UZASADNIENIE

D. W. został oskarżony o to, że:

I. w okresie od listopada 2007r. do stycznia 2009r., w Ł., w krótkich odstępach czasu i z wykorzystaniem takiej samej sposobności, doprowadził do podania nieprawdy w deklaracjach i korektach deklaracji dla podatku od towarów i usług (...)za miesiące od listopada 2007r. do grudnia 2008r. oraz korekcie zeznania o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) (...) za rok 2007, złożonych przez Spółkę (...)do Urzędu Skarbowego Ł.w okresie od 25 marca 2008r. do 28 stycznia 2009r., co było wynikiem nierzetelnego prowadzenia ewidencji nabyć dla potrzeb podatku od towarów i usług za miesiące od listopada 2007r. do grudnia 2008r. oraz ksiąg podatkowych prowadzonych dla potrzeb podatku dochodowego od osób prawnych za rok 2007, polegającego na:

1/ zawyżeniu podatku naliczonego podlegającego odliczeniu od podatku należnego łącznie o kwotę 1.287.919,68 zł, w wyniku ujęcia w ewidencji nabyć podatku od towarów i usług, wynikającego z faktur dotyczących zakupu paliwa, które nie odzwierciedlały rzeczywistych zdarzeń gospodarczych, w tym:

-: podatku w kwocie 318.706,60 zł, za miesiące listopad i grudzień 2007r., wynikającego z faktur wystawionych przez firmy: (...) Sp. z o.o. i (...) Sp. z o.o.,
-: podatku w kwocie 969.213,08 zł, za miesiące od stycznia do grudnia 2008r., wynikającego z faktur wystawionych przez firmy: (...) Sp. z o.o., (...) Sp. z o.o., (...) Sp. z o.o. i (...) Sp. z o.o.,

2/ zawyżeniu kosztów uzyskania przychodów roku 2007 łącznie o kwotę 1.348.133,65 zł stanowiącą wydatki nie uznane za koszty uzyskania przychodów, dotyczące transakcji, które nie odzwierciedlały rzeczywistych zdarzeń gospodarczych, w tym:

- o kwotę 1.028.930,10 zł, stanowiącą wartość zakupu paliwa od firmy (...) Sp. z o.o.,

- o kwotę 319.203,55 zł, stanowiącą wartość zakupu paliwa od firmy (...) Sp. z o.o., przez co podatek od towarów i usług Spółki (...) za miesiące od grudnia 2007r. do grudnia 2008r. uszczuplony został o kwotę 1.287.919,00 zł, a podatek dochodowy od osób prawnych tej Spółki za rok 2007 o kwotę 250.612,00 zł (łączne uszczuplenie - stanowiące wielką wartość -wynosi 1.538.531,00 zł), co stanowi naruszenie art. 5 ust. 1 pkt 1, art. 86 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 lit. a, art. 88 ust. 3a pkt 4 lit. a ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) oraz art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. w Dz.U. z 2000r. Nr 54, poz. 654 ze zm.), tj. o przestępstwo skarbowe określone w art. 56 § 1 kks w zb. z art. 61 § 1 kks i art. 62 § 2 kks oraz w zw. z art. 6 § 2 kks, art. 7 § 1 kks, art. 9 § 3 kks i art. 38 § 2 pkt 1 kks;

II. w okresie od 27 grudnia 2007r. do 25 stycznia 2009r., w Ł., w krótkich odstępach czasu i z wykorzystaniem takiej samej sposobności, doprowadził do uchylenia się przez Spółkę (...) od opodatkowania podatkiem akcyzowym oraz opłatą paliwową za miesiące listopad i grudzień 2007r. oraz miesiące od kwietnia do września i od listopada do grudnia 2008r., poprzez nie ujawnienie Naczelnikowi Urzędu Celnego I w Ł., przedmiotu i podstawy opodatkowania podatkiem akcyzowym, tj. wielkości obrotów osiąganych z tytułu sprzedaży wyrobów akcyzowych, a także nie składania za wymienione miesiące deklaracji dla podatku akcyzowego oraz nie prowadzenia, wbrew obowiązkowi, ewidencji dla potrzeb rozliczeń z tytułu podatku akcyzowego za wymienione wyżej miesiące, przez co podatek akcyzowy Spółki (...) za miesiące listopad i grudzień 2007r. oraz miesiące od kwietnia do września i od listopada do grudnia 2008r., uszczuplony został łącznie o kwotę 2.174.794,00 zł, a opłata paliwowa należna od Spółki za miesiące listopad i grudzień 2007r. uszczuplona została o kwotę 41.725,00 zł, a za miesiące od kwietnia do września i od listopada do grudnia 2008r. o kwotę 118.016,00 zł (łączne uszczuplenie - stanowiące wielką wartość - wynosi 2.334.535,00 zł), co stanowi naruszenie przepisów art. 6 ust. 1, art. 11 ust. 1 i ust. 2 pkt 1, art. 62 ust. 1, art. 65 ust. 1 ustawy z dnia 6 grudnia 2008r. o podatku akcyzowym (Dz.U. z 2004r. Nr 29, poz. 257 ze zm.) oraz art. 37j ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 27 października 1994r. o autostradach płatnych i Krajowym Funduszu Drogowym (Dz.U. z 2004r. Nr 256, poz. 2571 ze zm.), tj. o przestępstwo skarbowe określone w art. 54 § 1 kks w zb. z art. 60 § 1 kks oraz w zw. z art. 6 § 2 kks, art. 7 § 1 kks, art. 9 § 3 kks i art. 38 § 2 pkt 1 kks.

Sąd Rejonowy w Bełchatowie wyrokiem z dnia 2 października 2014 roku w sprawie sygn. akt II K 390/13

1) oskarżonego D. W. uznał za winnego dokonania zarzucanych mu czynów z pkt I i II i za to wymierzył mu kary:

–.

–: za czyn z pkt I wypełniający dyspozycję art. 56 § 1 kks w zw. z art. 61 § 1 kks w zw. z art. 62 § 2 kks w zw. z art. 6 § 2 kks w zw. z art. 7 § 1 kks w zw. z art. 9 § 3 kks i art. 38 § 2 pkt 1 kks i na podstawie art. 56 § 1 kks w zw. z art. 7 § 2 kks w zw. z art. 37 § 1 pkt 3 kks w zw. z art. 38 § 2 pkt 1 kks i art. 23 § 1 i § 3 kks 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności i 50 (pięćdziesiąt) stawek dziennych grzywny ustalając wysokość jednej stawki dziennej grzywny na kwotę 50 (pięćdziesiąt) złotych;
–: za czyn z pkt II wypełniający dyspozycję art. 54 § 1 kks w zw. z art. 60 § 1 kks w zw. z art. 6 § 2 kks w zw. z art. 7 § 1 kks w zw. z art. 9 § 3 kks i art. 38 § 2 pkt 1 kks. i na podstawie art. 54 § 1 kks w zw. z art. 7 § 2 kks w zw. z art. 37 § 1 pkt 3 kks w zw. z art. 38 § 2 pkt 1 kks i art. 23 § 1 i § 3 kks 4 (czterech) miesięcy pozbawienia wolności i 50 (pięćdziesiąt) stawek dziennych grzywny ustalając wysokość jednej stawki dziennej grzywny na kwotę 50 (pięćdziesiąt) złotych;

2) na podstawie art. 40 § 1 i § 3 kks w zw. z art. 39 § 1 kks i art. 23 § 3 kks wymierzył oskarżonemu karę łączną 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności i 60 (sześćdziesiąt) stawek dziennych grzywny ustalając wysokość jednej stawki dziennej grzywny na kwotę 50 (pięćdziesiąt) złotych;

3) na podstawie art. 20 § 2 kks w zw. z art. 69 § 1 i § 2 kk w zw. z art. 70 § 1 pkt 1 kk warunkowo zawiesił oskarżonemu wykonanie orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności na okres próby 2 (dwóch) lat;

4) zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa 780 (siedemset osiemdziesiąt) złotych opłaty i 817,62 (osiemset siedemnaście 62/100) złotych z tytułu zwrotu wydatków.

Powyższy wyrok zaskarżył Urząd Kontroli Skarbowej w Łodzi w części dotyczącej orzeczenia o karze na niekorzyść oskarżonego .

Z podstawy art. 438 pkt 4 kpk w zw z art. 113 § 1 kks wyrokowi zarzucił naruszenie przepisów prawa materialnego, polegające na nieokreśleniu obowiązku uiszczenia w całości uszczuplonej należności publicznoprawnej w wyznaczonym terminie, w związku z zastosowaniem warunkowego zawieszenia wykonania kary, tj. nie zastosowania postanowień art. 41 § 4 pkt 1 kks w zw. z art. 41 § 2 kks

W konkluzji skarżący wnosił o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zastosowanie normy, która jest obowiązkowa w przypadku poddania sprawcy próbie i warunkowego zawieszenia wykonania kary.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Skarga apelacyjna Urzędu Kontroli Skarbowej jest niezasadna.

Na wstępie należy podnieść, iż sąd I instancji prawidłowo ustalił sprawstwo oskarżonego, które w skardze apelacyjnej nie jest kwestionowane, nie musi być więc przedmiotem szczegółowych rozważań sądu okręgowego.

Ponadto do przypisanych oskarżonemu czynów sąd ten zastosował właściwą kwalifikację prawną. Konkluzje Sądu I instancji zostały wyczerpująco i logicznie – z uwzględnieniem wskazań wiedzy, doświadczenia życiowego i prawidłowego rozumowania uzasadnione w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku i jako takie spotykają się z pełną aprobatą sądu odwoławczego.

Co do zarzutu zawartego w skardze apelacyjnej Urzędu Kontroli Skarbowej w istocie, mimo wywiedzenia go z podstawy art. 438 pkt 4 kpk dotyczy on naruszenia prawa materialnego tj. art. 41 § 4 kks w zw z art. 41 § 2 kks, na co wskazuje intencja skarżącego zawarta w treści uzasadnienia apelacji, domagającego się orzeczenia od oskarżonego obligatoryjnego obowiązku uiszczenia należności publicznoprawnej.

W niniejszej sprawie w związku z przeprowadzoną kontrolą rzeczonej spółki w zakresie rzetelności deklarowanych podstaw opodatkowania oraz prawidłowości obliczania i wpłacania podatku od towarów i usług, podatku akcyzowego i opłaty paliwowej za lata 2007-2008 oraz podatku dochodowego od osób prawnych za rok 2007 wydane zostały decyzje administracyjne przez Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej w Ł. i Naczelnika Urzędu Celnego w W., ustalające wysokość uszczuplenia w/w należności publicznoprawnych.

Bezspornie w okresie powstania uszczuplenia należności publicznoprawnej osobą odpowiedzialną za prawidłową działalność spółki był D. W.. , który w okresie od października 2007 roku do połowy 2008 roku był Prezesem Zarządu W. (...) Spółki z.o.o. a następnie do 2009 roku prokurentem tej spółki , która przyjęła nazwę K. Spółka z.o.o. z siedzibą w Ł..

D. W. decydował m.in. o doborze kontrahentów, z którymi współpracował w zakresie obrotu paliwami, organizował transport zakupionego i sprzedanego paliwa, ponosił odpowiedzialność za realizowanie płatności, wydawał kierowcom oraz księgowej polecenia służbowe odnośnie spraw spółki- w tym rozliczeń finansowych .

Zgodnie z art. 41 § 2 kks. w zw z art. 41 § 4 kks w razie warunkowego zawieszenia wykonania kary orzeczonej za przestępstwo skarbowe, w związku z którym nastąpiło uszczuplenie należności publicznoprawnej w sytuacji, gdy należność była wymagalna i nie została uiszczona, sąd jest zobligowany do określenia obowiązku uiszczenia tej należności w całości w wyznaczonym terminie.

Określenie przez sąd obowiązku, o którym mowa w art. 41 § 2 k.k.s., musi być poprzedzone wydaniem przez organ podatkowy decyzji wymiarowej ustalającej należność publicznoprawną nałożoną na podmiot zobowiązany; decyzja taka powinna posiadać cechy wykonalności wobec jej uprawomocnienia się albo nadania rygoru natychmiastowej wykonalności orzeczeniu ustalającemu zobowiązanie podatkowe. (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 listopada 2013 r. V KK 264/13, OSNKW 2014/3/26, LEX nr 1396803, Biul.SN 2014/3/19, wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 12 września 2012 r. II AKa 102/12 LEX nr 1237244 )

Zważyć należy, że jak wynika z analizy odpisu pełnego z KRS spółki ( k. 871-876 ) w momencie wydawania decyzji administracyjnych przez Naczelnika Urzędu Celnego w W. z dnia 2 sierpnia 2012 roku oraz przez Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej w Ł. ustalających wysokość uszczuplenia należności publicznoprawnych (trzy pochodzą z dnia 13 września 2011 roku k. 3-15, 16-28, 29-40, zaś pozostałe dwie wydane zostały w dniu 22 października 2012 roku k. 285-297, 298-305 ) oskarżony nie pełnił już funkcji Prezesa, ani prokurenta spółki, a także nie miał w tej spółce żadnych udziałów, nic go już nie łączyło z podmiotem, który był adresatem tych decyzji.

Adresatem wydanych decyzji administracyjnych przez Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej w Ł. ustalających wysokość uszczuplenia należności publicznoprawnych, jak tez decyzji Naczelnika U. Celnego w W. jest spółka (...) z.o.o. z siedzibą w Ł..

W przedmiotowym układzie procesowym mamy do czynienia z sytuacją, że nie zachodzi tożsamość pomiędzy sprawcą a podmiotem zobowiązanym do zapłaty uiszczonej należności publicznoprawnej. Decyzje wymiarowe adresowane były do spółki (...) z.o.o. z siedzibą w Ł..

Oskarżony nie posiada statusu podatnika zobowiązanego do uiszczenia zaległości podatkowej. Taki status posiada sama spółka. Ustalony więc sprawca nie jest płatnikiem uszczuplonej należności publicznoprawnej .

Zauważyć trzeba, że art. 41 § 2 k.k.s. nie wymaga wskazania adresata obowiązku, co znajduje swoje uzasadnienie w fakcie, że częstokroć podmiot zobowiązany do uiszczenia należności publicznoprawnej jest różny od osoby sprawcy (przykładowo spółka akcyjna jest podatnikiem podatku VAT, który został uszczuplony, sprawca zaś jest prezesem zarządu tej spółki, tak samo spółki z ograniczoną odpowiedzialnością ). Oznacza to, że w wielu wypadkach obligatoryjne orzeczenie obowiązku z art. 41 § 2 k.k.s. pozostanie zawieszone w próżni, od sprawcy bowiem nie będzie zależało, czy zostanie on wykonany. W takich sytuacjach, jakkolwiek obligatoryjny środek karny, w ocenie sądu odwoławczego, nie dotyczy sprawcy , który nie jest podmiotem zobowiązanym do uiszczenia uszczuplonej należności publicznoprawnej. Sprawca taki nie jest bowiem dłużnikiem w rozumieniu przepisów prawa finansowego, a orzeczenie takiego obowiązku stanowiłoby o zdublowaniu obowiązku finansowego, ponieważ ta sama kwota pieniężna musiałaby być uiszczona podwójnie - raz na mocy przepisów finansowych, a dwa na mocy wyroku karnego. (por. G. Łabuda, Sporne kwestie..., s. 48 i n.; J. Lachowski (w:) Kodeks karny..., s. 482-483).

Środek karny określony w art. 41 § 2 k.k.s nie ma charakteru represyjnego, a kompensacyjno- egzekucyjny w przypadku skazania za przestępstwo skarbowe, w związku z którym nastąpiło uszczuplenie należności publicznoprawnej, przy czym jak wynika z judykatów SN i sądów apelacyjnych obowiązek ,o którym mowa w tym przepisie, musi być poprzedzony wydaniem przez organ podatkowy decyzji wymiarowej ustalającej należność publicznoprawną nałożoną na podmiot zobowiązany, decyzja taka powinna posiadać cechy wykonalności wobec jej uprawomocnienia się albo nadania rygoru natychmiastowej wykonalności orzeczeniu ustalającemu zobowiązanie podatkowe. W ocenie sądu odwoławczego powyższe świadczy o tym, iż środek ten może być orzeczony jedynie wówczas, gdy zachowana jest tożsamość oskarżonego i podmiotu zobowiązanego / wskazanego w decyzji wymiarowej/ do uiszczenia uszczuplonej należności publicznoprawnej. Za taką interpretacją przepisu przemawia też jego zmiana dokonana ustawą z dnia 28 lipca 2005 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny skarbowy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 178, poz. 1479) , która weszła w życie 17 grudnia 2005 roku. Przed wskazaną powyżej nowelizacją adresatem obowiązku uiszczenia uszczuplonej należności publicznoprawnej był sprawca. Z dniem 17 grudnia 2005 roku ustawodawca zrezygnował z określenia osoby adresata obowiązku to decyzja taka , w ocenie sądu odwoławczego, dowodzi, że sąd zwolniony jest z określania obowiązku uiszczenia uszczuplonej należności publicznoprawnej w sytuacji, gdy podmiot zobowiązany jest różny od sprawcy, jak ma to miejsce w przedmiotowej sprawie.

Orzekanie bowiem w takim układzie środka karnego określonego w art. 41 § 2 k.k.s w praktyce sprawia to, że nigdy nie aktualizowała by się przesłanka wskazana w art. 41 § 3 kks, której stosowanie jest możliwe jedynie w przypadku uchylania się od wykonania określonego obowiązku uiszczenia uszczuplonej należności publicznoprawnej, do której uiszczenia de facto zobowiązany decyzją wymiarową jest inny podmiot, na którego działania i decyzje skazany nie ma żadnego wpływu.

Zatem prawidłowo, w ocenie sądu odwoławczego, sąd meriti nie orzekł na podstawie art.41§2 i 4 pkt 1 kks wobec oskarżonego obowiązku uiszczenia uszczuplonej należności publicznoprawnej .

Wymierzona oskarżonemu kara jest proporcjonalna do stopnia społecznej szkodliwości czynu i winy oskarżonego, przy prawidłowym uwzględnieniu ujawnionych w sprawie okoliczności zarówno łagodzących jak i obciążających. Sąd pierwszej instancji dokonał wymiaru kary zgodnie z dyrektywami zawartymi w art. 12 § 2 kks. Wymierzona kara czyni zadość poczuciu sprawiedliwości.

W oparciu o przepisy powołane w sentencji wyroku z uwagi na nieuwzględnienie apelacji sąd okręgowy kosztami procesu za postępowanie odwoławcze obciążył Skarb Państwa.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE