UZASADNIENIE

Decyzją z (...)Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., działając na podstawie art.24 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przyznał Z. C. prawo do emerytury od dnia 24.07.2013 r. tj. od osiągnięcia wieku emerytalnego. Do ustalenia wysokości emerytury organ rentowy uwzględnił okres składkowy w wymiarze 3 lat, 4 miesięcy oraz okres nieskładkowy w wymiarze 1 roku, 1 miesiąca i 10 dni i obliczył Z. C. emeryturę na podstawie art. 53, art. 26 i art. 183 ustawy emerytalnej i podjął wypłatę emerytury według najkorzystniejszego wyliczenia w kwocie 416,68 zł brutto.

Odwołanie od w/w decyzji złożyła Z. C. wnosząc o jej zmianę i zaliczenie do okresu składkowego okresu zatrudnienia od 01.10.1975 r. do 31.12.1976 r. w Banku Spółdzielczym w M. Oddział w P. kiedy to pracowała na stanowisku kasjera w punkcie kasowym na bazie GS (...) P. (odwołanie k.2).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie powołując się na przepisy prawa i uzasadnienie zawarte w zaskarżonej decyzji. Organ rentowy wskazał, że emerytura ubezpieczonej została wyliczona według reguł wynikających z art. 183 ustawy o emeryturach i rentach z FUS i składa się z części wyliczonej na podstawie art. 53 i art. 26 tej ustawy. Podniósł, że nie uznał okresu zatrudnienia od 01.10.1975 r. do 31.12.1976 r., bowiem wskazany okres udokumentowany został jedynie zeznaniami świadków, którym nie dał wiary (odpowiedź organu rentowego na odwołanie k.3-4).

Sąd ustalił, co następuje:

Ubezpieczona Z. C. ur. (...) w dniu 18 lipca 2013 r. wystąpiła do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z wnioskiem o ustalenie prawa do emerytury (wniosek k. 1 akt organu rentowego). Na podstawie przedłożonych do wniosku dokumentów organ rentowy ustalił, że ubezpieczona udokumentowała okres składkowy wymiarze 3 lat i 4 miesięcy jako okres zatrudnienia w Banku Spółdzielczym w Ł. w okresie od 01.12.1973 r. do 30.09.1975 r. oraz jako okres zatrudnienia w biurze senatorskim w okresie od 01.12.1991 r. do 31.05.1993 r. oraz okres nieskładkowy w wymiarze 1 roku, 1 miesiąca i 10 dni.

Ubezpieczona będąc pracownikiem Banku Spółdzielczego w Ł. w okresie od 01.01.1975 r. do 30.09.1975 r. uzyskała wynagrodzenie w kwocie 20 290 zł, zatem jej średnie wynagrodzenie miesięcznie wynosiło 2254,44 zł (zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu k. 13 akt emerytalnych).

Z. C. była zatrudniona również w Banku Spółdzielczym w M. Oddział w P. w okresie od 01.10.1975 r. do 31.12.1976 r. na stanowisku kasjera na bazie GS (...) P. (zeznania świadków: H. L. k.17v, K. P. k. 17v-18, W. R. k. 18-18v, zeznania ubezpieczonej k. 52v, książeczka oszczędnościowa założona w Banku Spółdzielczym w Ł. z wpisami ubezpieczonej jako pracownika do 3.07.1976 r.).

Wynagrodzenie za pracę uzyskiwane przez ubezpieczoną w powyższym okresie nie było niższe od wynagrodzenia uzyskiwanego do 30.09.1975 r. w kwocie 2254,44 zł miesięcznie (zeznania ubezpieczonej k. 52v).

Z dniem 30 września 1975 r. Oddział w P. Banku Spółdzielczego w Ł. został przyłączony do Banku Spółdzielczego w M., a z dniem 01.07.1997 r Bank Spółdzielczy w M. został przejęty przez Bank Spółdzielczy w Ł. uruchamiając Oddziały Banku w M. i P.. Bank Spółdzielczy w Ł. Oddział w M. nie posiada w zasobach archiwalnych akt osobowych oraz list płac Z. C. z domu B. (informacja k. 14 akt emerytalnych).

Wysokość emerytury ubezpieczonej według najkorzystniejszego wariantu na dzień 24 lipca 2013 r. z uwzględnieniem okresu zatrudnienia od 01.10.1975 r. do 31.12.1976 r. wynosi 464,19 zł brutto (opinia biegłej k. 21-24 i k. 44-45).

Powyższy stan faktyczny został ustalony na podstawie całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, który obdarzony został przez Sąd wiarygodnością.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie Z. C. okazało się uzasadnione.

Zgodnie z art. 24 ust.1 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2009r. Nr 153, poz.1227 ze zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego określonego w ust. 1a i 1b, z zastrzeżeniem art. 46, 47, 50, 50a, 50e i 184. Wiek emerytalny dla ubezpieczonej ur. (...) wynosi zgodnie z art. 24 ust. 1a pkt 3 niniejszej ustawy wynosi 60 lat i 2 miesiące. Wiek emerytalny ubezpieczona zatem osiągnęła z dniem 24 lipca 2013 r. Ubezpieczonym urodzonym po 31.12.1948 r. emeryturę oblicza się na podstawie art. 26 ustawy o emeryturach i rentach z FUS albo na podstawie art. 183 – według korzystniejszego wariantu.

Na podstawie art. 183 ust. 5 w/w ustawy emerytura przyznana na wniosek osoby ubezpieczonej, o której mowa w ust. 1, która osiągnęła wiek uprawniający do emerytury w roku kalendarzowym 2013 albo 2014, wynosi:

1)20% emerytury obliczonej na podstawie art. 53 oraz

2)80% emerytury obliczonej na podstawie art. 26.

Rozstrzygnięcie w niniejszej sprawie wymagało zbadania czy ubezpieczona w okresie od 01.10.1975 r. do 31.12.1976 r. faktycznie była zatrudniona w Banku Spółdzielczym w M. Oddział w P.. Zebrany w sprawie materiał dowodowy w postaci zeznań świadków: H. L. (k.17v), K. P. (k. 17v-18), W. R. (k. 18-18v), zeznań ubezpieczonej (k. 52v) wykazał, że ubezpieczona w wymienionym okresie była zatrudniona w Banku Spółdzielczym w M. Oddział w P.. Wymienieni świadkowie pracowali razem z ubezpieczoną w wymienionym okresie. Wszyscy świadkowie potwierdzili, że w spornym okresie ubezpieczona pracował w punkcie kasowym na bazie GS (...) P.. Świadek W. R. zeznała również że przychodziła na kontrole do ubezpieczonej i jest pewna, że Z. C. pracowała w banku do końca 1976 r. Powyższe dowody z zeznań świadków i z zeznań ubezpieczonej korespondują z zapisami znajdującymi się w książeczce oszczędnościowej ubezpieczonej założonej przez Bank Spółdzielczy w Ł. Filia w P.. We wskazanej książeczce znajdują się daty wpłat i wypłat dokonywanych przez ubezpieczoną oraz pieczątka banku i podpis jego pracownika. Wpisy z dat 31.03.1976 r. 3.04.1976 r., 31.05.1976 r., 28.06.1976 r. i 03.07.1976r. podpisane zostały przez ubezpieczoną jako pracownika Banku Spółdzielczego w M. Oddział w P.. Sąd zeznania wskazanych świadków i zeznania ubezpieczonej obdarzył wiarygodnością. Zeznania są spójne logiczne i korespondują ze sobą oraz z zapisami w książeczce oszczędnościowej. Co prawda brak jest innych dokumentów świadczących o zatrudnieniu ubezpieczonej, jednakże z uwagi na to że dokumenty pracownicze ubezpieczonej jak również innych osób, w tym świadków zaginęły po dołączeniu Oddziału w P. do Banku Spółdzielczego w M. to w ocenie Sądu fakt zatrudnienia ubezpieczona mogła wykazać wszystkimi dostępnymi środkami dowodowymi, w tym zeznaniami świadków, którzy razem z nią pracowali. Zniszczenie dokumentacji pracowniczej nie może bowiem wywoływać negatywnych konsekwencji dla pracownika. W ocenie Sądu pomimo braku akt osobowych ubezpieczonej, które zostały zniszczone, albo zagubione ubezpieczona udowodniła, że w okresie od 01.10.1975 r. do 31.12.1976 r. była zatrudniona w Banku Spółdzielczym w M. Oddział w P.. Brak jest również za wskazany okres dokumentacji płacowej. Wobec powszechności problemów z udowadnianiem wysokości wynagrodzeń dla potrzeb emerytalno-rentowych, przewidywalna była tendencja liberalizująca formalizm dowodowy. Wyrazem tej tendencji może być wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 czerwca 2006 r., I UK 115/06 (OSNPUSiSP 2007, nr 17-18, poz. 257), w którym dopuszczono możliwość hipotetycznego ustalenia wysokości płac otrzymywanych we wcześniejszym okresie na podstawie niepełnych danych (angaży z części badanego okresu). Sąd Najwyższy nie wykluczył też ustalania wysokości wynagrodzenia przy pomocy zeznań świadków (zob. wyrok z dnia 8 sierpnia 2006 r., I UK 27/06, OSNPUSiSP 2007, nr 15-16, poz. 235). Co do zasady w orzecznictwie nie potwierdzono istnienia ograniczeń dowodowych przy wykazywaniu w postępowaniach odwoławczych przed sądami ubezpieczeń społecznych okoliczności mających wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość (por. wyroki SN: z dnia 6 września 1995 r., II URN 23/95, OSNAPiUS 1996, nr 5, poz. 77; z dnia 2 lutego 1996 r., II URN 3/95, OSNAPiUS 1996, nr 16, poz. 239 i z dnia 25 lipca 1997 r., II UKN 186/97, OSNAPiUS 1998, nr 11, poz. 342). W toku postępowania sądowego strona może dowodzić wysokości wynagrodzenia na potrzeby ustalenia wysokości podstawy wymiaru świadczenia wszelkimi środkami dowodowymi przewidzianymi w przepisach k.p.c.; zatem dowodem na tę okoliczność mogą być zarówno dokumenty dotyczące wynagrodzenia osób zatrudnionych w tym samym okresie, w tym samym zakładzie pracy i przy pracy tego samego rodzaju co ubezpieczony, jak też zeznania tych osób (tak wyrok SA w Szczecinie z dnia 17 października 2006 r., III AUa 509/06, LEX nr 253495). Jak stwierdzono w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 6 stycznia 2009 r., II UK 117/08 (OSNPUSiSP 2010, nr 13-14, poz. 167): w sprawie z zakresu ubezpieczeń społecznych wysokość wynagrodzenia osiąganego w trakcie niewątpliwego świadczenia pracy może być wykazana wszelkimi środkami dowodowymi. Mając na uwadze zeznania ubezpieczonej według których w okresie od 01.10.1975 r. do 31.12.1976 r. jej wynagrodzenie nie było niższe niż wynagrodzenie uzyskiwane do 30.09.1975 r., a nawet wyższe, bo otrzymywała dodatek kasjerski oraz mając na uwadze udokumentowane wynagrodzenie uzyskiwane przez ubezpieczoną w okresie od 01.10.1975 r. do 30.09.1975 r. w zaświadczeniu o zatrudnieniu i wynagrodzeniu (k.13 akt emerytalnych) Sąd uznał, za wiarygodne, iż ubezpieczona otrzymywała w wymienionym okresie wynagrodzenie nie niższe niż wynagrodzenie otrzymywane do 30.09.1975 r. Powyższe powoduje, że do wyliczenia emerytury została przyjęta kwota wynagrodzenia w wysokości 2254,44 zł miesięcznie za okres od 01.10.1975 r. do 31.12. 1976 r. Odnosząc się do dodatku kasjerskiego, to w ocenie Sądu nie została udowodniona przez ubezpieczoną jego wysokość we wskazanym okresie, dlatego też ten składnik wynagrodzenia nie został przyjęty przez Sąd do wyliczenia wysokości emerytury. W celu wyliczenia wysokości emerytury dla ubezpieczonej na datę 24.07.2013 r. Sąd dopuścił dowód z opinii biegłej ds. rachunkowości, która zaliczając ubezpieczonej do okresu składkowego okres zatrudnienia od 01.10.1975 r. do 31.12.1976 r. przyjmując wynagrodzenie w kwocie 2254,44 zł miesięcznie wyliczyła emeryturę według najkorzystniejszego wariantu na kwotę 464,19 zł brutto (k. 21-24, k. 44-45). Sąd obdarzył wiarygodnością dowód z opinii biegłej. Opinia biegłej po wydaniu opinii uzupełniającej wprowadzającej korektę wyliczeń na korzyść ubezpieczonej nie była kwestionowana przez żadną ze stron procesu.

Mając powyższe na uwadze Sąd na podstawie art. 477¹⁴ § 2 kpc zmienił zaskarżoną decyzję orzekając jak w sentencji wyroku.

Przewodniczący	SSO Elżbieta Wojtczuk
Protokolant	st. sekr. sądowy Dorota Malewicka

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE