UZASADNIENIE

Decyzją z 9 maja 2014r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C. odmówił ubezpieczonemu S. K. prawa do emerytury w niższym wieku w oparciu o art. 184 w związku z art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. j. Dz.U. z 2009r., Nr 153, poz. 1227 z późn. zm.) w związku z tym, iż nie udowodnił on 15 – letniego okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach przy pracach wymienionych w wykazie A, a jedynie 2 lata, 10 miesięcy i 1 dzień takiej pracy.

W odwołaniu od powyższej decyzji ubezpieczony domagał się jej zmiany i przyznania mu prawa do wcześniejszej emerytury. Podniósł, że wykonywał pracę w warunkach szczególnych przez okres ponad 15 lat od 1 stycznia 1979r. do 13 listopada 1994r., co uzasadnił zeznaniami świadków, o przesłuchanie których wnosił i tym samym spełnia warunki do przyznania prawa do emerytury.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując swoje stanowisko zawarte w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji, a dodatkowo podniósł, że do okresów pracy w warunkach szczególnych nie zaliczył odwołującemu okresu zatrudnienia
w Przedsiębiorstwie (...) w K. Zakład (...) w R. w okresie od 6 sierpnia 1976r. do 31 maja 1989r. oraz w Przedsiębiorstwie (...) w K. Zakład (...) w C. w okresie od 1 czerwca 1989r. do 13 listopada 1994r., bowiem pracodawca za te okresy nie wystawił mu świadectwa pracy w warunkach szczególnych.

Sąd ustalił co następuje:

Ubezpieczony S. K., urodzony (...) w dniu 2 kwietnia 2014r. złożył wniosek o emeryturę w wieku niższym niż 65 lat z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach.

Ubezpieczony 60 lat ukończył 15 kwietnia 2014r.

Skarżący, na dzień 1 stycznia 1999r., legitymuje się okresem składkowym i nieskładkowym w wymiarze ponad 25 lat, z tym że w ocenie ZUS udowodnił jedynie 2 lata, 10 miesięcy i 1 dzień okresów pracy w szczególnych warunkach wymienionej w wykazie A.

Po przeanalizowaniu sprawy ZUS wydał zaskarżoną decyzję z dnia 9 maja 2014r.

Organ rentowy wydając zaskarżoną decyzję nie uznał za pracę w warunkach szczególnych, pracy wykonywanej w okresie od 6 sierpnia 1976r. do 31 maja 1989r. w Przedsiębiorstwie (...) w K. Zakład (...) w R. i od 1 czerwca 1989r. do 13 listopada 1994r. w Przedsiębiorstwie (...) w K. Zakład (...) w C., ponieważ pracodawca nie wystawił mu za te okresy świadectwa pracy w warunkach szczególnych.

W toku procesu Sąd ustalił, iż w okresie od 6 sierpnia 1976r. do 13 listopada 1994r. ubezpieczony S. K. zatrudniony był w Przedsiębiorstwie (...) w K., z tym, że początkowo było to przedsiębiorstwo państwowe, które w roku 1989 zostało sprywatyzowane. Nazwa przedsiębiorstwa nie uległa zmianie, jednak w roku 1989 pracodawca jakim było przedsiębiorstwo państwowe wydał wszystkim zatrudnionym pracownikom świadectwa pracy za okres do momentu likwidacji tego przedsiębiorstwa i przejęcia jego majątku przez prywatnego inwestora. Przedsiębiorstwo to zajmowało się usługami transportowymi na rzecz jednostek handlowych na terenie całego (...). Zakład ten był podzielony na tzw. zakłady transportowe, które były bazami samochodów dostawczych i ciężarowych, za pomocą których prowadzono transport zaopatrzenia do sklepów. Każdy Zakład transportowy obejmował swoim zasięgiem określone miasto i jego okolice. W tym zakładzie byli zatrudnieni głównie kierowcy oraz dyspozytorzy. Był również wydzielony odrębny warsztat remontowy, zajmujący się wyłącznie naprawami i remontem uszkodzonego sprzętu. W bazach transportowych nie było samochodów osobowych, a jedynie kilka mniejszych samochodów jak ŻUK, które były używane wyłącznie przez służby zaopatrzeniowe bazy i dyspozytora.

