UZASADNIENIE

Dnia 26 marca 2014 r. skarżący I. J. i J. J. złożyli w Sądzie Rejonowym w Tarnowskich Górach skargę na naruszenie praw strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki wnosząc:

a o stwierdzenie, że w postępowaniu toczącym się przed Sądem Rejonowym w Tarnowskich Górach w sprawie o sygn. akt I C 519/13 nastąpiła przewlekłość,

b przyznanie na rzecz skarżących kwot po 10 000 zł,

c zalecenie Sądowi Rejonowemu rozpoznanie wniosku o zabezpieczenie powództwa oraz wyznaczenie terminu rozprawy w terminie dwóch tygodni od dnia doręczenia postanowienia uwzględniającego skargę,

d zasądzenie kosztów postępowania.

W uzasadnieniu wskazali, że w dniu 23 kwietnia 2013 r. złożyli pozew, a do tej pory nie odbyła się żadna rozprawa, zaś Sąd Rejonowy nie rozpoznał jeszcze nawet wniosku o zabezpieczenie powództwa.

W odpowiedzi na skargę Prezes Sądu Rejonowego w Tarnowskich Górach, zgłaszając swój udział w sprawie, wniósł o jej oddalenie.

Sąd Okręgowy ustalił co następuje:

Dnia 13 kwietnia 2013 r. wpłynął pozew skarżących o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności wraz z wnioskiem o zabezpieczenie powództwa poprzez zawieszenie wykonalności tytułu wykonawczego i zawieszenie postępowania egzekucyjnego oraz z wnioskiem o zwolnienie skarżących od koszów sądowych w całości, przy czym wartość przedmiotu sporu oznaczono na
10 125 zł.

Sprawę zadekretowano 26 kwietnia 2013 r. pod sygn. akt I C 519/13 i zwrócono się do komornika o akta egzekucyjne (zarządzenie to wykonano 27 maja 2013 r.), następnie dnia 12 czerwca 2013 r., po wpływie akt egzekucyjnych, akta przedstawiono referendarzowi sądowemu celem rozpoznania wniosku o zwolnienie od kosztów.

Postanowieniem z dnia 21 czerwca 2013 r. referendarz sądowy oddalił wnioski o zwolnienie od koszów sądowych i dnia 27 czerwca 2013 r. wykonano jego zarządzenie w przedmiocie doręczenia.

Dnia 10 lipca 2013 r. skarżący złożyli skargę na postanowienie z dnia 21 czerwca 2013 r.

Postanowieniem z dnia 16 lipca 2013 r. Sąd Rejonowy w Tarnowskich Górach oddalił wniosek o zabezpieczenie powództwa /k. 69 – 71/ oraz kolejnym postanowieniem z tego dnia utrzymał w mocy postanowienie referendarza sądowego z dnia 21 czerwca 2013 r. /k. 72 – 73/ zarządzając jednocześnie doręczenie odpisów postanowień, które wykonano 26 lipca 2013 r.

Dnia 8 sierpnia 2013 r. skarżący złożyli zażalenie na postanowienie oddalające wniosek o zabezpieczenie, któremu dnia 9 sierpnia 2013 r. nadano bieg, a odpis zażalenia doręczono pozwanemu na skutek zarządzenia z dnia 21 sierpnia 2013 r. wykonując je dnia 26 sierpnia 2013 r. Akta przedstawiono sędziemu referentowi wraz ze zwrotnym potwierdzeniem odbioru dnia 30 września 2013 r., który dnia 1 października 2013 r. zarządził przedstawienie akt Przewodniczącej, zwracając je 3 października 2013 r. Przewodnicząca otrzymała akta 7 października 2013 r. i dnia 11 października 2013 r. zarządziła przedstawienie ich asystentowi celem sporządzenia karty przeglądowej. Asystentowi akta przedstawiono 14 października 2013 r., a zwrócił je 29 października 2013 r. i dnia 12 listopada 2013 r. zostały one przedstawione Sądowi Okręgowemu w Gliwicach (wpływ 14 listopada 2013 r.) celem rozpoznania zażalenia.

Postanowieniem z dnia 3 grudnia 2013 r. Sąd Okręgowy w Gliwicach zmienił zaskarżone postanowienie poprzez jego uchylenie wskazując, iż rozpoznanie wniosku było przedwczesne z uwagi na nieopłacenie pozwu.

Akta zwrócono Sądowi Rejonowemu dnia 23 grudnia 2013 r. zobowiązując do dokonania doręczeń.

Dnia 30 grudnia 2013 r. zarządzono dokonać doręczeń zgodnie z zarządzeniem Sądu Okręgowego i przedstawić akta sędziemu celem zapoznania się z orzeczeniem i podjęcia czynności. Zarządzenie w zakresie doręczenia wykonano 8 stycznia 2014 r., a akta przedstawiono sędziemu z dowodami doręczenia dnia 13 lutego 2014 r. wraz z pismem pełnomocnika skarżących z 10 lutego 2014 r.

Dnia 18 lutego 2014 r. wezwano pełnomocnika skarżących do uiszczenia opłaty od pozwu w wysokości 507 zł w terminie 7 dni pod rygorem zwrotu pozwu i oddalenia wniosku o zabezpieczenie. Zarządzenie to wykonano 6 marca 2014 r.

Dnia 26 marca 2014 r. pełnomocnik skarżących powiadomił, iż opłata od pozwu została uiszczona dnia 1 sierpnia 2013 r. w wysokości 507 zł /k. 103 – 104/.

Dnia 1 kwietnia zarządzono ustalić, czy opłata od pozwu wpłynęła, a następnie dołączono do akt potwierdzenie uiszczenia opłaty z dnia 1 sierpnia 2013 r. w wysokości 507 zł, widnieje na niej data pieczęci 1 sierpnia 2013 r. nie ma natomiast pieczęci ze wskazaniem kiedy to potwierdzenie przedstawiono sędziemu.

Dnia 3 kwietnia 2014 r. rozpoznano wniosek o zabezpieczenie i zarządzono doręczyć to postanowienie.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Zgodnie z art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz. U. Nr 179, poz. 1843 ze zm.) dla stwierdzenia, czy w sprawie doszło do przewlekłości postępowania, należy w szczególności ocenić terminowość i prawidłowość czynności podjętych przez sąd, w celu wydania w sprawie rozstrzygnięcia co do istoty (...), uwzględniając charakter sprawy, stopień faktycznej i prawnej jej zawiłości, znaczenie dla strony, która wniosła skargę rozstrzygniętych w niej zagadnień oraz zachowanie się stron, a w szczególności strony, która zarzuciła przewlekłość postępowania. Przewlekłość postępowania to brak czynności zmierzających do rozstrzygnięcia, zachodzący dłużej niż jest to konieczne do rozważenia sprawy bądź zgromadzenia dowodów, chodzi zatem o to, by czynności zmierzające do wydania orzeczenia kończącego zabierały odpowiednią ilość czasu, czyli odbywały się bez zbędnej zwłoki (por. art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki). Zbędną zwłoką nie jest przy tym każdy upływ czasu, ale dopiero nadmierne odstępstwo od czasu zwykle koniecznego dla wykonania określonych czynności, dlatego przewlekłość postępowania zachodzi wówczas, gdy zwłoka w czynnościach jest nadmierna (rażąca) i nie znajduje uzasadnienia w obiektywnych okolicznościach sprawy. [Por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 29 maja 2013 r. KSP 3/13, LEX nr 1318217, postanowienie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 10 stycznia 2013 r. sygn. akt II S 33/12, Lex 1246709; por. postanowienie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 23 listopada 2010 r. sygn. akt II S 28/10 - KZS 2010/11/50, LEX nr 783363].

W rozpoznawanej sprawie doszło do przewlekłości postępowania w okresie od 9 sierpnia 2013 r. do nadal, a jest to związane z brakiem jakichkolwiek merytorycznych czynności od tego czasu, gdyż pomimo rozpoznania wniosku o zabezpieczenie nie wyznaczono terminu rozprawy i nie doręczono pozwanemu odpisu pozwu, co więcej nawet po kolejnym rozpoznaniu wniosku o zabezpieczenie (już po informacji, że opłata od pozwu została uiszczona 1 sierpnia 2013 r.) Sąd Rejonowy – z niewiadomych przyczyn – nie wyznaczył rozprawy i nie doręczył pozwanemu odpisu pozwu.

Orzeczenie przewlekłości postępowania od 9 sierpnia 2013 r. jest uzasadnione także tym, że wówczas Sąd Rejonowy dysponował już opłatą od pozwu, a nie dokonano od tego czasu doręczenia odpisu pozwu, zaś czynność ta mogła zostać wykonana, gdyby potwierdzenie uiszczenia opłaty od pozwu dołączono do akt. Te techniczne czynności w żadnym zakresie nie mogą negatywnie wpływać na prawo skarżących do rozpoznania ich sprawy. Jednocześnie dziwi fakt braku wyznaczenia rozprawy pomimo rozpoznania wniosku o zabezpieczenie, jak również brak doręczenia odpisu pozwu pozwanemu oraz brak jakichkolwiek czynności zmierzających do ustalenia czy pozew został opłacony, albowiem w tym zakresie stosuje się art. 112 ust. 3 ustawy ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych ( Dz. U. Nr 90, poz. 594 ze zm.). Od 9 sierpnia 2013 r. do 1 kwietnia 2014 r. nie podjęto żadnych czynności zmierzających do ustalenia czy uiszczono opłatę pod pozwu.

Mając powyższe na uwadze w oparciu:

a o art. 12 ust. 2 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki należało orzec jak w pkt. 1 sentencji, gdyż w sprawie doszło do przewlekłości postępowania w okresie od 9 sierpnia 2013 r. do nadal,

b o art. 12 ust. 4 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki należało orzec jak w pkt. 2 sentencji zasądzając na rzecz skarżących kwoty po 4 000 zł jako odpowiednie z uwagi na stan ich niepewności co do wyniku postępowania i okres oczekiwania na rozstrzygnięcie,

c o art. 12 ust. 3 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki należało orzec jak w pkt. 3 sentencji, albowiem do chwili obecnej nie wyznaczono terminu rozprawy,

d o art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki należało orzec jak w pkt. 4 sentencji, albowiem żądanie skarżących dotyczyło zasądzenia kwot po 10 000 zł, a zasądzono kwoty po 4 000 zł, przy czym Sąd Rejonowy dnia 3 kwietnia 2014 r. rozpoznał wniosek o udzielenie zabezpieczenia,

e o art. 17 ust. 3 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki należało orzec jak w pkt. 5 sentencji, albowiem skargę uwzględniono w części,

f o art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki w związku z art. 98 § 1 i 3 kpc, art. 99 kpc oraz § 14 ust. 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (t.j. Dz. U. Z 2013 r., poz 490) należało orzec jak w pkt. 6 sentencji, gdyż skarżący są reprezentowani przez radcę prawnego oraz biorąc pod uwagę wynagrodzenie jednego pełnomocnika (120 zł), co daje po 60 zł dla każdego ze skarżących.

SSR (del.) Roman Troll SSO Mirella Szpyrka SSO Lucyna Morys – Magiera

POSTANOWIENIE

UZASADNIENIE