UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 22 października 2014 roku Sąd Rejonowy w Radomsku po rozpoznaniu sprawy z powództwa J. S. przeciwko K. S. o zadośćuczynienie

1. zasądził od pozwanego K. S. na rzecz powódki J. S. tytułem zadośćuczynienia kwotę 20 000,00 złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 22 października 2014 roku do dnia zapłaty;

2. oddalił powództwo w pozostałej części;

3. nie obciążył powódki J. S. obowiązkiem zwrotu kosztów sądowych i zastępstwa procesowego od oddalonej części powództwa;

4. nakazał ściągnąć od pozwanego K. S. na rzecz Skarbu Państwa -Sądu Rejonowego w Radomsku kwotę 1120,00 złotych tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych;

5. nakazał wypłacić ze środków Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Radomsku na rzecz adwokata M. C. kwotę 2 952,00 złotych tytułem wynagrodzenia za nieopłaconą pomoc prawną udzieloną pozwanej J. S. z urzędu.

Podstawę powyższego rozstrzygnięcia stanowiły przytoczone poniżej ustalenia i rozważania Sądu Rejonowego.

Powódka J. S. oraz pozwany K. S. pozostawali w związku małżeńskim od dnia 28 października 1989 roku.

W okresie od września 2007 roku do 9 września 2008 roku w miejscowościH., pozwany K. S. znęcał się fizycznie i psychicznie nad pozwaną J. S., córką A., synem D. oraz córka K. w ten sposób, że wszczynał awantury bez powodu, ubliżał słowami powszechnie uważanymi za obelżywe, krzyczał, szarpał za odzież, zmuszał do opuszczenia domu, groził pozbawieniem życia.

Za popełnione przestępstwo został skazany wyrokiem Sądu Rejonowego w Radomsku z dnia 14 listopada 2008 roku wydanym w sprawie VI K 1165/08 na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności, której wykonanie zostało zawieszone na okres próby 2 lat i w tym okresie K. S. został oddany pod dozór kuratora sądowego.

W okresie od 10 września 2008 roku do 3 stycznia 2009 roku w miejscowości H.pozwany K. S. znęcał się fizycznie i psychicznie nad pozwaną J. S. oraz swoim synem D. S. w ten sposób, ze wszczynał awantury bez powodu, ubliżał im słowami powszechnie uważanymi za obelżywe, groził im pobiciem oraz pozbawieniem życia, a ponadto w stosunku do swojej żony J. S. poprzez naruszenie jej nietykalności cielesnej w ten sposób, że bił ja po twarzy oraz pluł jej w twarz.

Za popełnione przestępstwo został skazany wyrokiem Sądu Rejonowego w Radomsku z dnia 21 października 2008 roku wydanym w sprawie VI K 626/09 na karę 2 lat pozbawienia wolności, której wykonanie zostało zawieszone na okres próby 5 lat i w tym okresie K. S. został oddany pod dozór kuratora sądowego. Nadto na K. S. nałożono obowiązek powstrzymania się od nadużywania alkoholu.

W okresie od 4 stycznia 2009 do 11 września 2009 roku w miejscowości H.pozwany K. S. znęcał się nad pozwaną J. S. oraz dziećmi A., D. i K. w ten sposób, że zachowywał się w stosunku do nich agresywnie, wszczynał awantury bez powodu, wyganiał z domu, używał w stosunku do nich słów wulgarnych, obraźliwych i powszechnie uznanych za obelżywe, szarpał za ubrania, groził pozbawieniem życia i zdrowia, czym wprowadzał w domu sytuacje napięcia, zdenerwowania i niepewności, przy czym w trakcie awantur kopał i uderzał swoją żonę rękoma w twarz, ręce, szarpał ją za włosy.

Za popełnione przestępstwo został skazany wyrokiem Sądu Rejonowego w Radomsku z dnia 12 marca 2010 roku wydanym w sprawie VI K 807/09 na karę 8 miesięcy pozbawienia wolności.

W dniu 28 grudnia 2009 roku pozwany K. S. w miejscowości H.uderzył pozwaną otwartą ręką w twarz, a następnie pięścią w głowę powodując u niej krwiak podskórny oka prawego oraz stłuczenie głowy i kręgosłupa szyjnego, które to obrażenia spowodowały u pokrzywdzonej naruszenie narządów ciała na okres poniżej 7 dni. Za popełnione przestępstwo został skazany wyrokiem Sądu Rejonowego w Radomsku z. dnia 8 listopada 2010 roku wydanym w sprawie VI K 409/10.

U powódki w następstwie czynów zabronionych pozwanego rozpoznano silną depresję z objawami psychotycznymi, co spowodowało podejmowanie przez nią prób samobójczych. Również aktualnie powódka odczuwa silne lęki i boi się, że mąż do niej przyjdzie i ją zabije. Powódka nadal leczy się psychiatrycznie i jest w stanie samodzielnie egzystować. Obecnie opiekuje się nią córka. Powódka rzadko wychodzi z domu, nie utrzymuje z nikim kontaktów. Nie ogląda telewizji, nie czyta książek, nic jej nie cieszy.

Wyrokiem z dnia 1 października 2009 roku wydanym w sprawie I C 691/09 Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim rozwiązał przez rozwód związek małżeński J. S. i K. S. z winy pozwanego K. S..

U powódki J. S. występują zaburzenia depresyjne nawracające. Schorzenie jest reaktywne i spełnia kryteria dużej depresji. Wystąpiło w związku z przewlekłą sytuacją stresową w relacjach z pozwanym. W roku 2012 nastąpiło nasilenie objawów depresyjnych. Od tego roku powódka utraciła zdolność do odczuwania przyjemności, nasilił się lęk, niechęć do działań, znaczny spadek aktywności, wycofanie się z kontaktów społecznych, poczucie braku perspektyw. Objawy w okresie od września 2012 do stycznia 2013 roku osiągały nasilenie znaczne, co skutkowało koniecznością dwukrotnej hospitalizacji. Obecne nasilenie objawów powoduje znaczne ograniczenie funkcjonowania. Uszczerbek w zakresie zdrowia psychicznego należy uznać za znaczny i długotrwały i wynosi on 10%.

J. S. nie pracuje, utrzymuje się z alimentów oraz prac dorywczych, nie ma oszczędności ani majątku. Ma obniżone poczucie własnej wartości. Orzeczono w stosunku do niej umiarkowany stopień niepełnosprawności.

Pozwany utrzymuje się z wynagrodzenia za pracę w wysokości około 1.800 złotych miesięcznie. Płaci alimenty na córkę A. S. w wysokości 500 złotych miesięcznie oraz na rzecz powódki w wysokości 200 złotych miesięcznie.

Sąd Rejonowy zważył, iż zasadniczą kwestią, która leży u podstaw rozstrzygnięcia rozpoznawanej sprawy jest relacja tej sprawy do przedmiotu sporu, który stanowił podstawę wyroku Sądu Rejonowego w Radomsku z 28 października 2011 roku, sygn. akt I C 423/10. Zakres powagi rzeczy osądzonej reguluje przepis art. 366 k.p.c. stanowiący, że wyrok prawomocny ma powagę rzeczy osądzonej tylko co do tego, co w związku z podstawą sporu stanowiło przedmiot rozstrzygnięcia, a ponadto tylko między tymi samymi stronami. Dla stwierdzenia, iż nastąpiło naruszenie powagi rzeczy osądzonej, istotne znaczenie ma stwierdzenie tożsamości obu spraw. Wyrok ma bowiem powagę rzeczy osądzonej tylko co do tego, co w związku z podstawą prawną stanowiło przedmiot rozstrzygnięcia, a ponadto tylko między tymi samymi stronami. Sprawa musi dotyczyć więc tych samych podmiotów. Tożsamość musi odnosić się też do przedmiotu, tj. podstawy prawnej, podstawy faktycznej i treści żądania strony.

W ocenie Sądu zgromadzony materiał dowodowy daje podstawy do stwierdzenia, że w sprawie nie mamy do czynienia z powagą rzeczy osądzonej, która skutkowałaby odrzuceniem pozwu na podstawie art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c. Zachodzi bowiem wyłącznie tożsamość podmiotów, podstawa prawna, ale już tylko częściowo identyczna jest podstawa faktyczna, a dodatkowo odmienna jest treść żądania strony.

Zauważyć bowiem należy, że powódka wywodzi swoje roszczenie ze znacznego pogorszenia stanu zdrowia psychicznego, które nastąpiło we wrześniu 2012 roku, a więc po upływie prawie roku od wydania powołanego orzeczenia z 28 października 2011 roku.