Ubezpieczony w trakcie zatrudnienia w tej firmie początkowo do 13 listopada 1994r. faktycznie pracował w bazie transportowej w R., zaś z dniem 14 listopada 1994r. przeszedł do bazy transportowej w C. i okres ten został przez ZUS uwzględniony jako praca w warunkach szczególnych. Natomiast w bazie transportowej w R. odwołujący bezpośrednio po przyjęciu do pracy pracował jako kierowca samochodu poniżej 3,5 ton, nie miał bowiem jeszcze prawa jazdy uprawniającego do kierowania samochodami ciężarowymi. Prawo jazdy takie uzyskał z dniem 21 października 1978r. Z tego też względu pracodawca od 1 stycznia 1979r. na stałe powierzył mu obowiązki kierowcy samochodu ciężarowego. Od tego czasu stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał wyłącznie pracę kierowcy samochodu o całkowitej masie dopuszczalnej powyżej 3,5 ton. W tym czasie przez pełne dniówki robocze prowadząc samochód ciężarowy rozwoził po sklepach dostawy towaru z magazynów (...). Jeździł również po towar do producentów na terenie całego (...) a nawet całego kraju, w zależności od dostawców. Towary te dostarczał do magazynów, które również były rozmieszczone na terenie całego kraju. Pracę w tym czasie świadczył przeważnie przez 12 – 13 godzin na dniówkę roboczą. Często pracował również w soboty i niedziele. W trakcie całej dniówki nie zajmował się pracami załadowczymi i wyładowczymi, gdyż odbierał załadowany samochód z przyczepą lub samą przyczepę i następnie przewoził towar na miejsce docelowe. Gdy towar zawoził do magazynu to również zostawiał samochód bądź przyczepę i rozładowywali towar pracownicy magazynu. Gdy dowoził towar do sklepu, to ograniczał się jedynie do udostępnienia towarów z samochodu pracownikom sklepu, którzy towar zanosili do sklepu. W tym czasie na stałe miał przydzielonego tzw. ładowacza, tj. pracownika który pomagał wyładować towar dla pracowników sklepu. Prace rozładunkowe trwały łącznie około 1 – 2 godzin na dniówkę. Od roku 1980 gdy uzyskał prawo jazdy uprawniające do prowadzenia samochodu z przyczepą bądź naczepą, to wówczas jedynie odbierał załadowane przyczepy i wyłącznie przewoził te towary na terenie całego kraju. Były to trasy kilkudniowe, gdyż nie było wtedy autostrad i mógł jechać z niewielką prędkością. Woził wtedy dużo towaru i gdy przyjeżdżał na miejsce to podstawiał samochód, gdzie pracownicy magazynu rozładowywali towar, a on w tym czasie miał przerwę na odpoczynek przed dalszą trasą. Nie zajmował się naprawami samochodu, w razie jego awarii. Takimi naprawami zajmował się warsztat mechaniczny, w którym mechanicy naprawiali uszkodzone maszyny, zatem kierowcy nie wykonywali prac mechanicznych. Jako że kierowców było mniej niż samochodów ciężarowych, odwołujący w razie awarii samochodu odstawiał go do warsztatu i przesiadał się na inny samochód ciężarowy i dalej świadczył pracę.

Sąd ustalił również, że z dniem 14 listopada 1994r. ubezpieczony przeszedł do bazy transportowej w C., gdzie został kierowcą samochodu ciężarowego jeżdżącego na trasach międzynarodowych. Charakter jego pracy nie uległ zasadniczo zmianie, jedyna różnica polegała na długości odbywanych tras. Natomiast ZUS zaliczył odwołującemu do pracy w warunkach szczególnych okres zatrudnienia od tej daty.

