POSTANOWIENIE

UZASADNIENIE

Dnia 14 lipca 2014 r. uczestnik wniósł skargę o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym postanowieniem Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 23 stycznia 2014 r. w sprawie sygn. akt XV Gzd 44/13 , w którym orzeczono wobec uczestnika zakaz prowadzenia działalności gospodarczej. W skardze uczestnik wniósł o wstrzymanie wykonania wskazanego postanowienia do czasu rozpatrzenia skargi. W uzasadnieniu tego wniosku uczestnik postępowania podał, że w związku z jego wydaniem wszczęto postępowania wyjaśniające oraz postępowania o wykreślenie z Krajowego Rejestru Sądowego uczestnika jako członka zarządu spółek, w których pełnił on tę funkcję. Spółki te w jednej bowiem chwili, bez uprzedzenia straciły zarządcę, zaś sam uczestnik postępowania w jednym dniu stracił praktycznie wszystkie źródła utrzymania. Postanowieniem z 1 września 2014 r. Sąd Rejonowy , na podstawie art. 414 § 1 k.p.c. a contrario w zw. z art. 361 k.p.c , oddalił wniosek uczestnika o wstrzymanie wykonania prawomocnego postanowienia z dnia 23 stycznia 2014 r. na czas trwania postępowania o wznowienie. W uzasadnieniu Sąd stwierdził w szczególności , iż zgodnie z art. 414 zd. 1 k.p.c. wniesienie skargi o wznowienie postępowania nie pozbawia orzeczenia kończącego wznawiane postępowanie wykonalności. Jednak art. 414 zd. 2 k.p.c. stanowi, że w razie uprawdopodobnienia, że skarżącemu grozi niepowetowana szkoda, sąd może na wniosek strony wstrzymać wykonanie wyroku. Przesłanką jest więc uprawdopodobnienie groźby niepowetowanej szkody spowodowanej wykonaniem orzeczenia. Zaś przez pojęcie niepowetowanej szkody w piśmiennictwie rozumie się każdy uszczerbek majątkowy lub niemajątkowy, który nie daje się nagrodzić przez późniejszy zwrot spełnionego lub wyegzekwowanego świadczenia lub przywrócenie stanu poprzedniego (E. Wengerek (w:) Kodeks postępowania cywilnego..., t. 2, red. J. Jodłowski, K. Piasecki, s. 546). Rozważając, czy szkoda ma niepowetowany charakter, pod uwagę brać należy nie rozmiar uszczerbku grożącego pozwanemu, ale nieodwracalność skutków wykonania wyroku zaopatrzonego w rygor natychmiastowej wykonalności. Zdaniem Sądu I instancji , w związku z wydanym orzeczeniem z dnia 23 stycznia 2014 r. w przedmiocie orzeczenia zakazu prowadzenia działalności gospodarczej wobec uczestnika B. B. - przesłanka „niepowetowanej szkody" nie została spełniona. W ocenie Sądu spółki, w których funkcje zarządu sprawował uczestnik , po jego wykreśleniu z Krajowego Rejestru Sądowego mogły dalej funkcjonować w obrocie gospodarczym, albowiem w sytuacji, gdy osoba prawna nie może prowadzić swoich spraw z braku powołanych do tego organów sąd ustanawia dla niej kuratora (art. 42 § 1 k.c.). Zaś powstanie szkody w majątku uczestnika nie jest przesłanką pozwalającą na wstrzymanie wykonalności prawomocnego orzeczenia. Uczestnik postępowania został jedynie pozbawiony możliwości prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek oraz pełnienia funkcji członka rady nadzorczej, reprezentanta lub pełnomocnika w spółce handlowej, przedsiębiorstwie państwowym, spółdzielni, fundacji lub stowarzyszeniu , natomiast nie został on pozbawiony możliwości podjęcia pracy na jakimkolwiek innym stanowisku nie związanym z funkcją zarządczą, nadzorczą.

Na rozprawie w dniu 25 listopada 2014 r. pełnomocnik uczestnika postępowania ponownie wniósł o wstrzymanie wykonania postanowienia z dnia 23 stycznia 2014 r. na czas trwania postępowania o wznowienie. Podtrzymane zostały wszystkie argumenty uzasadniające ów wniosek zawarte w skardze o wznowienie postępowania. Dodatkowo jednak podniesione zostały nowe okoliczności , gdyż pełnomocnik uczestnika postępowania wskazał , że z uwagi na niestawiennictwo świadków, złożony wniosek o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego sądowego, postępowanie w niniejszej sprawie wydłuża się, a uczestnik postępowania pozbawiony jest źródła utrzymania.

Postanowieniem z dnia 27 listopada 2014 r. Sąd Rejonowy oddalił wniosek uczestnika z dnia 25 listopada 2014 r. Sąd podtrzymał wszystkie dotychczasowe argumenty wskazane w postanowieniu z 1 września 2014 r. a ponadto , odnosząc się do nowych okoliczności powołanych przez uczestnika jako uzasadniających ponowne złożenie wniosku wskazał , że nie mogą one uzasadniać uwzględnienia wniosku o wstrzymanie wykonalności prawomocnego orzeczenia. Zgodnie bowiem z art. 414 k.p.c. żadne inne okoliczności, oprócz niebezpieczeństwa niepowetowanej szkody, nie uzasadniają uwzględnienia wniosku. Nie jest zatem wystarczającym do wstrzymania wykonania wyroku uprawdopodobnienie zagrożenia szkodą. Musi to być szkoda niepowetowana - na stronie ciąży zatem obowiązek uprawdopodobnienia, że z uwagi na okoliczności towarzyszące (wysokość szkody, stan majątkowy strony) szkody tej nie da się naprawić. W uzasadnieniu postanowienia z dnia 1 września 2014r. Sąd szczegółowo wskazał z jakich względów w niniejszej sprawie przesłanka „niepowetowanej szkody” nie została spełniona i w całości argumenty te podtrzymał.

Powyższe postanowienie zaskarżył uczestnik , zarzucając naruszenie przepisów postępowania, a mianowicie art. 414 kpc, poprzez przyjęcie, że skarżący nie uprawdopodobnił grożącej mu niepowetowanej szkody, podczas gdy wskazane przez uczestnika postępowania okoliczności świadczą o zaistnieniu przesłanki uzasadniającej wstrzymanie wykonania orzeczenia. W związku z powyższym uczestnik wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia oraz wstrzymanie wykonania postanowienia Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 23 stycznia 2014 r. do czasu rozpatrzenia skargi o wznowienie postępowania , ewentualnie o uchylenie zaskarżonego postanowienia oraz przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I Instancji.

W uzasadnieniu zażalenia uczestnik wskazał , iż nie można zgodzić się ze stanowiskiem Sądu I Instancji, że wobec uczestnika postępowania B. B., przesłanka niepowetowanej szkody nie została spełniona. Wniosek, jakoby Spółki w których uczestnik postępowania B. B. pełnił funkcję członka zarządu, mogły dalej funkcjonować w obrocie prawnym, pomimo jego wykreślenia, jest oderwany od rzeczywistego stanu rzeczy. Instytucja kuratora nie zapobiegnie bowiem w sposób realny ewentualnym skutkom braku organów osoby prawnej, prowadzących sprawy Spółki. W okresie od dnia złożenia skargi postanowienie Sądu Rejonowego, co do którego wniesiono skargę o wznowienie postępowania, zostało skutecznie wykonane. Sądy Rejonowe z urzędu wszczęły postępowania w przedmiocie wykreślenia B. B. z Krajowego Rejestru Sądowego z funkcji członka zarządu. Wszystkie postępowania w tym przedmiocie zakończyły się, zaś podmioty prawa handlowego, w których funkcję członka zarządu pełnił B. B. pozostały bez faktycznego zarządcy oraz osoby uprawnionej do prowadzenia ich spraw. Taka sytuacja zaistniała w wyniku przeprowadzenia i zakończenia postępowania w przedmiocie orzeczenia zakazu prowadzenia działalności, przy jednoczesnym pozbawieniu jego uczestnika możności obrony praw oraz przedstawienia własnego stanowiska. Szkody, jakie nastąpiły w związku z orzeczonym zakazem już wystąpiły. Ze względu na brak osób uprawnionych do prowadzenia spraw Spółek, podmioty te aktualnie pozostają bez zarządcy. Podjęcie działań, mających na celu ustanowienie kuratora, ewentualne powołanie organów osoby prawnej bądź podjęcie decyzji o likwidacji Spółek, jest czasochłonne. W tym okresie podmioty te są narażone na znaczne straty. W praktyce niemożliwe jest realne prowadzenie działalności gospodarczej przez te Spółki. Taka sytuacja stwarza również niebezpieczeństwo dla pozostałych uczestników obrotu gospodarczego, kontrahentów i wierzycieli wskazanych podmiotów. Wstrzymanie wykonania orzeczenia pozwoliłoby B. B. na ponowne pełnienie funkcji członka zarządu. Ewentualne postanowienie Sądu Rejonowego w tym zakresie stanowiłoby bowiem podstawę dla ponownego wpisania uczestnika postępowania do Krajowego Rejestru Sądowego, jako członka Zarządu. Uczestnik wskazał też , że zakazane na dzień dzisiejszy prowadzenie działalności jest jedynym źródłem utrzymania B. B.. Uczestnik postępowania, wobec niewiedzy o toczącym się postępowaniu oraz braku świadomości co do ewentualnych grożących mu konsekwencji, nie miał możliwości się zabezpieczyć. Zatem pozostał on bez środków utrzymania. Wobec dodatkowych okoliczności wskazanych przez pełnomocnika uczestnika postępowania, powodujących przewlekłość oraz brak możliwości przewidzenia terminu zakończenia postępowania, decyzja Sądu budzi uzasadniony sprzeciw. Zaznaczyć należy, że wniosek o wstrzymanie wykonania orzeczenia został zgłoszony w skardze o wznowienie postępowania. Sąd uzasadniając ponowne jego oddalenie oparł się na argumentach wskazanych w postanowieniu z dnia 1 września 2014 r. Podkreślić należy, że lektura uzasadnienia przedmiotowego postanowienia prowadzi do wniosku, iż organ niejako z góry zakłada wynik toczącego się postępowania. Nie sposób zgodzić się ze stanowiskiem Sądu I Instancji, że w niniejszej sprawie nie zachodzi przypadek „niepowetowanej straty”, jako przesłanki uzasadniającej wstrzymanie wykonania postanowienia. Z uwagi na zaistniałą sytuację oraz powstałe faktyczne konsekwencje odmowy wstrzymania wykonania postanowienia ponowny wniosek okazał się niezbędny. Tym bardziej, że choć pełnomocnik uczestnika postępowania stawia się na każde wezwanie Sądu, postępowanie wydłuża się wobec niemożności przesłuchania świadków wzywanych na kolejne terminy posiedzeń Sądu. Ponadto, konieczne jest uzyskanie w przedmiotowej sprawie opinii biegłego, co również będzie miało przełożenie na czas trwania postępowania. Stan niepewności zaistniały po stronie B. B., wobec wskazanych okoliczności również przemawia za uwzględnieniem powyższego wniosku.

Wnioskodawca nie złożył odpowiedzi na zażalenie.

Sąd Okręgowy zważył co następuje :

Zażalenie okazało się bezzasadne.

Sąd Okręgowy podziela pogląd Sądu Rejonowego , iż zgodnie z art. 414 k.p.c. żadne inne okoliczności, oprócz niebezpieczeństwa niepowetowanej szkody, nie uzasadniają uwzględnienia wniosku o wstrzymanie wykonania postanowienia. Uczestnik zobowiązany był zatem uprawdopodobnić istnienie groźby takiej właśnie niepowetowanej szkody. Jak wskazał Sąd Rejonowy , przez pojęcie niepowetowanej szkody należy rozumieć każdy uszczerbek majątkowy lub niemajątkowy, który nie daje się nagrodzić przez późniejszy zwrot spełnionego lub wyegzekwowanego świadczenia lub przywrócenie stanu poprzedniego. Pod uwagę brać zatem należy nie rozmiar uszczerbku grożącego uczestnikowi , ale nieodwracalność skutków wykonania orzeczenia. Samo wykreślenie uczestnika jako członka zarządu spółek z Krajowego Rejestru Sądowego wskutek zapadłego prawomocnego orzeczenia o zakazie prowadzenia działalności gospodarczej nie stanowi zaś wyczerpania przesłanki niepowetowanej szkody. Przede wszystkim postanowienie o zakazie prowadzenia działalności gospodarczej dotyczy uczestnika osobiście a nie prowadzonych przez niego uprzednio spółek. Sytuacja tychże spółek sama w sobie nie ma zatem bezpośredniego znaczenia w kontekście istnienia tejże szkody, gdyż chodzi o szkodę dotyczącą samego uczestnika. Sąd Rejonowy wskazał ponadto , iż dla spółek tych należy ustanowić kuratora w myśl art. 42 § 1 kc i postarać się o wyłonienie ich nowych władz. Ponadto uczestnik nie musi zajmować w tych spółkach kierowniczych stanowisk a np. zostać zatrudniony na stanowisku nie objętym zakazem wynikającym z art. 373 ust. 1 p.u.n. i w ten sposób pozyskiwać środki na utrzymanie. Wstrzymania wykonania postanowienia z 23 stycznia 2014 r. nie uzasadniają też przyczyny wskazane na posiedzeniu w dniu 25 listopada 2014 r. , dotyczące przedłużającego się postępowania za skargi o wznowienie , gdyż nie są one wymienione w art. 414 kpc i nie stanowią przesłanki do orzeczenia zgodnie z wnioskiem uczestnika. Sam uczestnik w zażaleniu dostarcza też argumentów przemawiających za oddaleniem jego wniosku. Podaje bowiem , iż postanowienie Sądu Rejonowego z dnia 23 stycznia 2014 r. zostało już skutecznie wykonane , gdyż zakończyły się wszystkie postępowania w przedmiocie wykreślenia uczestnika jako członka zarządu prowadzonych przez niego spółek. Niemożliwe jest zatem , niezależnie od innych okoliczności , wstrzymanie wykonania orzeczenia , które w istocie już zostało wykonane.

Ważna jest też inna okoliczność , której nie dostrzegł Sąd Rejonowy. Ewentualne postanowienie Sądu Rejonowego o wstrzymaniu wykonania postanowienia z 23 stycznia 2014 r. nie mogłoby stanowić samoistnej podstawy dla ponownego wpisania uczestnika postępowania do Krajowego Rejestru Sądowego jako członka Zarządu określonych spółek ( na co wskazywał uczestnik ) , gdyż nie nadawałoby się do wykonania. Zgodnie bowiem z art. 59 ust. 1 zd. 1 ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o KRS sąd rejestrowy z urzędu wykreśla wpisy z rejestru dłużników niewypłacalnych w razie uchylenia lub zmiany postanowienia, na którego podstawie wpisy były dokonane. Dopiero zatem po ewentualnym oddaleniu wniosku o zakaz prowadzenia działalności gospodarczej można wykreślić dane uczestnika z Rejestru Dłużników Niewypłacalnych i podjąć dalsze czynności zmierzające do dokonania wpisu uczestnika jako członka zarządu spółek , co do których te dane zostały już wykreślone właśnie w oparciu o wpis do RDN. Trudno zatem mówić w ogóle w takiej sytuacji o możliwości wstrzymania wykonania postanowienia. Odnosząc się natomiast na marginesie do uwag uczestnika dotyczących oceny wcześniejszego postępowania uczestnika wskazanych w uzasadnieniu postanowienia z 1 września 2014 r. , należy uznać te uwagi za uzasadnione , gdyż oceniając wniosek uczestnika Sąd powinien badać wyłącznie przesłanki z art. 414 kpc. Niemniej uchybienie powyższe nie zmienia oceny prawidłowości postanowienia Sądu z 1 września 2014 r. , jak i zaskarżonego postanowienia z 27 listopada 2014 r.

W związku z powyższym zażalenie , wobec jego bezzasadności , oddalono na podstawie art. 385 kpc w zw. z art. 397 § 2 kpc.