Na wstępie wskazać należy, że aktualne pozostają wywody Sądu Rejonowego zaprezentowane w sprawie I C 423/10 i podtrzymane przez Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim w wyroku z 8 października 2012 r., sygn. akt II Ca 558/12. Bez wątpienia zatem pomiędzy zaburzeniami adaptacyjnymi, jakie występują u powódki a zachowaniem pozwanego, jakie miało miejsce w przeszłości zachodzi związek przyczynowy, co w sposób bezsprzeczny stwierdziła biegła psychiatra A. R. w opinii wydanej w niniejszej sprawie i która to opinia koresponduje z opinią biegłego B. J. wydaną na potrzeby uprzednio rozstrzyganej sprawy.

Podstawą żądania z art. 445 § 1 w związku z art. 444 k.c. jest doznana krzywda niemajątkowa w postaci ujemnych przeżyć związanych z cierpieniami psychicznymi i fizycznymi pokrzywdzonego, wynikająca z naruszenia dóbr osobistych wskazanych w tym przepisie. Powódka domagała się bowiem zadośćuczynienia pieniężnego za krzywdę wywołaną fizycznym i psychicznym znęcaniem się nad nią przez byłego męża K. S., a więc podstawę odpowiedzialności pozwanego stanowi art. 415 k.c.

Sąd akceptuje pogląd wyrażany zarówno w orzecznictwie, jak w doktrynie, zgodnie z którym zwrot rozstrój zdrowia, o którym stanowi art. 444 § 1 k.c. obejmuje swoim zakresem semantycznym również stany poważnego rozstroju psychicznego spowodowanego zdarzeniami, z którymi ustawa łączy odpowiedzialność w sferze odpowiedzialności deliktowej (por. wyr. SN z 4.7.1969 r., I PR 178/69, OSNCPiUS 1970, Nr 4, poz. 71, z glosą A. Szpunara, PiP 1970, z. 8-9, s. 412, zob. orz. SN z 25.4.1961 r., 4 CR 627/60, OSPiKA 1962, Nr 7-8, poz. 200).

Z prawomocnych wyroków karnych wydanych przez Sąd Rejonowy w Radomsku w sprawach VI K 626/09, VI K 1 165/08, VI K 807/09 oraz VI K 409/10, których ustaleniami stosownie do treści art. 11 k.p.c. jest związany sąd orzekający w niniejszej sprawie, wynika, że przestępstwo znęcania się pozwanego nad powódką przybrało postać wszczynania awantur, krzyczenia na powódkę, ubliżania jej słowami powszechnie uznanymi za obelżywe, grożenia pobiciem oraz pozbawieniem życia, zmuszeniem do opuszczenia domu, naruszeniem nietykalności cielesnej powódki poprzez bicie po twarzy, popychanie, plucie w twarz, szarpanie za odzież, kopanie, uderzanie, szarpanie za włosy.

Sąd rozpoznający przedmiotową sprawę w pełni akceptuje rozważania Sądu Rejonowego w Radomsku zawarte w uzasadnieniu do wyroku z 28 października 2011 r., wedle których pozwany K. S. swoim zachowaniem naruszył dobra osobiste powódki w postaci jej zdrowia, nietykalności cielesnej, wolności (rozumianej szeroko jako stan wolny od obawy i strachu, od działania pod przymusem, użycia przemocy lub groźby przez inną osobę) a także jej cześć - godność. Zachowanie pozwanego nie tylko naruszało wskazane dobra osobiste powódki, ale doprowadziło także do skutków na zdrowiu powódki utrzymujących się do chwili obecnej zaburzeń adaptacyjnych.

Podnieść należy, że z niekwestionowanej przez stronę pozwaną opinii bieglej psychiatry wynika, iż w 2012 r. nastąpiło nasilenie objawów depresyjnych. Od tego roku powódka utraciła zdolność do odczuwania przyjemności, nasilił się lęk, niechęć do działań, znaczny spadek aktywności, wycofanie się z kontaktów społecznych, poczucie braku perspektyw. Objawy w okresie od września 2012 do stycznia 2013 roku osiągały nasilenie znaczne, co skutkowało koniecznością dwukrotnej hospitalizacji wskutek podjętych prób samobójczych. Obecne nasilenie objawów powoduje znaczne ograniczenie funkcjonowania. Uszczerbek w zakresie zdrowia psychicznego należy uznać za znaczny i długotrwały i wynosi on 10%.

