Sygn. akt III Ca 657/14
Dnia 16 grudnia 2014 r.
Sąd Okręgowy w Nowym Sączu Wydział III Cywilny Odwoławczy
w składzie następującym:
Przewodniczący – Sędzia SO Agnieszka Skrzekut – sprawozdawca
Sędzia SO Katarzyna Kwilosz-Babiś
Sędzia SO Tomasz Białka
po rozpoznaniu w dniu 16 grudnia 2014 r.
na posiedzeniu niejawnym
sprawy z wniosku (...) S.A. w W.
przy uczestnictwie E. M. , K. M.
o wpis
na skutek apelacji uczestników
od wpisu Sądu Rejonowego w Nowym Sączu X Zamiejscowego Wydziału Ksiąg Wieczystych z siedzibą w Muszynie
z dnia 19 września 2014 r. sygn. akt Dz.Kw 1575/14
p o s t a n a w i a:
1. oddalić apelację;
2. orzec, że wnioskodawca i uczestnicy ponoszą koszty postępowania apelacyjnego związane ze swym udziałem w sprawie.
Sygn. akt III Ca 657/14
Sąd Rejonowy w Nowym Sączu X Zamiejscowy Wydział Ksiąg Wieczystych z siedzibą w Muszynie w dniu 19 września 2014 r. w księdze wieczystej (...)dokonał w dziale IV wpisu hipoteki przymusowej w kwocie 200 000 zł tytułem części należności głównej wraz z odsetkami na rzecz wierzyciela hipotecznego (...) Spółka Akcyjnaz siedzibą w W.. Podstawę wpisu stanowił nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym z dnia 21 maja 2014 r., wydany przez Sąd Okręgowy w Warszawie XX Wydział Gospodarczy w sprawie o sygn. akt XX GMC 401/14.
Powyższy wpis zaskarżyli apelacją uczestnicy E. M. i K. M., wnosząc o jego uchylenie i oddalenie wniosku wierzyciela (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. o wpis hipoteki przymusowej. Zarzucili naruszenie art. 109 ust. 1 i art. 110 ustawy o księgach wieczystych i hipotece oraz art. 492 i art. 743 1 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie wpisu hipoteki przymusowej na nieruchomości stanowiącej wspólność majątkową małżeńską uczestników postępowania na podstawie nieprawomocnego nakazu zapłaty, wystawionego jedynie przeciwko jednemu z małżonków K. M.. W uzasadnieniu apelacji powołując się na orzeczenia Sądu Najwyższego wydane w sprawach sygn. akt II CSK 69/12 i IV CSK 7/13, ponieśli, iż w aktualnym stanie prawnym hipoteka przymusowa może zostać wpisana tylko na podstawie dokumentu, który wystawiony jest przeciwko wszystkim osobom wpisanym w księdze wieczystej jako właściciele nieruchomości. Odnosi się to - w ocenie apelujących - do każdego dokumentu, w tym także do tak specyficznego tytułu zabezpieczenia jakim jest nieprawomocny nakaz zapłaty.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje :
Apelacja jest niezasadna, a podniesione w niej zarzuty nie zasługują na uwzględnienie.
Zaskarżony wpis Sądu Rejonowego należy uznać za prawidłowy.
Nie można zgodzić się z zarzutem apelujących, iż dokonanie wpisu hipoteki przymusowej na nieruchomości stanowiącej wspólność majątkową małżeńską uczestników na podstawie nieprawomocnego nakazu zapłaty wydanego jedynie przeciwko jednemu z małżonków, a to K. M. nastąpiło z naruszeniem przepisów powołanych w apelacji tj. art. 109 ust. 1 art. i 110 ustawy o księgach wieczystych i hipotece oraz art. 492 k.p.c. i art. 743 1 § 1 k.p.c.
Niespornym w sprawie jest, iż przedmiotowego wpisu dokonano na podstawie nieprawomocnego nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu nakazowym. W orzeczeniu tym, zasądzono kwotę 730 000 zł od dłużników solidarnych K. M. oraz A. B.. W księdze wieczystej, w której wpis hipoteki nastąpił zgodnie z wnioskiem jako właściciele na zasadzie ustawowej wspólności małżeńskiej figurują K. M. i E. M..
W ocenie Sądu Okręgowego, orzeczenia Sądu Najwyższego na które powołują się apelujący, nie stanowią potwierdzenia stanowiska reprezentowanego przez nich w niniejszej sprawie tj., aby przedmiotowy wpis nie mógł zostać dokonany na podstawie nieprawomocnego nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu nakazowym przeciwko jednemu z małżonków. Orzeczenia te bowiem dotyczą zupełnie innej sytuacji faktycznej, a mianowicie, wpisu hipoteki przymusowej na podstawie decyzji ZUS ustalającej wysokość należności z tytułu składek, a więc innego dokumentu niż nakaz zapłaty, z którym mamy do czynienia w niniejszej sprawie.
Niemniej jednak, wbrew intencji apelujących, fragmenty uzasadnienia jednego z postanowień Sądu Najwyższego powołanych w apelacji, a to postanowienia z dnia 24 października 2013 r., sygn. akt IV CSK 7/13, wskazują na prawidłowość dokonania zaskarżonego wpisu. I tak, Sąd Najwyższy wyjaśnił m.in., że tylko w przypadkach wyraźnie wskazanych w ustawie dopuszcza się podjęcie czynności związanych zarówno z wykonaniem zabezpieczenia, jak i z egzekucją z mienia wchodzącego w skład majątku wspólnego na podstawie postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia wydanego przeciwko osobie pozostającej w związku małżeńskim lub na podstawie tytułu egzekucyjnego wystawionego przeciwko tylko jednej osobie pozostającej w związku małżeńskim. Przykładem tych regulacji jest dodany z dniem 5 lutego 2005 r. do kodeksu postępowania cywilnego art. 743 1 . W związku z wyjątkowym charakterem tego rozwiązania, ustawa przyznaje jednocześnie małżonkowi obowiązanego (małżonkowi dłużnika) szczególny środek obrony w związku z wykonaniem zabezpieczenia w postaci sprzeciwu (por. art. 743 1 § 3 oraz § 4 k.p.c. dodane z dniem 3 maja 2012 r. przez ustawę z dnia 16 września 2011 r., Dz. U. Nr 233, poz. 1381).
Podobne stanowisko zostało wyrażone w postanowieniach Sądu Najwyższego z dnia 17 kwietnia 2013 r., sygn. akt I CSK 433/12 oraz z dnia 7 listopada 2013 r., sygn. akt V CSK 547/12.
W tym miejscu należy wyjaśnić, iż nieprawomocny nakaz zapłaty wydany w postępowaniu nakazowym zrównany jest z postanowieniem o udzielenie zabezpieczenia. Zgodnie z treścią art. 492 k.p.c., nakaz zapłaty z chwilą wydania stanowi bowiem tytuł zabezpieczenia, wykonalny bez nadania klauzuli wykonalności. Nie jest on więc tytułem wykonawczym o którym mowa w art. 109 ust. 1 ustawy o księgach wieczystych i hipotece ale tytułem zrównanym w skutkach prawnych z postanowieniem Sądu o udzielenie zabezpieczenia wymienionym w art. 110 w/w ustawy (por. uzasadnienie Sądu Najwyższego z dnia 22 listopada 2013 r., sygn. akt III CSK 326/12). Z tego też powodu należy do niego odnieść specyficzne regulacje prawne dotyczące tytułu zabezpieczenia, w tym m.in. art. 743 1 k.p.c.
W świetle powyższego, należało przyjąć, iż uzasadnione jest dokonanie wpisu hipoteki przymusowej na podstawie nieprawomocnego nakazu zapłaty wydanego jedynie przeciwko jednemu z małżonków mimo, iż w księdze wieczystej, w której wpis ma nastąpić jako właściciele wpisani są małżonkowie na zasadzie ustawowej wspólności majątkowej.
Dodatkowo zauważyć należy, że apelująca skorzystała z możliwości obrony jaka jej przysługuje zgodnie z treścią art. 743 1 k.p.c. Wystąpiła bowiem ze stosownym sprzeciwem w trybie art. 743 1 § 2 k.p.c., a jak wynika z pisma wnioskodawcy z dnia 5 listopada 2014 r. oraz z odpowiedzi na apelację, wnioskodawca wystąpił w terminie do Sądu Okręgowego XX Wydziału Gospodarczego w Warszawie, na podstawie art. 743 1 § 4 k.p.c. z wnioskiem o nadanie klauzuli wykonalności przeciwko małżonce obowiązanego.
Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. i art. 520 § 1 k.p.c.
(...)
(...)