Niezależnie od powyższego Sąd ustalił, że odwołujący od 9 maja 1995r. ubezpieczony podjął zatrudnienie w (...) Sp. z o.o. w Ś., gdzie w dalszym ciągu wykonuje pracę kierowcy samochodu ciężarowego na trasach międzynarodowych. W tej firmie również stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonuje pracę kierowcy samochodu ciężarowego o całkowitej masie dopuszczalnej powyżej 3,5 ton.

Razem z ubezpieczonym w Przedsiębiorstwie (...) w K. Zakład (...) w R., jak i w Przedsiębiorstwie (...) w K. Zakład (...) w C. pracowali H. Ć. – kierowca i H. Ś. – kierowca.

Powyższe okoliczności Sąd ustalił na podstawie akt organu rentowego, zeznań świadków H. Ć. i H. Ś. (zapis nagrania protokołu z rozprawy w dniu 15 października 2014r. minuty od 8:40 i nast.) oraz wyjaśnienia odwołującego słuchanego w charakterze strony (zapis nagrania protokołu z rozprawy w dniu 17 grudnia 2014r. minuty od 00:58 i nast.), a także w oparciu o akta osobowe ubezpieczonego, dołączone do akt niniejszej sprawy. Zgromadzona w sprawie dokumentacja została sporządzona w sposób rzetelny i nie budzący wątpliwości, a zeznania świadków są spójne, wzajemnie się potwierdzają i uzupełniają, dając łącznie pełny obraz przebiegu i charakteru zatrudnienia odwołującego w spornym okresie. Nadto zeznania świadków korelują z wyjaśnieniami odwołującego zapisami w jego dokumentacji osobowej.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Stosownie do treści art. 32 ust. 1 i 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2009r. nr 153, poz. 1227 z późn. zm.) w powiązaniu z § 3 i 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8 poz.43 ze zm.) ubezpieczonym mężczyznom urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949r. będącym pracownikami zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przy pracach wymienionych w wykazie A, przysługuje prawo do emerytury w razie łącznego spełnienia następujących warunków:

1. osiągnięcia wieku emerytalnego 60 lat

2. posiadania wymaganego okresu zatrudnienia wynoszącego 25 lat, w tym

co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Zgodnie z treścią § 2 ust. 1 rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w tym akcie prawnym są okresy, w których praca
w szczególnych warunkach jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Z kolei zgodnie z treścią art. 184 ust 1 ustawy, ubezpieczonym urodzonym po dniu
31 grudnia 1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym
w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

W myśl ust. 2 emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa oraz rozwiązania stosunku pracy - w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem.

Na podstawie tego przepisu, prawo do emerytury w obniżonym wieku, przysługuje ubezpieczonemu, który w dniu wejścia w życie ustawy tj. w dniu 1 stycznia 1999r. spełnił warunki w zakresie posiadania ogólnego stażu pracy oraz pracy wykonywanej w warunkach szczególnych a nie osiągnął wymaganego wieku.

Kwestie posiadania przez ubezpieczonego ponad 25 letniego okresu składkowego
i nieskładkowego oraz nie przystąpienia do OFE nie były sporne.

Okoliczność sporna w przedmiotowej sprawie dotyczyła posiadania przez ubezpieczonego (na dzień 1 stycznia 1999r.) wymaganego 15 letniego okresu pracy wykonywanej w warunkach szczególnych, bowiem organ rentowy zaliczył do takiej pracy okres 2 lata, 10 miesięcy i 1 dzień.

W świetle zgromadzonego w sprawie materiału Sąd uznał, że ubezpieczony S. K., będąc zatrudnionym w okresie spornym w Przedsiębiorstwie (...) w K. Zakład (...) w R., od 1 stycznia 1979r. do 13 listopada 1994r. wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, pracę w warunkach szczególnych na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 ton, co po doliczeniu tego okresu do dotychczas uwzględnionych przez organ rentowy, pozwala na uznanie że legitymuje się co najmniej 15 latami takiej pracy.