Te ustalenia nie były przedmiotem wyrokowania w uprzednio rozpoznanej sprawie i mogą stanowić podstawę do sformułowania przez powódkę nowego roszczenia. Podnieść należy, że w stosunku do wcześniejszego okresu stan zdrowia powódki uległ znacznemu pogorszeniu, czego efektem jest ustalenie przez biegłego trwałego uszczerbku na zdrowiu, co nie miało przecież miejsca w sprawie I C 423/10.

Zgodnie z treścią przepisów art.445 § 1 kc w związku z art. 444 § 1 kc w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

Celem zadośćuczynienia jest zrekompensowanie osobie poszkodowanej krzywdy doznanej wskutek cierpień fizycznych (bólu i innych dolegliwości) oraz cierpień psychicznych (ujemnych uczuć przeżywanych w związku z doznanymi cierpieniami fizycznymi lub następstwami uszkodzenia ciała albo rozstroju zdrowia). W kodeksie cywilnym nie sprecyzowano pojęcia „odpowiedniej sumy" i suma ta podlega ocenie sądu w realiach konkretnej sprawy w granicach swobodnej oceny sądu. Zadośćuczynienie stanowi formę rekompensaty pieniężnej za wyrządzoną krzywdę. O jego wysokości decyduje rozmiar doznanej krzywdy: stopień cierpień fizycznych i psychicznych, ich intensywność i czas trwania, nieodwracalność następstw wypadku i inne podobne okoliczności. Nie może ono Stanowić zapłaty symbolicznej, lecz musi przedstawić jakąś ekonomicznie odczuwalną wartość. Jednocześnie wysokość ta nie może być nadmierną w stosunku do doznanej krzywdy, ale musi być "odpowiednia" w tym znaczeniu, że powinna być - przy uwzględnieniu krzywdy poszkodowanego - utrzymana w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa (por. wyrok SN z 1985-04-22 II CR 94/85; wyrok SN z 2004-02-27 V CK 282/03).

Ustalając wysokość należnego powódce zadośćuczynienia, Sąd miał na uwadze przede wszystkim rozmiar cierpień psychicznych powódki, nasilenie tych doznań, długotrwałość pogorszenia stanu jej zdrowia, wysokość trwałego uszczerbku na zdrowiu w wysokości 10 % stwierdzonego przez biegłego sądowego (której to opinii pozwany nie kwestionował) oraz okoliczność, że powódka ma niezwykle niską jakość życia z uwagi na nasiloną depresję.

Sąd stwierdził, iż kwota 20000 zł stanowi odpowiednią rekompensatę pieniężną za wyrządzoną powódce krzywdę w związku z pogorszeniem jej stanu zdrowia psychicznego od września 2012 roku aż do momentu wyrokowania, czego rezultatem jest ustalenie trwałego uszczerbku na zdrowie w wysokości aż 10 %.

Mając powyższe ustalenia i rozważania na uwadze Sąd na podstawie art. 445 § 1 k.c. w związku z art. 444 § 1 k.c. zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 20000 zł tytułem zadośćuczynienia oddalając powództwo w pozostałej części.

O odsetkach Sad orzekł w oparciu o przepis art. 481 § 1 k.c, uznając, że wyrok w sprawie ma charakter konstytutywny i dopiero z tą chwilą zapłata dochodzonego zadośćuczynienia była uzasadniona. Zobowiązanie do zapłaty zadośćuczynienia ma charakter zobowiązania bezterminowego, toteż przekształcenie go w zobowiązanie terminowe może nastąpić w wyniku wezwania wierzyciela skierowanego wobec dłużnika do spełnienia świadczenia. Zatem żądanie zasądzenia odsetek od daty wyrokowania należało uznać za zasadne. Za argumentacją, iż odsetki należą się od opóźnienia w spełnieniu zadośćuczynienia i odszkodowania przemawia orzecznictwo Sądu Najwyższego, którego poglądy Sąd Rejonowy podziela (zob. m.in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 lutego 2010 roku w sprawie II CSK 434/09, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 marca 2009 roku w sprawie V CSK 337/08, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 lutego 2007 roku w sprawie I CSK 433/06).

