Z uwagi na wskazaną powyżej rozbieżność w zeznaniach biegłego seksuologa K. K. i mając na uwadze okoliczność, iż opinia seksuologiczna jest jednym z istotniejszych dowodów w sprawie błędem było oddalenie przez Sąd I instancji wniosku dowodowego obrońcy oskarżonego o dopuszczenie dowodu z nowej opinii biegłego seksuologa, co stanowiło naruszenie przepisów postępowania, a mianowicie art. 170 § 1 pkt 2 i 5 k.p.k., albowiem dowód z opinii nowego biegłego seksuologa mógł mieć doniosłe znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy.

Ostatecznie zatem doszło do naruszenia przez Sąd I instancji przepisu art. 201 k.p.k., poprzez oparcie wyroku na opinii sądowo - psychiatryczno - psychologiczno - seksuologicznej z dnia 3 i 11 stycznia 2013 r., która to opinia w zakresie przeprowadzonych przez biegłego seksuologa K. K. jest niepełna i niejasna, a ustne jej uzupełnienie przez biegłego jest sprzeczne z jej wnioskami.

Z uwagi na powyższe uchybienia, przy ponownym rozpoznaniu sprawy konieczne będzie dopuszczenie dowodu z opinii biegłych psychiatrów, psychologa i seksuologa z nowym biegłym seksuologiem w celu wyczerpującego i precyzyjnego ustalenia preferencji seksualnych oskarżonego, czy preferencje te są zaburzone, czy stwierdza się nadmierną, zaburzoną popędliwość seksualną, jak ukierunkowany jest popęd seksualny oraz jak oceniana jest osobowość psychoseksualna oskarżonego, a w szczególności czy określenie tych wszystkich kryteriów na wpływ na skłonność do molestowania małoletnich, a nadto czy czyn zarzucany oskarżonemu mógł mieć charakter incydentalny.

W ocenie Sądu II instancji powyższe uchybienia bez wątpienia miały istotny wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia i dlatego Sąd Okręgowy uznał, iż wyrok ten należy uchylić, zaś sprawę niniejszą przekazać Sądowi Rejonowemu Poznań - Stare Miasto w P. do ponownego rozpoznania.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Rejonowy winien w całości przeprowadzić postępowanie dowodowe, przy uwzględnieniu okoliczności, o których mowa była powyżej. Sąd Rejonowy winien przede wszystkim dopuścić dowód z nowej opinii sądowo - psychiatryczno - psychologiczno - seksuologicznej w celu ustalenia preferencji seksualnych oskarżonego i przesłuchać na rozprawie cały zespół biegłych sporządzających przedmiotową opinię.

Dalsze czynności procesowe zdeterminowane będą wnioskami płynącymi z omawianej ekspertyzy. W zależności bowiem o treści opinii psychiatryczno - seksuologicznej konieczne będzie ponowne przeanalizowanie i ocena zgromadzonego w spawie materiału dowodowego, w szczególności opinii biegłego psychologa M. S. (1), który dokonał psychologicznej oceny wiarygodności zeznań małoletniego pokrzywdzonego J. P. (1), zwracając uwagę na inne postępowania sądowe i przygotowawcze toczące się z udziałem R. P. i J. P. (2).

Sąd Okręgowy pragnie zaakcentować, iż opinia Rodzinnego Ośrodka Diagnostyczno - Konsultacyjnego z dnia 08.03.2010 r. wydana na zlecenie Sadu Okręgowego w Poznaniu w toczącej się sprawie rozwodowej pomiędzy J. P. (2) a oskarżonym wskazywała, że ojca łączą z dzieckiem silne i bliskie więzi emocjonalne, chłopiec szukał bliskości z ojcem, dowodów przywiązania emocjonalnego, inicjował wspólną zabawę, nie odstępował od niego. Z opinii tej nie wynika, aby psychologowie dostrzegli w relacji oskarżonego z dzieckiem jakiś nieprawidłowości mogących świadczyć o seksualnym wykorzystywaniu małoletniego przez oskarżonego. Przesłuchany na rozprawie biegły M. S. (1) nie był w stanie odpowiedzieć na pytanie, czy biegli wydający opinię w RODK mogli wychwycić, czy dziecko jest poddawane przemocy. Informacja taka byłaby istotna dla oceny badania wykonanego przez (...) Komitet Ochrony (...) jak i ewentualnego poddawania pokrzywdzonego sugestii przez osoby dorosłe.

Nie można również stracić z pola widzenia faktu, iż zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa w niniejszej sprawie zostało złożone w trakcie procesu rozwodowego pomiędzy oskarżonym a J. P. (2), w tle miał miejsce także konflikt dotyczący kwestii opieki nad dzieckiem. Ponadto umorzone zostało postępowanie karne w sprawie prowadzonej przez Prokuraturę Rejonową P. w P. o znęcanie się fizyczne i psychiczne nad J. P. (2) przez oskarżonego. W żadnym z tych postępowań początkowo nie była podnoszona kwestia seksualnego wykorzystywania J. P. (1) przez oskarżonego. Nie bez znaczenia ma znaczny stopień skonfliktowania w rodzinie, co nakazuje w sposób niezwykle ostrożny dokonać oceny wiarygodności występujących w sprawie świadków będących osobami najbliższymi dla oskarżonego i pokrzywdzonego.

Rozpoznając przedmiotową sprawę Sąd I instancji winien w miarę możliwości precyzyjnie ustalić czas popełnienia przestępstwa zarzucanego oskarżonemu. Obecnie okres ten jest bardzo szeroki i odejmuje czas od lipca 2005 r. od października 2009 r. , czyli faktycznie od chwili urodzenia się pokrzywdzonego J. P. (1).

Reasumując, po przeprowadzeniu pełnego postępowania dowodowego, Sąd Rejonowy winien dokonać oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego zgodnie z określonymi w art. 7 k.p.k. wymogami, prawidłowo ustalić stan faktyczny przedmiotowej sprawy i rozważyć, czy zebrany w sprawie materiał dowodowy pozwala na uznanie oskarżonego za winnego dokonania zarzucanego im czynu czy też nie.

Sporządzając natomiast pisemne uzasadnienie wydanego wyroku, Sąd Rejonowy winien dokładnie i szczegółowo przedstawić dokonaną przez siebie ocenę materiału dowodowego, dokonane na jego podstawie ustalenia faktyczne, uzasadnić zastosowaną do ewentualnie przypisanego oskarżonemu czynu kwalifikację prawną, jak i wymierzoną karę z uwzględnieniem wszystkich dyrektyw obowiązujących w tym przedmiocie tak, aby rozpoznając możliwe przyszłe apelacje, Sąd Odwoławczy mógł dokonać oceny prawidłowości rozumowania Sądu I instancji.

Potrzeba przeprowadzenia ponownie części dowodów, oceny materiału dowodowego, rozważenia kwestii sprawstwa i winy oskarżonego oraz wypełnienia przez niego znamion czynu zabronionego, spowodowały zatem konieczność uchylenia zaskarżonego wyroku i zgodnie z art. 437 § 2 k.p.k. przekazania sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji.

H. B. M. E. T.

WYROK

UZASADNIENIE