Zgodnie z wykazem A, dział VIII poz. 2 stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, praca kierowców samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, specjalistycznych (specjalnych) pojazdów członowych i ciągników samochodowych balastowych, autobusów o liczbie miejsc powyżej 15, samochodów uprzywilejowanych w ruchu w rozumieniu przepisów o ruchu na drogach publicznych, trolejbusów i motorniczych tramwajów jest pracą w szczególnych warunkach, uprawniającą do niższego wieku emerytalnego.

Sąd uznał, że w okresie spornym odwołujący pracował w szczególnych warunkach stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. W tym czasie nie wykonywał innych czynności niż związane z pracą kierowcy samochodu ciężarowego.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadków potwierdzającym charakter i wymiar pracy ubezpieczonego, uznając te dowody za spójne logiczne i wzajemnie się uzupełniające. Nadto zeznania świadków korelują z zapisami w dokumentacji osobowej ubezpieczonego i jego wyjaśnieniami.

Należy podkreślić, że okres zatrudnienia może być zaliczony do pracy w warunkach szczególnych, gdy pracownik faktycznie wykonywał prace objęte wykazem prac uprawniających do wcześniejszej emerytury, pomimo że stanowisko jakie mu formalnie przypisano nie jest wymienione w wykazie. Wymieniony wyżej wykaz A nie określa bowiem stanowisk pracy, ale definiuje rodzaj prac, które są uważane za wykonywane w szczególnych warunkach. Decydujące znaczenie dla zakwalifikowania pracy jako realizowanej w szczególnych warunkach ma nie nazwa zajmowanego stanowiska, ale rodzaj, charakter i warunki pracy.

Bez znaczenia pozostaje także fakt, że odwołujący nie przedłożył za ten okres świadectwa pracy w warunkach szczególnych. Fakt wykonywania takiej pracy został wykazany w postępowaniu sądowym za pomocą innych dowodów. W postępowaniu odwoławczym przed Sądem nie obowiązują bowiem ograniczenia dowodowe jakie występują w postępowaniu o świadczenia emerytalno-rentowe przed organem rentowym, a Sąd może ustalić okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość jak: okresy zatrudnienia - w tym wykonywanie pracy w warunkach szczególnych, za pomocą wszelkich środków dowodowych, przewidzianych w kodeksie postępowania cywilnego (por. uchwała Sądu Najwyższego z 10 marca 1984r. III UZP 6/84, uchwała Sądu Najwyższego z 21 września 1984r. III UZP 48/84, wyrok Sądu Najwyższego z 7 grudnia 2006r., I UK 179/06, LEX nr 342283).

Na marginesie wypada zauważyć, że po zmianie bazy transportowej w roku 1994, charakter i wymiar pracy odwołującego zasadniczo nie uległ zmianie, zmianie uległa jedynie długość pokonywanych tras, a ZUS uwzględnił mu ten okres do pracy w warunkach szczególnych, bowiem odwołujący przedłożył za ten okres świadectwo pracy w warunkach szczególnych.

Mając na względzie powyższe Sąd uznał, że ubezpieczony legitymuje się na dzień 1 stycznia 1999r. wymaganym 15 - letnim okresem pracy w szczególnych warunkach. Nadto Sąd uznał, że z momentem osiągnięcia wieku 60 lat odwołujący spełnił wszystkie warunki uprawniające go do otrzymania prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym, z tytułu pracy w warunkach szczególnych.

Biorąc wszystkie powyższe względy pod uwagę, Sąd na mocy art. 477¹⁴ § 2 k.p.c. orzekł, jak sentencji wyroku.

SSO Janina Kościelniak

Przewodniczący:	SSO Janina Kościelniak
Protokolant:	Kamila Niemczyk

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE