UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 26 maja 2014 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. odmówił wnioskodawcy S. D. prawa do emerytury.

Od decyzji powyższej wnioskodawca odwołał się w dniu 9 czerwca 2014 roku. Wniósł o przyznanie żądanego prawa z uwagi na to, że przepracował wymagane 15 lat w warunkach szczególnych. Wskazał, że pracował w takich warunkach w okresach od 15 maja 1975 roku do 30 kwietnia 1994 roku w Odlewni (...) w K. na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego i kierowcy autobusu oraz od 2 stycznia 1995 roku do 18 października 2002 roku w PPHU (...) w B. na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego.

ZUS wnosił o oddalenie odwołania.

Sąd Okręgowy ustalił co następuje:

S. D., urodzony w dniu (...) 1952 roku, złożył w dniu 16 maja 2014 roku wniosek o przyznanie emerytury.

(dowód: wniosek o emeryturę k. 1-4 w aktach ZUS)

Na dzień 1 stycznia 1999 roku skarżący udowodnił staż pracy wynoszący ponad 25 lat. ZUS nie zaliczył wnioskodawcy do pracy w warunkach szczególnych żadnych okresów zatrudnienia.

Wnioskodawca nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego. (okoliczności niesporne)

Wnioskodawca uzyskał prawo jazdy kategorii „C” uprawniające do kierowania samochodami ciężarowymi od dnia 22 kwietnia 1975 roku.

(dowód: fotokopia prawa jazdy k. 13 w aktach sprawy)

W okresie od 15 maja 1975 roku do 30 kwietnia 1994 roku wnioskodawca był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy w Odlewni (...) w K.. W świadectwie pracy wystawionych wnioskodawcy za wskazany wyżej okres zatrudnienia wskazano, że pracował na stanowiskach kierowcy samochodowego i kierowcy autobusu. W okresie od 5 sierpnia 1992 roku do 28 sierpnia 1992 roku wnioskodawca przebywał na urlopie bezpłatnym.

(dowód: świadectwa pracy k. 13, 15 w aktach ZUS)

W angażach i kartach płac stanowisko pracy wnioskodawcy określano jako kierowca samochodowy, kierowca działu transportu, mechanik samochodowy, kierowca osinobusu.

(dowód: angaże k. 8-11, karty płac k. 12-14 w aktach ZUS)

W Odlewni (...) w K. wnioskodawca pracował w okresach od 15 maja 1975 roku do 4 sierpnia 1992 roku oraz od 29 sierpnia 1992 roku do 30 kwietnia 1994 roku w pełnym wymiarze czasu pracy jako kierowca samochodów ciężarowych oraz kierowca autobusu liczbie miejsc powyżej 15.

W latach 1975-1982 w ww. zakładzie pracy wnioskodawca pracował jako kierowca samochodu ciężarowego. Był to samochód marki (...) o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony. Samochodem tym wnioskodawca przewoził odlewy.

W 1982 roku pracodawca wysłał wnioskodawcę na kurs prawa jazdy na autobusy. Prawo jazdy kategorii (...) wnioskodawca uzyskał w dniu 14 lipca 1982 roku i od tego czasu pracował w Odlewni (...) w K. na stanowisku kierowcy autobusu marki (...) o liczbie miejsc powyżej 15, którym przewoził pracowników.

Innych czynności w spornym okresie wnioskodawca nie wykonywał. Wnioskodawca nie pracował jako mechanik samochodowy, a zapis w angażach, że był zatrudniony na tym stanowisku wynikał z faktu, że każdy kierowca miał dodatkowo obowiązki wykonywania drobnych napraw pojazdów w sytuacji, gdy uległy one awarii w trakcie jazdy.

(dowód: fotokopia prawa jazdy k. 13, zeznania świadków J. B. k. 19 odwrót, k. 21 i H. W. k. 20, k. 21, zeznania wnioskodawcy k. 19, k. 19 odwrót, k. 21 w aktach sprawy)

Odlewnia (...) w K. nie wystawiła wnioskodawcy świadectwa pracy w warunkach szczególnych.

(okoliczność niesporna)

W okresie od 2 stycznia 1995 roku do 18 października 2002 roku w PPHU (...) w B.. W zaświadczeniu wystawionym wnioskodawcy za wskazany wyżej okres zatrudnienia wskazano, że pracował na stanowisku kierowcy samochodowego.

(dowód: zaświadczenie k. 7 w aktach ZUS)

W PPHU (...) w B. wnioskodawca pracował w pełnym wymiarze czasu pracy jako kierowca samochodów ciężarowych. Wnioskodawca jeździł samochodem marki S., którymi przewoził wytwarzane przez tą firmę produkty do klientów. Był to samochód ciężarowy o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony. Innych czynności wnioskodawca nie wykonywał.

(dowód: zeznania świadka M. K. (1) k. 20, k. 21, zeznania wnioskodawcy k. 19, k. 19 odwrót, k. 21 w aktach sprawy)

PPHU (...) w B. nie wystawiło wnioskodawcy świadectwa pracy w warunkach szczególnych.

(okoliczności niesporne)

Przy zaliczeniu do pracy w warunkach szczególnych okresów zatrudnienia od 15 maja 1975 roku do 4 sierpnia 1992 roku, od 29 sierpnia 1992 roku do 30 kwietnia 1994 roku oraz od 2 stycznia 1995 roku do 31 grudnia 1998 roku, staż pracy wnioskodawcy w takich warunkach wynosi więcej niż 15 lat.

(okoliczność niesporna)

Sąd Okręgowy zważył i ocenił co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2013r., poz. 1440 ze zm.) ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 roku, będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1 (tj. poniżej 65 lat dla mężczyzn). Ustęp 4 art. 32 stanowi zaś, że wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych.

Stosownie do art. 184 ust. 1 wskazanej wyżej ustawy ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (tj. w dniu 1 stycznia 1999 roku) osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat – dla kobiet i 65 lat – dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa oraz rozwiązania stosunku pracy – w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem (ust. 2).

W świetle powyższych regulacji żądanie wnioskodawcy należało zatem rozpoznać w aspekcie przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz. 43 z późn. zm.), zwanego dalej rozporządzeniem. Z treści § 4 tego rozporządzenia wynika, iż pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w Wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1. osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2. ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Ten „wymagany okres zatrudnienia” to okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia (§ 3 rozporządzenia), natomiast pracą w warunkach szczególnych jest praca świadczona stale i w pełnym wymiarze na stanowiskach wskazanych w załączniku do tegoż aktu (§ 1 i § 2 rozporządzenia). Należy dodać, że warunek wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy jest spełniony tylko wówczas, gdy pracownik w ramach obowiązującego go pełnego wymiaru czasu pracy na określonym stanowisku pracy nie wykonuje czynności pracowniczych nie związanych z tym stanowiskiem pracy, ale stale wykonuje prace o jakich mowa w rozporządzeniu (tak też Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 15 listopada 2000 roku, II UKN 39/00, OSNAP 2002/11/272).

Okresy pracy w warunkach szczególnych, stosownie do § 2 ust. 2 rozporządzenia, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy. Brak takiego świadectwa nie wyklucza jednak dokonania ustalenia zatrudnienia w warunkach szczególnych innymi środkami dowodowymi w toku postępowania sądowego. Stanowisko takie wielokrotnie zajmował również Sąd Najwyższy, który między innymi w wyroku z dnia 2 lutego 1996 roku, II URN 3/95, OSNAP 1996/16/239 stwierdził, że w postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokości mogą być udowadniane wszelkimi środkami dowodowymi, przewidzianymi w kodeksie postępowania cywilnego. Ograniczenia dowodowe zawarte w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. Nr 10, poz. 49 ze zm.), obecnie rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz. U. Nr 237, poz. 1412), dotyczą wyłącznie postępowania przed tymi organami.

Spór pomiędzy stronami, w związku z zarzutami podniesionymi przez wnioskodawcę w odwołaniu, ograniczał się do faktu, czy ma on wymagany 15-letni okres zatrudnienia w szczególnych warunkach. Spełnienie pozostałych przesłanek nie było przedmiotem sporu, a jednocześnie nie budzi żadnych wątpliwości – wnioskodawca ma wymagany okres zatrudnienia, to jest 25 lat, w dniu (...) 2012 roku ukończył 60 lat i nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego.

Organ rentowy uznał że wnioskodawca nie spełnia przesłanki zatrudnienia w warunkach szczególnych co najmniej przez 15 lat. Wnioskodawca twierdził zaś, że legitymuje się wymaganym okresem pracy w warunkach szczególnych, albowiem pracował w takich warunkach w okresach od 15 maja 1975 roku do 30 kwietnia 1994 roku w Odlewni (...) w K. na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego i kierowcy autobusu oraz od 2 stycznia 1995 roku do 18 października 2002 roku w PPHU (...) w B. na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego.

Dokonując ustaleń w zakresie rodzaju prac wykonywanych przez wnioskodawcę w Odlewni (...) w K. Sąd oparł się na zeznaniach świadków J. K. i M. K. (2) i zeznaniach wnioskodawcy, zaś odnośnie okresu zatrudnienia w PPHU (...) w B. na zeznaniach świadka M. K. (1) i zeznaniach wnioskodawcy.

Zeznania te zasługują na wiarę, gdyż są spójne i wzajemnie się uzupełniają. Organ rentowy nie przedstawił zaś w toku postępowania żadnych dowodów, które pozwoliłyby na podważenie ich wiarygodności.

Z zeznań powyższych wynika, jakie konkretnie prace wnioskodawca wykonywał i w jakim wymiarze czasu pracy pracował.

Będąc zatrudnionym w Odlewni (...) w K. wnioskodawca w okresie od 15 maja 1975 roku do 13 lipca 1982 roku pracował jako kierowca samochodu ciężarowego marki (...) o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony. Samochodem tym wnioskodawca przewoził odlewy. W 1982 roku pracodawca wysłał wnioskodawcę na kurs prawa jazdy na autobusy. Prawo jazdy kategorii (...) wnioskodawca uzyskał w dniu 14 lipca 1982 roku i od tego czasu pracował w Odlewni (...) w K. na stanowisku kierowcy autobusu marki (...) o liczbie miejsc powyżej 15, którym przewoził pracowników. Innych czynności w spornym okresie wnioskodawca nie wykonywał.

Co prawda w dokumentach pracowniczych wnioskodawcy wpisywano także, że wykonywał prace mechanika, ale taki zapis mieli wszyscy kierowcy zatrudnieni w Odlewni (...) w K.. Gdy bowiem zaistniała potrzeba wykonania drobnych napraw w drodze, to kierowcy wykonywali je sami. Wykonywanie tych napraw to były prace wpadkowe, krótkotrwałe i związane ze specyfiką pracy kierowcy.

Z dowodów powyższych wynika, że także w okresie od 2 stycznia 1995 roku do 31 grudnia 1998 roku (okres od dnia 1 stycznia 1999 roku nie był brany pod uwagę przy ustaleniu stażu pracy w warunkach szczególnych ze względu na treść art. 184 ust. 1 ustawy emerytalnej) wnioskodawca pracował w PPHU (...) w B. w pełnym wymiarze czasu pracy jako kierowca samochodów ciężarowych. Wnioskodawca jeździł samochodem marki S., którymi przewoził wytwarzane przez tą firmę produkty do klientów. Był to samochód ciężarowy o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony. Innych czynności wnioskodawca nie wykonywał.

Podkreślić też trzeba, że prawo jazdy uprawniające do kierowania samochodami ciężarowymi wnioskodawca uzyskał w dniu 22 kwietnia 1975 roku, a do kierowania autobusami w dniu 14 lipca 1982 roku, a więc w spornych okresach mógł już takie pojazdy prowadzić.

W świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego nie budzi żadnych wątpliwości, że wnioskodawca wykonywał w okresach od 15 maja 1975 roku do 4 sierpnia 1992 roku, od 29 sierpnia 1992 roku do 30 kwietnia 1994 roku oraz od 2 stycznia 1995 roku do 31 grudnia 1998 roku zatrudnienia stale i w pełnym wymiarze czasu pracy prace wymienione w Wykazie A, Dziale VIII pkt 2 stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku, tj. prace na stanowisku kierowcy samochodów ciężarowych o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony oraz prace kierowcy autobusów o liczbie miejsc powyżej 15.

W związku z tym, że wykazane przez wnioskodawcę okresy pracy w warunkach szczególnych wynoszą więcej niż 15 lat, stwierdzić należało, iż spełnia on wszystkie wymagane prawem warunki do uzyskania prawa do emerytury zgodnie z art. 32 ust. 1 w zw. z art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Z tych też względów, Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, na podstawie art. 477¹⁴§ 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji.

WYROK

UZASADNIENIE