W niniejszej sprawie o kosztach procesu w zakresie punktu 4 rozstrzygnięto na podstawie art. 100 k.p.c, obciążając pozwanego w zakresie uwzględnionego powództwa kosztami nieuiszczonej opłaty sądowej oraz wynagrodzenia biegłego na rzecz Skarbu Państwa. Natomiast o kosztach wynagrodzenia pełnomocnika z urzędu będącego adwokatem w wysokości 2.400 zł ustalone w oparciu o § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. 2002 r., Nr 163, poz. 1348). Zasądzoną kwotę wynagrodzenia podwyższono o stawkę podatku od towarów i usług przewidzianą dla tego rodzaju czynności w przepisach o podatku od towarów i usług, obowiązującą w dniu orzekania w oparciu o § 2 ust. 3 cyt. rozporządzenia. Jak bowiem wskazuje się w orzecznictwie koszty nieopłaconej pomocy prawnej, udzielonej przez adwokata z urzędu stronie wygrywającej sprawę, podlegają zasądzeniu od przeciwnika procesowego na rzecz tej strony (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 1 marca 1989 roku w sprawie III CZP 12/89).

O nieuiszczonych kosztach sądowych w części oddalonego powództwa, od których powódka była zwolniona postanowieniem sądu orzeczono (punkt 3 wyroku) na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. 2005 r., Nr 167, poz. 1398) w związku z art. 102 k.p.c. nie obciążając nimi powódki z uwagi na jej ciężką sytuację zdrowotną, rodzinną i majątkową.

Powyższy wyrok zaskarżył w całości pozwany.

Apelacja zaskarżonemu wyrokowi zarzuca:

I. Naruszenie przepisów postępowania, a to:

l. art. 366 k.p poprzez naruszenie powagi rzeczy osądzonej i uwzględnienie powództwa w sytuacji, gdy o ten samym przedmiot, na tej samej podstawie prawnej pomiędzy tymi samymi stronami Sąd Rejonowy w Radomsku , wyrokiem z dnia 28-10-2011 r. w sprawie o sygn. akt. I C 423/10 przeprowadził postępowanie i uwzględnił powództwo przez co zasądził na rzecz powódki kwotę zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w wysokości 20.000 zł podczas, gdy u powódki nie ujawniła się nowa szkoda na skutek zachowania pozwanego a jedynie nasiliły się dolegliwości o charakterze depresyjnym , które jak wynika z treści opinii biegłego psychiatry z różnym nasileniem występowały u powódki już w 2007 r., co w konsekwencji winno skutkować odrzuceniem pozwu w przedmiotowej sprawie jako korzystającego z powagi rzeczy osądzonej.

2. art. 189 k.p.c. poprzez uwzględnienie powództwa w sytuacji, gdy w postępowaniu przed Sądem Rejonowym w Radomsku sprawie o sygn. akt. I C 423/10 Sąd orzekający, zasądzając kwotę dochodzonego roszczenia na rzecz powódki , nie ustalił w wyroku zasady odpowiedzialności pozwanego za szkody mogące wystąpić na przyszłości w sferze dóbr prawnie chronionych powódki a u powódki nie ujawniła się nowa szkoda a jedynie nasiliły się dolegliwości o charakterze depresyjnym, występujące u powódki już w trakcie postępowania przed Sądem Rejonowym w Radomsku w sprawie o sygn. akt. IC 423/10.

Z ostrożności procesowej, na wypadek nie podzielenia przez Sąd w/w zarzutów, zaskarżonemu orzeczeniu zarzucił :

II. Naruszenie przepisów prawa materialnego ;a to:

-Art. art. 445 § § 1 k.c. przez błędną wykładnię polegającą na uznaniu , iż zasądzona na rzecz powódki kwota 20.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami stanowi sumę odpowiednią za doznaną krzywdę, w sytuacji gdy powódka otrzymała już na podstawie prawomocnego wyroku Sądu zadośćuczynienie za doznaną krzywdę w kwocie 20.000 zł a ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w tym opinii biegłego psychiatry nie wynika , o ile stopień trwałego uszczerbku na zdrowiu powódki zwiększył się od czasu prawomocnego zakończenia sprawy przed Sądem Rejonowym w Radomsku w sprawie o sygn. akt. I C 423/10.

Mając na uwadze powyższe zarzuty, wnosił o:

I. uchylenie zaskarżonego wyroku i na podstawie art. 199 §1 pkt 2 k.p.c. odrzucenie pozwu;

względnie o:

II zmianę zaskarżonego orzeczenia i oddalenie powództwa w całości.

III. a w przypadku nieuwzględnienia apelacji wnosił o nieobciążanie
pozwanego kosztami za postępowanie odwoławcze.

Pełnomocnik powódki – ustanowiony z urzędu - wnosił o oddalenie apelacji i zasądzenie wynagrodzenia za pomoc prawną udzieloną powódce w postępowaniu odwoławczym.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje;

Apelacja jest uzasadniona.

Trafnie bowiem apelujący wywodzi, iż w sprawie niniejszej zachodzi - w zakresie żądania objętego niniejszym pozwem - powaga rzeczy osądzonej już w sprawie IC 423/10.

Lektura materiału sprawy w/w jak i niniejszej – w tym treść obu pozwów – wskazują, że w obu sprawach przedmiotem rozstrzygnięcia Sądu było to samo żądanie zadośćuczynienia wynikające z tego samego stanu faktycznego, a mianowicie dotyczącego tego samego okresu znęcania się pozwanego nad powódką, przy czym żądanie to oparte zostało nie tylko na tej samej podstawie faktycznej ale także na tej samej podstawie prawnej i oba procesy toczyły się między tymi samymi stronami.

Nie można bowiem zgodzić się ze stanowiskiem Sądu I instancji, iż samo pogorszenie stanu zdrowia pokrzywdzonej – w porównaniu z okresem, kiedy Sąd zasądzał zadośćuczynienie w sprawie IC 423/10 – może stanowić podstawę kolejnego powództwa o dodatkowe zadośćuczynienie w nowym procesie.

Zasądzając prawomocnym wyrokiem w sprawie IC 423/10 zadośćuczynienie zarówno na podstawie art. 448 kc jak i art. 445 kc – na co wskazują motywy tegoż rozstrzygnięcia – Sąd ustalając wysokość tegoż zadośćuczynienia ocenił całościowo krzywdę powódki i zasądzone świadczenie należy traktować jako obejmujące ewentualne pogorszenie stanu zdrowia uprawnionej wynikające z tego samego zdarzenia, będącego podstawą orzekania w tejże sprawie w sytuacji, gdy Sąd ten nie ustalił odpowiedzialności pozwanego za takie właśnie ewentualne przyszłe skutki wynikające z podlegającego ocenie stanu faktycznego i prawnego.

Stanowiące podstawę prawną rozstrzygnięcia przepisy prawa materialnego nie dają poszkodowanemu podstawy do domagania się przyznania mu dodatkowej suma z tytułu zadośćuczynienia w razie nieprzewidzianego nawet pogorszenia się stanu zdrowia w przyszłości, wywołującego zmianę w zakresie krzywdy w sensie jej odczuwania w stopniu większym lub bardziej dotkliwym. Stan taki jest przede wszystkim wynikiem okoliczności, że zarówno cierpienia fizyczne jak i krzywda moralna mają charakter niewymierny. Zadośćuczynienie więc z natury swej jest trudno wymiernie i nie zawsze w pełni rekompensuje trudno wymierną krzywdę – w odróżnieniu od dającego się zmierzyć odszkodowania za szkodę majątkową – i dlatego musi ono uwzględniać wszystkie okoliczności. W momencie więc ustalania wysokości zadośćuczynienia nie wystarczy wzięcie pod uwagę tylko tej szkody niemajątkowej w postaci cierpień fizycznych i psychicznych ( krzywdy moralnej ), której poszkodowany już doznał do chwili zamknięcia rozprawy poprzedzającej wydanie rozstrzygnięcia, ale trzeba jeszcze uwzględnić krzywdę, którą poszkodowany będzie na pewno odczuwał w przyszłości oraz tę krzywdę, którą można w chwili wyrokowania z dużym prawdopodobieństwem przewidzieć. Takie traktowanie zadośćuczynienia przemawia za uznaniem, że powinno ono mieć charakter swoistego jednorazowego odszkodowania pieniężnego, tj. podlegającego jednorazowemu zasądzeniu, co z kolei przemawia przeciwko dopuszczalności domagania się więcej niż jednego zadośćuczynienia za tę samą krzywdę, choćby jej postać ulegała zmianom.

Zauważyć trzeba, że już w treści przedmiotowego pozwu powódka wskazała, że dochodzi dalszego zadośćuczynienia z uwagi na pogorszenie się jej stanu zdrowia, czego odzwierciedleniem mają być dwa pobyty w szpitalu.

Także Sąd I instancji – podzielając ten tok rozumowania powódki – stanął na stanowisku, że w sprawie niniejszej nie zachodzi powaga rzeczy osądzonej i powódka ma prawo dochodzić dalszego zadośćuczynienia, gdyż pogorszył się jej stan zdrowia od 2012 r, Także sformułowanej dla biegłej psychiatry tezy dowodowej, z której wynikał obowiązek wypowiedzenia się przez biegłą czy stan zdrowia powódki uległ pogorszeniu w stosunku do tego jaki stwierdzony został w sprawie IC 423/10 nie można w niniejszej sprawie podzielić.

Powódka nie wykazała zatem nowej rodzajowo krzywdy, całkowicie odrębnej, której nie można było w ramach poprzedniego sporu przewidzieć, która wynikałaby ze zdarzeń objętych rozpoznaniem Sąd w sprawie IC 423/10, a która to nie została tym rozstrzygnięciem objęta.

Swoje roszczenie – jak już wyżej wskazano – opierała na pogorszeniu jej stanu zdrowia i za nową krzywdę w znaczeniu wyżej wskazanym nie można uznać jej pobytów w szpitalu i stwierdzonego przez biegłą psychiatrę aktualnie 10 % - ego długotrwałego uszczerbku na jej zdrowiu psychicznym, wynikających z tej samej krzywdy, przy czym nie sposób nie dostrzec, że omawiane tu pogorszenie stanu zdrowia nastąpiło już w trakcie trwania postępowania w sprawie IC 423/10. Z opinii biegłej wynika bowiem, że objawy depresyjne były nasilone od września 2012 r. ( postępowanie w sprawie w/w zakończyło się 8 października 2012 r. ) do stycznia 2013 r. a obecnie znowu są łagodne.

Nie należy więc dopatrywać się jakiejś odrębnej krzywdy wtedy, gdy w rzeczywistości ujawnione zostały tylko nowe okoliczności powodujące rozrastanie się istniejącej już dawniej i znanej sądowi krzywdy. Powagą rzeczy osądzonej zostały zatem objęte te wszystkie zmiany w zakresie krzywdy, które wskazują na jej konsekwentnie postępujący rozwój bądź zanikanie

Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w utrwalonym, licznym orzecznictwem Sądu Najwyższego oraz Sądów powszechnych, jak np. uchw. SN z dn. 21.11.1967 r. w spr. III PZP 37/67, wyrok SN z dn. 10.02.1998 r. w spr. II CKN 608/97, wyrok SN z dn. 05.11.1999 r. w spr. III CKN 1197/98 czy post. SN z dn. 05.02.2003 r. w spr. II CKN 1246/00.

Powyższe rozważania prowadzą do wniosku, iż roszczenie powódki zgłoszone w przedmiotowym pozwie objęte jest powagą rzeczy osądzonej w sprawie IC 423/10 ( art. 366 kpc ) i niedopuszczalne było jego ponowne rozpoznanie w sprawie niniejszej. Pozew podlegał zatem odrzuceniu na podstawie art. 199 § 1 pkt. 2 kpc.

Dlatego też, mając na względzie wszystkie powyższe rozważania oraz wskazane w nich przepisy, Sąd II instancji orzekł jak w postanowieniu na podstawie art. 386 § 3 kpc.

Ze względu na sytuację życiową, w jakiej znalazła się powódka, spowodowaną zdarzeniami, które stanowiły podstawę faktyczną dochodzonego przez nią roszczenia, Sąd Okręgowy nie obciążył jej kosztami procesu ( art. 102 kpc ).

Na podstawie przepisów rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynność adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu przyznano ze środków Skarbu Państwa pełnomocnikowi powódki – ustanowionemu z urzędu – wynagrodzenie za reprezentowanie klientki w postępowaniu odwoławczym.

Na oryginale właściwe podpisy

POSTANOWIENIE

UZASADNIENIE