UZASADNIENIE

Powódka U. E. w pozwie z dnia 26 września 2013 r. wniosła o zasądzenie od pozwanej (...) spółki akcyjnej w Z. na jej rzecz kwoty 9.600 złotych tytułem odszkodowania za rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę w tym trybie oraz o zasądzenie na jej rzecz kosztów postępowania.

W uzasadnieniu pozwu powódka wskazała, że w piśmie wypowiadającym jej umowę o pracę wskazano jako datę zawarcia umowy , datę zawarcia umowy na czas określony.

Podkreśliła również, że osoby podpisane pod oświadczeniem nie miały uprawnień do reprezentacji pozwanego a wskazana przyczyna jest pozorna bowiem w wyniku korzystania w czasie ciąży ze zwolnienia lekarskiego doszło do konfliktu z bezpośrednim przełożonym. Podniosła, że pozwana deklarując konieczność zwolnień, prowadziła w tym samym czasie liczne akcje naboru nowych pracowników i podkreśliła, że jej stanowisko pracy nie zostało zlikwidowane, a pracę na tym stanowisku ma świadczyć osoba o niższych od powódki kwalifikacjach zawodowych.

W odpowiedzi na pozew pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych w tym kosztów zastępstwa procesowego wskazując, że oświadczenie o rozwiązaniu z powódką umowy o pracę było w pełni uzasadnione. Wyniki finansowe pozwanej są niezadowalające i doszło do zwolnień grupowych. Podkreśliła, że omyłkowo w wypowiedzeniu umowy o pracę wskazano błędną datę zatrudnienia powódki. Wskazała, że powódka otrzymała niską ocenę przydatności zawodowej, nie spełniła wymagań do podjęcia pracy na innych stanowiskach. Podkreśliła, że obowiązki osoby zatrudnionej na stanowisku asystenta w pionie, w którym zatrudniona była powódka, różnią się od dotychczasowych obowiązków powódki a typując powódkę do zwolnienia kierowano się obiektywnymi, sprawiedliwymi kryteriami doboru pracowników.

Sąd Rejonowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Rybniku Wydział V wyrokiem z dnia 13.10.2014r oddalił powództwo i zasądził koszty w kwocie 60 zł.

Sąd ustalił, co następuje:

Powódka U. E. posiada wykształcenie wyższe w zakresie filologii angielskiej i została zatrudniona u pozwanej na podstawie umowy o pracę z dnia 23 listopada 2009r. na stanowisku starszego referenta ds. administracyjnych a od dnia 2 stycznia 2012r. na czas nieokreślony na stanowisku specjalisty. W okresie od 24 kwietnia 2012 r. do 16 czerwca 2013 r. powódka korzystała ze zwolnienia lekarskiego oraz urlopu macierzyńskiego. Do zadań powódki na powierzonym stanowisku należała administracyjna obsługa sekretariatu, początkowo tylko dyrektora zarządzającego, a później także dyrektora pionu napraw Taboru R.. Powódka zajmowała się prowadzeniem korespondencji, przygotowywaniem dokumentów i pism do dekretacji, obsługą urządzeń administracyjno-biurowych. Powódce zlecane było dokonywanie tłumaczeń, w tym tłumaczeń symultanicznych, ale rzadko. Średnie miesięczne wynagrodzenie powódki wynosiło 3.200 zł.

W dniu 28 czerwca 2013 r. powódka otrzymał arkusz oceny pracownika. Ogólna ocena kompetencji ustalona została na 1,6, ogólna ocena umiejętności zawodowych na 3,0, ogólna ocena pracy na 2,3, a ogólna ocena dyscypliny pracy na 3,0. Ocena całościowa ustalona została na 2,5. Oznacza to, że powódka „częściowo spełnia oczekiwania pracodawcy”.

W okresie od kwietnia 2013 r. do grudnia 2013 r. w pozwanej doszło do zwolnień grupowych. Restrukturyzacją zostało objętych 545 osób. Zwolnienia grupowe przeprowadzane były wg Regulaminu Zwolnień Grupowych. Zgodnie z § 2 zwolnieniami grupowymi objęci zostali m.in. pracownicy zatrudnieni na stanowiskach nierobotniczych – pracownicy ekonomiczno-administracyjni. Jako kryteria doboru pracowników do zwolnienia wskazano: utratę kontraktu biznesowego i związanych z nim miejsc pracy, likwidację miejsca pracy w nowej strukturze organizacyjnej, naruszenie dyscypliny pracy, negatywną ocenę pracy przez przełożonego, niskie kwalifikacje zawodowe, częstą absencję z przyczyn chorobowych i rodzinnych dezorganizującą pracę w danej komórce organizacyjnej, przebywanie pracownika na dłuższych urlopach bezpłatnych i wychowawczych powyżej 3 miesięcy, spełnienie przez pracownika warunków koniecznych do przejścia na emeryturę, sytuację rodzinną i materialną, prowadzenie przez pracownika dodatkowo działalności na własny rachunek lub świadczenie pracy w innych firmach, świadczenie pracy w niepełnym wymiarze pracy przy równoczesnym posiadaniu innego źródła utrzymania, niski staż pracy w zakładzie. W okresie od maja do grudnia 2013 r. zwolniono w pozwanej 593 pracowników, w tym 40 pracowników administracyjno-biurowych. Z przyczyn po stronie pracodawcy zwolniono 16 pracowników umysłowych w trybie ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników.

W dziale zatrudnienia powódki pracowały poza powódką trzy osoby: S. P., M. S. (1) oraz M. S. (2). M. S. (1) przeniesiona została do innego działu jeszcze przed powrotem powódki z urlopu macierzyńskiego, stosunek pracy z M. S. (2) został rozwiązany na mocy porozumienia stron. Doszło do połączenia dwóch sekretariatów i ograniczenia zatrudnienia z czterech osób do dwóch. Przed połączeniem w sekretariatach pracowały powódka i S. P.. M. S. (1) zajmowała się głównie tłumaczeniami gdyż biegle zna j. angielski i niemiecki. Typując powódkę do zwolnienia kierowano się stażem pracy, zaangażowaniem, kompetencjami oraz oceną pracownika. Powódka poddana został testom tłumaczenia ustnego, które wypadły negatywnie. S. P. zajmowała stanowisko starszego specjalisty zajmowała się obsługą systemów KOMA i SAP, których powódka nie obsługiwała. Miała dłuższy staż pracy w pozwanej i uzyskała wyższą ocenę pracowniczą.

W okresie od maja do grudnia 2013 r. w pozwanej zatrudniono 13 pracowników administracyjno-biurowych. W dniu 23 września 2013 r. zatrudniona została na stanowisku asystenta dyrektora K. F., która ukończyła filologię angielską – angielski w biznesie oraz studia podyplomowe dla tłumaczy. Powódka bez powodzenia aplikowała na wolne stanowiska ogłaszane w pozwanej.

W dniu 19 września 2013 roku powódka otrzymała oświadczenie pozwanej z dnia 2 września 2013 r. o wypowiedzeniu umowy o pracę z zachowaniem 3-miesięcznego okresu wypowiedzenia, który upłynie w dniu 31 grudnia 2013 r. Jako przyczynę wypowiedzenia podano: zmiany organizacyjne polegające na zmniejszeniu zatrudnienia, konieczność dostosowania wielkości i struktury zatrudnienia do sytuacji biznesowej, ekonomicznej wynikającej z przegranych przetargów na obsługę bocznic kolejowych, spadku realizowanych przewozów, zmian organizacyjnych oraz pogarszającej się sytuacji ekonomicznej spółki.

W lipcu 2013 r. pozwana wygrała kilka przetargów m.in. na kompleksową obsługę bocznicy kolejowej w (...) S.A. Oddział KWK (...) na okres 48 miesięcy. Sytuacja finansowa pozwanej w III kwartale 2013 roku nie była zadowalająca.

Sąd Rejonowy ustalił stan faktyczny na podstawie zawnioskowanych w sprawie dowodów w tym dowodów z niekwestionowanych przez strony dokumentów oraz zeznań wskazanych wyżej świadków. Sąd I instancji uznał za wiążące zeznania świadków: R. N., F. A. i L. S. bo były logiczne, konsekwentne i zbieżne ze zgromadzonymi w sprawie dowodami z dokumentów.

Sąd Rejonowy uwzględnił częściowo zeznania powódki w zakresie jakim były zgodne z ustalonym stanem faktycznym i korespondowały z zeznaniami w/w świadków.

W oparciu o tak ustalony stan faktyczny Sąd uznał, że powództwo nie zasługuje na uwzględnienie.

Przytaczając treść art.30 par.1 pkt 2 kp Sąd Rejonowy przyjął, iż pracodawca dochował od strony formalnej trybu rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem, bowiem dokonał tej czynności prawnej na piśmie, wskazał przyczynę oraz pouczył pracownika o prawie i sposobie odwołania do sądu pracy oraz nie naruszył przepisów ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników przewiduje możliwość zwolnień grupowych (art. 1) jak i indywidualnych (art. 10) z przyczyn niedotyczących pracowników.

W ocenie Sądu I instancji przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe wykazało, że przyczyny wskazane powódce w piśmie wypowiadającym umowę były prawdziwe.

Okolicznością bezsporną było, iż w okresie od kwietnia 2013 r. do grudnia 2013 r. w pozwanej doszło do zwolnień grupowych. Restrukturyzacją zostały objęte 593 osoby. Zwolnienia grupowe przeprowadzane były wg regulaminu zwolnień grupowych, w którym zawarto kryteria doboru pracowników do zwolnienia. Stanowisko pracy, które zajmowała powódka uległo likwidacji.

Zdaniem Sądu Rejonowego typując powódkę do zwolnienia porównano ją z drugim pracownikiem, który pozostał w sekretariacie tj. S. P. kierując się obiektywnymi kryteriami wskazanymi w regulaminie zwolnień grupowych tj. stażem pracy, zaangażowaniem, kompetencjami oraz oceną pracownika. Powódka poddana został testom tłumaczenia ustnego, które wypadły negatywnie. S. P. zajmowała się obsługą systemów KOMA i SAP, których powódka nie obsługiwała. Miała dłuższy staż pracy w pozwanej i uzyskała wyższą ocenę pracowniczą.

W dniu 23 września 2013 r. zatrudniona została na stanowisku asystenta dyrektora K. F. ale zakres obowiązków powódki i K. F. był różny. Na stanowisko asystentki były wyższe wymagania, zajmuje się ona m.in. przygotowywaniem dokumentów czy prowadzeniem kalendarza dyrektora czego powódka nigdy nie robiła.

Powódka nie zdołała wykazać, że przyczyną jej zwolnienia było przebywanie na zwolnieniu lekarskim oraz urlopie macierzyńskim.

Sąd Rejonowy odnosząc się do zarzutów powódki co do omyłki w dacie zawarcia umowy w wypowiedzeniu przyjął, że nie ma znaczenia dla skuteczności czy też oceny przyczyn złożonego oświadczenia. Natomiast pozwana wykazała, iż oświadczenie o wypowiedzeniu podpisała osoba umocowana do reprezentowania pozwanej w tym zakresie.

Sąd I instancji uznał, że przeprowadzone postępowanie dowodowe wykazało , że przyczyny wskazane w wypowiedzeniu były prawdziwe, Sąd zaś nie może oceniać zasadności działań organizacyjnych i ekonomicznych podejmowanych przez pracodawcę.

Dlatego powództwo podlegało oddaleniu.

Na mocy art. 98 § 1 i § 3 k.p.c. oraz § 11 ust. 1 pkt. 1 w zw. z § 2 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1349 ze zm.) Sąd zasądził od powódki na rzecz pozwanej reprezentowanej przez radcę prawnego kwotę 60 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Apelację od powyższego wyroku wniosła powódka.

Skarżąc wyrok w całości wniosła o jego zmianę i zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki odszkodowania w kwocie 9.600 zł oraz kosztów postępowanie za obie instancje względnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji przy uwzględnieniu kosztów postępowania.

Zarzuciła naruszenie art.45 par.1 w związku z art.30 par.4 kp przez jego niewłaściwe zastosowanie spowodowane błędem w ustaleniach faktycznych poprzez przyjęcie, iż przyczyna wypowiedzenia powódce umowy o pracę była prawdziwa oraz przez błędne przyjęcie ,że wypowiedzenie powódce umowy o pracę na czas określony ,która rozwiązała się wcześniej w związku z upływem terminu , na który została zawarta nie skutkuje bezprawnym rozwiązaniem umowy o pracę.

Skarżąca zarzuciła również naruszenie art.233 par.1 kpc przez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i oparcie rozstrzygnięcia o zeznania świadków , które są sprzeczne, brak wszechstronnej oceny zebranych dowodów oraz ocenę sprzeczna z ustalonym stanem faktycznym poprzez przyjęcie , iż przyczyny wskazane w wypowiedzeniu są prawdziwe ,że wypowiedzenia dokonano z uwzględnieniem kryteriów doboru pracownika do zwolnień o jakich mowa w par.6 regulaminu zwolnień grupowych.

W uzasadnieniu apelacji powódka podniosła, że Sąd Rejonowy pominął znaczne i istotne rozbieżności w zeznaniach świadków, które potwierdzają zarzut powódki , iż podana w wypowiedzeniu przyczyna jest pozorna.

Skarżąca również zarzuciła powołując się na wyrok Sądu Najwyższego I PK 172/12, że pracodawca wskazując przyczynę wypowiedzenia dokonanego na podstawie ustawy z dnia 13.03.2003r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy powinien nawiązać do kryteriów doboru pracowników do zwolnienia.

W przypadku powódki tego nie uczynił a wskazana przyczyna jest bardzo ogólna.

Powódka o przyczynie doboru do zwolnienia dowiedziała się dopiero w toku niniejszej sprawy.

Powódka podniosła, że obaj jej przełożeni twierdzili , że podjęli decyzję o zwolnieniu powódki i chociażby z tego względu ich zeznania są niewiarygodne.

Wskazali także różne kryteria doboru ,których część nie została wymieniona w par.6 regulaminu zwolnień.

Skarżąca podkreśliła, iż tylko negatywna ocena pracownika została wymieniona w kryterium doboru do zwolnień a ona takiej nie otrzymała.

Powódka podkreśliła również, że zgłaszała zastrzeżenia do oceny wystawionej jej przez R. N. ale nie zostały one w żaden sposób rozpatrzone.

W apelacji zarzucono że, Sąd Rejonowy pominął kwestię samego zmniejszenia zatrudnienia choć z akt sprawy wynika, że zwolniono 16 pracowników umysłowych a przyjęto w tej grupie 13-tu nowych.

Niejasne zdaniem skarżącej są również wyjaśnienia pozwanej w kwestii stworzenia nowego stanowiska asystentki w Pionie Produkcji – Utrzymania Taboru Kolejowego w okresie, w którym zwolniono powódkę choć jak wynika z zakresu jej czynności, jej zadania mają charakter typowo sekretarski i niezbędna jest biegła znajomość języka angielskiego i niemieckiego.

Ma zastępować sekretarkę i być przez nią zastępowana choć zatrudniona na stanowisku sekretarki S. P. nie włada językiem angielskim.

Skarżąca podniosła, że całkowicie nieuzasadnioną należy uznać wskazaną w wypowiedzeniu konieczność dostosowania wielkości i struktury zatrudnienia do sytuacji biznesowej, bo nawet jeżeli pozwany przegrał jakieś przetargi w 2013 roku na obsługę bocznic, to w tym samym czasie wygrał nowe a przedstawione sprawozdanie o przychodach oraz rachunek zysków, strat przedstawiają jedynie dane księgowe, które w okresie realizacji dużych inwestycji z własnych środków mogą pokazywać ujemny wynik finansowy.

Niezależnie od powyższego powódka wskazała, że Sąd Rejonowy niewłaściwie ocenił fakt, że pozwana wypowiedziała powódce umowę o pracę zawartą na czas określony , która już wcześniej z uwagi na upływ czasu uległa rozwiązaniu.

W odpowiedzi na apelację pozwana wniosła o jej oddalenie i zasądzenie kosztów postępowania odwoławczego.

Podniosła, że omyłkowe podanie w wypowiedzeniu daty podjęcia zatrudnienia zamiast daty ostatniej umowy nie jest naruszeniem przepisów o wypowiadaniu umów o pracę.

Pozwana podniosła, że wbrew zarzutom apelacji wskazana przyczyna wypowiedzenia powódce umowy o pracę jest prawdziwa a typując powódkę do zwolnienia uwzględniono, że S. P. ,która pozostała w sekretariacie zajmowała się także obsługą systemów KOMA i SAP, których powódka nie obsługiwała.

Sąd Okręgowy uzupełnił postępowanie dowodowe o schematy organizacyjne jednostki biznesowej w R. przed i po reorganizacji oraz aktualny zakres obowiązków S. P. ustalając , że reorganizacja miała miejsce i w jej wyniku połączono niektóre działy a S. P. nadal prowadzi rejestrację i rozliczanie czasu pracy pracowników, ustalanie dodatków płacowych i wprowadzanie danych do programu kadrowo-płacowego KOMA oraz tworzy dokumentację księgową i dokonuje zgłoszeń w programie księgowym SAP w celu rozliczenia faktur dla jednostek zarządzanych przez dyrektora Pionu.

W oparciu o powyższe Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powódki nie zasługuje na uwzględnienie.

Nie zachodzą zarzucane uchybienia.

Sąd I instancji należycie przeprowadził postępowanie dowodowe i dokonał prawidłowej oceny zebranego materiału dowodowego nie przekraczając granic swobodnej oceny z art.233 kpc.

Sąd II instancji poczynione przez Sąd Rejonowy ustalenia przyjmuje za własne.

Wbrew twierdzeniom skarżącej nie ma sprzeczności w zeznaniach świadków R. N. i F. A., bo każdy z nich był przełożonym powódki w innym okresie. Decyzję w sprawie wypowiedzenia powódce umowy o pracę podjął F. A., bo R. N. przeszedł do innej pracy.

Chybione są też zarzuty naruszenia prawa materialnego tj. art.30 par.4 kp i 45 par. 1 kp.

Przyczyny wskazane w piśmie wypowiadającym powódce umowę o pracę są prawdziwe.

Pozwana przedstawiając schematy organizacyjne wykazała, że doszło u niej do zmian organizacyjnych , które między innymi polegały na połączeniu dwóch sekretariatów i zredukowaniu w nich zatrudnienia z czterech do dwóch osób. Z uwagi na objęcie stanowiska dyrektora przez F. A. , który nie włada biegle językiem polskim utworzono dotychczas nie istniejące stanowisko asystentki dyrektora z innym zakresem czynności niż miała powódka a powódka do konkursu na to stanowisko nie przystąpiła, gdyż F. A. nie był usatysfakcjonowany jej znajomością angielskiego w mowie żywej.

Faktycznie porównując zakresy czynności asystentki i S. P. stwierdzić należy, że stanowisko, które zajmowała powódka uległo w zasadzie likwidacji, bo obowiązki wykonywane przez U. E. dotyczące funkcjonowania kancelarii, ewidencji i wysyłanej korespondencji przejęła S. P. a w zakresie dokonywania tłumaczeń K. F.- asystentka.

Niewątpliwie doszło także u pozwanej do zmniejszenia ilości zatrudnionych osób również w grupie pracowników umysłowych.

Przedstawiony rachunek zysków i strat pozwanej obrazuje w sposób obiektywny spadek przychodów i bez znaczenia jest czy ma ono charakter przejściowy czy jest to stała tendencja.

Pracodawca ma prawo w celu racjonalnego wykonywania zadań zakładu i racjonalizacji kosztów zmniejszać liczbę pracowników i Sąd nie jest powołany do badania zasadności i celowości podejmowanych przez pracodawcę zmian i zmniejszenia stanu zatrudnienia.

Powódka wróciła do pracy po urlopie macierzyńskim w trakcie dokonywania zmian organizacyjnych. Sekretariaty dyrektorów były już połączone. Tworzono nowe stanowisko asystentki na które przeprowadzono nabór.

Powódka choć bez powodzenia aplikowała na nowe stanowiska w innych pionach pozwanej.

Miała więc pełna świadomość , że jej stanowisko z takim zakresem obowiązków jaki miała ulegnie likwidacji w nowej strukturze organizacyjnej.

Znane jej były także kryteria doboru pracowników do zwolnień bo zostały one zawarte w regulaminie zwolnień grupowych z dnia 05.04.2013r obowiązującym u pozwanej.

Zatem wskazaną powódce przyczynę wypowiedzenia umowy o pracę należy uznać za dostatecznie konkretną.

Powódka i S. P. nigdy nie zajmowały takiego samego stanowiska, bo ich zakresy zadań tylko częściowo były zbieżne. S. P. wykonywała pewne czynności kadrowe i księgowe w systemie KOMA i SAP i nadal je wykonuje a powódka nigdy tego nie robiła, zajmowała się tłumaczeniami, których nie wykonywała S. P..

Zatem w niniejszej sprawie mamy do czynienia z inną sytuacją faktyczną niż w powoływanym w apelacji orzeczeniu Sądu Najwyższego I PK 172/12 i pracodawca w piśmie wypowiadającym powódce umowę o pracę nie miał obowiązku wskazywania zastosowanych kryteriów doboru pracowników do zwolnień.

W ocenie Sądu Okręgowego zastosowane w tej sprawie kryteria doboru były obiektywne, bo zdecydowano o pozostawieniu pracownika, który wykonywał więcej zadań niż powódka ( tj. czynności kadrowo-księgowe) i o dłuższym stażu pracy u pozwanej niż U. E.. Skoro powódka wobec sugestii F. A. nie aplikowała na nowo utworzone stanowisko asystentki dyrektora to zdaniem Sądu złożone powódce wypowiedzenie nie jest nieuzasadnione.

Reasumując należy stwierdzić ,że brak jest podstaw by na mocy art.45 par.1 kp przyjąć, że wypowiedzenie powódce umowy o pracę jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę.

Błędne wskazanie przez pracodawcę daty umowy ,którą wypowiedziano nie powoduje nieważności oświadczenia woli pracodawcy , bo z uwagi na dalszą treść pisma powódka rozumiała, że wypowiedziano jej umowę zawartą na czas nieokreślony tj. tą którą wykonywała w momencie wręczenia jej wypowiedzenia.

Jest to zdaniem Sądu omyłka pisarska, która nie może być zakwalifikowana jako naruszenie przepisów o wypowiadaniu umów o pracę uzasadniające prawo do odszkodowania.

Dlatego też Sąd II instancji oddalił apelację powódki na mocy art.385 kpc jako bezzasadną.

Na mocy art.98 kpc Sąd obciążył powódkę kosztami postępowania za II instancję uwzględniając, że znalazła już ona nowe zatrudnienie.

Sędzia Przewodniczący Sędzia

SSO Maria Konieczna SSO Mariola Łącka SSO Maria Olszowska

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE